Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Chemizm wód źródlanych Strugi Dobieszkowskiej (Młynówki)

100%

Hereźniak-Ciotowa U. , Ziułkiewicz M. , Pracownia Kształtowania i Ochrony Srodowiska Uniwersytetu Lódzkiego

|

1997

|

tom 2

PL

Przedmiotem badań były naturalne wypływy wód podziemnych w dolinie Strugi Dobieszkowskiej (L = 4,2 km; A = 15,7 km2), rozcinającej krawędź Wyżyny Łódzkiej na przestrzeni trzech poziomów wysoczyznowych.

2

Potencjalnie lecznicze wody mineralne w południowo-zachodniej części GZW

100%

Labus K.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2000

|

tom z. 246

261-272

PL

Przedstawiono przegląd wybranych opracowań dotyczących wód o potencjalnych walorach leczniczych na terenie SW części GZW. Podano propozycje ochrony tych wód oparte na pełnej charakterystyce hydrochemicznej, określeniu dróg migracji, przedstawieniu prognozy zmian chemizmu w rezultacie likwidacji kopalń. Wymienione działania pozwolą wskazać możliwości ujęcia wód leczniczych, a przez to ułatwią właściwe planowanie rozwoju regionalnego analizowanej części GZW.

EN

A review of selected publications on potentially medicinal waters of SW part of the Upper Silesian Coal Basin is presented. Sections of the review deal separately with chemism and genesis of the waters. A summary provides comments on the proposals of the waters protection, which the author believe enable possibilities of their proper utilization for sake of alternative development of the region.

3

Chemizm wód podziemnych w rejonie nieczynnego składowiska odpadów komunalnych w Kurowicach

88%

Siciński W. , Myśków R.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2000

|

tom R. 42, nr 5-6

61-69

PL

Czynnikiem antropogenicznym negatywnie wpływającym na środowisko naturalne są nieczynne składowiska odpadów komunalnych. Na podstawie prowadzonego od 1994 r. monitoringu, rejonu zrekultywowanego składowiska w Kurowicach stwierdzono jedynie jego zasięg w części północno-wschodniej. Wskazuje to jednak na istnienie problemu nieczynnych składowisk komunalnych (nawet zrekultywowanych).

EN

Inactive municipal waste dumps are an anthropogenic factor which has a negative impact on natural environment. Basing on the monitoring of reclamated waste dump in Kurowice, which has been carried out since 1994, only a local impact in north-east part has been observed. It indicates, however, the existence of the problem of inactive municipal waste dumps (even reclamated ones).

4

Dynamika i kierunki zmian jakości wód podziemnych w rejonie wysadu solnego "Dębina" w aspekcie eksploatacji złoża węgla brunatnego "Bełchatów"

88%

Martyniak R. , Górski G. , Sołtys W.

Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Konferencje

|

2005

|

tom Vol. 112, nr 44

491-500

PL

W artykule przedstawiono analizę zmian jakości wód podziemnych w okresie funkcjonowania bariery ochronnej wysadu solnego "Dębina" na podstawie szerokiego wachlarza badań hydrogeologicznych i hydrochemicznych wykonywanych w rejonie wysadu solnego. Wskazano na naturalną geochemiczną zależność kształtowania się chemizmu wód w miarę obniżania zwierciadła wody i pompowania wód pochodzących z coraz głębszych partii górotworu. Zaprezentowano próbę oceny dynamiki zmian jakości wód w warunkach wymuszonego dopływu wód podziemnych.

EN

The paper discussed groundwater quality change, in the time of the well barrier protection around "Dębina" salt diapir operation, on base of carried out hydrogeological and hydrochemical research. The relation between the geogenic background level and the quality of groundwater pumped out by the well barrier situated around "Dębina" salt diapir was indicated. Estimation of the groundwater quality change was presented relating to the required depression and inflow into well protective barrier.

5

Wpływ toksyczności metali ciężkich w osadach dennych estuarium Odry i wybranych jezior Pomorza Zachodniego na organizmy bentoniczne

75%

Piotrowski S.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2003

|

tom z. 256

185-192

PL

63,4% obszaru ujścia Odry (osadów dennych) to rejony o wysokim stopniu toksyczności metali ciężkich (Cu, Zn, Pb, Cd i Hg) wpływającej na organizmy bentoniczne. 23,3% obszaru odznacza się średnią toksycznością, a 13,3% wykazuje toksyczność niską. Osady Jezior: Kiełbicze, Wełtyńskie, Binowo i Miedwie odznaczają się niskim poziomem toksyczności metali, natomiast osady Jeziora Ostrów wykazują średni poziom toksyczności osadów.

EN

Bottom sediments in as much as 63.4% of the River Odra mouth area are characterized by high toxicity of heavy metals (Cu, Zn, Pb, Cd i Hg) to benthic organisms; in 23.3% of the area the toxicity level is intermediate, low toxicity being demonstrated for 13.3% of the area. Sediments of the lakes Kiełbicze, Wełtyńskie, Binowo, and Miedwie show low metal toxicity, whereas toxicity of the Lake Ostrów sediments to benthic organisms is intermediate.

6

Zmiany składu chemicznego wód podziemnych na obszarze Żuław Wielkich w ujęciu historycznym i współcześnie

75%

Pruszkowska-Caceres M. , Puskarz A. , Grabowski S. , Wolańska A.

Gospodarka Wodna

|

2024

|

tom Nr 4

28--31

PL

Badania hydrogeologiczne Żuław Wielkich koncentrują się na zasoleniu wód podziemnych. Od początku XX wieku do chwili obecnej obserwuje się wysokie stężenia chlorków, jonów amonowych i mineralizacji we wszystkich poziomach wodonośnych. Uznaje się, iż na przeważającym obszarze nie występują tu warstwy wodonośne o znaczeniu użytkowym, a zasoby wód podziemnych Żuław Wielkich są ograniczone. Przeprowadzone badania pozwoliły na ustalenie genezy występujących problemów z jakością wód podziemnych i powiązanie ich z warunkami hydrogeologicznymi regionu.

EN

The hydro-geological research in the Żuławy Wielkie region is focused on the groundwater salinity. Since the beginning of the 20th century, we have been observing high concentration of chlorides, ammonium ions and mineralisation in all water-bearing strata. It is considered that in the major part of this area there are no functional water-bearing strata and groundwater resources of Żuławy Wielkie are limited. The performed research allowed for determination of the origin of the existing issues related to the groundwater quality, linking them to the hydro-geological conditions of the region.

7

Zróżnicowanie chemizmu wód podziemnych ujęć po długotrwałym okresie eksploatacji

75%

Milijanović E. , Satora S.

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2009

|

tom Nr 9

43-44

8

Charakterystyka chemizmu wód podziemnych Gór Kruczych (Sudety Środkowe) na podstawie badań źródeł

75%

Stępień M.

Przegląd Geologiczny

|

2006

|

tom Vol. 54, nr 11

1002-1006

EN

The paper presents new data on groundwater chemistry of the Krucze Mts., based upon detailed fieldwork and laboratory tests conducted in 2002–2004. Eleven springs (including an ascending one) were found within the study area. Spatial diversity of chemical composition and physico-chemical properties of groundwater was observed. An attempt of explaining the variability pattern is offered.

9

Charakterystyka osadów wytrącających się z wód pochodzących z zatopionych wyrobisk górniczych w części noworudzkiej Dolnośląskiego Zagłębia Węglowego

75%

Chudy K. , Kierczak J. , Chudy A.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2010

|

tom nr 440

37--47

PL

Wytrącanie się minerałów autogenicznych z wód drenujących dawne obszary działalności górniczej występuje powszechnie w okolicach Nowej Rudy na terenie byłego Dolnośląskiego Zagłębia Węglowego. Na podstawie analizy składu chemicznego próbek wody pobranych z obszaru Nowej Rudy oraz wyników badań metodami mineralogicznymi osadów wytrącających się z tych wód stwierdzono obecność słabo krystalicznych związków żelaza.

EN

Precipitation of authigenic minerals from mine waters is a common process occurring in former mining areas near Nowa Ruda town (former Lower Silesian Coal District). Chemical analyses of mine waters coupled with mineralogical characterization of sediments from the surroundings of Nowa Ruda reveal the presence of poorly crystalline Fe (oxy) hydroxides.

10

Identyfikacja procesów kształtujących chemizm wód podziemnych zlewni Potoku Białego (Tatry Zachodnie) z wykorzystaniem modeli geochemicznych

63%

Szostakiewicz-Hołownia M.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2012

|

tom nr 451 Hydrogeologia z. 13

219--226

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań prowadzonych w zlewni potoku Białego, znajdującej się na południe od Zakopanego, w obrębie serii skał osadowych Tatr. W latach 2003–2009 na tym terenie był prowadzony monitoring właściwości fizykochemicznych oraz składu jonowego wód opadowych i podziemnych. Zebrane dane posłużyły do wykonania modeli numerycznych w programie PHREEQC z bazą danych termodynamicznych phreeq.dat. Wyniki prac modelowych umożliwiły identyfikację procesów kształtujących chemizm wód podziemnych zlewni. Chemizm wód podziemnych zlewni potoku Białego jest kształtowany głównie przez procesy zachodzące w warstwie wodonośnej. Spośród nich najistotniejsze znaczenie ma rozpuszczanie węglanów (przede wszystkim dolomitu) w obecności dwutlenku węgla. Zdecydowanie mniejsze ma rozpad glinokrzemianów, oraz rozpuszczanie gipsu i soli. Udział parowania terenowego oraz substancji wnoszonych z wodami opadowymi nie przekracza 15%.

EN

The results of research conducted in the catchment of the Biały Stream, located south of Zakopane within sedimentary series of the Tatra Mountains, were presented in this paper. The monitoring of physicochemical properties and the ionic composition of rainwater and groundwater was carried out in the years 2003–2009 in the mentioned area. The collected data were used to build numerical models in the program PHREEQC with phreeq.dat as thermodynamic database. The results of the modelling allowed the identification of processes controlling the groundwater chemistry of the polygon. The groundwater chemistry of the Biały Stream catchment was formed mainly by the processes occurring in the aquifer. The participation of evaporation and the substances brought with rainwater did not exceed 15%. Among the reactions occurring in the aquifer the most important factor was the dissolution of carbonates (mainly dolomite) in the presence of carbon dioxide. Definitely smaller was aluminosilicate dissolution and dissolution of gypsum and salt.

11

Zmienność chemizmu wody w profilu pionowym jeziora jako efekt oddziaływania biocenozy i osadów dennych

63%

Sobczyński T. , Joniak T.

Ekologia i Technika

|

2008

|

tom R. 16, nr 4

170-176

PL

Badano oddziaływanie czynników biotycznych i abiotycznych w ekosystemach jezior o różnym typie miksji. a zwłaszcza wpływ biocenozy fitoplanktonu i osadów dennych na zmiany chemizmu wód w przekrojach pionowych jezior. Obiektem badań były trzy jeziora Wielkopolskiego Parku Narodowego: dimiktyczne Jezioro Góreckie, polimiktyczne Jezioro Wielkowiejskie i określane jako meromiktyczne Jezioro Kociołek. Aktywność fitoplanktonu oceniano na podstawie stężeń chlorofilu a. W jeziorach z pełną stratyfikacją termiczną obserwowano wpływ fotosyntezy na odczyn wody, stężenia tlenu i substancji biogennych. W strefie eufotycznej odpowiadającej zasięgowi epilimnionu rozwój organizmów fotosyntetyzujących pociągał za sobą redukcje zawartości substancji biogennych. W strefie dysfotycznej, gdzie procesy rozkładu materii organicznej przeważały nad syntezą i produkcją tlenu stężenia składników biogennych były znacząco wyższe. Istotnym źródłem zasilania wód naddennych było wydzielanie substancji z osadów jeziornych.

EN

The influence of biotic and abiotic parameters in the ecosystems of lakes of different types of mixing, and especially the impact of the phytoplankton biocoenosis and bottom sediments on the chemical features in the vertical profile was examined, The examination of the chemical parameters of water were carried out in the July of 2008 on 3 lakes of Wielkopolski National Park: dimictic Góreckie Lake, polimictic Wielkowiejskie Lake and describe as meromictic Kociołek Lake. The activity of phytoplankton was established based on the concentration of chlorophyll a. In the lakes with full thermal stratification the influence of photosynthesis on water reactivity. concentration of oxygen and biogenic substances was observed. In the trophogenic layer which corresponds to the extent of the epilimnion a development of photosynthetic organisms resulted in the reduction in concentrations of biogenic substances, In the tropholitic layer, where the processes of organic matter decomposition prevailed. over synthesis and oxygen production. the concentrations of biogenic substances were significantly higher. An essential source of enrichment of water above the sediment was the release of substances from the Lake bottom sediments.

12

Badania limnologiczne zbiornika zaporowego Dzierżno Małe. Cz.1 Charakterystyka hydrochemiczna rzeki Dramy.

63%

Kostecki M. , Kozłowski J. , Kowalski E. , Domurad A.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

1998

|

tom Vol. 24, no. 1

27-44

PL

W niniejszej publikacji przedstawiono wyniki badań jakości wody rzeki Dramy, przeprowadzone w latach 1995-1996. Badania miały na celu określenie roli rzeki Dramy jako cieku zasilającego zbiornik zaporowy Dzierżno Małe. Scharakteryzowano jakość wody pod względem ogólnych wskaźników fizyko-chemicznych oraz przedstawiono istotne czynniki, związane z charakterem zlewni. Rzeka Drama charakteryzuje się stosunkowo dużą zmiennością przepływów jednostkowych. Wynika to z małej pojemności retencyjnej zlewni. Zmienność przepływu wody w ej rzece pozostaje w silnej zależności od wielkości opadów atmosferycznych oraz od ilości doprowadzanych do niej zanieczyszczen. Wysokie stężenie mineralnych związków pokarmowych, azotu amonowego, a także wysokie wartości BZT5 i ChZT, jak i wzajemne proporcje pomiędzy tymi wskaźnikami, spowodowane są zrzutami ścieków komunalnych i gospodarczych oraz spływami powierzchniowymi ze zlewni o charakterze rolniczym. W zakresie omawianych wskaźników (poza odczynem) rzeka Drama prowadzi wodę o jakości pozaklasowej. Jest ona źródłem dużej ilości zanieczyszczeń, wprowadzanych do zbiornika. Zmiana tego stanu wymaga zdecydowanej poprawy gospodarki wodno-ściekowej w zlewni rzeki.

EN

This study includes the results of investigations, carried out the Drama River in the years 1995-1996. The aim of the presents work was to define the importance of the Drama River as a watercourse, which flows to the Reservoir Dzierżno Małe. The results of investigations on the changes of physico-chemical parameters of water quality of the River and essential factors, conected with character of the River basin have been shown. The Drama River characterized by relatively large variation of water flow. This in connected with the small retention capacity. The water flow variation depends on the quantity precipitation and on discharged amount of waste water. The high concentrations of mineral substance, ammonium nitrogen as well as high values of BOD5 , COD and respective rates between those parameters are caused by the discharge of municipal and animal farms waste water and also by surface run off from agriculture land in the River basin area. All of the discussed parameters of water quality (except of pH) were beyond official classification. The Drama River is the existing situaton will possible only if firm waste water managements action will be taken.

13

Badanie chemizmu wód układu hydrodynamicznego jeziora Druzno

63%

Cieśliński R.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2003

|

tom Vol. 29, no. 1

65--79

PL

Celem niniejszej pracy było badanie chemizmu wód układu hydrograficznego Zatoka Elbląska - rzeka Elbląg - jezioro Druzno tworzącego zwarty układ hydrodynamiczny, który można określić jako quasiestuariowy. Quasiestuariowy, gdyż dochodzi tu jedynie do okresowych, a nie cyklicznych penetracji wód słonawych w górę tego układu. Wykonane pomiary wykazały, że około 20% pobranych prób dokumentuje wystąpienie wlewów wód Zalewu Wiślanego do estuarium. Stwierdzono, że wlewy obejmowały bądź całe estuariom tzw. wlewy pełne albo tylko jego część, w których wody słonawe docierały tylko do północnego akwenu jeziora Druzno tzw. wlewy niepełne. Zarejestrowane wlewy wystąpiły tylko przy sprzyjających warunkach hydrometeorologicznych. Właśnie od sytuacji hydrometeorologicznej zależało czy wystąpił wlew pełny czy niepełny.

EN

The purpose of this paper was to study the water chemism in hydrokinetic arrangement Elbląg Bay -Elbląg River - Lake Druzno, which may be qualified as quasiestuary arrangement because of only periodical penetration of salty waters upwards of it. The measurements showed, that in about 20% of taken samples these was evidence of water intrusion from the Vistula Bay to estuary. It was found out that inlets were either into the whole estuary, so-called complete intrusion, or only into the part of it, in such case, salty waters reached only the northern part of Lake Druzno, so-called incomplete intrusion. The registered inlets occurred only in favorable hydrometeorological conditions. The kind of intrusion, complete or incomplete, was depended of hydrometeorological situation.

14

Pionowa strefowość chemiczna wód podziemnych w rejonie Falent

63%

Fic M. , Mioduszewski W.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2003

|

tom T. 3, z. spec. (6)

39--50

PL

W latach 1999–2001 w ramach projektu „Inco Copernicus” prowadzono w Falentach prace doświadczalne nad obiegiem wody oraz biogenów w wodach podziemnych. Przygotowano bazę pomiarową, obejmującą pełne techniczne wyposażenie na potrzeby opróbowania warstwy wodonośnej. Wykonywano również pomiary wybranych parametrów meteorologicznych. Badano wynoszenie substancji chemicznych ze strefy aeracji. Badania hydrogeologiczne oparte na pomiarach w piezometrach zainstalowanych w systemie „multi-level” oraz w mikropiezometrach wykazały dużą pionową zmienność składu chemicznego wód w pierwszej warstwie wodonośnej oraz w pełni potwierdziły konieczność jej pionowego opróbowania. Stwierdzono, że wraz ze wzrostem głębokości poboru prób zmniejszała się zawartość azotanów, azotynów, sodu oraz potasu. Wraz z głębokością zwiększało się natomiast stężenie: krzemionki, żelaza i manganu, a zatem jonów, które pojawiają się w wodzie podziemnej na skutek długotrwałej interakcji skała–woda podziemna. Badania hydrogeochemiczne oraz badania izotopowe wód umożliwiły podział warstwy wodonośnej na strefę wód infiltracyjnych, strefę przejściową oraz strefę wód pochodzących z dalekich systemów krążenia.

EN

Experimental studies on water and nutrient cycling in ground waters were carried out in 1999–2001 in Falenty within the Inco Copernicus project. Experimental basis consisted of a full technical equipment for sampling the aquifer. Local climate and transport of chemical substances out of the aeration zone were also observed. Hydrogeological analyses based on piesometers installed in a “multi-level” system and on micropiesometers revealed a great vertical variability of water chemistry in the aquifer and confirmed the necessity of its vertical sampling. Concentrations of nitrates, nitrites, sodium and potassium were found to decrease with depth. On the contrary, concentrations of silicates, iron and manganese i.e. the ions, which reflect the long-term water-rock interactions, increased with depth. Hydrogeochemical and isotopic analyses of water enabled to divide the aquifer layer into the infiltration zone, transition zone and zone of waters originating from remote cycling systems.

15

Charakterystyka hydrogeologiczna karbonu produktywnego niecki głównej Górnośląskiego Zagłębia Węglowego

63%

Wagner J.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

1998

|

tom nr 383

55-96

PL

Niecka główna położona jest w centralnej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego, w zasięgu dwóch regionów hygrogeologicznych i kilku rejonów hydrochemicznych. Warunki hydrogeologiczne w utworach karbonu produktywnego są kształtowane przez czynniki geologiczne i antropogeniczne. Charakterystykę hydrogeologiczną karbonu produktywnego omówiono na tle budowy geologicznej niecki głównej. Uwzględniono wyniki badań hydrogeologicznych wykonanych w 190 otworach geologiczno-złożowych, które zostały odwiercone w latach 1953-1990. Omówiono parametry hydrogeologiczne poziomów wodonośnych, w tym właściwości hydrogeologiczne skał opróbowanych w profilu czterech serii litostratygraficznych karbonu produktywnego. Scharakteryzowano chemizm wód, promieniotwórczość i ciśnienie złożowe wód.

EN

The Main Trough occupies the central part of the Upper Silesian Coal Basin (USCB); it occurs within two ground-water regions and a few hydrochemical sub-regions. Hydrogeological conditions of the Carboniferous productive sequence are governed by both geological and anthropogenic factors. Hydrochemical characterization of the Carboniferous productive sequence is discussed here against the background of geological structure of the Main Trough. This study includes the results of hydrogeological testing carried out on 190 exploration boreholes that were drilled between 1953 and 1990. A discussion is presented of hydraulic parameters of aquifers and hydraulic properties of rocks that were sampled in the profile of four lithostratigraphic series of the Carboniferous productive sequence. Chemistry, radioactivity, and groundwater formation pressure are the other topics discussed.

16

Abiotic conditions in carp ponds

63%

Raczyńska M. , Machula S.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

tom Vol. 13, nr 8

779-785

EN

The study was aimed at following variations in physico-chemical parameters of water in carp ponds, elucidating causes of qualitative and quantitative changes in water quality, and detecting effects, if any, on the pond fish populations. Observations were carried out from April to November 2005 in two carp ponds (70 and 130 ha) located near Dzwonowo in north-western Poland. The pond water was analysed for its thermal and oxygen regime, contents of organic matter and nutrients, mineralisation level, and pH. The dissolved oxygen content was found to vary widely, from 1.6 mg O2/dm3 in August 2005 to 11.2 mg O2/dm3 in April 2005. The iron concentrations (exceeding 1 mg Fe2+/dm3 on many occasions) and total particulate contents found were a cause for concern.

PL

Celem pracy było określenie, jakie przemiany wskaźników fizyczno-chemicznych wody zachodzą w stawach, co jest przyczyną ich zmian ilościowo-jakościowych i czy w sposób znaczący wpływają one na obsadę ryb. Badania prowadzono od kwietnia do listopada 2005 r. na dwóch stawach karpiowych o po-wierzchni 70 i 130 ha znajdujących się w północno-zachodniej Polsce w pobliżu miejscowości Dzwonowo. W wodach stawów analizowano warunki termiczne i tlenowe, zawartość materii organicznej i związków biogennych, poziom mineralizacji oraz odczyn pH wody. Stwierdzono duże wahania ilości tlenu rozpuszczonego od 1,6 mg Oz/dm3 w sierpniu 2005 roku do 11,2 mg Oz/dm3 w kwietniu 2005 r. Niepokojąca była zawartość żelaza, która niejednokrotnie wynosiła ponad I mg Fe2+/dm3, jak również ilość zawiesiny ogólnej.

17

Wyniki modelowania geochemicznego wód podziemnych serii gipsonośnej triasu gór Deshat Korabi

63%

Jóźwiak K. , Andrejczuk V. , Różkowski J.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2012

|

tom nr 451 Hydrogeologia z. 13

107--113

PL

Badaniami hydrochemicznymi i modelowaniem geochemicznym objęto wody podziemne drenujące serię gipsów triasu w masywie Deshat Korabi (pogranicze Macedonii i Albanii), zbudowanym ze skał mezozoicznych. Badano wody źródeł termalnych w Dibra o typie hydrochemicznym wielojonowym, reprezentujące głębszy pośredni system krążenia oraz wody źródeł w Peshkopi typu SO4–Ca, reprezentujące lokalny system krążenia. Celem modelowania było rozpoznanie możliwości wytrącania się gipsu i kalcytu w strefach drenażu wód w opisywanych systemach krążenia wód podziemnych. W ramach modelowania specjacyjnego przeanalizowano różnice w rozkładzie specjacji i wartościach wskaźnika SI w lokalnym i pośrednim systemie krążenia wód podziemnych, w obszarze występowania krasu gipsowego. Wykonano modele – odwrotny i wprost, w celu jakościowej oceny procesów kształtujących skład chemiczny wód w lokalnym systemie krążenia.

EN

The groundwater draining the Triassic gypsum series in the Deshat Korabi massif (at the border between Macedonia and Albania), composed of Mesozoic rocks, was subjected to hydrochemical research and geochemical modelling. The study focused on the waters of thermal springs in Dibra, which represent a multi-ion type and a deeper transitional flow system, and the waters of springs in Peshkopi, representing a SO4–Ca type and a local flow system. The purpose of the modelling was to determine the possibility of precipitation of gypsum and calcite in the waters of the groundwater flow systems in drainage areas. The differences in the distribution of speciations and SI index values in local and transitional flow systems were analysed by speciation modelling in the area of gypsum karst occurrence. For the qualitative evaluation of the processes affecting the chemical composition of local waters of the flow system, inverse and forward models were made.

18

Źródła solanek z Tyrawy Solnej w płaszczowinie skolskiej Karpat zewnętrznych

63%

Rajchel L.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2016

|

tom nr 466

253--259

PL

Solanki, czyli wody chlorkowe o mineralizacji od 35 g/dm3, w Karpatach zewnętrznych udokumentowano bardzo licznymi odwiertami poszukiwawczymi, głównie za ropą naftową i gazem ziemnym. Występowanie wód chlorkowych (solanek) jest związane ze wszystkimi jednostkami tektonicznymi Karpat zewnętrznych i z ich podłożem. Na obszarze Karpat solanki wyprowadzają tylko cztery źródła, dwa znajdują się na obszarze płaszczowiny magurskiej w Soli k. Żywca i dwa w Tyrawie Solnej k. Sanoka na obszarze płaszczowiny skolskiej. Geneza karpackich solanek jest bardzo skomplikowana. Są to wody diagenetyczne (synsedymentacyjne, paleoinfiltracyjne, dehydratacyjne), czyli wody pierwotne, przeobrażone procesami diagenezy, zmieszane w różnych proporcjach z wodami infiltracyjnymi. Źródła solanek udokumentowane w miejscowościach Tyrawa Solna i Sól posiadają aspekt historyczny związany z warzelnictwem soli, o czym świadczą również nazwy miejscowości, w których występują.

EN

Brines, or in other words chloride waters with the TDS content exceeding 35 g/dm3, have been found and documented in the Outer Carpathians in many wells drilled during prospecting for oil and gas. Such waters are associated with all the tectonic units of the Outer Carpathians and their basement. In the Carpathians the brines occur only in four springs: two of them are located within the Magura Unit in Sól near Żywiec, and two others in Tyrawa Solna near Sanok within the Skole Unit. The genesis of the Carpathian brines is much complicated. They represent diagenetic waters (synsedimentary, paleoinfiltrational, dehydrative ones), i.e., primary waters altered by diagenetic processes and mixed in various proportions with infiltration waters. The brine springs in Tyrawa Solna and Sól are of important historic aspect as they were used for salt making. This fact is also proved by the names of the localities in which they occur.

19

Kształtowanie się chemizmu zwykłych wód podziemnych w regionie górnośląskim w warunkach aktywnej antropopresji

63%

Różkowski A. , Pacholewski A. , Witkowski A.

Przegląd Geologiczny

|

2005

|

tom Vol. 53, nr 9

742-752

EN

The Upper Silesia urban-industrial region is one of the most industrialized areas in Europe, due to a concentration of mineral deposits, including hard coal, zinc and lead ores and other raw materials. Ground-water is pumped by wells and discharged by mines. Potable groundwater in this area occurs within the Neogene, Cretaceous, Triassic (over 60% of the groundwater resources) and Carboniferous formations. Within these formations, 16 major aquifers fit the quantitative and qualitative criteria proposed by Kleczkowski (1990) and extend over the total area of about 3257 km 2). Within the Pleistocene formation, nine major aquifers of porous character have been identified. They are situated in the areas of buried valleys and modern river valleys. The TDS content ranges from 47 to 1374 mg/L. More than 80% of samples represent quality classes II and III in the four-class scale of water quality, because of urban and industrial impacts. Within the Triassic carbonate forma-tion, five major aquifers have been identified in fractured–karstic–porous dolomites and limestones. This water-bearing complex is overlain partly by impermeable Keuper clays and by permeable Holocene and Pleistocene sediments. The TDS values vary from 103 to 1519 mg/L. Generally groundwater in the Triassic aquifers is of a better quality (classes I and II). Poor quality water (classes III and IV) occurs only within Zn–Pb ore mining areas and in the areas impacted by urban agglomerations. The groundwater occurring in Carboniferous sandstones is generally of poor quality due to mining impact. Therefore, no major aquifers have been distinguished in the Carboniferous strata.

20

Jakość wód podziemnych i powierzchniowych w rejonie zrekultywowanego składowiska odpadów w Sokolniku (powiat miński)

63%

Furmankowska A.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2011

|

tom nr 445 Hydrogeologia z. 12/1

115--125

PL

W artykule przedstawiono wyniki archiwalnych i własnych analiz chemicznych wód podziemnych i powierzchniowych z rejonu składowiska odpadów komunalnych w Sokolniku. Skład chemiczny badanych wód wskazuje na znaczne przeobrażenie środowiska wodnego na skutek dopływu zanieczyszczeń od strony składowiska, ale także, w przypadku studni kopanej, poprzez zanieczyszczenie lokalne. Analiza jakości, wykonana na podstawie obowiązujących aktów prawnych, pozwoliła określić zakres wskaźników przekraczających wartości progowe oraz stan badanych wód. Wykonane modele specjacyjne dały możliwość szczegółowego opisu potencjalnych form występowania pierwiastków w wodach oraz odniesienie się do ich szkodliwości na podstawie danych literaturowych.

EN

The article presents the results of own and archive chemical analyses of groundwater and surface water from the Sokolnik landfill area. Chemical composition of the waters points at a significant transformation of the aquatic environment due to the inflow of pollutants from the landfill, but also, in case of a digged well, by local pollution. Quality analysis conducted in accordance with appropriate regulations helped to define the scope of the indicators exceeding the threshold values, and the status of these waters. The developed geochemical models of speciation have given a detailed description of potential forms of elements in the waters and possibility to determine their harm on the basis of literature data.