Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 24

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  chemical warfare agents
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
PL
Chromatografia gazowa to niezastąpione narzędzie do oznaczania lotnych zanieczyszczeń w próbkach środowiskowych. Najczęściej wymaga ona jednak wprowadzenia etapu przygotowania próbek. Wygodnym sposobem jest mikroekstrakcja analitów do fazy stacjonarnej. Anality mogą być ekstrahowane z gazu lub cieczy lub też z fazy nadpowierzchniowej cieczy lub ciała stałego do włókna pokrytego sorbentem. Desorpcja analitów następuje w dozowniku chromatografu gazowego, Połączenie tych dwóch technik pozwala oznaczyć lotne bojowe środki chemiczne na poziomie śladów zarówno w wodzie, glebie jak również w powietrzu.
EN
Gas chromatography is an irreplaceable tool for determining volatile contaminants in environmental samples. However, in majority of cases it requires a sample preparation phase, Microextraction of analytes to solid phase seems to be a comfortable alternative. Analytes can be extracted from gas or liquid or from the headspace above the liquids and solids to sorbent coated fibres. Analytes desorption takes place in the gas chromatograph injector. A combination of these two techniques allows determining volatile chemical warfare agents even in trace quantities in water, soil and in the air.
|
2023
|
tom 44
101-115
PL
Celem niniejszego artykułu jest próba określenia typów osób lub/i organizacji niepaństwowych, które w największym stopniu są zdolne do przeprowadzenia zamachów na pasażerskie statki powietrzne z użyciem bojowych środków chemicznych. Badania przeprowadzono na podstawie odnotowanych w przeszłości przypadków celowego posłużenia się bojowymi środkami chemicznymi w atakach nie związanych z działaniach militarnymi. W pierwszej części artykułu przedstawiono przykłady zamachów z wykorzystaniem bojowych środków chemicznych, które dokonały osoby lub organizacje niepaństwowe. Na ich przykładzie dokonano próby stworzenia ideologiczno- psychologicznego modelu sprawców zamachów, który może posłużyć do wytypowania potencjalnych zamachowców z użyciem bojowych środków chemicznych. Badania przeprowadzono z wykorzystaniem charakterystyki motywacji i wyznawanych ideologii osób lub organizacji niepaństwowych.
EN
The purpose of this article is to try to identify the types of individuals and/or non-state organizations that are most capable of carrying out attacks on passenger aircraft using chemical warfare agents. The research was conducted on the basis of recorded cases in the past of deliberate use of chemical warfare agents in attacks not related to military activities. The first part of the article presents examples of attacks with the use of chemical warfare agents that were carried out by individuals or nonstate organizations. Using these examples, an attempt was made to create an ideological-psychological model of the perpetrators of the attacks, which can be used to select potential assassins with the use of chemical warfare agents. The research was conducted using characteristics of motivations and ideologies adhered to by individuals or non-state organizations.
PL
Bryłę iperytową wyłowioną z Morza Bałtyckiego analizowano za pomocą chromatografii cienkowarstwowej zwykłej i ciśnieniowej. Podano warunki przygotowania, rozdzielenia i wykrywania składników próbek. W różnych częściach bryły iperytowej wykryto od 13 do 22 różnych składników, z których głównym był iperyt siarkowy. Iperyt siarkowy oznaczono densytometrycznie w zakresie stężeń od 0,02 do 0,63 µg/µl przy minimalnym poziomie wykrywalności 20 ng związku w plamce. Maksymalna ilość iperytu w próbkach nie przekraczała 26%.
EN
The yperite block fished up in the Baltic Sea was analysed using the common and pressure thin-layer chromatography. The conditions of preparation, separation and detection of the components in the sample are given. In different parts of the yperite block from 13 to 22 different components were detected and the main component was found to be sulfur yperite. The sulfur yperite was densimetricaly determined. The concentration was between o.020 to 0.630 µg/µl at the minimal level of detectability 20 ng in the spot. The minimal quantity of yperite in the samples did not exceed 26%.
PL
Metodą chromatografii gazowej sprzężonej ze spektrometrią mas analizowano bryłę iperytową wyłowioną z Morza Bałtyckiego. Widma masowe badanych związków wyznaczono metodą jonizacji elektronowej. W bryle iperytowej wykryto około 36 składników, z których 20 zidentyfikowano. Wśród znalezionych związków nie było tiodiglikolu, głównego produktu hydrolizy iperytu siarkowego.
EN
The yperite block fished up from the Baltic Sea been analysed using gas chromatography coupled with mass spectrometry. The mass spectra of the examined samples were determined using electron ionization. In the yperite block have been detected about 36 compounds and 20 of which were identified. Among the identified compounds no tiodiglicole has been detected, which is the main product of sulfur yperite hydrolysis.
PL
Dokonano przeglądu literaturowego chromatograficznych metod objętych Konwencją o Zakazie Broni Chemicznej. Wyszczególniono nazwy chemiczne substancji zamieszczonych w trzech podstawowych wykazach Konwencji. Omówiono rodzaje obiektów podlegających kontroli w Polsce oraz warunki produkcji substancji podlegających Konwencji. Podano przykłady analizy substancji objętych Konwencją za pomocą chromatografii gazowej i cieczowej oraz warunki ich chromatografowania.
EN
A review is carried out chromatographic for analysis of chemical substances falling under the Chemical Weapon Convention. The chemical names of the substances contained in three basic lists of the Convention are specified. Different kinds of the objects falling under the control in Poland and the fabrication conditions of the substances listed in the Convention using the gas and liquid chromatography and conditions of theirs chromatographying.
PL
Dokonano przeglądu detektorów używanych w wojsku polskim, służących do wykrywania bojowych środków trujących, wykorzystujących spektrometrię ruchliwości jonów (IMS). Opisano urządzenia ChemPro100, RAID M-100, GID-3, LCD-3, CAM-2 i PRS-1W. Przedstawiono wymagania stawiane detektorom do wykrywania bojowych środków trujących (BST). Zestawiono główne parametry pracy detektorów.
EN
A review, with 26 refs., of 6 warfare chem. agent detectors used in Polish army and based on ion mobility spectrometry. Tech. parameters and detector requirements were given.
PL
Czas działania ochronnego przed kroplami iperytu siarkowego jest istotnym parametrem świadczącym o przydatności odzieży w warunkach skażenia bojowymi środkami trującymi (BST). Obecnie wykorzystywaną metodą do tego badania jest statyczna metoda kolorymetryczna, w której wykorzystuje się watę wskaźnikową. W Wojskowym Instytucie Chemii i Radiometrii utworzono nowoczesne stanowisko pozwalające na badanie materiałów barierowych metodą dynamiczną. Metoda ta pozwala na uzyskanie większej dokładności oraz określenie ilości iperytu przenikającego przez próbkę.
EN
Drops of sulfur mustard were applied on the exterior of 3 types of protective materials and the time after which this agent permeate through the fabric was detd. The static method using UV-Vis and the dynamic method using GC were used to det. the breakthrough time of the material. A test stand for testing using the dynamic method was designed and built. Dynamic method was more accurate and gave less scatter of results.
PL
Wyniki pracy pomagają zrozumieć zjawisko lotności i dyfuzji jednowymiarowej substancji toksycznych o lotności w zakresie od 500 do ok. 1100 mg/m³ w odniesieniu do bojowych środków trujących. Celem pracy było wstępne zbadanie szybkości dyfuzji mało lotnych substancji w warunkach laboratoryjnych, przy możliwie najlepszym odwzorowaniu warunków rzeczywistych. Otrzymane wyniki pozwoliły na ocenę występowania potencjalnego skażenia takimi substancjami na wysokości do 150 cm od źródła emisji. W tym celu zbudowano aparaturę pozwalającą na pobieranie próbek gazowych z różnych odległości od źródła emisji badanej substancji. Do eksperymentów wykorzystano nietoksyczne imitatory iperytu siarkowego mające zbliżone lotności: dodekan, glutaran dimetylu, bursztynian dietylu i eter dibenzylu. Dla każdej z tych substancji wyznaczono stężenie pary nasyconej oraz oszacowano czas osiągnięcia równowagi ciecz‒para w różnych konfiguracjach aparatury badawczej. Analizy stężeń badanych substancji w powietrzu przeprowadzono za pomocą chromatografu gazowego sprzężonego z detektorem emisji atomowej.
EN
The results of the work give an overview of the phenomenon of volatility and one-dimensional diffusion of toxic substances with a volatility range from 500 to approx. 1100 mg/m³, in relation to chemical warfare agents. The purpose of this work was to initially investigate the diffusion rate of lowvolatile substances in laboratory conditions, with the best possible representation of real conditions. The obtained results allowed us to assess potential contamination with such substances at a height of up to 150 cm from the surface of the emission source. For this reason, there was built an apparatus for taking gaseous samples at various distances from the emission source of the tested substance. Nontoxic sulfur mustard imitators of similar volatility were used for the experiments: dodecane, dimethyl glutarate, diethyl succinat, and dibenzyl ether. For each of these substances, the concentration of saturated vapour was determined and the time to achieve the liquid-vapour equilibrium in various configurations of research equipment was estimated. The analyses of the concentrations of the tested substances in the air were carried out using a gas chromatograph coupled with an atomic emission detector. The studies have shown that substances with low volatility can quickly rise to high altitudes.
9
Content available remote Ekologiczne aspekty użycia broni chemicznej
63%
EN
The article is an attempt to look at chemical weapon as a potential source of threats towards the natural environment. In the introduction, the authors recollected the definition and evolution of chemical weapon which, in spite of international conventions, is still in many world armies combat arsenal. They also discussed the mechanism of the pollution contamination using combat toxic means. Part two deals with the characteristics of industrial toxic means, many of them have been considered First Generation chemical weapon. Their negative influence upon the environment, at a wide industrial use, can be significant. The last problem mentioned in the article are fitotoxines as a separate group of combat toxic means belonging to pesticides. They are designed to destroy vegetation. Depending on the type, dose and designation, their influence on the environment can be different. Some of them are very effective in agriculture, the others, specially combat mixes, are used to destroy forests, crops and other vegetation.
10
63%
PL
Opracowano program komputerowy w języku Delphi 2.0 umożliwiający obliczanie zdolności rozdzielczej układów w chromatografii cienkowarstwowej na podstawie zmierzonych wartości oraz aproksymację otrzymanych wyników obliczeń. Program umożliwia również archiwizację otrzymanych wyników pomiarów i obliczeń w formie tabelarycznej bazy danych. Przydatność programu zademonstrowano na przykładzie analizy wybranych substancji toksycznych. Uzyskano zadowalającą zbieżność obliczeń teoretycznych z wynikami doświadczeń.
EN
A computer code in Delphi 2.0 was elaborated enabling to calculate the resolution power of systems in thin-layer chromatography on the basis of the measured values as well as the approximation of the obtained results of calculation. The code also enabled archiving of the measurement and calculation results in the from of tabular data basis. The usefulness of the code was demonstrated on the example of analysis of the selected toxic substances. Satisfaction agreement between theoretical and experimental results has been obtained.
PL
Odkażanie to całokształt procesów fizykochemicznych prowadzących do całkowitej neutralizacji lub osłabienia właściwości toksycznych substancji trujących. w literaturze wskazywanych jest wiele sposobów prowadzenia likwidacji skażeń, w tym także coraz więcej przez zastosowanie nowatorskich metod. Dotychczas znane i wykorzystywane odkażalniki zostały szczegółowo przebadane z punktu widzenia ich oddziaływania z bojowymi środkami trującymi (BST), zwłaszcza w celu zbadania kinetyki i identyfikacji powstających produktów reakcji. Jednak wraz z rozszerzeniem Konwencji o zakazie broni chemicznej o nowe substancje, czyli związki serii „a” (tzw. nowiczoki), zweryfikowaniu podlega ich oddziaływanie z dostępnymi odkażalnikami. Z drugiej strony, równie ważnej, nowe substancje znajdują zastosowania odkażające, dlatego też kluczowe wydaje się ich kompleksowe przebadanie w zakresie oddziaływania na substancje toksyczne. w tej pracy dokonano przeglądu wybranych sposobów odkażania bojowych środków trujących, podając przy tym eksperymentalne wyniki przeprowadzonych badań. Główny wysiłek skupiono na omówieniu najważniejszych znanych dotychczas substancjach odkażających, a ponadto zwrócono uwagę na nowe sposoby odkażania, które nie zostały jeszcze wprowadzone do powszechnego użycia, a jedynie dokonano laboratoryjnego sprawdzenia możliwości ich zastosowania jako odkażalnika.
EN
Decontamination is the overall physicochemical process leading to completely neutralizing or weakening the toxic properties of poisonous substances. in the literature, there are many ways to eliminate contamination, including more through innovative methods. The decontamination agents known and used so far have been thoroughly tested in terms of interaction with chemical warfare agents (CWA), especially relating to kinetics and the resulting reaction products. However, with the extension of the Chemical weapons Convention to new substances, i.e., compounds of the “a” series, the so-called novichoks, their interaction with available decontamination agents is a subject to verification. on the other hand, equally important, new substances find decontaminating applications; therefore, it seems crucial to test them comprehensively regarding their impact on toxic substances. in this paper, selected methods of decontamination of chemical warfare agents are reviewed, together with the experimental results of the conducted research. The main effort was focused on discussing the most essential decontamination agents known so far. also, attention was paid to new methods of decontamination that have not yet been introduced to common use but only tested in the laboratory for the possibility of use as a decontamination agent.
PL
Publikacja zawiera syntezę wiedzy o broni chemicznej i jej stosowaniu podczas I wojny światowej oraz w okresie po tej wojnie, do czasu odkrycia substancji o działaniu paralityczno-drgawkowym. Opisane są bojowe środki chemiczne (BST), które w tym okresie były odkryte, produkowane i użyte na polu walki. Są one określane jako BST pierwszej i drugiej generacji.
EN
The publication contains a synthesis of knowledge about chemical weapon and its use during the First World War and in the period after that war, until the nerve agent discovery. It describes chemical warfare agents (CWAs) that were discovered, produced, and used on the battlefield at that time. They are referred to as the first and second CWAs generation.
|
|
tom T. 103, nr 5
620--624
PL
Do wyznaczania właściwości ochronnych materiałów polimerowych stosowanych do produkcji odzieży izolacyjnej, rękawic oraz obuwia ochronnego wykorzystano zbudowane w Wojskowym Instytucie Chemii i Radiometrii stanowisko do badania czasu ochronnego materiałów barierowych metodą dynamiczną. W trakcie badań zoptymalizowano parametry chromatograficzne. Wyznaczono także krzywe prędkości przenikania środków bojowych przez materiał wykonany z mieszanki na bazie lateksu i kauczuku naturalnego oraz materiał wykonany z kauczuku butadienowo-akrylonitrylowego (NBR).
EN
The permeation velocity curves of S mustard through a material made of a latex and natural rubber mixture and one made of acrylonitrilebutadiene rubber (NBR) were detd. by GC. The tests were carried out on a constructed stand for testing the protective time of barrier materials using a dynamic method. Chromatographic parameters were optimized taking into account the length of the transfer line between the measuring stand and the chromatograph.
14
Content available remote Metody generacji par iperytu siarkowego
63%
PL
Metodyka generacji par bojowych środków trujących o kontrolowanych stężeniach powstała w wyniku zapotrzebowania polskich sił zbrojnych na sprawdzanie poprawności działania automatycznych sygnalizatorów skażeń chemicznych. Porównano metody generacji par bojowych środków trujących, które były opracowywane na przestrzeni ostatnich lat w laboratorium Wojskowego Instytutu Chemii i Radiometrii. Przedstawiono przegląd metod generacji par bojowych środków trujących z grupy środków parzących na przykładzie iperytu siarkowego. Omówiono trzy metody generacji par iperytu siarkowego za pomocą kapilary, przy użyciu roztworów węglowodorów alifatycznych oraz z zastosowaniem metalowego naczynia generacyjnego. Dokonano analizy każdej z tych metod pod kątem stabilności generacji par iperytu siarkowego.
EN
Methods for generation of chem. warfare agents vapors were compared. In particular, methods for S mustard vapor generation by using a capillary tube, by using aliph. hydrocarbon solns. and by using a metal generating vessel were presented. The methods were tested for the stability of sulfur mustard vapor concn.
PL
Metodą chromatografii gazowej ze spektrometrią emisji atomowej analizowano bryłę iperytową wyłowioną z Morza Bałtyckiego. W bryle tej wykryto około 50 składników, z których 30 zidentyfikowano. Identyfikację składników przeprowadzono obliczając stosunki pól powierzchni pików na chromatogramach pierwiastkowych, odpowiadające liczbie atomów węgla do liczby atomów innych pierwiastków znajdujących się w badanych składnikach. Obliczenia zawartości iperytu siarkowego i niektórych produktów jego przemian w bryle iperytowej wykonano metodą kalibracji bezwzględnej, stosując jako wzorzec siarczek bis(2-chloroetylowy). Uzyskano zadowalającą precyzję oznaczeń (SD od 4,4 do 14,3%).
EN
The yperite block fished up from the Baltic Sea has been analysed using gas chromatography with atomic emission spectrometry. Some 50 compounds were detected in the block and 30 of which have been identified. The identification of the compounds has been performed by calculation the ratio of the peak surface on the chromatograms of the elements. The ratio gives the ratio of carbon atom number to the number of atoms of the other elements in the examined compounds. Calculation of the quantity of sulfur yperite and some products of its transformation in the yperite block has been carried out using the absolute calibration method and bis-sulfide (2-chloroetylene) as a standard. A satisfying precision of determination has been achieved (SD from 4.4 to 14.3%).
16
Content available remote Ogólna charakterystyka zachowania się iperytu siarkowego w wodzie morskiej
63%
PL
W pracy opisano wybrane zjawiska fizykochemiczne i chemiczne zachodzące w iperycie siarkowym w roztworach wodnych, w tym w wodzie morskiej. Wyjaśniono mechanizmy reakcji chemicznych i określono czynniki wpływające na szybkość hydrolizy iperytu.
EN
The selected physical-chemical and chemical effects occurring in sulfur yperite in the water solution including sea water are described. Mechanism of chemical reactions are interpreted and terms influencing the yperite hydrolyzis rate are defined.
17
Content available Bojowe środki trujące w Morzu Bałtyckim
63%
PL
Zatapianie niemieckich bojowych środków trujących (BST), głównie iperytu siarkowego odbywało się głównie w latach 1946–1947. Zatopiono wówczas około 300 tys. BST ton głównie w Morzu Bałtyckim. Z uwagi na niebezpieczny i bardzo kosztowny proces wydobywania i zobojętniania BST, jedynym możliwym postępowaniem pozostaje ich monitorowanie w Bałtyku. Od czasu do czasu dochodzi do oparzeń iperytem siarkowym rybaków, wczasowiczów czy nurków.
EN
The practice of sinking German chemical warfare agents (CWA), mainly sulphur mustard, was implemented in the years 1946-1947. At that time nearly 300 thousand tonnes of CWA were deposited, mostly in the Baltic Sea. Due to the dangerous and costly process of CWA recovery and neutralisation, the only possible manner of proceeding consists in their close monitoring. Still, there are occasional reports on sulphur mustard burns of fishermen, holidaymakers or divers.
PL
Celem artykułu jest dyskusja i próby analizy zagadnienia dotyczącego broni chemicznej zawierającej bojowe środki trujące (BŚT) i amunicji konwencjonalnej z toksycznymi związkami chemicznymi, które stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa ekologicznego wód Morza Bałtyckiego. Substancje te zostały zatopione w Morzu Bałtyckim i są realnym problemem, dlatego należy poddać ocenie i spróbować przynajmniej teoretycznie określić stopień zagrożenia dla środowiska morskiego i zdrowia ludzi. Prace nad oceną stanu ryzyka ekologicznego są przedmiotem działań w ramach projektu flagowego należącego do strategii regionu Morza Bałtyckiego, w którym wiodącą rolę odgrywa Komisja Ochrony Środowiska Morskiego Bałtyku (HELCOM) oraz Państwowy Monitoring Środowiska (PMŚ) realizujący zadania Głównego Inspektora Ochrony Środowiska jako przedstawiciela rządowego centralnego urzędu ochrony środowiska.
EN
The purpose of this study is to discuss and attempt to analyse the issue of chemical weapons containing chemical warfare agents (CWA) and conventional ammunition containing toxic chemicals that pose a threat to the ecological safety of the Baltic sea waters. These substances have been dumped in the Baltic sea and they are a real problem, therefore, it is necessary to assess and try to determine, at least theoretically, the degree of risk to the marine environment and human health. Work on determining the ecological risk assessment is the subject of activities under the flagship project under the strategy of the Baltic sea region, in which the Baltic sea Environment Protection Commission (HELCOM) and the State Environmental Monitoring (SEM) play a leading role, performing the tasks of the Chief Inspector of Environmental Protection as a government representative of the central office for environmental protection.
PL
Przeprowadzono badania nad wykrywaniem bojowych środków trujących (BST) metodą spektrometrii ruchliwości jonów (DMS). Zaobserwowano znaczący, często niekorzystny, wpływ obecności pary wodnej w analizowanym strumieniu gazowym na wynik detekcji, w związku z czym wprowadzono membranowy układ pomiarowy. Podstawowym zadaniem membrany półprzepuszczalnej jest zatrzymanie pary wodnej w analizowanym powietrzu, a przepuszczenie pożądanych substancji. Przetestowano polidimetylosiloksan (PDMS), polieteroamid (PEBAX) i poli(glikol etylenowy) (PEOX).
EN
Polydimethylsiloxane, polyetheramide and poly(ethylene glycol) were deposited from their solutions on a polymer film by dip-coating to produce semipermeable membranes used then for pretreatment of mustard gas and somancontg. wet air before detn. of the warfare agents by differential ion-mobility spectrometry. The polydimethylsiloxane and polyetheramide-coated membranes (5%) showed the best barrier properties against H₂O.
20
Content available Skażenia chemiczne : typologia zagrożeń
63%
|
|
tom nr 4(93)
310-325
EN
Risk of contamination is a problem well known for many years. Its apogee coincided with the Cold War, in which weapons of mass destruction, which is the main source of potential contamination, remained constantly in the spotlight. Today, despite the threat of use of chemical weapons, nuclear or biological weapons is negligible, the problem of contamination still exists. This is particularly evident in the case of chemical agents, which in some cases can lead to major emergencies. In addition, due to the quite different characteristics of individual agents , the type of emerging risks, generated by the contamination may be very different. This means that for a correct assessment of possible contamination risks we have to get to know the type and nature of all agents, being a potential factor in the formation of contamination. This article is an attempt to present the essence and nature of the risks generated by chemical agents, both those warfare, as well as other commonly used in the national economy. For a better problem understanding, the most possible threats have been discussed, pointing to the real danger that pose. Additionally presented the essence of the contamination, identification of respective risks and their basic typologies.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.