Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Działalność charytatywna rodu Zamoyskich w latach 1906-1918

100%

Kuźma E.

Społeczeństwo i Edukacja. Międzynarodowe Studia Humanistyczne

|

2012

|

nr 2

219-232

EN

The article is devoted to the role of Zamoyski family in creating protective aims to care for children from poor families and participate in other forms of charity.

2

Wyzwanie przyszłości — edukacja siebie samego

75%

Białek E.

Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej

|

2009

|

tom R. 50 nr 176A

37-50

PL

Edukacja XXI wieku ma wyjść naprzeciw najważniejszym wyzwaniom obecnego stulecie. Ma być na czasie-odpowiadać czasom, w których żyjemy jak również wyprzedzać je dążąc ku przyszłości, mając wizję; dokąd zmierzamy? Co chcemy osiągnąć ? jakiego człowieka przygotowujemy ? Do jakiej przyszłości w jakim świecie? Autorka prezentuje niektóre istotne aspekty edukacji XXI wieku, bazując zarówno na dokumentach i konferencjach międzynarodowych, stanie nauki i jej perspektywach, jak i własnej poszerzającej się wizji, artykułowanej wielokrotnie w swych publikacjach oraz I Krajowej Konferencji Naukowej "Dokąd zmierzasz człowieku. Model edukacji dla przyszłości"

3

Powieściowy kodeks etyczny profesjonalizującego się dziennikarstwa. "W mętnej wodzie" Józefa Ignacego Kraszewskiego

63%

Drąg K.

Studia Socialia Cracoviensia

|

2015

|

nr 1(12)

131-142

EN

The main objective of this paper is to present a reflection on the process when journalism was becoming a profession at the end of XIX century. This process is depicted in the Kraszewski’s novel In troubled water (W mętnej wodzie). An additional aim is to present Kraszewski as a journalist and a press expert. The journalist ethos is described in the light of the social context of its time. The analyzed novel is treated as an extraordinary moral code of newly emerged profession of journalism.

PL

Celem głównym artykułu jest prezentacja refleksji nad najważniejszymi aspektami profesjonalizującego się dziennikarstwa zawartej w powieści Kraszewskiego W mętnej wodzie. Celem dodatkowym jest przybliżenie postaci Kraszewskiego jako dziennikarza i prasoznawcy oraz zarysowanie realiów epoki mających wpływ na etos dziennikarski. Analizowana powieść została potraktowana jako nietypowy „kodeks etyczny” rodzącej się profesji dziennikarskiej.

4

O partykułach wzmacniających w szesnastowiecznych przekładach Ewangelii na język polski

63%

Kępińska A.

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

|

2015

|

tom LXI

79-97

PL

Artykuł traktuje o partykułach wzmacniających (afektantach) w XVI-wiecznych tłumaczeniach Ewangelii na język polski. Obecność partykuł ekspresywnych (emotywnych) jest cechą charakterystyczną polszczyzny dawnej i gwar. Także w XVI-wiecznych przekładach Ewangelii występuje wiele różnych partykuł, jak a, i¸ to, ale najczęstsze są partykuły że i ci. Tylko one też ulegają skróceniu do -ż i -ć, zwykle w pozycji posamogłoskowej, choć nie tylko, jak pokazują takie przykłady, jak jeśliż i jeśliże oraz jeślić i jeślici. W artykule ukazana jest zarówno geneza partykuły ci, propozycje jej transkrypcji dla tekstów typu A, czyli wydań ściśle naukowych, dokumentacyjnych, przeznaczonych dla celów badawczych, jak i zróżnicowana frekwencja partykuł ci/-ć oraz że/-ż w dziewięciu różnych szesnastowiecznych przekładach Ewangelii na język polski, od największej w Biblii brzeskiej do niewielkiej w tłumaczeniach Szymona Budnego. Podjęta jest próba ukazania przyczyn tej różnorodności; wskazuje się, że wpływ na to zjawisko ma przede wszystkim chronologia tekstów, w mniejszym zaś stopniu wyznanie (konfesja) tłumaczy.

EN

The article treats of the intensive particles (affective) in 16thcentury translations of the Gospel to Polish language. The presence of expressive particles (emotive ones) is a specific feature of the old Polish language and of the local dialects. In 16th century translations of the Gospel we can found a lot of different particles too, such as a, i, to, but the most frequent are że and ci. Only these particles are shortened to -ż and -ć, usually when placed after the vowel, but sometimes not, as can be seen in such examples as jeśliż and jeśliże, as well as jeślić and jeślici. The article presents the origin of particle ci and the proposals of its transcription for the texts of A type, i.e. the publications strictly scientific, documentation ones, for research purposes. There is also covered the diverse frequency of particles ci/-ć and że/-ż in nine different 16th century translations of the Gospel to Polish language, from the highest frequency in Bible from Brześć, to smallest in Szymon Budny’s translations. An attempt to present the reasons of this diversity is also the subject of the article: it is shown that especially the chronology of texts influences this phenomenon, in a smaller extent the religion (confession) of translators.

5

Ocena wartości zabytków epoki modernizmu. Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość

51%

Lewicki J.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2017

|

tom Nr 49

38--50

PL

W pracy omówiono wszystkie dotychczasowe próby oceny wartości zabytków z XX wieku i wymieniono najważniejsze polskie opracowania dokonujące oceny wartości budowli XX-wiecznych. Przedstawiono też kryteria ochrony architektury opracowane w związku z zapisami wprowadzającymi pojęcie dóbr kultury współczesnej zawarte w uchwalonej w 2003 roku ustawie o planowaniu przestrzennym. W pracy zaproponowano zastosowanie kryteriów oceny wartości budowli XX-wiecznych zgodnych z obowiązującą Ustawą o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Byłaby to wartość artystyczna – forma obiektu lub zespołu i jego jakość i oddziaływanie – europejskie, ponadregionalne i lokalne, wartość naukowa – autentyzm idei, materiału, funkcji oraz konstrukcja, materiał, nowatorstwo ponadregionalne i lokalne oraz wartość historyczna – miejsca, ludzi, wydarzeń – europejska, ponadregionalna i lokalna. Zaproponowano też zróżnicowanie wartości zabytków na rangę europejską (ponadkrajową), ponadregionalną i lokalną. W wypadku pojedynczych zabytków konieczne byłoby zastosowanie następujących kryteriów: określenie wartości bezwzględnie chronionych, wartości możliwych do przekształcenia oraz wartości utraconych, koniecznych do odtworzenia/rekonstrukcji. Konieczne byłoby zastosowanie zasady, że im wyższa ranga budowli, tym zakres ochrony jest większy. Podstawę do wyboru wyróżniających się zabytków XX wieku powinny stanowić opracowania źródłowe weryfi kowane przez późniejszą literaturę i współczesne opracowania badawcze. Wybór wyróżniających się budowli XX-wiecznych powinien odznaczać się trzema cechami: powinien być prosty i klarowny przez precyzyjnie określone kategorii oraz operujący możliwie najmniejszą liczbą kryteriów wartościujących, powinien być zgodny z obowiązującym w Polsce prawem i musi dokonywać rzeczywistej selekcji, a nie bezrefl eksyjnie mnożyć kolejne grupy wartościowych zabytków i trudnych do zdefi niowania wartości. Ocena wartości zabytków modernistycznych i wybór budowli najcenniejszych powinny stanowić podstawę do ustalenia różnego zakresu ochrony zabytków z tego okresu. Od kilku lat mówi się o potrzebie oceny wartości polskich zabytków i wydzielenia grup budowli najcenniejszych, które zasługują na pieczołowitą ochronę. Mimo szeregu wypowiedzi na ten temat nie ukazały się dotychczas konkretne propozycje dotyczące zasad kompleksowej ochrony budowli modernistycznych w Polsce.

EN

The work discusses all the attempts at assessing the value of the 20th-century monuments so far and mentions the most important Polish studies aimed at evaluating the 20th-century buildings. It also presents the criteria for architecture protection prepared in relation to regulations introducing the notion of contemporary culture heritage included in the act about spatial planning passed in 2003. The work supports using the criteria for assessing the value of 20th-century buildings in accordance to the currently binding Old Monuments Protection Law. Those would involve artistic value – the form of the object or complex, its quality and impact – European, over-regional and local; scientific value – authenticity of idea, material, function; construction, material, over-regional and local novelty; and historic value – of the place, people, events – European, over-regional and local. It was also suggested to diversify the value of monuments into that of European, over-regional and local rank. In case of individual monuments it would be necessary to apply the following criteria: determining the values absolutely protected, values possible to transform, and values lost but needed to recreate/reconstruct. The rule saying that the higher the rank of the building, the larger the range of protection would have to be applied. The basis for selecting outstanding monuments of the 20th-century should be source documents verified by later literature and current research studies. The selection of outstanding buildings of the 20th century ought to possess three features: it should be simple and clear due to precisely defined categories and using the smallest possible number of evaluating criteria; it should conform with the Polish law; and it must allow for actual selection instead of mindless multiplying of subsequent groups of valuable monuments and values difficult to define. Assessing the value of modernist monuments and selecting the most valuable buildings should constitute the basis for establishing the varying degree of protection for monuments from that period.

6

LIST MARIANNY SUMIŃSKIEJ (OK. 1790–1811) DO JEANA-CHARLES’A JOSEPHA LAUMONDA (1753–1825) – INTERESUJĄCY PRZYCZYNEK DO BIOGRAFII PIERRE’A LOUIS’A PHILIPPA CORDIERA (1777–1861) I HISTORII FRANCUSKICH NAUK PRZYRODNICZYCH

51%

Daszkiewicz P. , Chiappero P.-J. , Domański C.

Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki

|

2017

|

tom 26

|

nr 2(51)

11-20

EN

The article presents and analyses the letter of Maria Sumińska, a young Polish aristocrat in Paris to Jean-Charles Joseph Laumond, a high official of the Empire and chief director of mines. It is preserved in the Cordier’s geological collection at the National Museum of Natural History of Paris. The letter is a very personal request for a promotion and a position of branch mine inspector for Sumińska’s beloved Cordier. The young woman begs Laumond, explaining that her mother refuses her permission to marry him and that this promotion will change the situation. The article presents the context of this letter and the involvement of various persons, including Ksawery Działyński (1756– 1819), member of the government of the Duchy of Warsaw and Louis-Alexandre Berthier (1753–1815), <> and Marshal of France. This history is analysed from the point of view of Cordier’s biography, one of the most eminent geologists of the time, as well as in the context of the functioning of the Napoleonic institutions. Research on the life of Maria Sumińska, who died, probably by suicide, a few months after the letter had been written, was also conducted. The article presents its results based on the archives of the National Museum of Natural History, the Institut de France, the Archives of the City of Paris and the Police Prefecture.

7

Шекспірівський «метатекст» Тодося Осьмачки: Художні стратегії візіонеризму апокаліпсису й палінґенезії

51%

Дроздовський Д.

Studia Polsko-Ukraińskie

|

2015

|

tom 2

127-136

EN

In 2015, Todos’ Os’machka celebrated his 120th anniversary. In the paper, the author outlines Shakespearean motifs in T. Os’machka’s poetry and novellas. The concepts of visionaries, apocalypse, and palingenesis (παλιγγενεσία) have been discussed taking into account Os’machka’s texts. His novella Starshyi boyaryn represents the mythological orientations explicated through the narrative peculiarities and the key idea of apocalypse and its spiritual afterglow. The text seems to be a Ukrainian version of Shakespeare’s Macbeth, which was translated by Os’machka and published in 1953 together with Henri IV. The author’s texts represent specific historical visionaries and demonstrate an outstanding model of Ukraine as a metaphysical place. The reception of Os’machka’s works as ‘alchemical’ (Yu. Sherekh) has been also spotlighted in the paper.

8

Proces o czary w Doruchowie w 1775 r. w świetle nowych źródeł

51%

Lubierska J.

Historia Slavorum Occidentis

|

2022

|

nr 3 (34)

30-63

EN

Many untrue hypotheses and information appeared around the “alleged” witchcraft trial in Doruchow in the second half of the 18th century, which resulted in the death of sever-al women. The text introduces a new category of sources: vital records registers and consistory records, which proved to be valuable material not only confirming the event itself, but also revealing the initiators of the trial, defendants, and witnesses.