Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl

Ograniczanie wyników

1 Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

1 2005

1 Urbański K.

Znaleziono wyników: 1

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Wyszukiwano:
w słowach kluczowych: central-western Poland

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Deformacje glacitektoniczne i ich wpływ na rozwój paleogeografii środkowozachodniej Polski (rejon Zielonej Góry)

100%

Urbański K.

tom nr 417

169-208

Na obszarze środkowozachodniej Polski, w rejonie Zielonej Góry, rozpoznano szereg struktur glacitektonicznych. Strefy zaburzeń glacitektonicznych stwierdzono na podstawie analizy geomorfologicznej, zestawienia wierceń archiwalnych, badań rdzeni w otworach kartograficznych, prac geofizycznych oraz pomiarów i obserwacji mezostruktur w odsłonięciach. Wydzielono moreny spiętrzone, w których zaburzone osady odsłaniają się na powierzchni terenu oraz formy kopalne - glacielewacje i depresje glacitektoniczne. Wał Zielonogórski z uwagi na dobre rozpoznanie geologiczne stał się obszarem testowym do określenia stylu oraz weryfikacji różnych modeli zaburzeń glacitektonicznych. Zebrane przez autora dane geologiczne oraz własne badania wskazują na dominującą rolę struktur łuskowych w budowie wewnętrznej Wału Zielonogórskiego. Do wyjaśnienia jego genezy przyjęto model ścięć cylindrycznych (Rotnicki, 1976). Za takim modelem przemawia dodatkowo fakt, że makrostruktury na badanym obszarze występują seryjnie, a formy wypiętrzone są rozdzielone depresjami glacitektonicznymi. Zaburzenia glacitektoniczne powstawały głównie w wyniku obciążenia podłoża lądolodem. Nacisk boczny lądolodu, zdaniem wielu autorów (Aber i in., 1989), nie odgrywa już tak istotnej roli w powstawaniu wielkoskalowych deformacji. Wyniki badań litopetrograficznch glin zwałowych oraz dane stratygraficzne świadczą, że główne strefy glacitektoniczne były formowane jeszcze w czasie fazy transgresywnej zlodowacenia odry. Prawdopodobnie był to etap modyfikacji stref zaburzeń powstałych w czasie zlodowaceń południowopolskich (Dyjor, 1975; Urbański, 2002a). Badura i Przybylski (2002) wiązali główny etap zaburzeń Wzgórz Dalkowskich z okresem zlodowacenia sanu 2. Morfologia terenu ukształtowana w wyniku zaburzeń glacitektonicznych miała istotny wpływ na późniejsze procesy geologiczne. W depresjach glacitektonicznych tworzyły się miąższe serie osadów zastoiskowych. Lądolód zlodowacenia warty oparł się o Wzgórza Dalkowskie, a zlodowacenia wisły blokowany był rozciągającym się poprzecznie Wałem Zielonogórskim. Na północnych stokach tej formy w okresie ostatniego zlodowacenia były akumulowane terasy kemowe.

Numerous glaciotectonic structures have been recognized in the Zielona Góra region (centralwestern Poland). Glaciotectonic deformation zones have been identified by geomorphological analysis, comparison of borehole sections, studies of drill cores of cartographical boreholes, geophysical surveys, and measurements and observations in outcrops. In this area, thrust moraines deposits are outcropped on the land surface. Palaeolandforms - glacial elevations and depressions - are covered by undeformed sediments. The Zielona Góra Rampart is the area of investigation of glaciotectonic deformations where different glaciotectonic models have been verified. Glaciotectonic data, collected by the author, and his personal investigations show the great significance of thrusts within the geological structure of the Zielona Góra Rampart. A model of cylindrical shears (Rotnicki, 1976) was used for interpreting the origin of the Zielona Góra Rampart. The use of this model is additionally suggested by the fact that the macrostructures occur in series, and uplifted landforms are separated by glaciotectonic depressions. Glaciotectonic deformations developed mainly as a result of stress within the subglacial bedrock, generated by the load of the glacier. Lateral compression of the glacier did not play an important role in the formation of mega-scale deformation. Results of lithostratigraphic studies of tills and stratigraphical data indicate that the major glaciotectonic zones formed during the Elsterian (Dyjor, 1975; Urbański, 2002 a) but in some regions glaciotectonic deformation processes also occurred during the transgressive phase of the Odranian Glaciation. It was a phase of modifications within deformation zones formed during the South Polish Glaciations. Land surface topography, developed as an effect of glaciotectonic deformations, exerted a great influence on subsequent, Late Pleistocene geological processes. In the area of Dalkowskie Hills, the main stage of deformations took place in the Sanian (Badura, Przybylski, 2002). Thick glaciolacustrine series were deposited in glaciotectonic depressions. During the Warthanian Glaciations, the ice sheet stopped at the Dalkowskie Hills. During the Vistulian Glaciation, the ice sheet was blocked by the Zielona Góra Rampart stretching across the glacier movement direction. Kame terraces developed on northern slopes of this structure at that time.