Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

The abundance of tree holes and utilization by hole-nesting birds in a primeval boreal forest of Mongolia

100%

Bai M. L. , Wichmann F. , Muhlenberg M.

Acta Ornithologica

|

2003

|

tom 38

|

nr 2

EN

The natural tree holes and nest holes of hole-nesting birds were surveyed in four forest types in the west Khentii Mountains of NE Mongolia. The utilization patterns of species, size and condition of trees, as well as hole types, were investigated. The average density of tree holes in the study area approached 30 holes/ha, while that of hole-nesting birds was 2.4 nests/ha only. The riparian mixed forest had the greatest number of species and individuals of hole-nesting birds, while the spruce-fir forest had the lowest numbers. Excavating bird species preferred larger, deciduous trees, and snags. Non-excavators did not select holes according to tree species or size, but preferred holes in living trees and branch holes. In view of the low occupancy of holes among the four habitats, we suggest that the density of secondary hole-nesting birds is not limited by availability of holes in the study area.

PL

Badania prowadzono w okresie od końca kwietnia do początku lipca lat 2002 i 2003 w górach Khentii (NE Mongolia), obejmując nimi cztery typowe dla tego regionu środowiska leśne (Fig. 1): stary i młody las brzozowo-modrzewiowy, mieszany las nadrzeczny oraz bór świerkowo-jodłowy. W każdym z tych środowisk wyznaczono po 5 powierzchni po 50 × 200 m, na których liczono drzewa i ich martwe pnie, określano gatunek i stan drzewa, mierzono pierśnicę (DBH), badano dziuple — ich rodzaj, pochodzenie i wykorzystanie przez ptaki. Średnie zagęszczenie dziupli dla wszystkich badanych powierzchni wyniosło 30/ha i było najniższe w borze świerkowo-jodłowym (Tab. 1), w którym było też najniższe zagęszczenie i bogactwo gatunkowe ptaków gnieżdżących się w dziuplach (Tab. 2). Ogółem stwierdzono wykorzystywanie różnych rodzajów dziupli i szczelin w pniach drzewnych przez 13 gatunków ptaków a średnie zagęszczenie wykorzystanych przez nie dziupli wyniosło 2.4 gniazd/ha. We wszystkich środowiskach dziuple w brzozach były częstsze niż w innych gatunkach drzew (Tab. 3). Ptaki wykuwające dziuple (dziuplaki pierwotne) najczęściej gnieździły się w topolach i brzozach, a najrzadziej w drzewach szpilkowych. Ptaki te wybierały też częściej duże drzewa, natomiast dziuplaki wtórne wykorzystywały dziuple różnych rodzajów i wielkości oraz w różnych gatunkach drzew — proporcjonalnie do ich dostępności (Fig. 2). Dziuplaki pierwotne chętniej wybierały pnie drzew martwych (Fig. 3), a dziuplaki wtórne — wypróchniałe dziuple po martwych gałęziach, natomiast szczeliny pni były wykorzystywane najrzadziej (Tab. 4). Badane tereny były, w porównaniu do danych z piśmiennictwa, stosunkowo bogate pod względem obfitości dziupli. Zagęszczenie dziuplaków było porównywalne z innymi naturalnymi lasami, a znacznie wyższe niż w lasach zagospodarowanych. Autorzy wnioskują, że na badanym terenie dostępność dziupli nie była czynnikiem ograniczającym liczebność dziuplaków wtórnych.

2

Do small hole nesting passerines detect cues left by a predator? A test on winter roosting sites

80%

Ekner A. , Tryjanowski P.

Acta Ornithologica

|

2008

|

tom 43

|

nr 1

107-111

EN

There are a lot of studies about relationships between prey and predators. However most have focused on the influence of lethal predators on their prey. We suggested that non-lethal effects may also be very important for a complete understanding of prey-predator interactions. Among many influencing factors predation is important because it affects survival probability, especially in winter, which is a critical period for many passerines living in temperate zones. Apart from killing prey, predators may also have an indirect influence on the choice of nocturnal resting sites. Therefore, small passerines should detect and avoid places where a predator has operated previously. We tested this prediction using data on wintering small passerines, mainly on Great Tits. The study was performed during the winter season of 2005/2006 in western Poland. In the experiment, we put fur and mangled feathers in half of 100 randomly selected nest boxes. Boxes were checked every ten days, from January-March. The birds showed a significantly stronger preference towards "clean" nest boxes (without predator traces). It seems that non-lethal predator influence modifies winter dispersion of birds and wintering passerines may detect, by visual signals left behind, nest boxes where predation has previously occurred.

PL

Większość badań dotyczących relacji drapieżnik — ofiara skupia się na bezpośrednim (letalnym) wpływie drapieżników na swoje ofiary. Nieletalny (pośredni) wpływ, mimo iż często trudny do zarejestrowania, jest także istotny i nie powinien być pomijany. W prezentowanym eksperymencie analizowano właśnie taki wpływ potencjalnych drapieżników na wybór miejsc noclegowych przez ptaki nocujące w skrzynkach lęgowych. Badania prowadzone były w sezonie zimowym (2005/2006), krytycznym dla przetrwania ptaków żyjących w umiarkowanej strefie klimatycznej. Do losowo wybranych, nowo powieszonych skrzynek wrzucono poszarpane pióra ptaków oraz sierść drapieżnika, symulując w ten sposób jego obecność. Skrzynki sprawdzane były co dziesięć dni. Jako miejsce noclegowe dziuplaki znacznie bardziej preferowały skrzynki czyste, bez pozostawionych śladów sugerujących działanie drapieżnika. Ptaki najprawdopodobniej identyfikowały sierść i pióra z drapieżnikiem i w ten sposób unikały jego obecności. Dziuplaki odstraszać mogły również takie czynniki, jak obecność pasożytów, czy też innych ptaków w budkach. Jednakże wszystkie powody, dla których dziuplaki wybierały skrzynki bez sierści i poszarpanych piór były konsekwencją obecności potencjalnego drapieżnika, gdyż to właśnie on zostawia takie ślady. Z tego powodu, drapieżniki powinny być uwzględniane jako jeden z głównych czynników wpływających na zajmowanie skrzynek lęgowych nocą przez drobne ptaki wróblowe w okresie zimowym.

3

Nest-site characteristcs of hole-nesting birds in a primeval boreal forest of Mongolia

80%

Bai M. L. , Wichmann F. , Muhlenberg M.

Acta Ornithologica

|

2005

|

tom 40

|

nr 1

1-14

EN

Nest sites of nine common hole-nesting bird species were studied in the West Khentey Mountains, NE Mongolia. Among three excavators, the Great Spotfed Woodpecker used more aspens, larger trees, and more living or intact dead trees than the Lesser Spotted Woodpecker or the Willow Tit. Among non-excavators, the Nuthatch used mainly old holes of the Great Spotted Woodpecker, and the Red-throated Flycatcher frequently used those of the Willow Tit. Thus, the nest site characters of these two species resembled those of the original excavators, and their nests were placed higher than those of other non-excavators. The Coal Tit and the Great Tit used mostly branch holes in living trees. With respect to nest site use, the Daurian Redstart behaved as a generalist while the Common Treecreeper specialized in long slits. The nest site selection of excavators might be governed by body size, territory size and their different abilities of excavation. The non-excavators were best differentiated by their preferred hole type, and their tree use and nest site characters were mainly a consequence of the location of such holes. Interspecific competition did not appear to be important in the nest site use of hole-nesting birds in the study area.

PL

Badania prowadzono w górach Khentii (NE Mongolia) w latach 2002-2003. Dziuple uznawano za zajęte, gdy obserwowano ptaki dorosłe przynoszące materiał gniazdowych lub pokarm dla piskląt. Dla każdego gniazda opisywano: gatunek drzewa z dziuplą, jego pierśnicę, kondycję, rodzaj dziupli, grubość i kondycję fragmentu drzewa zawierającego dziuplę oraz wielkość otworu wejściowego. Znaleziono łącznie 257 dziupli 16 gatunków ptaków. Ze względu na wielkość próby w pracy zawarte są dane o dziuplach 9 gatunków ptaków: trzech dziuplaków pierwotnych (samych wykuwających dziuple) — dzięcioła dużego Dendrocopos major, dzięciołka D. minor oraz sikory czarnogłowej Parus palustris, oraz 6 gatunków dziuplaków wtórnych (korzystających z istniejących dziupli) — bogatki P. major, sosnówki P. ater, pleszki chińskiej Phoenicurus auroreus, muchołówki rdzawogardłej Ficedula albicilla, kowalika Sitta europaea, pełzacza leśnego Certhia familiaris. Dokładną charakterystykę miejsc gniazdowych tych gatunków zawierają tabele 1-5. Na podstawie analizy wszystkich branych pod uwagę cech, podjęto próbę stwierdzenia trafności przypisania dziupli do poszczególnych gatunków. Stwierdzono, że dziuple dzięcioła dużego i kowalika były nierozróżnialne, zaś całkowicie różne od pozostałych są dziuple pełzacza. W przypadku pozostałych gatunków biorąc pod uwagę miejsca ich umieszczenia były w pewnym stopniu podobne między gatunkami (Tab. 6). Podobieństwo miejsc umieszczenia dziupli zajmowanych przez poszczególne gatunki może być związane z układami dziuplaki pierwotne-wtórne. Wyróżniono 3 takie grupy gatunków: dzięcioł duży — kowalik, dzięciołek i muchołówka rdzawogardła, sikora czarnogłowa oraz pozostałe gatunki sikor i pleszka. Osobną grupę stanowiły dziuple pełzacza leśnego (Fig. 1). Zebrane wyniki autorzy porównują z publikowanymi danymi zebranymi w Europie, zwracając uwagę na podobieństwa nisz gniazdowych i konkurencję międzygatunkową w tej grupie ptaków.