Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Fenotiazyna : metoda oznaczania

100%

Brzeźnicki S.

|

2000

|

tom Nr 3 (25)

72--75

PL

Fenotiazyna występuje zwykle w postaci żółtych, romboidalnych płatków lub słupków. Jest substancją praktycznie pozbawioną zapachu, słabo rozpuszcza się w wodzie (1,59 mg/l w temp. 25 °C), alkoholu i oleju mineralnym, dobrze rozpuszcza się w benzenie, acetonie, eterze i gorącym kwasie octowym. Związek ten łatwo ulega utlenieniu w wysokiej temperaturze i pod wpływem światła. Fenotiazyna wykazuje działanie drażniące na skórę. Duże dawki tego związku (kilka gramów) mogą doprowadzić do toksycznego uszkodzenia wąlroby i nerek, niedokrwistości hemolitycznej oraz zaburzeń ze strony przewodu pokarmowego. Nic zaobserwowano działania rakotwórczego, mutagennego lub teratogennego fenotiazyny.

EN

The method is based on the adsorption of phenotiazine on glass fibrę filters, extraction with methanol and determination in the obtained solution by high performance liquid chromatography (HPLC) with spectrophotometric detection.

2

2-Butoksyetanol. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego

100%

Starek A.

|

tom Nr 4 (34)

25--40

PL

2-Butoksyetanol (BE) jest powszechnie stosowanym rozpuszczalnikiem organicznym, stanowiącym substytut nikolu etylenowego. Narażenie zawodowe na ten związek jest stosunkowo małe i na ogół mieści się w zakresie aężeń 0,5 4- 145 mg/m3. W Polsce ponad 1000 pracowników zatrudnionych w 5 zakładach przemysłu farb :Maerów jest narażonych na BE o zakresie stężeń 0 - 6,9 mg/m3.0stre działanie toksyczne BE u ludzi i zwierząt manifestuje się podrażnieniem błon śluzowych górnych dróg oddechowych i oczu, depresją ośrodkowego układu nerwowego oraz wewnątrznaczyniową hemolizą erytrocytów- W warunkach narażenia podprzewlekłego u gryzoni obserwowano objawy niedokrwistości hemolitycznej. Erytrocyty człowieka są mniej podatne na hemolityczne działanie BE od erytrocytów gryzoni. Ryzyko wystąpienia hemolizy u człowieka w warunkach narażenia powtarzalnego jest małe. BE nie ma właściwości genotoksycznych, teratogennych, embriotoksycznych i fetotoksycznych oraz nie wpływa apostnatalny rozwój potomstwa. Nie ma danych dotyczących rakotwórczego działania tego związku. Podstawą wartości NDS było hemolityczne działanie BE u szczurów w doświadczeniu podprzewlekłym, w którym skutki te obserwowano po narażeniu na BE o stężeniu 385 mg/mJ (LOAEL), a nie obserwowano po narażeniu na związek o stężeniu 125 mg/m3 (NOAEL).

EN

2-Butoxyethanol (BE), is a colouress liquid with ethereal odour. BE is used as a solvent for nitrocellulose, both natural and synthetic resins, latex paints and varnishes, insecticides, as a component of textile lubricants, cutting oils, hydraulic brake fluids, and as a chemical inter-mediate. In Poland over 1000 workers are exposed to BE at level of 0-6.9 mg/m3. BE exerts irritative effect on the eyes and upper respiratoty tract and also causes central nervous system depression and intravascular hemolysis. No carcinogenic, mutagenic, em- briotoxic, fetotoxic and teratogenic effects have been found in the relevant toxicological studies. In subchronic inhalatory experiment hemolytic effect in rats was observed. On the basis of this observation NOAEL and LOAEL values of 125 mg/m3 and 385 mg/m3, respectively were proposed. MAC value of 100 mg/m3 is recommended. STEL value was established on the basis of irritation effect of BE in volunteers and proposed at 200 mg/m3.

3

Siarczan (VI) dimetylu : dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego

84%

Sitarek K. , Lebrecht G.

|

tom Nr 2 (24)

105--124

PL

Siarczan (VI) dimetylu (dwumetylowy siarczan, DMS) jest bezbarwną oleistą cieczą o łagodnym zapachu cebuli; słabo się rozpuszcza w wodzie i miesza się z polarnymi rozpuszczalnikami organicznymi oraz węglowodorami aromatycznymi. Związek ten jest głównie stosowany jako czynnik alkilujący zarówno w przemyśle barwników, farmaceutycznym, per-fumeryjnym, jak również w laboratoriach. Dawniej był wykorzystywany jako gaz bojowy. Względnie krótkotrwałe (10 min) narażenie na działanie DMS o stężeniu 500 mg/m3 jest śmiertelne dla człowieka, natomiast krótkotrwałe narażenie o stężeniu 5 mg/m3 powoduje tylko podrażnienie oczu. W następstwie ostrego inhalacyjnego narażenia na DMS występują dwie grupy objawów: objawy silnego działania drażniącego na błony śluzowe oczu i dróg oddechowych związane z działaniem kwasu siarkowego oraz objawy ze strony układu nerwowego jako następstwa działania metanolu (HaSC^ i metanol są produktami hydrolizy DMS). Objawy ostrego działania DMS mogą występować po okresie latencji wynoszącym od 2 do 10 godz. w zależności od stopnia zatrucia ostrego. DMS jest związkiem o silnym działaniu drażniącym na skórę i błony śluzowe zarówno w postaci roztworu, jak i par; związek dobrze wchłania się przez skórę w wyniku czego oprócz miejscowego działania drażniącego występują takie objawy toksyczności, jak w przypadku narażenia inhalacyjnego. Opisane w literaturze przypadki zatruć o strych, w tym także kończących się zgonem, występowały w wyniku przypadkowego oblania odzieży i skóry DMS lub wdychania par tego związku. W opisach przypadków przewlekłego narażenia ludzi na pary i roztwory DMS są omawiane przede wszystkim skutki jego działania drażniącego. Medialne dawki lub stężenie śmiertelne (DL50 lub CLjo) dla zwierząt laboratoryjnych wynoszą: DL5U per os dla szczura 205 -f 440 mg/kg, dla myszy 140 mg/kg, natomiast CL5n dla szczura 393 mg/m3 w ciągu 26 min lub 45 mg/m3 w ciągu 4 godz. Objawy ostrego zatrucia DMS u zwierząt są podobne do tych opisanych u ludzi. Małe stężenia wywołują początkowo tylko lekkie zaczerwienienie błon śluzowych, łzawienie i ślinotok. Po upływie okresu utajenia, który trwa l + 6 godz. rozwija się ropne zapalenie błon śluzowych. Nie ma danych, które umożliwiłyby ustalenie zależności dawka-efekt u zwierząt. Część bowiem badań miała na celu określenie medialnych dawek lub stężeń śmiertelnych, inne natomiast były ukierunkowane na ocenę konkretnych efektów toksycznych po podaniu pojedynczych dawek DMS. Przewlekłe, 4-miesięczne narażenie szczurów na działanie DMS o stężeniach 2,64 i 0,29 mg/m3 powodowało istotne, lecz przemijające zmiany czynnościowe w układzie nerwowym, oddechowym oraz w wątrobie i w nerkach szczurów, które były narażane na działanie związku o większym stężeniu. Obserwacje zwierząt dokonywane po zakończeniu okresu narażenia ujawniły jedynie objawy zapalenia oskrzeli. Metabolitami DMS są: dwutlenek węgla (wydalany z powietrzem wydechowym) i siarczan (wydalany przez nerki). DMS jest czynnikiem mutagennym i genotoksycznym, co wykazano na podstawie wyników badań, podczas których stosowano różne modele doświadczalne. Na podstawie wyników badań rako twórczość i ujawniono, że inhalacyjne narażenie szczurów, chomików lub myszy na działanie DMS powoduje nowotwory zlokalizowane w jamie nosowej, płucach, klatce piersiowej, a podanie tego związku szczurom w podskórnych iniekcjach jest przyczyną rozwoju mięsaków w miejscu wstrzyknięcia. DMS jest kancerogenem transplacentalnym. Podając ten związek dożylnie ciężarnym samicom szczura, obserwowano u potomstwa narażanych samic guzy złośliwe w układzie nerwowym i wątrobie. DMS jest dawcą rodników alkilowych wbudowywanych do cząsteczek nukleofilowych, np. DNA. Głównym produktem alkilacji DNA jest 7-metyloguanina stwierdzana zarówno w wyniku narażenia na DMS in vitro, jak i in vivo. Eksperci Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem (IARC) w Lyonie zaliczają DMS do grupy 2A czynników prawdopodobnie rakotwórczych dla ludzi, tj. takich, co do których istnieje ograniczony dowód rakotwórczości u ludzi i wys-tarczający dowód takiego działania u zwierząt laboratoryjnych. Wartość NDS siarczanu (VI) dimetylu w Polsce wynosi obecnie l mg/m3.

EN

Dimethyl sulfate is an oily, colourless liąuid with a faint onion odour. It is used as a methylating agent in the manufacture of many organie chemicals including dyes, perfumes, and minerał oils. The primary, acute effects from overexposure to dimethyl sulfate arę burns of the skin and eyes. It is a strong irritant to the eyes, skin, and respiratory system. Dimethyl sulfate is a mutagenic and genotoxic agent. The carcinogenicity studies indicated that when inhaled dimethyl sulfate produced tumours in the nose, lung and thorax, and subcutaneous injections in experimental animals resulted in the development of sarcomas. IARC nas reviewed five cases of bronchial or pulmonary carcinoma and one case of choroidal melanoma in peoplel exposed occupationally to dimethy] sulfate. However, IARC judged these studies as inadequale| evidence for the carcinogenicity of dimethyl sulfate in humans (group 2A, probably carcinogenic to humans). In the assessment of MAC value, the results of rat and guinea pigs studies under subchronic (4 months') inhalation exposure were considered. The LOAEL (lowest observed adver effect level) of 2.64 mg/m3 was converted into 0.5 mg/m3. According to its very strong irritativ effect the MAC-STEL of l mg/m3 was recommended. A Rp, suspected human carcinogen,] designation is appropriate for dimethyl sulfate. Because of the systemie effects resulting from| skin absorption of dimethyl sulfate in man, a skin notation (Sk) is also applicable.

4

4-Aminofenol – pyły. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego

84%

Skowroń J. , Puchalska H.

|

tom Nr 1 (27)

5--25

PL

4-Aminofenol występuje w postaci białych, bezwonnych kryształów. Jest stosowany w przemyśle farmaceutycznym (produkcja fenacetyny), w przemyśle tekstylnym, gumowym oraz jako półprodukt do syntezy barwników azowych i siarkowych. Jest składnikiem preparatów do barwienia włosów, skór i futer oraz wywoływaczy fotograficznych. Na podstawie obserwacji pracowników narażonych na pyły 4-aminofenolu stwierdzono, że związek odznacza się działaniem drażniącym na błony śluzowe oczu i dróg oddechowych oraz skórę. Opisywano również przypadki alergicznego zapalenia skóry i objawy astmatyczne. Na działanie związku narażona jest znaczna grupa pracowników przemysłu farmaceutycznego, chemicznego, gumowego oraz fryzjerzy i fotograficy. Przewlekłe narażenie 17 pracowników (staż pracy od 6 do 17 lat) na pyły 4-aminofenolu o stężeniu od 1 do 52 mg/m3 było przyczyną żółtego zabarwienia skóry rąk, szyi i twarzy oraz zmian we wskaźnikach hematologicznych. U zwierząt laboratoryjnych ostra i przewlekła toksyczność tego związku manifestuje się działaniem methemo- globinotwórczym i nefrotoksycznym. 4-Aminofenol można sklasyfikować jako substancję toksyczną. 4-Aminofenol wykazuje słabe działanie drażniące na skórę i oczy. Dodatnie wyniki testów płatkowych u ludzi i zwierząt świadczą o działaniu uczulającym związku. Działanie mutagenne i teratogenne związku nie jest jednoznaczne, brak jest danych dotyczących jego działania rakotwórczego. Wykazano działanie embriotoksyczne 4-aminofenolu w testach in vitro na zarodkach szczurzych.

EN

4-Aminophenol is used in the synthesis of pharmaceuticals, as a dye intermediate in oxidative hair colouring products, in the photographic industry and as an additive in oils and lubricants. Occupational exposure to 4-aminophenol is caused by inhalation of the dusts. 4-Aminophenol is an irritant to the eyes, skin and upper respiratory tract. It may cause sensitization by inhalation and skin contact. 4-Aminophenol is harmful if swallowed, inhaled, or absorbed through skin. Absorption of the compound into the body leads to the formation of methemoglobin, which in high enough concentration causes cyanosis. The target organs of its toxicity are blood, kidneys, and the central nervous system. 4-Aminophenol induced renal tubular necrosis in laboratory animals. It is a possible mutagen and teratogen. Overexposure to 4-aminophenol may cause reproductive disorders based on tests with laboratory animals. The MAC value for 4-aminophenol - 5 mg/m3 - was determined by analogy to aniline. 4-Aminophenol is a minor metabolite of aniline that causes renal injury and methemoglobinemia in laboratory animals. No MAC-STEL value has been determined for this compound, but A - allergic - notation is recommended.

5

Fenol. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego

84%

Jakubowski M.

|

2003

|

tom Nr 1 (35)

87--113

PL

Fenol jest związkiem o szerokim zastosowaniu; stosuje się go jako surowiec do produkcji takich ważnych substancji, jak: żywice, kaprolaktam, alkilofenole, ksylenole i anilina. Jest stosowany również jako środek dezynfekujący w sanitarnych środkach czyszczących, a także w takich preparatach medycznych, jak: maści, krople do czu i nosa, płyny do płukania ust czy płyny antyseptyczne. Narażenie zawodowe na fenol występuje głównie podczas stosowania żywic fenolowych. Są one wykorzystywane jako materiał wiążący w materiałach izolacyjnych, płytach wiórowych, farbach oraz jako składnik mas formierskich. Fenol może ulegać wchłanianiu przez płuca, z przewodu pokarmowego i przez skórę, w tym także w postaci par. Retencja par fenolu w płucach wynosi u ludzi około 60-80%. Obliczony współczynnik wchłaniania par fenolu przez skórę wynosi 0,35/h, co oznacza, że w ciągu godziny ulega wchłonięciu ilość fenolu zawarta w 0,35 mJ powietrza. Szybkość wchłaniania fenolu przez skórę z roztworów wodnych wynosiła 0,08 h 0,3 mg/cm2/h w zakresie stężeń 2,5-10 g/l. Główną drogą przemiany fenolu u ludzi jest sprzęganie z kwasem siarkowym i glukuronowym. Półokres wydalania fenolu w moczu po narażeniu inhalacyjnym wynosi około 3,5 h. W dostępnym piśmiennictwie istnieje duża liczba informacji na temat zatruć ostrych u ludzi, nie ma natomiast wyników badań, które mogłyby stanowić podstawę określenia wartości NDS. Narażenie małp, szczurów i myszy na pary fenolu o stężeniu 19 mg/m3 w sposób ciągły przez 90 dni nie spowodowało zmian histopatologicznych w nerkach, wątrobie mózgu i sercu zwierząt. Wyniki badań biochemicznych i hematologicznych nie różniły się od wyników uzyskanych w grupie kontrolnej, dlatego wartość tę uznano za wartość NOAEL dla narażenia drogą inhalacyjną. Nie stwierdzono zmian histologicznych w wyniku podawania w wodzie pitnej szczurom i myszom fenolu o stężeniach, odpowiednio: 2500 i 5000 mg/l. Podawanie fenolu dożołądkowo w dawkach jednorazowych, w roztworze wodnym, w okresie od 1 dnia do 14 dni powodowało wystąpienie skutków działania związku na nerki, wątrobę, płuca oraz działanie neurotoksyczne, gdy dawki fenolu przekraczały 40 mg/kg/dzień. U.S. EPA przyjęła dawkę 60 mg/kg/dzień za wartość NOAEL fenolu dla działania na potomstwo. Wartość RD50 określono na podstawie wyników badań na myszach na poziomie 624 mg/m3. Fenol wykazuje silne działanie drażniące na skórę. W miejscu kontaktu występowało: zaczerwienienie, stany zapalne, wypryski i martwica skóry. Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) stwierdziła w 1999 r., że dowody działania rakotwórczego fenolu u ludzi i zwierząt są niewystarczające i zaliczyła związek do grupy 3. (czynnik niemożliwy do klasyfikacji z punktu widzenia działania rakotwórczego u ludzi). Istniejące wartości NDS fenolu w różnych państwach mieszczą się w zakresie od 4 do 19 mg/m3. W części państw przyjęto wartości NDSCh fenolu, stanowiące dwukrotną wartość NDS. We wszystkich państwach stosuje się oznakowanie, wskazujące na wchłanianie związku przez skórę. Po przyjęciu za wartość NOAEL fenolu dla narażenia inhalacyjnego stężenia par fenolu w powietrzu na poziomie 19 mg/m3, zaproponowano przyjęcie za wartość NDS fenolu stężenie na poziomie 7,8 mg/m3. Brak podstaw do ustalenia wartości NDSCh fenolu. Proponuje się wprowadzenie oznakowania związku literami Sk i C.

EN

Phenol is a white crystalline solid. Its major use is a feedstock for phenolic resins, caporo- lactam, xylenoles aniline. Some medical and pharmaceutical applications are also known. Occcupational exposure to phenol may occur during the production of phenol and its products, during the application of phenolic resins in wood and iron/steel industries and during other industrial activities.Phenol is readily absorbed by all routes of exposure. The retention of phenol vapors in lungs amounts to about 60 - 80 %. The rate of penetration of phenol through skin is from 0,08 to 0,3 mg/cm2/h. Absorbed phenol mainly conjugates with glucuronic and sulfuric acid and, to a lesser extent, hydroxylates into catechol and hydroquinone. Half-time of excretion of phenol in urine after inhalation exposure amounts to 3,5 h. A wide range of acute effects has been reported following human exposure to phenol by dermal, oral or intravenous routes. Adequate human data on the effects of chronic inhalation exposure are not available. In rats, mice and monkeys exposed continuously to phenol for 90 days, an inhalation NOAEL of 19 mg/m' was reported, based on kidney, liver, brain and hearth effects. In a 14-day study in rats, an oral NOAEL of 12 mg/kg/day was reported, based on kidney effects. At 40 mg/kg/day, the pathological changes in the kidneys included two animals with tubular de-generation in the papillar region, and one with protein casts in the tubules. According to the U.S. EPA the NOAEL for reproductive effects amounts to 60 mg/kg/day. Solutions of phenol are corrosive to skin and eyes. Phenol vapors can irritate the respiratory tract. RD50 of 624 mg/mJ has been reported in mice. The evidence for the carcinogenicity of phenol in laboratory animals was considered by the IARC to be inadequate. Time weighted average occupational exposure limits in different countries is from 4 to 19 mg/nr1. Based on NOAEL value from inhalation study in rats the TWA value of 7,8 mg/m'’ was proposed. No STEL value has been proposed. Substance is corrosive and can be absorbed through skin.