Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Substancje rakotwórcze występujące w roślinach

100%

Bielińska E. J.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2003

|

tom Vol. 48, nr 1

27-32

PL

W opracowaniu omówiono wybrane gatunki roślin i substancje z nich wyizolowane odznaczające się lub podejrzewane o działanie mutagenne lub genotoksyczne. Szczególną uwagę zwrócono na te roślinne substancje rakotwórcze, które często )występują w wielu artykułach spożywczych i/lub mają zastosowanie lecznicze. Przedstawione informacje stwarzają możliwość eliminowania z żywności produktów stanowiących potencjalne zagrożenie z punktu widzenia rozwoju chorób nowotworowych. Ustalenie związków przyczynowych pomiędzy ekspozycją inicjującą a rozwojem nowotworu napotyka na znaczne trudności zarówno na skutek długiego utajenia, nakładania się różnych ekspozycji rakotwórczych i promocyjnych, wpływu dziedzicznych czynników predysponujących, jak i z faktu, że ekstrakty roślinne sa z reguły mieszaniną wielu składników o różnych, często przeciwstawnych działaniach.

EN

The paper discusses substances extracted from plants which are either genotoxic or mutagenic. Special attention was devoted to carcinogens which are present in many food products and/or have medicinal use. Information included herein makes it possible to eliminate potential carcinogens from food products. It is often difficult to establish the connection between an initial exposure and cancer development. This is due to a combination of various types of exposure to carcinogens, hereditary predisposition, also to the fact that plant extracts are usually a mixture of compounds which often have opposing effects.

2

Induction of aberrant crypts in the colons of rats by alkylating agents

100%

Bilbin M. , Tudek B. , Czeczot H.

Acta Biochimica Polonica

|

1992

|

tom 39

|

nr 1

3

Tradescantia-micronucleus bioassay for detection of carcinogens

100%

Ma T. H.

|

tom 39

|

nr 1

4

Zanieczyszczenie żywności przez wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne

75%

Oleszczuk P.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2002

|

tom Vol. 28, no. 1

107-118

PL

WWA tzw. persistent organie pollutants (POPs), charakteryzują się właściwościami kancerogennymi i mutagennymi. Dokonano przeglądu literatury dotyczącej zawartości WWA w żywności nieprzetworzonej i podlegającej różnego rodzaju procesom obróbki. Poprzez kolejne ogniwa łańcucha pokarmowego mogą się do pożywienia, stwarzając poważne zagrożenie dla zdrowia ludzi. Literatura wskazuje na dość dużą powszechność tych zanieczyszczeń w żywności zarówno pierwotnej jak też przetworzonej. Zawarte w materiale roślinnym WWA zwykle zaadsorbowane są na powierzchni liści bądź korzeni. W niewielkim stopniu WWA wnikają do ich wnętrza. Zanieczyszczenie roślin pochodzi głównie z osiadania na nich cząstek pyłów (z zaadsorbowanymi WWA). Natomiast poziom WWA w żywności przetworzonej (gotowanie, wędzenie, smażenie) zależy głównie od warunków i metod jej przygotowywania. Szczególnie wysokie stężenia WWA zostały oznaczone w wędzonych rybach i mięsie a także w produktach przygotowywanych nad otwartym ogniem (grill). Za główne źródło WWA w ludzkiej diecie uważane są : zboża i warzywa

EN

Hs belong to a group of persistent organic pollutants (POPs). The article is a survey of literature concernng the PAH content in uncooked as well as processed and cooked food. PAHs/POPs are very common cancerogenic and mutagenic pollutants. They can reach food through the consecutive links of the food chain Hence they create a serious health hazard. The quoted literature indicates that these pollutants are very common in uncooked as wel processed and cooked food. PAHs occurring in plant matter are usually adsorbed on the surface of the leaves or roots. In some cases they also uptake to plants. Plant contamination is caused mainly by air deposition. As far as processed and cooked food is concerned the PAH content depends on its preparation. Extremely intense PAH contamination is in smoked fish and meat as well as products prepared over open flame (e.g. barbecue).Cereal and vegetables are the main PAH sources in a human diet.

5

Risk assessment and risk management in the EC and USA

75%

Cogliano V. J.

|

tom 39

|

nr 1

6

Effect of different storage conditions on N-nitrosamine content in Polish edible offals processed meat products

75%

Domanska K. , Kowalski B.

Bulletin of the Veterinary Institute in Puławy

|

2002

|

tom 46

|

nr 2

7

Czynniki chemiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy w Polsce w latach 2008–2010

63%

Konieczko K. , Pałaszewska-Tkacz A. , Czerczak S.

|

tom 64

|

nr 2

181-192

EN

Background: The aim of this paper is to present a concise but comprehensive information on the occurrence of carcinogenic or mutagenic agents in Polish enterprises and the number of workers exposed to those agents reported to the central register by employers. Objectives and responsibilities of the register, as well as the range and methods of data gathering are discussed. Material and Methods: Data concerning carcinogenic or mutagenic chemical substances and technological processes reported to central register in 2008-2010 were analyzed. Results: In 2008-2010 more than 300 carcinogenic or mutagenic chemical substances were reported to the register. Approximately 2500 plants reported above 150 000 per-person-exposures annually. Among all technological processes regarded as occupational carcinogens, hardwood dusts exposure (about 660 companies; 11 000-13 000 exposed workers each year) and exposure to polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) present in coal products (117-125 plantsl 3000 exposed per year) were reported. Conclusions: The most widespread carcinogenic/mutagenic substances were: benzene, chromium(VI) compounds: potassium dichromate and chromate, chromium(VI) trioxide and other chromium compounds, ethylene oxide, asbestos, benzo[a]pyrene and gasoline. The highest number of men was exposed to particular PAHs and benzene , and the majority of women was exposed to benzene, potassium dichromate and chromate, acrylamide, ethylene oxide and gasoline. The lack of clear-cut definitione of occupational exposure to carcinogen creates a problem faced by employers in defining the accurate number of exposed workers. Med Pr 2013;64(2):181–192

PL

Wstęp: Celem artykułu jest przedstawienie informacji o występowaniu w zakładach pracy w Polsce czynników o działaniu rakotwórczym lub mutagennym oraz o liczbie zgłoszonych przez pracodawców osób narażonych zawodowo na te czynniki na podstawie danych zgromadzonych w centralnym rejestrze. Omówiono cele i zadania prowadzonego rejestru oraz zakres i sposób gromadzenia danych. Materiał i metody: Analizie poddano dane dotyczące substancji chemicznych i procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym nadesłane do centralnego rejestru w latach 2008-2010. Wyniki: W omawianych latach zgłoszono do rejestru ponad 300 rakotwórczych lub mutagennych substancji chemicznych (corocznie zgłaszało je ok. 2,5 tys. zakładów pracy). Spośród procesów technologicznych uznanych za zawodowe kancerogeny wykazywano prace w narażeniu na pyły drewna twardego oraz procesy technologiczne związane z narażeniem na wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) obecne w produktach węglowych. Prace w kontakcie z pyłami drewna twardego zgłaszało corocznie po ok. 660 zakładów pracy, a liczba zgłoszonych osób zawodowo narażonych na ten czynnik wynosiła 11-13 tys. rocznie. Procesy technologiczne związane z narażeniem na WWA obecne w produktach węglowych zgłaszało 117-125 zakładów pracy, a osób narażonych zgłaszano ok. 3 tys. rocznie. Wnioski: Najbardziej rozpowszechnionymi rakotwórczymi/mutagennymi substancjami chemicznymi były benzen, związki chromu(VI) - dichromian(VI) i chromian(VI) potasu, tritlenek chromu oraz inne związki chromu(VI), tlenek etylenu, azbest, benzo[a]piren oraz jedna z niespecyfikowanych benzyn. Najwięcej mężczyzn było narażonych na poszczególne WWA i benzen, a kobiet - na benzen, dichromian(VI) potasu, chromian(VI) potasu, akrylamid, tlenek etylenu i niespecyfikowaną benzynę. Brak jednoznacznej definicji narażenia na czynniki rakotwórcze powoduje, że pracodawcy mają problem z właściwym określeniem liczby narażonych pracowników. Med. Pr. 2013;64(2):181–192

8

Buta-1,3-dien : metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy

63%

Kowalska J.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2018

|

tom Nr 1 (95)

73--85

PL

Buta-1,3-dien jest bezbarwnym gazem o łagodnym, aromatycznym zapachu produkowanym na całym świecie na znaczną skalę przemysłową. Celem pracy było opracowanie i walidacja metody oznaczania buta-1,3-dienu w powietrzu na stanowiskach pracy. Opracowana metoda oznaczania buta-1,3-dienu polega na: przepuszczeniu powietrza zawierającego buta-1,3-dien przez rurkę pochłaniającą zawierającą dwie warstwy węgla aktywnego (200/50 mg), desorpcji disiarczkiem węgla i analizie otrzymanego roztworu z wykorzystaniem techniki chromatografii gazowej z detekcją płomieniowo-jonizacyjną (GC-FID). Do analizy chromatograficznej stosowano kolumnę Rtx-5ms o długości 60 m, średnicy wewnętrznej 0,32 mm i o grubości filmu 0,25 µm. Opracowana metoda jest liniowa w zakresie stężeń 0,98 ÷ 19,6 µg/ml, co odpowiada zakresowi 0,22 ÷ 4,36 mg/m3 dla próbki powietrza o objętości 4,5 l. Zastosowana metoda pobierania próbek umożliwia ilościowe zatrzymanie analitów podczas przepuszczania badanego powietrza przez rurkę pochłaniającą. Opracowana metoda analityczna umożliwia oznaczanie buta-1,3-dienu w powietrzu na stanowiskach pracy w obecności substancji współwystępujących. Metoda charakteryzuje się dobrą precyzją i dokładnością, spełnia wymagania zawarte w normie europejskiej PN-EN 482 dla procedur dotyczących oznaczania czynników chemicznych. Metoda może być wykorzystana do oceny narażenia zawodowego na buta-1,3- -dien w powietrzu na stanowiskach pracy. Opracowana metoda oznaczania buta-1,3-dienu została zapisana w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w załączniku.

EN

1,3-Butadiene is a colorless gas with a mild, aromatic odor. It is produced worldwide on a large industrial scale. The aim of this study was to develop and validate a method for determining concentrations of 1,3- -butadiene in workplace air. The determination method is based on the adsorption of 1,3-butadiene on activated charcoal (200/50 mg sections), desorption with carbon disulfide and the analysis of the resulting solution with gas chromatography with flame ionization detection (GC-FID). A capillary column Rtx-5ms (60 m × 0.32 mm, i.d. × 0.25 μm film thickness) was used. The method is linear within the working range from 0.98 µg/ml to 19.6 µg/ml, which is equivalent to air concentrations from 0.22 to 4.36 mg/m3 for a 4.5-L air sample. The analytical method described in this paper enables selective determination of analytes in workplace air in presence of coexisting substances. The method is precise, accurate and it meets the criteria for procedures for measuring chemical agents listed in Standard No. EN 482. The method can be used for assessing occupational exposure to 1,3-butadiene and associated risk to workers’ health. The developed method of determining 1,3-butadiene has been recorded as an analytical procedure (see appendix).

9

Mischaracterizing Uncertainty in Environmental-Health Sciences

63%

Shrader-Frechette K.

|

nr 53

96-124

EN

Researchers doing welfare-related science frequently mischaracterize either situations of decision-theoretic mathematical/scientific uncertainty (defined in terms of purely-subjective probabilities) as situations of risk (defined in terms of reliable, often frequency-based, probabilities), or situations of risk as those of uncertainty. The paper (1) outlines this epistemic/ethical problem; (2) surveys its often-deadly, welfare-related consequences in environmental-health sciences; and (3) uses recent research on diesel particulate matter to reveal 7 specific methodological ways that scientists may mischaracterize lethal risks instead as situations of uncertainty, mainly by using methods and assumptions with false-negative biases. The article (4) closes by outlining two normative strategies for curbing misrepresentations of risk and uncertainty, especially in welfare-affecting science.

10

2-Toliloamina Metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy

63%

Jeżewska A. , Woźnica A.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2018

|

tom Nr 1 (95)

99--109

PL

2-Toliloamina, znana jako o-toluidyna (2-TA), występuje jako lekko żółta ciecz ciemniejąca pod wpływem światła i na powietrzu. 2-Toliloamina jest stosowana przede wszystkim do produkcji barwników, a także: pestycydów, gumy i w syntezie organicznej. 2-Toliloamina może powodować raka. Celem pracy było opracowanie metody oznaczania 2-toliloaminy, która umożliwi oznaczanie stężeń tej substancji w powietrzu na stanowiskach pracy w zakresie od 1/10 do 2 wartości proponowanego najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS). Badania wykonano, stosując chromatograf cieczowy (HPLC) z detektorem diodowym (DAD), wyposażony w kolumnę Ultra C18 (250 x 4,6 mm; 5 µm). Metoda polega na: zatrzymaniu obecnej w powietrzu 2-toliloaminy na filtrze z włókna szklanego z naniesionym kwasem siarkowym(VI) i wymyciu substancji z filtra roztworem wodorotlenku sodu. Po deprywatyzacji chlorkiem 3,5-dinitrobenzoilu pochodna 2-toliloaminy jest analizowana chromatograficznie. Walidację metody przeprowadzono zgodnie z wymaganiami zawartymi w normie europejskiej PN-EN 482. Metoda umożliwia oznaczanie 2-toliloaminy w zakresie stężeń 0,05 ¸ 1 mg/m3 dla próbki powietrza o objętości 36 l. Uzyskano następujące parametry walidacyjne: granica wykrywalności 3,48 ng/ml, granica oznaczalności 10,43 ng/ml, całkowita precyzja badania 5,22%, względna niepewność całkowita 11,45 %. Opracowana metoda analityczna umożliwia selektywne oznaczanie 2-toliloaminy w powietrzu na stanowiskach pracy o stężeniach od 0,05 mg/m3, czyli od 1/10 proponowanej wartości NDS w obecności substancji współwystępujących. Metoda charakteryzuje się dobrą precyzją i dokładnością, spełnia wymagania zawarte w normie europejskiej PN-EN 482 dla procedur oznaczania czynników chemicznych. Opracowaną metodę oznaczania 2-toliloaminy zapisano w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w załączniku.

EN

o-Toluidine (2-TA) exists at ambient temperature as a light yellow liquid which rapidly darkens when exposed to air and light. It is used primarily in manufacturing dyestuffs, it is also used in the production of pesticides, rubber and in organic synthesis. 2-TA may cause cancer. The aim of this study was to determine concentrations of 2-TA in workplace air in the range from 1/10 to 2 MAC values. The study was performed using a liquid chromatograph (HPLC) with a diode array detector (DAD) with a column Ultra C18 (250 × 4.6 mm; 5 µm). This method is based on the adsorption of 2-TA on a glass fiber filter coated with sulfuric acid and extraction with sodium hydroxide solution. After derivatization with 3,5-dinitrobenzoyl chloride, 2-TA is analyzed as derivative with chromatography. The method was validated in accordance with Standard No. EN 482. The working range was from 0.05 to 1 mg/m3 for a 36-L air sample. The following validation parameters were determined: detection limit 3.48 ng/ml, determination limit 10.43 ng/ml, overall accuracy of the method 5.22%, relative total uncertainty of the method 11.45%. The analytical method described in this paper enables selective determination of 2-TA in workplace air in the presence of other substances at concentrations from 0.05 mg/m³ (1/10 MAC value). The method is precise, accurate and it meets the criteria for the procedures for measuring chemical agents listed in Standard No. EN 482. The developed method of determining 2-TA has been recorded as an analytical procedure (see Appendix).

11

Oksym butan-2-onu. Dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego

63%

Kupczewska-Dobecka M.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2023

|

tom Nr 2 (116)

105--143

PL

Oksym butan-2-onu (MEKO) należy do ketoksymów. Znajduje zastosowanie w formulacjach podkładów, lakierów i powłok ochronnych. Od 1 marca 2022 r. MEKO został zaklasyfikowany jako substancja rakotwórcza kategorii 1B. Wielokrotne, powtarzane lub przewlekłe narażenie drogą inhalacyjną zwierząt laboratoryjnych na MEKO prowadzi do: methemoglobinemii, niedokrwistości hemolitycznej, nienowotworowego działania na wątrobę oraz zmian zwyrodnieniowych nabłonka węchowego w nosie. W badaniach obejmujących cały okres życia obserwowano wpływ MEKO na wątrobę u szczurów i myszy w sposób zależny od stężenia. MEKO nie indukował mutacji w testach na bakteriach, in vitro na komórkach ssaków oraz in vivo. W dostępnym piśmiennictwie nie znaleziono danych na temat rakotwórczego działania MEKO u ludzi. Oksym butan-2-onu powodował nowotwory wątroby (gruczolaki i raki) u szczurów F344 i myszy CD-1. Dawkę 600 mg/kg mc./dzień przyjęto za wartość NOAEL dla toksyczności rozwojowej u szczurów. W przypadku toksyczności matczynej ustalono wartość LOAEL wynoszącą 25 mg/kg mc./dzień. Podstawą do obliczenia proponowanej wartości NDS były wyniki szacowania ryzyka raka wątroby przeprowadzone przez badaczy niemieckich. Zaproponowano przyjęcie wartości NDS na poziomie 1 mg/m³ oraz NDSCh na poziomie 3 · NDS, tj. 3 mg/m³. Ze względu na działanie rakotwórcze, drażniące i uczulające substancji oraz wchłanianie przez skórę zaproponowano następujące oznakowanie związku: „Carc. 1B”, „A”, „I”, „skóra”. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.

EN

Butan-2-one oxime (MEKO) belongs to ketoximes. It is used in the formulation of primers, varnishes and protective coatings. From March 1, 2022, MEKO has been classified as a category 1B carcinogen. Repeated or chronic inhalation exposure of laboratory animals to MEKO leads to: methaemoglobinaemia, haemolytic anemia, non-neoplastic effects on the liver and degenerative changes of the olfactory epithelium in the nose. Liver effects of MEKO were observed in rats and mice in a concentration-dependent manner in life-long studies. MEKO did not induce mutations in bacterial, in vitro mammalian cell and in vivo tests. No data on the carcinogenicity of MEKO in humans have been found in the available literature. Butan-2-one oxime caused liver tumors (adenomas and carcinomas) in F344 rats and CD-1 mice. A dose of 600 mg/kg/day was taken as the NOAEL for developmental toxicity in rats. For maternal toxicity, a LOAEL of 25 mg/kg/day was established. The base for calculating the proposed MAC value included the results of liver cancer risk estimation carried out by German researchers. It was proposed to adopt the MAC-TWA value at the level of 1 mg/m³ and MAC-STEL at the level of 3 mg/m³ . Due to the carcinogenic, irritating and sensitizing effect of the substance as well as skin absorption, the following labeling of the compound was proposed: “Carc. 1B”, “A”, “I”, “skin”. This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.

12

1,2-Dichloroetan : metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy

63%

Woźnica A.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2018

|

tom Nr 2 (96)

133--143

PL

1,2-Dichloroetan jest bezbarwną, wysoce łatwopalną cieczą o zapachu podobnym do chloroformu. Substancja ta jest stosowana w przemyśle jako półprodukt do produkcji chlorku winylu oraz innych chlorowanych węglowodorów. 1,2-Dichloroetan jest także stosowany jako rozpuszczalnik. Jest substancją rakotwórczą. Celem pracy było opracowanie metody oznaczania 1,2-dichloroetanu w środowisku pracy, która umożliwi oznaczanie stężeń tej substancji w powietrzu na stanowiskach pracy w zakresie od 1/10 do 2 wartości NDS (0,82 ÷ 16,4 mg/m3). W badaniach stosowano chromatograf gazowy (GC) z detektorem płomieniowo-jonizacyjnym (FID) wyposażony w kolumnę kapilarną HP-1 (50 m x 0,32 mm; 0,3 μm). Metoda polega na: zatrzymaniu 1,2-dichloroetanu na węglu aktywnym, desorpcji disiarczkiem węgla i analizie chromatograficznej otrzymanego roztworu. Zastosowanie do analizy kolumny HP-1 pozwala na selektywne oznaczenie 1,2-dichloroetanu w obecności innych substancji współwystępujących w badanym powietrzu. Współczynnik desorpcji wynosi 0,98. Uzyskane krzywe kalibracyjne charakteryzują się wysoką wartością współczynnika korelacji (r = 0,9999), który świadczy o liniowości wskazań detektora FID w zakresie stężeń 9,84 ÷ 196,8 μg/ml, co odpowiada zakresowi 0,82 ÷ 16,4 mg/m3 dla próbki powietrza o objętości 12 l. Granica wykrywalności wynosi 2,284 μg/ml, a granica oznaczalności 6,85 μg/ml. Metoda charakteryzuje się dobrą precyzją i dokładnością, spełnia wymagania zawarte w normie europejskiej PN-EN 482 dla procedur oznaczania czynników chemicznych. Opracowaną metodę oznaczania 1,2-dichloroetanu zapisano w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w załączniku.

EN

1,2-Dichloroethane is a colorless, highly flammable liquid with a chloroform-like odor. This substance is used in industry as an intermediate in the production of vinyl chloride, but it is also used in the production of other chlorinated hydrocarbons. It is also used as a solvent. 1,2-Dichloroethane is carcinogenic for humans. The aim of this study was to develop a method for determining concentrations of 1,2-dichloroethane in the workplace air in the range from 1/10 to 2 MAC values (0.82–16.4 mg/m3 ). The study was performed using a gas chromatograph (GC) with a flame ionization detector (FID) equipped with a capillary column HP-1 (50 m x 0.32 mm; 0.3 µm). The method is based on the adsorption of 1,2-dichloroethane on activated charcoal, desorption of analyzed compound with carbon disulfide and analysis of obtained solution with GC-FID. The use of HP-1 column enabled selective determination of 1,2-dichloroethane in a presence of other substances. The average desorption coefficient of 1,2-dichloroethane from charcoal was 0.98. The method is linear (r = 0.9999) within the investigated working range from 9.84 to 196.8 µg/ml, which is equivalent to air concentrations from 0.82 to 16.4 mg/m3 for a 12-L air sample. The limit of detection (LOD) and limit of quantification (LOQ) were to 2.284 µg/ml and 6.85 µg/ml, respectively. The analytical method described in this paper enables selective determination of 1,2-dichloroethane in workplace air in presence of other substances at concentrations from 0.82 mg/m3 (1/10 MAC value). The method is precise, accurate and it meets the criteria for procedures for measuring chemical agents listed in Standard No. EN 482. The method can be used for assessing occupational exposure to 1,2-dichloroethane and associated risk to workers’ health. The developed method of determining 1,2-dichloroethane has been recorded as an analytical procedure (see appendix).

13

The antipromoting effect of alkyloglycerols from shark liver oil

63%

Miloszewska J. , Krotkiewski M.

Cellular and Molecular Biology Letters

|

2002

|

tom 07

|

nr 2

14

Helicobacter pylori as a pathogen and carcinogen

63%

Correa P.

|

tom 48

|

nr 1

15

Carcinogen: DNA adducts in tobacco smoke-associated cancer of the upper respiratory tract

63%

Szyfter K. , Banaszewski J. , Jaloszynski P. , Pabiszczak M. , Szyfter W. , Szmeja Z.

|

1999

|

tom 46

|

nr 2

EN

Mortality connected with tobacco smoke-associated laryngeal cancer in Poland markedly exceeds the relevant epidemiological data from other European countries. The main groups of genotoxic agents considered as potential carcinogens present in tobacco smoke are polycyclic aromatic hydrocarbons, aromatic amines, N-nitro-soamines and reactive oxygen species. Aromatic DNA adducts, N7-alkylated guanosines and oxidative DNA damage derived from tobacco smoke exposure were detected in laryngeal and oral (tumour and non-tumour) biopsies, and white blood cells of cancer subjects. Further, DNA lesions were analysed to estimate the significance of such confounders as intensity of smoking, subject's sex, age, topography of larynx, cancer staging and genetic factor. The number of cigarettes smoked per day was found to be the main determinant of an individual's DNA adduct level. The occurrence of DNA lesions was established as a reliable marker of former exposure to tobacco smoke genotoxicants. On the other hand, a comparison of DNA lesion levels in various regions of larynx indicates limited usefulness of DNA adduct analysis as an estimate of cancer risk. For a better risk estimation one has to take into account DNA lesions in proto-oncogenes and tumour suppressor genes and the efficacy of DNA repair. Altogether, DNA adducts formation and removal has to be considered as a single stage in the multistep carcinogenesis.

16

Antioxidative properties of some vegetable products traditional for diets in Central Europe - short report

63%

Bartoszek A. , Forc A. , Grzeskowiak J.

|

2002

|

tom 11/52

|

nr 4

EN

The results of epidemiological studies published in the 70s suggested that diets of certain Central European states might contain unique chemo- preventive components. We investigated the antioxidative properties of traditional foods such as sauerkraut or beet roots, typical for diets in Central Europe and less common in other parts of the world. Some of the foods tested displayed free radical scavenging activity comparable to green tea used as a positive control. Particularly effective in this regard were beet root concentrate, sauerkraut juice and fermented cucumbers. Additionally, comet assay showed that sauerkraut juice protected cultured HL-60 cells against oxidative DNA damage in a dose-dependent manner.

PL

Opublikowane w latach 70-tych wyniki badań epidemiologicznych sugerowały, że dieta niektórych krajów Europy Środkowej może zawierać składniki bogate w substancje przeciwdziałające procesom odpowiedzialnym za rozwój nowotworów. W naszych badaniach zajęliśmy się właściwościami przeciwutleniającymi takich tradycyjnych produktów spożywczych jak m.in. kiszona kapusta i czerwone buraki, typowych dla kuchni Europy Środkowej, a rzadziej spożywanych w innych częściach świata. Stwierdziliśmy, że zdolność wychwytywania rodników przez niektóre z badanych składników żywności jest porównywalna ze zdolnością naparu z zielonej herbaty, użytego w tym przypadku jako pozytywna kontrola. Szczególnie skuteczne okazały się być koncentrat buraczany, sok z kiszonej kapusty oraz kiszone ogórki. Ponadto, zastosowanie metody elektroforezy pojedynczych komórek w warunkach alkalicznych (tzw. test kometkowy) pokazało, że sok z kiszonej kapusty, w sposób zależny od stężenia, chroni DNA komórek linii HL-60 przed uszkodzeniami powodowanymi przez aktywne formy tlenu.

17

Prof.dr.habil.Grzegorz Nowak [1946-2002]

63%

Polish Journal of Natural Sciences

|

2002

|

tom 10

18

Zastosowanie chromatografii gazowej do oznaczania 1,4-dioksanu w powietrzu na stanowiskach pracy

51%

Kondej D. , Woźnica A.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2024

|

tom Nr 1 (119)

111-125

PL

1,4-Dioksan to lotna ciecz o słabym zapachu, która dobrze rozpuszcza się w wodzie i większości rozpuszczalników organicznych. Jako łatwopalna ciecz stwarza zagrożenie pożarowe. 1,4-Dioksan jest niestabilny w podwyższonej temperaturze i ciśnieniu i może tworzyć mieszaniny wybuchowe. Substancja jest stosowana głównie jako rozpuszczalnik w produkcji innych substancji chemicznych, jako rozpuszczalnik do farb drukarskich, powłok i klejów oraz jako odczynnik laboratoryjny. Zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE 1272/2008) 1,4-dioksan został sklasyfikowany jako substancja rakotwórcza, łatwopalna, drażniąca na oczy oraz drażniąca na układ oddechowy. W artykule przedstawiono metodę oznaczania 1,4-dioksanu w powietrzu na stanowiskach pracy, znowelizowaną ze względu na proponowaną zmianę wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) dla tej substancji. Metoda polega na adsorpcji 1,4-dioksanu na węglu aktywnym, desorpcji mieszaniną propan-2-olu i disiarczku węgla oraz analizie chromatograficznej (GC-FID) otrzymanego roztworu. Metoda umożliwia oznaczanie 1,4-dioksanu w zakresie stężeń 2,2 ÷ 44 mg/m3 (gdy NDS 22 mg/m3) lub 0,73 ÷ 14,6 mg/m3 (gdy NDS 7,3 mg/m3), tj. 1/10 ÷ 2 proponowanych wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia. Metoda została poddana walidacji zgodnie z normą PN-EN 482. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.

EN

1,4-Dioxane is a volatile liquid with a weak odor that dissolves well in water and most organic solvents. As a flammable liquid it poses a fire hazard. 1,4-Dioxane is unstable at increased temperature and pressure and can form explosive mixtures. It is mainly used as a solvent in the production of other chemicals, as a solvent for printing inks, coatings and adhesives, and as a laboratory reagent. According to the Regulation of the European Parliament and the Council (WE 1272/2008), 1,4-dioxane is classified as a carcinogen, flammable, eye and respiratory irritant. This article presents a method for the determination of 1,4-dioxane in workplace air, revised due to a proposed change in the maximum allowable concentration (MAC) value for this substance. The method involves adsorption of 1,4-dioxane on activated carbon, desorption with a mixture of propan-2-ol and carbon disulfide, and chromatographic analysis (GC-FID) of the resulting solution. The method allows for the determination of 1,4-dioxane in the concentration range of 2.2 to 44 mg/m3 (MAC 22 mg/m3 ) or 0.73 to 14.6 mg/m3 (MAC 7.3 mg/m3 ), i.e. 1/10 to 2 of the proposed value of the maximum allowable concentration. The method has been validated in accordance with PN-EN 482. This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.

19

Effect of maternal tobacco smoking or exposure to second-hand smoke on the levels of 4-(methylnitrosamino)-1-(3-pyridyl)- 1-butanol (NNAL) in urine of mother and the first urine of newborn

51%

Florek E. , Piekoszewski W. , Basior A. , Merriti A. T. , Mazela J. , Lechowicz W. , Kornacka M. K. , Kramer L.

|

nr 3

EN

Tobacco smoking during pregnancy is associated with a variety of negative consequences not only for the mother, but also for the developing fetus. Many studies have shown that carcinogens contained in tobacco smoke permeate across the placenta, and are found in fetus. The aim of the study was to determine the prenatal exposure to tobacco-specific carcinogenic N-nitrosamines on the basis of measurements of 4-(methylnitrosamino)-1-(3-pyridyl)-1-butanol (NNAL) in urine of smoking and second-hand smoke (SHS) exposed women and in the first urine of their newborns. A questionnaire documenting demographics and socio-economical data, smoking habits and exposure to SHS was completed by 121 delivering women near or at term. Maternal concentrations of cotinine and NNAL were measured in urine of the mother and the first urine of her newborn infant by liquid chromatography tandem mass spectrometry (LC/MS/MS). The mean concentration of cotinine was 439.2 ng/mg creatinine and NNAL concentration in urine of smoking women was 74.0 pg/mg creatinine, and for her newborn 78.6 pg/mg creatinine. Among mothers exposed to SHS, cotinine and NNAL mean concentration were 23.1 ng/mg creatinine, and 26.4 pg/mg creatinine. In newborns of SHS exposed mothers during pregnancy the mean concentration of NNAL was 34.1 pg/mg creatinine, respectively. Active tobacco smoking as well as passive exposure to smoking during pregnancy is an important source of tobacco specific N-nitrosamines to the fetuses as evidenced by increased concentrations of this carcinogen. Determination of NNAL in maternal urine samples can be a useful biomarker of prenatal exposure of newborn to carcinogenic nitrosamines.

20

Influence of 17beta-estradiol on the expression of oncogenes E6 and E7 of human papillomavirus type 18 in HeLa cell line

51%

Dziubinska-Parol I. , Myga M. , Rzymowska J. , Parol W. , Gozdzicka-Jozefiak A. , Kwasniewska A.

Polish Journal of Environmental Studies

|

2004

|

tom 13

|

nr Suppl.2, Part 1

EN

The relationship between HPV (Human Papillomavirus) and cervical carcinoma is very strong, causal, constant, specific and universal. HPV infection precedes the occurrence of preinvasive carcinoma and the evidence for biological probability of such relationship does not leave any doubt. Out of high-risk HPV types, the most often occurring in cervical infections types 16 and 18 were placed in the first group of human carcinogens. However, HPV infection is not the only factor of malignant neoplasm development. Neuroplastic transformation of cervical epithelium requires the presence of cofactors. In recent years, higher role is ascribed to the influences of steroid hormones, including estradiol and progesterone. In normal and neoplastic cells of uterine cervix, the occurrence of receptors for steroid hormones was described. In the regulatory region of oncogenic HPV hormone response elements were found. Receptors combined with steroid hormones functioning as transcription factors may influence the expression of viral oncogens E6 and E7 through stimulation of proliferation and transformation. The aim of this study was to analyse the influence of 17ß-estradiol on the amount of proteins E6 and E7 HPV 18 and to evaluate the transcript E6/E7 after incubation of HeLa line cells with 17ß-estradiol. The results revealed stimulating influence of the hormone on the expression of proteins and mRNA at concentrations of lx10-7M. At high concentrations of 1x10- 4M, estradiol was inhibiting transcription and expression of oncoproteins.