Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Carbonates from Miocene evaporites of the Carpathian Foredeep

100%

Bilonizhka P. M.

|

1999

|

tom nr 387

14

2

Permskie przemagnesowanie utworów węglanowych dewonu południowej Polski : próba powiązania z procesami diagenetycznymi

75%

Grabowski J. , Narkiewicz M. , Nawrocki J. , Waksmundzka M. I.

|

tom Vol. 50, nr 1

78-86

PL

Badania paleomagnetyczne 9 fragmentów rdzeni węglanów środkowo- i górnodewońskich pochodzących z Lubelszczyzny (otwory Giełczew PIG 5 i 6) i Górnego Śląska (otwór Goczałkowice IG 1) wykazały obecność wczesnopermskiego przemagnesowania, opartego na magnetycie. W Giełczwi intensywność przemagnesowania wykazuje korelacje z przejawami późnej dolomityzacji, natomiast w Goczałkowicach ze zjawiskami utleniania pirytu. Przemagnesowania są czasowo i, być może, genetycznie związane ze zwiększonym strumieniem cieplnym, wulkanizmem i migracją gorących roztworów we wczesnym permie.

EN

Paleomagnetic investigations of 9 bore core fragments of Middle and Upper Devonian carbonates from theLublin (boreholes Giełczew PIG 5 and 6) and Upper Silesia region (borehole Goczałkowice IG I) revealed the presence of the Early Permian remagnetization related to magnetite. The intensity of remagnetization correlates either with late dolomitization (Giełczew) or oxidation ofpyrite (Goczałkowice). The remagnetization is temporally and probably genetically linked to an increased heat flow, volcanism and hot fluid migration in the Early Permian.

3

Oznaczanie straty niecałkowitego spalania w czasie spalania węgli brunatnych z dużą zawartością węglanów

75%

Rybak W. , Ferens W. , Rożen M. , Przegaliński K. , Andryjowicz C.

|

tom nr 9

12-15

PL

Strata wynikająca z niecałkowitego spalania pyłu węglowego i związana z tym nadmierna zawartość niespalonych stałych części palnych w żużlu i w lotnym popiele, jest podstawową charakterystyką urządzeń kotłowych - obniża sprawność kotła i opłacalność procesu, wpływa na warunki pracy urządzeń odpylających oraz decyduje o możliwościach wykorzystania (sprzedaży przez elektrownie) lotnego popiołu np. w przemyśle cementowym lub budowlanym. Celem pracy jest analiza metody oznaczania zawartości części palnych w żuzlu/lotnym popiele i określania straty niecałkowitego spalania w czasie spalania węgli brunatnych z dużą zawartością węglanów.

EN

Residual carbon in fly ash affects many aspects of power plant pertormance in economy, including boiler efficiency, electrostatic precipitator operation and the value of the fly ash as a saleable by product. The objective of the present work is to develop more precise technique for determining of residual carbon content and technique for the prediction of carbon burnout loss in pulverised fired boiled.

4

Calcite pseudomorphs after evaporates from the Muschelkalk (Middle Triassic) of the Holy Cross Mountains (Poland)

63%

Bodzioch A.

Geologos

|

2003

|

tom Vol. 6

169--180

EN

Pseudomorphs after sulphate minerals, together with accompanying phenomena, are the only evidence of evaporites in the Muschelkalk of the Holy Cross Mts. They appear as geodes or full-filled nodules built of coarse-crystalline calcite, and their after-evaporite origin have been interpreted on the ground of lithological, petrographical and geochemical characteristics. Evaporitic conditions of sedimentation are indicated mainly by remnants of sulphate minerals occurring commonly in the geodes, and by remnants of dolomite in the host rocks. Dissolution of sulphates, evidenced by collapse breccias, pseudomorphs, and pervasive calcitization of the geodes-bearing horizons, took place in consequence of fresh water influx, which is suggested by elemental and isotopic data.

5

Warunki sedymentacji utworów węglanowych jury górnej przedgórza Karpat w rejonie Słupiec - Pacanów

63%

Król K.

|

tom T. 30, z. 4

349-387

PL

Utwory górnej jury przedgórza Karpat w rejonie Słupiec - Pacanów tworzą ponad 1000-metrową sekwencją skał węglanowych obejmującą cały oksford i dolny kimeryd. Jedynie miejscami utwory te podścielone są kilkumetrową warstwą kelowejskich zlepieńców. Analiza mikrofacjalna i korelacja profilowań elektrooporowych pozwoliły na wydzielenie pięciu kompleksów: zlepieńców, wapieni pelitycznych, wapieni gąbkowych, wapieni organodentrytyczno-glonowych i kompleksu marglisto-muszlowcowego. W kolejnych kompleksach w górę profilu zmienia się przede wszystkim ilość i rodzaj budowli węglanowych: od bardzo nielicznych budowli typu kopców mułowych zbudowanych z mikrobolitów, poprzez drobne biohermy gąbkowe i gąbkowo mikrobialne do budowli koralowo-glonowych. Typy osadów i ich następstwo, jak również zmiany składu organizmów tworzących budowle węglanowe w poszczególnych kompleksach, wskazują na sedymentację w coraz płytszych strefach rampy węglanowej bądź łagodnie nachylonego stoku platformy węglanowej.

EN

Upper Jurassic carbonate deposits of Carpathians Foreland in Słupiec - Pacanów region are represented by over 1000 m thickness of Oxfordian and Lower Kimmeridgian limestones and marls, only locally underlying by Upper Callovian conglomerates. Microfacial analysis and correlation of electric resistance profiles allow to device these deposits in to 5 complexes: conglomerates, pelitic limestones, spongy limestones, organodetritic-algal limestones and marly-coquina limestones. Upwards in profiles changing in amounts and types of carbonates buildups can be observed. In the lower part of these profiles there are only few mud mounds built by microbolith, passing up into spongy-microbial bioherms, and in the organodetritical-algal limestones complex in coral-algal buildups. Such sequence of carbonate buildups evolution, as well as changing in types of other limestones indicate the sedimentation on shallowing upward carbonate rampart or gently sloping carbonate platform.

6

Środowiska sedymentacji ordowiku górnego w regionie kieleckim Gór Świętokrzyskich

51%

Trela W.

|

2005

|

tom nr 417

109-168

PL

W górnym ordowiku, w regionie kieleckim obserwowane są kontrasty facjalne związane z regionalną aktywnością tektoniczną i różnym tempem subsydencji basenu sedymentacyjnego. Efektem synsedymentacyjnych ruchów tektonicznych było powstanie pod koniec środkowego ordowiku wyniesienia podmorskiego, które w późnym ordowiku było miejscem rozwoju skondensowanych facji węglanowych - grejnstonów, pakstonów i wakstonów. W karadoku wyniesienie to graniczyło od południa z głębokim zbiornikiem, który był miejscem rozwoju facji ilastych. Okresowo sedymentacja w tym zbiorniku odbywała się w warunkach deficytu tlenowego wód dennych. Od późnego lanwirnu po początek późnego karadoku warunki ekologiczne i sedymentacyjne, na obszarze wyniesienia podmorskiego, były kształtowane przez prąd oceaniczny płynący między Avalonią a Baltiką, wzdłuż północnego brzegu bloku małopolskiego, oraz związane z nim prądy wstępujące. Zanik oddziaływania tego prądu był zbieżny ze zmianami cyrkulacji oceanicznej spowodowanej stopniowym zamykaniem w późnym ordowiku zachodniej części morza Tornquista, w wyniku dokowania wschodniej Avalonii do Baltiki oraz przesunięciem obu obszarów w kierunku niższej szerokości geograficznej. Abrazja tego wyniesienia przez falowanie sztormowe i oddziaływanie prądu oceanicznego oraz słabszy potencjał wzrostowy chłodnowodnego zespołu faunistycznego, spowodowały spowolnienie tempa depozycji, lub nawet jego okresowe zatrzymanie. Konsekwencją tego jest znaczna kondensacja osadu i rozwój małego "wygłodzonego wyniesienia podmorskiego" (statved seamount). Pod koniec wczesnego karadoku, w efekcie ożywienia regionalnej aktywności tektonicznej, nastąpiła przebudowa planu paleomorfologicznego. W centralnej części regionu kieleckiego ujawniły się tendencje do wzrostu pojemności akomodacyjnej, związane z tektonicznie uwarunkowanym większym tempem subsydencji tej części wyniesienia podmorskiego. Na przełomie karadoku i aszgilu zaznaczył się spadek względnego poziomu morza. Litologicznym wyrazem globalnej regresji w późnym aszgilu są w regionie kieleckim osady klastyczne (waki kwarcowe) związane z grawitacyjnymi spływami osadu, schodzącymi prawdopodobnie ze skłonu delty stożkowej. Utrzymująca się lokalnie w późnym aszgilu tendencja do pogłębiania basenu sedymentacyjnego centralnej części regionu kieleckiego sprzyjała natomiast zachowaniu ciągłości sedymentacyjnej między ordowikiem i sylurem.

EN

The spatial and temporal extent of the Upper Ordovician facies in the Kielce Region indicates regional tectonic controls on its distribution. The sedimentary basin was affected by differential subsidence rate, which probably originated from synsedimentary block faulting in the basement, that resulted in establishment of horst-like submarine palaeohigh with condensed carbonate deposition - grainstones, packstones to wackestons. During the Caradoc, the palaeohigh was bounded, to the south, by a deeper-water basin subjected to much stronger subsidence rate, where claystone facies were deposited. Periodically, the oxygen-deficient conditions occurred at the basin floor. From the latest Llanvirn to the early Late Caradoc the sedimentary and ecological conditions on the palaeohigh were affected by upwelling associated with the oceanic current that flowed south-eastwards along the northern margins of the Małopolska Block. The cessation of that oceanic current activity and then upwelling inflow was coeval with changes in palaeooceanographic circulation related to gradual closare of the western part of the Tornquist Sea during the latest Ordovician due to collision of the Avalonia with Baltica. The hydrodynamic conditions on the palaeohigh were dominated by interaction of storms and the oceanic palaeocurrent that together with slow carbonate production, resulted in low accumulation rate and subsequently in development of small starved seamount with a condensed carbonate sediment. During the end of the early Caradoc there was a rearrangement of the palaeohigh that resulted in establishment of a deeper water basin in the central part of the Kielce Region, with a continuous sedimentation in some places across the Silurian-Ordovician boundary. During the latest Caradoc and earliest Ashgill, the tectonic activity was intensified in the central part of the Kielce Region, resulting in uplifting of some parts of the basin floor, and subsequently a juxtaposition of the shallow and deep-water deposits in this area. The lithological expression of the Late Ashgill regression in the Kielce Region are clastic deposits (quartz wackes) accumulated by sandy debris flow derived from a fan delta.

7

Sulphate reduction - methane oxidation: a potential role of this process in the origin of C isotope environmental record in freshwater carbonates

44%

Jędrysek M. O.

|

tom Vol. 16

18--34

EN

It is demonstrated that microbial oxidation of organic compounds (including methane), in freshwater sediments, may result in precipitation of carbonates, which may become an important geochemical archive of palaeoenvironmental variations. Most probably low 13C value in calcite in eutrophic systems results from an advanced oxidation of organic compounds in turbulent or/and sulphate-rich conditions. Likewise, high 13C value in calcite from organic-rich sediments may evidence low red-ox potential of the freshwater system. More advanced studies might help to calibrate a new tool for palaeoenvironmental reconstructions. Oxidation of methane and organic matter results in significant isotope effects in sulphates dissolved in water. Therefore, to better understand the origin of carbon isotope signal in carbonates, concentration and stable isotope measurements in dissolved sulphate (water column), bubble methane and calcite (freshwater sediments) have been carried out in 24 lakes, 2 ponds and 4 rivers in Poland. Dissolved sulphate is a major compound of freshwater systems and sulphur, being an important bioelement, controls many processes in lakes therefore quality of water (e.g. microbial sequestration of organic compounds, inhibitor of methane ebullitive flux). The highest concentration of sulphate has been detected in rivers (85.47 SO42-mg/l) and an artificial lake (70.3 SO42 -mg/l) located in the extremely -polluted region called the "Black Triangle". The lowest concentration of sulphate are found in dystrophic and mountain lakes (from 0.5 to about 3 SO42- mg/l ). The lowest δ34S(SO42-) and δ18O(SO42-) values occur in unpolluted lakes in Eastern Poland (-0.94 and 1.38‰, respectively). The highest δ34S(SO42-) and δ18O(SO42-) values are found in polluted lakes in western Poland and dystrophic lakes (12.95 and 16.15‰, respectively). It is proposed that δ34S(SO42-) and δ18O(SO42-13C(CH4) water column, in a strongly contaminated lake, is observed. This is probably due to a loss of biological buffering potential of the lake accompanied by an active oxidation of methane precursors.

PL

W pracy wykazano, że węglany jeziorne powstałe w wyniku mikrobiologicznego utleniania związków organicznych (w tym metanu), przy redukcji jonów siarczanowych, mogą stanowić ważny geochemiczny zapis zmian środowiskowych. Najprawdopodobniej niskie wartości 13C w kalcycie, w rzekach i jeziorach eutroficznych wynikają z silnego utleniania związków organicznych w warunkach turbulencji i/lub podwyższonych stężeń siarczanu. Podobnie, wysokie wartości 13C w kalcycie, zawartym w osadach słodkowodnych bogatych w materię organiczną, mogą wskazywać na niski potencjał redox. Na podstawie tego typu badania wydaje się możliwe wykalibrowanie nowego narzędzia do rekonstrukcji palaeośrodowiskowych. Z drugiej strony, utlenianie metanu (związków organicznych) może powodować wzbogacenie rezydualnego jonu siarczanowego w ciężkie izotopy tlenu i siarki. Dlatego, aby lepiej zrozumieć sygnał izotopowy w węglanach jeziornych, wykonano badania stężenia i badania izotopowe siarczanu kolumny wodnej oraz badania metanu i kalcytu w osadach 24 jezior, 2 stawów i 4 rzek w Polsce. Rozpuszczony jon siarczanowy jest jednym z głównych składników rozpuszczonych w wodach jeziornych, a siarka, jako istotny biopierwiastek, wpływa na procesy zachodzące w jeziorach, w tym na jakość wód (mikrobiologiczny rozkład związków organicznych, inhibitor metanogenezy). Najwyższe stężenie jonu siarczanowego stwierdzono w rzekach (85,47 ncentration of sulphate has been detected in rivers (85.47 SO42- mg/l) i sztucznym jeziorze (70,3 SO42 -42- mg/l) w regionie silnego zanieczyszczenia (tzw. "Czarny Trójkąt") w Polsce południowo-zachodniej. Najniższe stężenie siarczanu stwierdzono w jeziorach dystroficznych i oligotroficznych - górskich (od 0,5 do 3 mg/l SOSO42 -). Najniższe wartości δ34S(SO42-) i δ18O(SO42-) występują w niezanieczyszczonych jeziorach wschodniej Polski (-0,94 i 1,38‰). Najwyższe wartości δ34S(SO42-) i δ18O(SO42-) stwierdzono w Polsce zachodniej i jeziorach dystroficznych (12,95 i 16,15‰). Wykazano, że. δ34S(SO42- i δ18O(SO42-) jezior mogą być dobrym narzędziem do ilościowej charakterystyki antropopresji (kwaśne opady) oraz do monitorowania zmian trofii i procesów redoks związanych z biodegradacją związków organicznych w osadach i kolumnie wodnej. W przeciwieństwie do czystych jezior, jeziora silnie zanieczyszczone jonem siarczanowym wykazują wzrost wartościδ13C(CH4) wraz ze wzrostem głębokości kolumny wodnej. Może to być wskaźnikiem utraty przez jezioro mikrobiologicznej zdolności buforującej.