Artykuł dotyczy skutków naruszenia umownego prawa pierwszeństwa nabycia udziałów/akcji. Ustanawiając umowne prawo pierwszeństwa udziałów/akcji, wspólnicy chcą mieć wpływ na zmiany osobowe wspólników poprzez możliwość nabycia zbywanych udziałów/akcji od podmiotów, które nie chcą być już wspólnikami. W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono, że zbycie udziałów/akcji z naruszeniem prawa pierwszeństwa dotknięte jest sankcją bezskuteczności zawieszonej względem wspólników/akcjonariuszy, którym przysługuje prawo pierwszeństwa nabycia udziałów/akcji spółki kapitałowej. Nabywca udziałów/akcji z naruszeniem prawa pierwszeństwa może wykonywać prawa z udziałów/akcji, np. głosować podczas zgromadzeń wspólników/walnych zgromadzeń akcjonariuszy.
EN
This article deals with the effects of breach of the contractual priority right of shares. By establishing a contractual priority shareholding, partners want to influence the shareholders’ personal changes through the possibility of acquiring divested shares from entities that no longer want to be partners. As a result of the analysis, it was stated that the sale of shares in violation of the pre-emption right is affected by the penalty of ineffective suspension with respect to the shareholders who are entitled to the right of priority to purchase shares in a capital company. The purchaser of shares in violation of the pre-emption right may exercise voting rights, eg voting at shareholder meetings/general meetings of shareholders.
Subject and purpose of work: This article aims to identify the spatial diversity of Polish municipal services companies operating pursuant to the Commercial Companies Code. Materials and methods: The data from the database Structural changes of national economy entities in the REGON register was used. To evaluate the spatial diversity in the occurrence of municipal services companies, this article employed an indicator of the number of municipal capital companies per commune. Results: Although there is a clear spatial diversity among municipal services companies, their number in Poland increased significantly during the period 2005-2015. The majority of these companies operate in the most industrialised and urbanised regions. Conclusions: The form of a capital company in the municipal economy sector is the most suitable for a large scale of conducted operations. A small scale of operations, characteristic mainly of rural communes, predisposes them for applying the form of a budgetary establishment.
PL
Przedmiot i cel pracy: Celem artykułu jest identyfikacja przestrzennego zróżnicowania przedsiębiorstw gospodarki komunalnej w Polsce działających na podstawie Kodeksu Spółek Handlowych. Materiały i metody: Wykorzystano dane pochodzące z bazy Zmiany strukturalne podmiotów gospodarki narodowej w rejestrze REGON. Do oceny przestrzennego zróżnicowania występowania przedsiębiorstw komunalnych wykorzystano wskaźnik liczebności komunalnych spółek kapitałowych na gminę. Wyniki: Liczba spółek komunalnych w Polsce w okresie 2005-2015 znacząco wzrosła, aczkolwiek wyraźne jest ich zróżnicowanie przestrzenne. Najwięcej takich przedsiębiorstw działa w najbardziej uprzemysłowionych i zurbanizowanych regionach. Wnioski: Forma spółki kapitałowej w gospodarce komunalnej jest najbardziej odpowiednia przy dużych rozmiarach prowadzonej działalności. Niewielka skala prowadzonej działalności charakterystyczna głównie dla gmin wiejskich predestynuje je do wykorzystania formy zakładu budżetowego.
M&A transactions – occurring both in the form of share and asset deals – are usually preceded by a legal examination of documentation of the company being the subject of the transaction. Depending on the specifics of a particular operation, due diligence may concern only certain areas related to its subject, and sometimes – e.g. in the case of sale of the entire enterprise – be as broad as possible. The analysis of regulations concerning liability of managers of capital companies leads to the conclusion that buyers may be obliged in casu to conduct due diligence during transactions involving such companies. Its omission may result in civil and criminal liability of persons who have not performed – nomen omen – due diligence in this respect.
W Polsce od 1 lipca 2011 roku obowiązuje nowa ustawa o działalności leczniczej. Laboratorium medyczne jest obecnie przedsiębiorstwem podmiotu leczniczego. Podmiot leczniczy może mieć m.in. formę spółki kapitałowej. Celem artykułu jest przedstawienie zasad tworzenia i funkcjonowania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, zajmującej się diagnostyką laboratoryjną, jako podstawowego rodzaju spółki kapitałowej prawa handlowego.
EN
In Poland, from 1st July 2011 a new Act on medical activity is in force. Medical laboratory is currently undertaking on therapeutic entity. Therapeutic entity may take the form of capital company. This article aims is to present the principles of creation and functioning of a limited liability company engaged in laboratory diagnostics.
This study concerns the introduction of a new type of division into the domestic legal order – the so-called division by separation, as part of the wider problem of cross-border mobility of companies, regulated in Directive 2017/1132 as amended by Directive 2019/2121. The current legal regulation of the Code of Commercial Companies does not know the structure of division by separation, which is used to build corporate vertical relations. All division modes known to Polish commercial law are horizontal divisions. Meanwhile, as a result of the implementation of the directive in the cross-border dimension, it will be possible to make a cross-border division by separation also with the participation of Polish companies (i.e. companies subject to the Polish Commercial Companies Code). Failure to supplement the provisions of the Commercial Companies Code with the division by separation available to interested companies – under national procedures, without a cross-border element – would lead to the phenomenon of reverse discrimination. Reverse discrimination is a legal phenomenon that is unfavorable both economically and socially. Due to the principle of numerus clausus of transformation procedures and due to their regulation mostly by mandatory norms (iuris cogentis), it would not be possible to apply such a procedure without an explicit normative basis. Division by separation may become an interesting instrument for building vertical holding structures (and, in effect, even multi-stage), an alternative to a simple contribution in kind to a daughter company. Therefore, the study presents in detail the essence of the division by separation.
PL
Niniejsze opracowanie odnosi się do wprowadzenia do krajowego porządku prawnego nowego typu podziału – tzw. podziału przez wyodrębnienie, w ramach szerszego problemu transgranicznej mobilności spółek, uregulowanego w dyrektywie 2017/1132 zmienionej dyrektywą 2019/2121. Dotychczasowa regulacja prawna Kodeksu spółek handlowych nie zna konstrukcji podziału przez wyodrębnienie, która służy budowaniu korporacyjnych relacji pionowych. Wszystkie znane polskiemu prawu handlowemu tryby podziałów są podziałami poziomymi. Tymczasem w wyniku implementacji wspomnianej dyrektywy w wymiarze transgranicznym pojawi się możliwość dokonywania transgranicznego podziału przez wyodrębnienie także z udziałem polskich spółek (tzn. spółek podlegających polskiemu Kodeksowi spółek handlowych). Nieuzupełnienie przepisów Kodeksu spółek handlowych o dostępny dla zainteresowanych spółek – w ramach procedur krajowych, bez elementu transgranicznego – podział przez wyodrębnienie prowadziłoby do zjawiska odwrotnej dyskryminacji. Odwrotna dyskryminacja jest zjawiskiem prawnym niekorzystnym zarówno ekonomicznie, jak i społecznie. Z uwagi na zasadę numerus clausus procedur transformacyjnych oraz ze względu na ich uregulowanie w większości normami bezwzględnie obowiązującymi (iuris cogentis) nie byłoby możliwe stosowanie takiej procedury bez wyraźnej podstawy normatywnej. Podział przez wyodrębnienie może stać się interesującym instrumentem do budowania pionowych struktur holdingowych (w efekcie nawet wielostopniowych), alternatywnym do zwykłego wniesienia aportu do spółki córki. Dlatego w opracowaniu przedstawiono w sposób szczegółowy istotę podziału przez wyodrębnienie.
The representation of capital companies in the activities concluded with members of the management board is an extremely important and practically significant issue. In the literature we can find a number of opposing views regarding the effects of violation of the principles expressed in art. 210 and 379 Commercial and Company Code. The issue of dispute here is the possibility of confirming actions carried out in violation of the standards referred to. This issue is even more relevant due to the fact that in 2018 the provisions of the Civil Code were amended in this respect. The article attempts to determine the impact of the amendment to art. 39 Civil Code on the principles of representing a capital company in contracts and disputes between the company and its members of the management board.
PL
Reprezentacja spółek kapitałowych przy czynnościach zawieranych z członkami zarządu stanowi niezwykle istotną i doniosłą praktycznie problematykę. W literaturze przedmiotu oraz orzecznictwie odnaleźć można wiele przeciwstawnych poglądów dotyczących skutków naruszenia zasad wyrażonych w art. 210 i art. 379 Kodeksu spółek handlowych. Kwestią sporu jest tu możliwość potwierdzania czynności dokonanych z naruszeniem powołanych norm. Sprawa ta nabiera jeszcze bardziej aktualnego znaczenia z uwagi na fakt, że w 2018 r. dokonano nowelizacji w tym zakresie przepisów Kodeksu cywilnego. W artykule podjęto próbę określenia zatem wpływu nowelizacji art. 39 k.c. na zasady reprezentacji spółki kapitałowej w umowach i sporach pomiędzy spółką a jej członkami zarządu.
The author presents the jurisprudence of the Supreme Court regarding the principles of representation of a capital company when concluding an employment contract including other contract with a management board member, under which a work is to be provided by a management board member (civil law contract), and the legal consequences of violating these principles.
PL
Autorka referuje orzecznictwo Sądu Najwyższego dotyczące zasad reprezentacji spółki kapitałowej przy zawieraniu z członkiem zarządu umowy o pracę lub innej umowy, w ramach której ma być przez członka zarządu świadczona na rzecz spółki praca (umowy cywilnoprawnej) oraz konsekwencji prawnych naruszenia tych zasad.
This paper presents the issue of board member’s liability for tax arrears of a capital company in the context of bankruptcy proceedings of a natural person, whose debts were discharged by a bankruptcy court ruling. The author analyses the admissibility of a ruling creating liability for company’s tax arrears of such natural person whose debts were discharged by a court ruling in bankruptcy proceedings and who was a member of company’s management board before bankruptcy was declared. This paper contains a review of the current legal regulations, jurisprudence and views of the doctrine on the legal nature of administrative decision on third’s party liability for company’s tax arrears and on the moment in which this liability arises. This paper also describes types and effects of a bankruptcy court rulings resulting in the discharge of debts.
PL
W artykule omówiono zagadnienie odpowiedzialności członka zarządu za zaległości podatkowe spółki kapitałowej w kontekście postępowania upadłościowego osoby fizycznej, której zobowiązania zostały umorzone orzeczeniem sądu upadłościowego. Autorka rozważa dopuszczalność orzeczenia o odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki takiej osoby fizycznej, która orzeczeniem sądu została oddłużona w postępowaniu upadłościowym, a funkcję członka zarządu spółki kapitałowej pełniła przed dniem ogłoszenia upadłości. W artykule przedstawiono aktualnie obowiązujące regulacje prawne, orzecznictwo oraz poglądy doktryny na temat prawnego charakteru decyzji administracyjnej o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej i momentu powstania odpowiedzialności członka zarządu za zaległości podatkowe spółki. Ponadto artykuł zawiera omówienie rodzajów i skutków rozstrzygnięć sądu upadłościowego skutkujących umorzeniem zobowiązań.
Employment of members of the management board of commercial law companies is part of the established practice of legal and economic turnover. It is, however, associated with a number of practical doubts which undermine the advisability of using such a formula of employment. They also include - presented in this paper - consequences of mergers of commercial law companies.
PL
Pracownicze zatrudnienie członków zarządu spółek kapitałowych stanowi element utrwalonej praktyki obrotu prawnego i gospodarczego. Wiąże się z tym jednak szereg praktycznych wątpliwości, które podważają celowość stosowania takiej formuły zatrudnienia. Należą do nich także - prezentowane w niniejszym artykule - konsekwencje łączenia się spółek prawa handlowego.
The issues of the legal status of married persons and co-members of marital property as participants in commercial companies, especially capital companies, cause a lot of controversy in the practice of legal transactions. Both the Commercial Companies Code and the provisions of the Family and Guardianship Code regulating matrimonial property regimes do not contain any specific provisions for the legal effects of the acquisition (taking up) of participation rights in companies by spouses or by one of them, and especially the belonging of these rights to specific property of the spouses – joint or personal. Therefore, the general provisions of the Code of Commercial Companies and Partnerships apply to these persons. on taking or acquiring the rights of a partner of the company (share rights). The general rule of the statutory matrimonial property regime, expressed in Art. 31 § 1 Family and Guardianship Code. The issue discussed in the article reveals a wider problem arising at the interface between family law and company law, consisting in establishing the legal relationship between a marriage contract and the partnership agreement (or more broadly: the relationship between the provisions of commercial companies law and family law), and consequently the impact and effectiveness of – contracts between persons, one of which has the status of a third party to the company – for the personal composition of the company: a private-law organization whose structure is co-shaped by the provisions of the company’s articles of association.
PL
Zagadnienia statusu prawnego osób pozostających w związku małżeńskim i objętych wspólnością majątkową małżeńską jako uczestników spółek handlowych, zwłaszcza kapitałowych, wywołują w praktyce obrotu prawnego wiele kontrowersji. Zarówno kodeks spółek handlowych jak i przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego regulujące reżimy majątkowe małżeńskie nie zawierają szczególnego unormowania skutków prawnych nabycia (objęcia) praw udziałowych w spółkach przez małżonków, lub przez jednego z nich, a zwłaszcza przynależności tych praw do określonego majątku małżonków – wspólnego bądź osobistego. Wobec tych osób stosowane są mają więc zastosowanie ogólne przepisy k.s.h. o obejmowaniu / nabywaniu praw wspólnika spółki (praw udziałowych). Obowiązuje również ogólna zasada ustawowego małżeńskiego reżimu majątkowego wyrażona w art. 31 § 1 k.r.o. Omawiane w artykule zagadnienie ujawnia szerszy problem, powstający na styku prawa rodzinnego oraz prawa spółek, polegający na ustaleniu relacji prawnej między umowami majątkowymi małżeńskimi a umową spółki (czy szerzej: relacji przepisów prawa spółek handlowych do prawa rodzinnego), a w konsekwencji wpływu i skuteczności postanowień intercyzy – umowy między osobami, z których jedna ma status osoby trzeciej wobec spółki – na skład osobowy spółki: organizacji prywatnoprawnej, której ustrój współkształtowany jest postanowieniami umowy spółki.