Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Every revolution needs female artists - about the dance during Polish women’s strike in 2020

100%

Wrzeszcz K.

Zeszyty Naukowe PUNO

|

2022

|

nr 1

71-79

PL

Autor podejmuje tematykę związaną z wydarzeniem zapoczątkowanym 22 października 2020 roku – Ogólnopolskim Strajkiem Kobiet. Omawiając sytuację, kieruje swą uwagę w stronę tańca, który jest szczególnie interesującym środkiem wyrazu. Jednak w tym obszarze są zauważalne spore braki w literaturze naukowej. Jednym z niewielu specjalistów badającym ten temat jest Brian Holmes, do którego autor się odwołuje. W artykule zostały wyszczególnione trzy przykłady tego, w jaki sposób akty ruchowe mogą wspomóc działania społeczne. Różnorodność przybliżonych prezentacji tanecznych pozwala podkreślić, że taniec jest sztuką zaangażowaną. Trzy opisane performance ruchowe są swego rodzaju komentarzem do wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Autor w szczególności uwypukla rolę kobiet jako buntowniczek wobec zaistniałej sytuacji społeczno-politycznej.

2

Pieśń o wójcie krakowskim Albercie – przekaz historyczny w poetyckim sztafażu.

100%

Mrozowicz W.

Res Gestae. Czasopismo Historyczne

|

2013

|

tom 13

32-42

PL

The article provides a critical summary and a verification of the knowledge about the poem De quodam advocato Cracoviensi Alberto, which in Polish papers is usually referred to as Pieśń o wójcie krakowskiem Albercie. This anonymous work mentioned in two 14th-century manuscripts was probably created in the first half of the 14th century (most likely after 1320). It refers to the rebellion of Mayor Albert in Krakow in the years 1311–1312. Its form remindsof a speech from beyond the grave (oratio a tumulo), afictitious monologue of the late Albert who complains about the changeability of the Fortune which led him to imprisonment and death. The poem has a visibly propagandistic character and is aimed at Germans who, due to colonisation, gain more and more importance in Poland and Bohemia. The work discusses inconsistencies that aappear in the findings of the publishers and commentators of the ppoem and points to some gaps that exist in the synthetic description of the poem. It also formulates new research suggestions, among others, connected with tracing the manuscript tradition of Pieśń and interpreting information related to the fate of Mayor Albert after the rebellion and his relations with the Queen of Poland.

3

Przybysze z miast księstwa opolskiego w czternastowiecznym Krakowie.

88%

Rajman J.

Res Gestae. Czasopismo Historyczne

|

2013

|

tom 13

107-118

PL

Research on immigrant groups in the urban commune of the 14th- century Krakow indicates that an important role was played by newcomers from towns loicated by the upper Odra and its tributary. The role consisted not only in their large numbers – several dozen of families can be identified – but primarily in their strong participation in the power elite. One can observe a weak influx of burghers from the Duchy of Opole. During the first quarter of the 14th century, there was only one newcomer from each of the towns: Opole, Olesno and Krapkowice. Information that we have is insufficient to examine their financial standing and family relationships. We can also confidently affirm that none of the abovementioned newcomers participated in the city council or was a lay judge. We have no information about their attitude towards the rebellion of Mayor Albert. In the second half of the first quarter of the 14th century, we can identify 10 families in Krakow who accentuated that they came from Opole and Olesno. A small influx is also visible in the light of the book of enrolments to civic law in the 1390s. A newcomer who made the most significant career was Ticzo Opuler who became aKrakow city counselor in 1379.

4

Bunt wójta Alberta w historiografii polskiej.

88%

Grabowska A.

Res Gestae. Czasopismo Historyczne

|

2013

|

tom 13

19-31

PL

The aim of the article is to show how the rebellion of Mayor Albert from the years 1311-1312 has been presented in the Polish historiography over a few centuries. The opposing views regarding the course of the rebellion and the role that its particular participants played have not been sufficiently explained. New hypotheses and reinterpretation of some facts, for example, participation of Bolko I of Opole in the events of 1312 in Lesser Poland, brought research problems that have not yet been discussed in the literature. The article presents the abovementioned questions as well as identifies issues that require further analysis.

5

Protest, uczenie się i konstruowanie tożsamości feministycznej

75%

Szczygieł P.

Dyskursy Młodych Andragogów / Adult Education Discourses

|

2019

|

tom 20

63-76

PL

W tekście została podjęta problematyka uczenia się oraz konstruowania tożsamości feministycznej w warunkach uczestnictwa w protestach. Autor analizuje w nim pięć wywiadów narracyjnych z uczestniczkami różnego rodzaju demonstracji (m.in. Manify, Czarny Protest) i innych działań o charakterze feministycznym. Badane poruszają wątki, które można ująć w perspektywie uczenia się społeczno-kulturowego w obrębie wspólnot buntu i niezadowolenia społecznego. Okazuje się, że uczestnictwo w działaniach buntowniczych przyczynia się do wytwarzania, a być może intensyfikowania tożsamości feministycznej. Autor opisuje te mechanizmy i problematyzuje kwestię polityki tożsamości zgodnie z pytaniem Judith Butler: czy feminizm potrzebuje polityki tożsamości?

EN

The issues of learning and feminist identity-building in terms of participating in protests are addressed in this text. The author analyzes five narrative interviews with female participants of various types of demonstrations (including “Manifas”, Black Protests) and other feminist mobilisations. The interviewees discuss topics that can be included in the perspective of socio-cultural learning within communities of rebellion and social dissatisfaction. It turns out that participation in rebel actions contributes to the production and perhaps intensification of feminist identity. The author describes these mechanisms and problematises the issue of identity politics according to the question of Judith Butler: Does feminism need identity politics?

6

Lb 11,1-3 jako paradygmat teologii buntu w Księdze Liczb

63%

Jędrzejczak Ł.

Studia Gdańskie

|

2018

|

nr 43

17-28

PL

Wędrówka Izraelitów z Egiptu do ziemi obiecanej jest bogata w motywy teologiczne. Epizod opisany przez autora biblijnego w Lb 11,1-3 może stanowić formę podstawową kolejnych opisów o buntach na pustyni i streszczenie bardziej rozbudowanych fragmentów. Trudno o jednoznaczne ustalenia, czy ów passus był chronologicznie pierwszy w stosunku do pozostałych, które ściśle traktują o buntach Izraela przeciwko Jahwe. Analiza egzegetyczna tego krótkiego passusu pomoże wskazać na kolejne elementy opowiadań o szemraniach Izraelitów przeciwko Bogu. Przedstawienie składowych tego epizodu i połączenie ich z innymi fragmentami ma na celu przede wszystkim ukazanie myśli teologicznej autora biblijnego związanej z wystąpieniem przeciwko Bogu. Wydaje się niezbędnym poruszenie tak wielu kwestii, by móc dostatecznie zrozumieć budowaną przez hagiografów teologię buntu w centralnej części Księgi Liczb.

EN

The wandering of the Israelites from Egypt to the Promised Land is rich in theological motifs. The episode described by the biblical author in Numbers 11,1-3 may constitute the basic form of subsequent descriptions about rebellions in the desert and a summary of more elaborate fragments. It is difficult to establish unambiguously whether this passus was chronologically the first in relation to those others which treat more strictly of Israel’s rebellions against Yahweh. An exegetical analysis of this short episode will help to point to further elements in stories about the Israelites’ revolt against God. The presentation of the components of this episode and their combination with other fragments is aimed primarily at showing the theological thought of the biblical author in relation to speech against God. It seems necessary to raise these many issues in order to sufficiently understand the theories of rebellion constructed by hagiographers in the central part of the Book of Numbers.

7

ZAŻYŁOŚĆ W OPARACH NIEZROZUMIENIA. O HIPOTEZIE MIĘDZYGENERACYJNEJ SOLIDARNOŚCI TOLERANCYJNEJ

63%

Szlendak T.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2012

|

tom 74

|

nr 3

75-90

EN

The paper attempts to formulate a hypothesis on the current intergenerational relationships in families, focusing on an aspect that has been so far only speculated on by sociologists studying the youth, and observers of family life in Poland. It is based on an assumption that parents and children, and in particular young adults, because of the specificity of technological transformations, changes in the social structure and the characteristics of the economic environment, co-exist in very close relationships, and yet with no chance for mutual understanding, due to the fact that they function in two separate psycho-sociological realities. This situation of separateness in living in close relations, this intergenerational gap that nevertheless does not hinder home intimacy is also the considerable distance between the generations and their fundamentally different needs and expectations, and yet there seems to be no chance or need to protest, or revolt. What we observe today is a high level of associational economic, structural and emotional solidarity between today’s young people and their parents, combined with a paradoxically low level of intergenerational axiological solidarity.

PL

Studium jest próbą sformułowania hipotezy na temat obecnych stosunków międzygeneracyjnych w rodzinach z wyznaczeniem pewnego obszaru badawczego, pozostającego dotąd jedynie w sferze domysłów socjologów młodzieży i obserwatorów przemian w zakresie życia rodzinnego w Polsce. Tekst opiera się na założeniu, że rodzice i dzieci, zwłaszcza młodzi dorośli, ze względu na specyfikę zmian technologicznych, przemian w strukturze społecznej i charakterystykę środowiska ekonomicznego, pozostają ze sobą w zażyłości, nie mając jednocześnie szans na wzajemne zrozumienie, ponieważ funkcjonują w dwóch odrębnych rzeczywistościach psychospołecznych. To sytuacja odrębności w bliskości, międzygeneracyjna rozpadlina nieutrudniająca domowej intymności, znaczący dystans między pokoleniami i zasadnicza odmienność potrzeb między młodszymi a starszymi bez konieczności i możliwości buntu. Wśród dzisiejszych ludzi młodych obserwujemy wysoki stopień solidarności międzygeneracyjnej z ich rodzicami, to znaczy solidarności asocjacyjnej, ekonomicznej, strukturalnej i emocjonalnej, w paradoksalnym połączeniu z niskim stopniem międzygeneracyjnej solidarności aksjologicznej.

8

Dyskurs emancypacyjny w wybranych współczesnych serialach filmowych z postaciami kobiet w rolach głównych. Rozważania na temat opresji społecznej, seksualnej i religijnej

63%

Konieczna E.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura

|

2023

|

tom 15

|

nr 1

31-42

EN

Nowadays, TV series are an integral part of media and popular culture. Many of them focus on various forms of violence against women and tell of protection against external oppression. This article focuses on selected modern TV series with female characters in lead roles; it aims to discuss ways of portraying women in TV series produced in the 2010s. The analysis confirms the thesis that TV series reflect the hidden, concealed problems of women, dealing with issues of sexual, domestic, and psychological violence, and religious oppression. The protagonists of these series struggle with and rebel against behavioral norms set by their patriarchal society, family, or religious community. The paper discusses sociocultural changes in showing women characters in TV series, issues of multicultural and religious identity, and the limits of cultural assimilation and integration.

PL

Seriale stanowią dzisiaj nieodłączny element kultury medialnej, a ich tematyka często dotyczy różnych form przemocy wobec kobiet oraz zmagań bohaterek z zewnętrzną opresją. Przedmiot rozważań stanowią wybrane współczesne seriale filmowe z postaciami kobiet w roli głównej. Celem refleksji badawczej jest przedstawienie sposobów ukazywania kobiet w serialach zrealizowanych w drugiej dekadzie XXI wieku. Przeprowadzona analiza potwierdza tezę, że seryjne narracje są odbiciem skrywanych i przemilczanych problemów kobiet, poruszają zagadnienia przemocy seksualnej, domowej, psychicznej i religijnej opresji. Bohaterki seriali o tematyce emancypacyjnej zmagają się z ustalonymi przez patriarchalne społeczeństwo, rodzinę czy wspólnotę religijną normami zachowań, przeciwko którym się buntują. W artykule zwrócono uwagę na zmiany społeczno‑kulturowe w przedstawianiu postaci kobiet i obecność refleksji na temat wielokulturowej i religijnej tożsamości oraz granic kulturowej asymilacji i integracji.

9

CYGANIE, HIPISI I DZIENNIKARZE (ROMANTYZM I KONTRKULTURY1)

63%

Piwińska M.

|

tom 18

289-302

PL

Tekst rozważa kilka interpretacji i ocen zjawiska kontrkultur. Rysuje związki współczesnych fal kontrkulturowych z XIX-wieczną cyganerią. Wskazuje odmienne inspiracje kontrkultur amerykańskich i europejskich. Zawiera szersze omówienie warszawskiej cyganerii (1838–1843) działającej w okresie największego terroru „nocy Paskiewiczowskiej”. Charakterystyka warszawskiej cyganerii w porównaniu z paryską – na zachodzie Europy cyganerie wiążą się z wizerunkiem żyjących poza i w opozycji do obyczaju, praw, stylu życia kultury panującej Cyganów-Romów. W Polsce „cyganie” wiążą się z wykluczonymi z tej kultury chłopami: „ludomania” krakowskiej cyganerii, radykalizm społeczny warszawskiej cyganerii. Polemizując z ocenami, które odmawiają kontrkulturom wartości, tekst podejmuje kwestie: kontrkultury a ruchy polityczne i kontrkultury a awangardy artystyczne. Kontrkultury nie są działaniem elit, profesjonalistów, polityków, artystów, choć czerpią inspiracje z kolejnych krytyk kultury. Wciąż pojawiające się pod różnymi nazwami ruchy młodzieżowe mogą być związane z polityką i sztuką, ale nie mieszczą się w nich. Są wyrazem dość powszechnego niepokoju egzystencjalnego i próbami odmiennego niż w kulturze panującej stylu życia. Mogą więc wyrastać z romantycznego postulatu „odrodzenia wewnętrznego człowieka”. Postulat ten pozostał w epoce niedookreślony, silnie emocjonalny, najdobitniej wyraża się w nim negacja. Postawy buntownicze kolejnych kontrkultur można uznać za czynnik dynamizujący kulturę europejską. Mają one także drugą, ciemną stronę – destrukcji i autodestrukcji.

EN

This text deliberates a number of interpretations and views concerning the phenomenon of counterculture. Outlines relations between contemporary countercultural movements and the XIXth century Bohemianism. Indicates various inspirations that accompanied american and european countercultures. Contains a wide coverage of the Warsaw bohème (1838–1843) and its activity during the great terror of “Paskiewicz night”. Identifies elements of Warsaw bohème in comparison with bohème in Paris. In the west of Europe, bohème has the image of Gypsies, Bohemians and Romes, who live in opposition to laws, customs, style of life requred in dominating culture. In Poland the “gypsies” appear as excluded from official culture peasants – “folkmania” in Cracow and social radicalism of Warsaw “gypsies”. Pollemizing with opinions which refuse counterculture appreciation, the above text undertakes questions of counterculture and political movements as well as artistic avant-garde. Countercultures are not an element of politics, professional art or elite, although they take inspiration from succeeding art critiques. Frequently appearing, under various names, youth movements are often related with politics and art, but not as their element. They are an expression of a common existential anxiety and are an attempt to lead an unconventional life. Some may have roots in the romantic “revival of internal life”. Romanticism left this postulate undefined, strongly emotional, with negation as its main distinction. Rebellious attitudes of following countercultures can be regarded as a dynamic factor to european culture. There also is another, dark side – destruction and autodestruction.

10

Different types of tool blunting during milling of particleboards from wooden chips and rape straw parts

63%

Kowaluk G. , Beer P. , Pałubicki B. , Frąckowiak I.

Drewno : prace naukowe, doniesienia, komunikaty

|

2007

|

tom vol. 50, nr 177

139-147

EN

The aim of this work was to characterize the form of the tool wear during milling of two different materials: particleboards produced from wooden chips and particleboards produced from rape straw parts. Research shows that even when the average bluntness is similar the form of the bluntness is different. The wear of tools which machine particleboards from wooden chips was more irregular with clearly marked influence of the particleboards outside layers and catastrophic damage. The wear of a tool which machines particleboards produced from rape straw parts was more regular.

PL

Celem pracy było scharakteryzowanie zużycia ostrzy skrawających podczas frezowania dwóch różnych materiałów: płyt wiórowych wytworzonych z wiórów drzewnych i płyt wiórowych z cząstek słomy rzepakowej. Badania wykazały, iż nawet w przypadku, kiedy średnie stępienie jest podobne, postać zużycia jest różna. Zużycie ostrzy obrabiających płyty wiórowe z wiórów drzewnych było bardziej nieregularne, z wyraźnie zaznaczonym wpływem warstw zewnętrznych płyt wiórowych oraz zużyciem katastroficznym. Zużycie ostrzy obrabiających płyty wiórowe wytworzone z cząstek słomy rzepakowej było bardziej wyrównane.

11

Na czym polegał błąd Iwana Karamazowa – Albert Camus o kompetencji rozumu wobec irracjonalnego

51%

Lisowska U.

|

2012

|

nr 2

PL

Tematem artykułu jest poruszany przez Alberta Camusa problem kompetencji rozumu względem tego, co irracjonalne. W tekście stawiam pytanie o zasadność sądów rozumu w obli-czu chaotyczności i niezrozumiałości świata. Analizując Camusowskie pojęcie absurdu, wskażę na etyczne i poznawcze zobowiązania zawarte w diagnozie absurdu. Związane z tą kategorią doświadczenie buntu traktuję jako podstawowy sposób przejawiania się specyﬁ cznej dla czło-wieka cechy, którą Max Scheler określał jako zdolność do „mówienia »nie«” (”Nein” sagen)., Przedstawiam ﬁ lozoﬁ ę autora Dżumy jako racjonalizm świadomy swoich ograniczeń, uwzględ-niając jego reﬂ eksję nad opozycyjnymi stanowiskami, takimi jak koncepcja Karla Jaspersa. Pod-stawę rozważań stanowią prace Alberta Camusa, Człowiek zbuntowany oraz eseje ze zbioru Mit Syzyfa i inne eseje, ale także fragmenty Braci Karamazow Fiodora Dostojewskiego.

EN

Summary The study is concerned with the problem of the capability of reason when confronted with the irrational, as presented in Albert Camus’ philosophy. A question is posed about the validity of reasonable judgment in view of the incomprehensibility of the world. My analysis of A. Camus’ notion of absurdity reveals ethical and epistemological obligations inherent in the diagnosis of the absurdity of reality. The experience of rebellion (connected with the above mentioned category) is the basic aspect of an exclusively human feature, which Max Scheler described as the ability to “say no” (“»Nein« sagen”). In order to present A. Camus’ philosophy as a mature version of rationalism, and aware of its limitations, I take into account Camus’ reflection on the opposite attitude, as it reveals itself in the ideas of Karl Jaspers. The analysis is based on A. Camus’ The Rebel. An Essay on Man in Revolt, selected essays from the collection The Myth of Oedipus and Other Essaysand selected excerpts from Fyodor Dostoyevsky’s Brothers Karamozov.

12

Nacjonalizm na przykładzie Młodzieży Wszechpolskiej

45%

Bartoszewicz W.

|

nr 26

161-175

EN

The subject of the article is nationalism among young people, in relation to contemporary moods prevailing among people entering mature social roles, described principally through the example of the All-Polish Youth Association. The conclusions were based on analysis of the Authors’ qualitative research, interviews and observations carried out during the meetings of the association, both those available only to its members, and during mass meetings that brought together supporters of the movement.

PL

Tematem artykułu jest nacjonalizm wśród młodzieży, opisany przede wszystkim na przykładzie Stowarzyszenia Młodzież Wszechpolska, w odniesieniu do współczesnych nastrojów panujących wśród osób wchodzących w dojrzałe role społeczne. Wnioski zostały oparte na analizie przeprowadzonych przez autorkę badań jakościowych, wywiadów i obserwacji dokonanych zarówno podczas spotkań stowarzyszenia, dostępnych tylko dla jego członków, jak i w trakcie masowych zgromadzeń sympatyków ruchu. The subject of the article is nationalism among young people, in relation to contemporary moods prevailing among people entering mature social roles, described principally through the example of the All-Polish Youth Association. The conclusions were based on analysis of the Authors’ qualitative research, interviews and observations carried out during the meetings of the association, both those available only to its members, and during mass meetings that brought together supporters of the movement.