Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

PAŃSTWO I GRANICE ETNICZNE W POŁUDNIOWO-WSCHODNIEJ SYBERII

100%

Szmyt Z.

Porównania

|

2018

|

tom 22

|

nr 1

359-382

EN

This paper looks at the long-term process of making and shifting ethnic boundaries in Siberia. I focused on the interdependence of the state, border and ethnicity. During the colonisation of Siberia, the state border functioned as a shifting frontier. The border effect touched mostly indigenous people by keeping them in the radius of a tribute collection system. Later on a system of administrative clans was developed. The Soviet Union brought into the world a quasi-state structure of territorial autonomy for indigenous people and produced modern ethnic elites. Since the 1990s ethnicity has been a key political category and the process of negotiating ethnic boundaries.

PL

Artykuł poświęcony jest procesom formowania i przesuwania granic etnicznych na Syberii. Uwagę zwróciłem na relacje zachodzące pomiędzy państwem, granicą państwową a etnicznością. Podczas kolonizacji Syberii granica była ruchoma i nielinearna. Formował ją system poboru podatków od rdzennych mieszkańców. System kolonialny wytworzył następnie rody i plemiona administracyjne, które posłużyły za bazę dla późniejszych podziałów etnicznych. W ZSRR utworzono system terytorialnych autonomii dla syberyjskich mniejszości, a etniczność uległa etatyzacji. Od lat dziewięćdziesiątych XX w. etniczność stanowi kluczowy element życia politycznego w regionie, a granice grupowe są nieustannie negocjowane.

2

Życie, które podzielił Atlantyk. Biografia Zbigniewa Anthony’ego Kruszewskiego

100%

Tomczyk A.

Autobiografia. Literatura. Kultura. Media

|

2019

|

tom 12

|

nr 1

245-257

EN

This reflects on the biography of Zbigniew Anthony Kruszewski published by Beata Halicka in 2019 under the title Życie na pograniczach (Life in the borderlands). The article outlines the book which presents the most important information about the scholarship of this pioneer of border studies in the USA. It also presents the academic’s private life, including his childhood spent in Poland during the Second World War.

PL

Tekst zawiera rozważania na temat wydanej w 2019 roku biografii Zbigniewa Anthony’ego Kruszewskiego pod tytułem Życie na pograniczach autorstwa Beaty Halickiej. W artykule zawarte zostały omówienie książki i najważniejsze informacje na temat pracy naukowej pioniera border studies (studiów granicznych) w Stanach Zjednoczonych, a także życia badacza, między innymi te dotyczące dzieciństwa spędzonego w Polsce i przypadającego na czas II wojny światowej.

3

The spatial production of a border-crossing civil society in Görlitz and Zgorzelec. A German point of view

99%

Teufel N.

Bulletin of Geography. Socio-economic Series

|

2014

|

tom 25

|

nr 25

215-231

EN

After decades of uncertainty and continuous change to the border regime since the split-up of Görlitz into a German part west of the river Neisse, and a Polish part called Zgorzelec after the Second World War, both towns established the self-designated European City Görlitz-Zgorzelec in 1998. Although journalists and politicians maintain that Görlitz and Zgorzelec are a case model for European integration, there are obvious differences between the visions connected to the project ‘European City’ and the everyday life. Following the key research question, whether the ‘European City Görlitz-Zgorzelec’, in its attempts to develop a border-crossing civil society, is also constructed from below by citizens on both sides of the border, my contribution to the field of border studies uses a qualitative micro-level approach to these processes in the fields of culture, leisure and education. For that aim, an ethnographically inspired socio-geographical research design has been linked to Henri Lefebvre’s theoretical framework of the double triad of spatial production developed in The Production of Space (1991). From the perspective of actors in civil society in both towns, who are active in constructing, shifting and deconstructing borders, the article aims to illuminate both territorial and social bordering processes. Borderwork is embedded in and connected to transformation and peripheralisation processes, as well as to the discourses on and the funding instruments of European Integration in the context of the complex history of the Polish-German border.

4

Putting the boundary at the centre - a place where contemporary art meets politics

99%

Chwiejda E.

Praktyka Teoretyczna

|

2014

|

tom 13

|

nr 3

227-243

PL

This article focuses on the question of the involvement of contemporary artists in the public debate concerning boundary issues relating to migration and the treatment of immigrants. The aim of this essay is to take a closer look at some of their strategies for making the boundary issue more visible and their ability to draw our attention to the situation of excluded minorities, such as “clandestines” and refugees. The object of the study is, in particular, the way in which these artists address the question of the international migration process in the modern “open”, “ostensibly borderless” world, and the socio-political problems it generates. The effect of the border-crossing experience on the life of an immigrant, the image attached to him or her by the “host” society, as well as the artistic reflections on EU institutions and the hospitality of contemporary European societies are also included in the author’s analysis.

5

Arengud piiriparimuse ja piirirahva suunas? Folkloristika interdistsiplinaarse piiri-uurimise valjal

85%

Kurki T.

Mäetagused

|

2016

|

tom 65

13-30

EN

The article studies folklore research in the context of the multidisciplinary research field of border studies. The article is a conceptual thought experiment enquiring how the central concepts of folklore, such as ‘people’, ‘tradition’, and ‘identity’ can be redefined when they are examined together with the central concepts of border studies, such as ‘border’ and ‘borderland’. The latter function as a means to reflexively study and deconstruct the concepts ‘people’, ‘tradition’, and ‘identity’. The article claims that in the context of national order (Foucault) the borderland cultures and identities appear as the ‘other’ and as incompatible elements of national cultures and identities. Therefore, until recently, the borderland cultures and identities have not been recognised as objects of research in the history of folklore research. In the context of multidisciplinary border studies the border cultures, identities, and traditions may appear as negotiable, dynamic, and genuine forms. It is important for folklore research to recognise these forms as the objects of research. When these forms are recognised in folklore research, it is possible to renew concepts and methods in research so that they become deterritorially defined, transnational, and post-national. The examined material includes articles in folklore research and border studies.

6

Подкарпатская Русь в составе Чехословакии: история, культура, национальная идентичность

85%

Egorova K.

Adeptus

|

2014

|

nr 4

EN

Subcarpathian Rus as a part of Czechoslovakia: history, culture, national identitySubcarpathian Rus was incorporated into the Czechoslovak Republic as a result of the Treaty of Saint-Germain-en-Laye (1919). The following year Subcarpathian Rus being a part of Czechoslovakia was declared a self-governing autonomy with a certain number of democratic rights established by the Constitution. Among them was a right to use their national language. Codification of the Subcarpathian Ruthenian language has not yet been completed and it is an extensively discussed problem for contemporary linguists.After the First World War the Subcarpathian lands with its Ruthenian population was a poor farming region with a low level of ethnic self-awareness. Global economic and politic processes changed the situation dramatically and compelled the educated part of Subcarpathian Rus citizens into a discussion about their national language, culture and literature. The President of Czechoslovakia T. G. Masaryk participated in the discussion and was very interested in the cultural development of the region.Ruthenian society was split into two parts – pro-Russian and pro-Ukrainian. The national composition of the region was very complicated. In order to understand the flow of national ideas in Subcarpathian Rus, the research presented here sets out to cover the history of the codification of the Ruthenian language, the creation of grammar books for schools, and to analyze the role of both the Russian and Ukrainian components in the cultural development of this region. This research also takes into consideration the complex analysis of Masaryk’s Slavonic policy and cultural strategies. Ruś Podkarpacka jako część Czechosłowacji: historia, kultura, tożsamość narodowa Ruś Podkarpacka weszła w skład Republiki Czechosłowackiej w wyniku traktatu podpisanego w Saint-Germain-en-Laye (1919). W następnym roku ogłoszono autonomię Rusi Podkarpackiej jako części Czechosłowacji. Ruś otrzymała szereg demokratycznych praw określonych przez Konstytucję. Jednym z nich było prawo do korzystania z własnego języka narodowego. Kodyfikacja języka Rusinów na Rusi Podkarpackiej nie została jeszcze zakończona i nadal jest problemem szeroko dyskutowanym we współczesnym językoznawstwie.Po pierwszej wojnie światowej tereny Rusi Podkarpackiej były ubogim regionem rolniczym o niskim poziomie samoświadomości etnicznej zamieszkującej go ludności rusińskiej. Globalne procesy gospodarcze i polityczne zmieniły w sposób radykalny sytuację i zmusiły wykształconą część obywateli Rusi Podkarpackiej do rozpoczęcia dyskusji na temat swojego języka, kultury narodowej i literatury. Prezydent Czechosłowacji T. G. Masaryk brał udział w tej dyskusji i popierał rozwój kulturowy regionu.W społeczeństwie rusińskim istniały dwie dzielące je orientacje: prorosyjska i proukraińska. Struktura narodowościowa regionu była bardzo złożona. Artykuł próbuje przybliżyć czytelnikowi problem przepływu idei narodowych na Rusi Podkarpackiej. W artykule omówiono kwestie historii kodyfikacji języka rusińskiego i tworzenia podręczników do gramatyki dla szkół. Oprócz tego przeanalizowana została rola rosyjskiego i ukraińskiego wkładu w rozwój kultury tego regionu. W badaniach uwzględniono kompleksową analizę słowiańskiej polityki i strategii kulturowych Masaryka.

7

Researching cross-border cooperation under the shadow of COVID 19 pandemic: scientific report from e-conferences and blog-reflections produced between 14 March and 21 June 2020

85%

Böhm H.

Border and Regional Studies

|

2020

|

tom 8

|

nr 2

81-86

EN

The aim of this paper is to try to summarize, how, the scholars researching border studies and cross-border cooperation practitioners reacted to the COVID-19 pandemic during the period from 16 of March to 21 of June 2020. As it was not possible to follow all the texts (often published without peer-review in thematic blogs) and events, the overview is not exhausting. Another goal of this text is to synthesize the main messages of those texts and events and to identify possible future trends in border studies. We will most likely experience the discourse change which will lead us towards studying impacts of re-bordering rather than de-bordering. We can also expect the lower engagement of the local and regional actors in cross-border cooperation, which will be in some border contexts considered as an unnecessary luxury.

8

Подкарпатская Русь в составе Чехословакии: история, культура, национальная идентичность

85%

Egorova K.

Adeptus

|

2014

|

nr 4

76-85

EN

Subcarpathian Rus was incorporated into the Czechoslovak Republic as a result of the Treaty of Saint-Germain-en-Laye (1919). The following year Subcarpathian Rus being a part of Czechoslovakia was declared a self-governing autonomy with a certain number of democratic rights established by the Constitution. Among them was a right to use their national language. Codification of the Subcarpathian Ruthenian language has not yet been completed and it is an extensively discussed problem for contemporary linguists. After the First World War the Subcarpathian lands with its Ruthenian population was a poor farming region with a low level of ethnic self-awareness. Global economic and politic processes changed the situation dramatically and compelled the educated part of Subcarpathian Rus citizens into a discussion about their national language, culture and literature. The President of Czechoslovakia T. G. Masaryk participated in the discussion and was very interested in the cultural development of the region. Ruthenian society was split into two parts – pro-Russian and pro-Ukrainian. The national composition of the region was very complicated. In order to understand the flow of national ideas in Subcarpathian Rus, the research presented here sets out to cover the history of the codification of the Ruthenian language, the creation of grammar books for schools, and to analyze the role of both the Russian and Ukrainian components in the cultural development of this region. This research also takes into consideration the complex analysis of Masaryk’s Slavonic policy and cultural strategies.

PL

Ruś Podkarpacka weszła w skład Republiki Czechosłowackiej w wyniku traktatu podpisanego w Saint-Germain-en-Laye (1919). W następnym roku ogłoszono autonomię Rusi Podkarpackiej jako części Czechosłowacji. Ruś otrzymała szereg demokratycznych praw określonych przez Konstytucję. Jednym z nich było prawo do korzystania z własnego języka narodowego. Kodyfikacja języka Rusinów na Rusi Podkarpackiej nie została jeszcze zakończona i nadal jest problemem szeroko dyskutowanym we współczesnym językoznawstwie. Po pierwszej wojnie światowej tereny Rusi Podkarpackiej były ubogim regionem rolniczym o niskim poziomie samoświadomości etnicznej zamieszkującej go ludności rusińskiej. Globalne procesy gospodarcze i polityczne zmieniły w sposób radykalny sytuację i zmusiły wykształconą część obywateli Rusi Podkarpackiej do rozpoczęcia dyskusji na temat swojego języka, kultury narodowej i literatury. Prezydent Czechosłowacji T. G. Masaryk brał udział w tej dyskusji i popierał rozwój kulturowy regionu. W społeczeństwie rusińskim istniały dwie dzielące je orientacje: prorosyjska i proukraińska. Struktura narodowościowa regionu była bardzo złożona. Artykuł próbuje przybliżyć czytelnikowi problem przepływu idei narodowych na Rusi Podkarpackiej. W artykule omówiono kwestie historii kodyfikacji języka rusińskiego i tworzenia podręczników do gramatyki dla szkół. Oprócz tego przeanalizowana została rola rosyjskiego i ukraińskiego wkładu w rozwój kultury tego regionu. W badaniach uwzględniono kompleksową analizę słowiańskiej polityki i strategii kulturowych Masaryka.

9

African Diaspora and its Religious Heritage: A view from Triple-Border (Brazil/Paraguay/Argentina)

71%

Silva A. F.

Revista del CESLA. International Latin American Studies Review

|

2020

|

nr 26

347-376

ES

La diversidad religiosa de América Latina es un fenómeno que viene ganando atención de investigadores de diferentes áreas. Al lado de las expresiones del creer y del sentir relacionadas a católicos y evangélicos, aún mayoritarios, figuran diversificadas prácticas religiosas, en este artículo privilegiamos el análisis de las prácticas y creencias oriundas de la presencia afrodescendiente en el continente de manera general y en la región conocida como Triple Frontera, de manera particular. Las fuertes interrelaciones socioculturales se retroalimentan del flujo intenso de personas y bienes materiales/simbólicos, volviendo aún más complejos los matices religiosos, resignificando creencias y resistiendo a la violencia colonial. Nuestra reflexión está sostenida en un largo trabajo de campo, de naturaleza etnográfica, documentos y revisión bibliográfica. En esta dirección, este artículo busca discutir el modo como los afrodescendientes vienen organizándose y manteniéndose en ese escenario religioso dinámico y multiforme. A lo largo de esa trayectoria pretendemos caracterizar las especificidades de las distintas manifestaciones de creencia/devoción/prácticas de la/en la región oriundas o resignificadas por la diáspora africana en el continente, simultáneamente, se buscará configurar el contexto sociohistórico de surgimiento de los referidos grupos religiosos. Al fin, se espera que esté disponible un cuadro tanto etnográfico como analítico de los efectos religiosos de la presencia africana en el continente.

EN

The religious diversity of Latin America is a phenomenon that has gathered the attention of researchers from different fields. Along with the expressions of belief and feeling related to Catholics and Protestants, who are still the majority, there are diverse religious practices, in this article we will focus on the analysis of practices and beliefs arising from the Afro-descendant presence in the continent in general as well as in the region known as the Triple Frontier, in a particular way. The strong socio-cultural interrelationships feedback on the intense flow of people and material/symbolic goods, complexing religious matrices, reframing beliefs and resisting colonial violence. Our reflection is based on long fieldwork at the border towns Ciudad del Este (Paraguay), Puerto Iguaçu (Argentina) and Foz do Iguaçu (Brazil), with an ethnographic approach, documents, and bibliographic review. In this direction, this article seeks to discuss the way in which Afro-descendants have been organized and maintained in this dynamic and multiform religious scenario. Throughout this path, our intention is to characterize the specificities of the different manifestations of belief/devotion/practices of/in the region originating or re-signified by the African diaspora on the continent, at the same time that we will seek to configure the socio-historical context of the emergence of the referred religious groups. And we expect to have, in the end, an ethnographic and analytical picture of the religious effects of the African presence on the south of the Latin American continent.

10

Granice pogranicza. Studium przypadku dawnej parafii usnarskiej na Grodzieńszczyźnie

71%

Konczewska K.

Poradnik Językowy

|

2024

|

tom 810

|

nr 1

89-108

EN

This article presents a synthesis of the sociolinguistic situation of the Polish–Belarusian borderland, on the territory of the former parish of Usnar. Field studies were conducted systematically in the years 2015–2020 and irregularly in the years 2021–2023. The author employed an original method based on using museum fund. The paper focuses on the influence of the border (the state one, as well as other types of borders) on the sociolinguistic situation of the microarea. Particularly noteworthy is the persistent division into settlements of the petty nobility and villages, along with the corresponding language codes.

PL

Przedmiotem artykułu jest sytuacja socjolingwistyczna pogranicza polsko-białoruskiego, na terenie dawnej parafii usnarskiej. Badania były prowadzone systematycznie w latach 2015–2020 i sporadycznie w latach 2021–2023. Do badań terenowych wykorzystano autorską metodę przeprowadzenia terenowych badań socjolingwistycznych na podstawie obiektów muzealnych i materiałów archiwalnych. Artykuł skupia się na zagadnieniach wpływu granicy – zarówno państwowej, jak też innych granic – na sytuację socjolingwistyczną badanego mikroareału. Przy opisie tej sytuacji zwrócono uwagę na wciąż występujący podział na okolice szlacheckie i wsie włościańskie i występujące w nich kody językowe.

11

Belarusian-Polish-Lithuanian Borderlands: Phenomenological Analysis

57%

Biaspamiatnych M.

Limes. Cultural Regionalistics

|

2008

|

tom 1

|

nr 2

99-107

EN

The paper presents opportunities of the phenomenological approach towards the Belarusian-Polish-Lithuanian borderlands. Such approach is based upon the principles of understanding of social reality elaborated in phenomenology (E. Husserl, M. Heidegger) and phenomenological sociology (A. Schutz) and presents a different view of the borderlands as compared with the traditional (classical) sociology. The social and cultural space of the borderlands is reflected in the modes of distance (close - distant), temporality (now - then) and the "presence of the Other" (local - stranger), as well as their interrelated modifications. It helps to understand the degree of the acquisition / alienation of various cultural and political phenomena of the historical past and the present-day life. The historical events and personalities, as well as existing monuments of culture in the borderlands are reflected in "our / alien" dichotomy. This results in the representation of the identities of the borderlands as liquid and plural constructs and the matters of interpretation.

LT

Apmąstomos fenomenologinio metodo galimybės, tyrinėjant baltarusių, lenkų ir lietuvių pasienio ruožus. Šis metodas grindžiamas socialinės tikrovės pažinimo principais, plėtojamais fenomenologijoje (E. Husserlis, M. Heideggeris) ir fenomenologinėje sociologijoje (A. Schutzas). Fenomenologinės sociologijos metodu gauti tyrinėjimo rezultatai skiriasi nuo gautųjų tradicinės (klasikinės) sociologijos metodais. Socialinė ir kultūrinė pasienio ruožų erdvė apmąstoma iš vietos (artimas - tolimas), laiko (dabar - tada), "kito akivaizdos" (vietinis - ateivis) ir jų santykių modifikacijų perspektyvų. Tai padeda geriau suprasti įvairių istorinei praeičiai ir nūdieniam gyvenimui būdingų kultūrinių bei politinių reiškinių panašumus ir skirtumus. Istorinius įvykius ir asmenybes, kaip ir tam tikrus kultūros paminklus, aptinkamus pasienio ruožuose, straipsnio autorius aptaria remdamasis dichotomijasavas - svetimas.Prieinama prie išvados, kad pasienio ruožų tapatumai gali būti traktuojami kaip tam tikri kaitūs ir sudėtiniai konstruktai, reikalingi filosofinės, sociologinės ir istorinės interpretacijų.