Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Waldemar Piasecki, Jan Karski. Jedno życie. Kompletna historia, tom I (1914–1939) MADAGASKAR, Insignis, Kraków 2015, ss. 9191.

100%

Kania K.

|

tom 1

360-363

2

Wybitni trenerzy medalistów olimpijskich – absolwenci Akademii Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego w Poznaniu

80%

Łuczak M. , Jaroszewski J.

Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie Kultura Fizyczna

|

2016

|

tom 15

|

nr 2

89-106

PL

W artykule przedstawiono sylwetki 11 wybitnych trenerów absolwentów poznańskiej Akademii Wychowania Fizycznego: Michała Brzuchalskiego, Janusza Czerwińskiego, Mariana Drażdżewskiego, Krzysztofa Kisiela, Pawła Kowalskiego, Tomasza Andrzeja Kryka, Sławomira Nowaka, Czesława Szulca, Wernera Urbańskiego, Marcina Witkowskiego i Aleksandra Wojciechowskiego. Wiedza uzyskana w trakcie studiów z zakresu teorii treningu sportowego i przygotowania do uczestnictwa w zawodach sportowych pozwoliła im szkolić z sukcesami wielu reprezentantów Polski i innych krajów, tak w startach olimpijskich, jak i na mistrzostwach świata i Europy oraz w innych imprezach sportowych wysokiej rangi. Są wśród tych sportowców przedstawiciele lekkiej atletyki, pływania, żeglarstwa, kajakarstwa, wioślarstwa i piłki ręcznej.

EN

The article presents profiles of 11 notable coaches, who graduated from the Academy of Physical Education in Poznań (AWF): Michał Brzuchalski, Janusz Czerwiński, Marian Drażdżewski, Krzysztof Kisiel, Paweł Kowalski, Tomasz Andrzej Kryk, Sławomir Nowak, Czesław Szulc, Werner Urbański, Marcin Witkowski and Aleksander Wojciechowski. The knowledge gained during the study of the theory of sports training and preparation for participation in sports competitions allowed them to train successfully many representatives of Poland and other countries at the Olympic Games, World and European Championships and other events of high rank. Among those athletes there are representatives of athletics, swimming, sailing, canoeing, rowing and handball.

3

Rodzina w historię wpisana... Czartoryscy – Polska – Europa. Historia i współczesność. Materiały pokonferencyjne, pod red. Zbigniewa Barana, Kraków 2003.

80%

Karolczak K.

Res Gestae. Czasopismo Historyczne

|

2005

|

tom 4

237-241

4

Aleksandra Jacher-Tyszko (1925-2018)

70%

Wróblewski F.

Lud

|

2018

|

tom 102

PL

Wspomnienie Aleksandry Jacher-Tyszko

5

Koncepcje społeczno-gospodarcze księdza Antoniego Szymańskiego

60%

Łętocha R.

Polish Biographical Studies

|

2018

|

nr 6

71-88

EN

Among the Catholic thinkers and social activists of the interwar period priest Antoni Szymański is for sure an exceptional figure. He can certainly be called the leader of the Catholic-social camp in the Second Polish Republic. This is justified not only given his rich literary work in this field, but also because of the numerous functions he performed at that time. He was at the head of the Social Council of the Primate of Poland, the Union of Polish Catholic Intelligentsia, and the Catholic University of Lublin. Over the years he was the chief-editor of „Prąd”, undoubtedly one of the most important Catholic periodicals of that period. In his socio-economic views, he consistently promoted the personalist position, opposing both capitalism based on individualism, and all sorts of collectivist conceptions.

6

Edward Licht (1912–1965) – szkic do portretu pediatry

60%

Żukowska M.

Polish Biographical Studies

|

2018

|

nr 6

185-195

EN

The article is a biographical outline of Edward Licht - an outstanding pediatrician who created medicine in Szczecin from the very beginning after the Second World War. He was involved in the scientific and didactic work of the Medical Academy (later the Pomeranian Medical Academy, currently the Pomeranian Medical University). Among the many prominent figures of Polish post-war medicine there are many people who, despite their significant contribution to the development of this field of science, have remained forgotten by the history of medicine. Among them is Edward Licht, whose research focused on the issue of children’s rheumatic diseases and tuberculosis. An important background of this article are his Jewish origins, his special fate during the war and the fate of his family.

7

Kurt Lewin (1890–1947) – w oczach jego biografów

60%

Zeidler W.

Studia Psychologica

|

2021

|

tom 21

|

nr 1

31-47

EN

Kurt Lewin's views and work have had, and continue to have, a fascinating influence on many authors who write about his life's journey and work, based on their own knowledge and the state of research into that work. Kurt Lewin has a permanent place in the history of psychology, but despite this, depending on the author's point of view, images of his work vary. Following in the footsteps of Graumann (1992/2007), this paper examines his view that 20th century psychology was not prepared to receive and understand the works of Kurt Lewin. Graumann's position is justified by the fact that individual biographers limited their focus on Lewin's work to either the „Berlin period” or that in the United States. By doing so, they blurred the complexity and clarity of the picture of his life space, which, however, already began in Mogilno and Poznan.

PL

Poglądy i twórczość Kurta Lewina wywierały i nadal wywierają fascynujący wpływ na wielu autorów, którzy piszą o jego drodze życiowej oraz twórczości, opierając się na własnej wiedzy oraz na stanie badań nad ową twórczością. Kurt Lewin ma trwałe miejsce w historii psychologii, ale pomimo to, w zależności od punktu widzenia autora, obrazy jego dorobku są różne. Idąc śladem Graumanna (1992/2007), w artykule przeanalizowano jego pogląd, że psychologia XX wieku nie była przygotowana na przyjęcie i zrozumienie dzieł Kurta Lewina. Stanowisko Graumanna uzasadnia to, że poszczególni biografowie ograniczali swoje zainteresowania pracami Lewina albo do „okresu berlińskiego”, albo tego w USA. Tym samym zacierali złożoność i wyrazistość obrazu jego przestrzeni życiowej, która rozpoczynała się jednak już w Mogilnie i w Poznaniu.

8

Uwagi do komentarza dr. Pawła E. Tomaszewskiego na temat badań życiorysu Jana Czochralskiego (replika)

60%

KOKOWSKI M.

Prace Komisji Historii Nauki PAU

|

2015

|

tom 14

283-288

PL

Autor udziela odpowiedzi na tekst dr. Pawła E. Tomaszewskiego pt. „Uwagi do komentarza prof. Michała Kokowskiego o badaniach życiorysu Jana Czochralskiego” (Tomaszewski 2015), uwypukla kluczowe kwestie sporne, w tym potrzebę systematycznego powoływania się na źródła historyczne i ich krytykę.

EN

The author replies to the text entitled “Remarks to the comment by Prof. Michal Kokowski on the research of Jan Czochralski’s biography” by Dr. Paweł E. Tomaszewski (2015), highlighting the key contentious issues, including the need to rely systematically on historical sources and the criticism thereof.

9

Teodozja z Szymańskich – pierwsza żona Kasprowicza w świetle dokumentów (wobec przekłamań biograficznych)

60%

Samborska-Kukuć D.

Pamiętnik Literacki

|

2021

|

tom 112

|

nr 4

197-218

PL

Skąpe ślady biografii Teodozji z Szymańskich, pierwszej żony Jana Kasprowicza, zaznaczonej w życiu poety jego wstydliwymi wspomnieniami, stawały się okazją do rozmaitych domniemań badaczy, spośród których jedynie Roman Loth sięgnął po wiarygodne źródła. Przejawem rażącego nadużycia wobec Kasprowiczowej jest przedstawienie jej w negatywnym świetle w opowieści biograficznej Mirosława Sosnowskiego, książce o profilu popularnonaukowym, a więc o szerszym zasięgu, utrwalającej fałszywy wizerunek tej postaci. W artykule podejmuje się próbę restytucji biografii Kasprowiczowej poprzez reasumpcję źródeł, tj. poprzez prześledzenie i weryfikację prac, w których pojawia się pierwsza żona poety oraz konteksty z nią związane. Przeprowadzenie „śledztwa biograficznego” oparte zostało na dokumentacji archiwalnej i czasopiśmienniczej, podającej w wątpliwość pochopne i jednostronne opinie o Kasprowiczowej, przeważnie widzianej oczami jej stronniczego męża lub jego apologetów, nie zaś obiektywnie. Wnioski pozwalają na obalenie wielu tez, m.in. mających dowodzić jej przewin wobec poety.

EN

Scanty traces of the biography of Teodozja de domo Szymańska, Jan Kasprowicz’s first wife, marked in the poet’s life by his shameful memories, provided opportunities to researchers’ surmises, and it was only Roman Loth who reached for reliable sources of information. A symptom of flagrant abuse on Kasprowiczowa and her unfavourable portrayal is Mirosław Sosnowski’s biographic novel, a popular science book that strengthens negative image about her. In the present article the author attempts to restore Kasprowiczowa’s biography by sources reassumption, namely by tracing and verifying the works in which the figure is mentioned and the contexts connected with her. The “biographic investigation” was based on archive and press documentation that distrust the unilateral and dissenting opinions about Kasprowiczowa by her biased husband or his supporters, thus not objective ones. The conclusions allow to knock down many theses, among others those that prove her offence against the poet.

10

Piotr Zaremba (1910–1993). Biography to be unveiled

60%

Krasucki E.

Przegląd Zachodniopomorski

|

2020

|

nr 4

49-80

EN

Piotr Zaremba (1910–1993) was the first post-war president of Szczecin, an internationally renowned urban planner and planner, and the author of fascinating memories of the first post-war years. He was also the winner of several plebiscites, a specific game crowning the end of the previous century. The verdict of the participants was recognized as “Szczecin of the century” and “Pomerania of the century”. It is therefore astonishing that there is no extensive biography of the former rector of the Szczecin University of Technology and one of the co-founders of the University of Szczecin, although it would have been a study that would have given contemporary people considerable knowledge about the important problems of 20th century history. Not only regional, but also national and European history. By discussing selected threads: family, urban and political, the author of the article tries to show, on the one hand, the richness of source material connected with Piotr Zaremba’s biography and, on the other hand, the possibility of multi-faceted lighting of its individual fragments. He tries to multiply the questions more than to give final answers. For these to appear, an extensive biographical book is necessary. In the second part of the text, therefore, the aim of the text is to analyse the reasons why serious biographical reflection on Piotr Zaremba does not exist, despite the fact that he is an emblematic figure for Szczecin and Western Pomerania. The author also follows whether the case under examination is something exceptional for the West Pomeranian biography, characterising the state of biographical writing in relation to people relevant to the post-war history of the region. This seems to me to be a particularly justified question in a situation where biography – after years of neglect in this area – has for some time become an extremely popular genre of historical writing in Poland, giving historians the opportunity to go far beyond the circle set by academic circles with their message. The article is based on a wide range of archival queries, often referring to documentation that has not been in scientific circulation so far.

PL

Piotr Zaremba (1910–1993) był pierwszym powojennym prezydentem Szczecina, urbanistą i planistą o międzynarodowej sławie, również autorem fascynujących wspomnień dotyczących pierwszych lat powojennych. Był też zwycięzcą kilku plebiscytów, specyficznej zabawy wieńczącej koniec poprzedniego wieku. Werdyktem uczestników został uznany za „szczecinianina stulecia” i „Pomorzanina stulecia”. Zadziwia więc brak obszernej biografii byłego rektora Politechniki Szczecińskiej i jednego ze współtwórców Uniwersytetu Szczecińskiego, choć byłoby to opracowanie dające współczesnym niemałą wiedzę na temat istotnych problemów XX-wiecznej historii. Nie tylko regionalnej, ale ogólnopolskiej i europejskiej. Poprzez omówienie wybranych wątków: rodzinnego, urbanistycznego i politycznego, autor artykułu stara się pokazać z jednej strony bogactwo materiału źródłowego wiążącego się z życiorysem Piotra Zaremby, z drugiej zaś możliwość wieloaspektowego oświetlenia poszczególnych jego fragmentów. Stara się w większym stopniu mnożyć pytania, niż udzielać ostatecznych odpowiedzi. Aby te się pojawiły niezbędna jest obszerna książka biograficzna. W drugiej części tekst stawia sobie więc za cel przeanalizowanie przyczyn, dla których poważny namysł biograficzny w odniesieniu do Piotra Zaremby nie istnieje, pomimo tego, że jest on dla Szczecina i Pomorza Zachodniego postacią emblematyczną. Autor śledzi także, czy badany przypadek jest czymś wyjątkowym dla zachodniopomorskiej biografistyki, charakteryzując stan pisarstwa biograficznego w odniesieniu do osób istotnych dla powojennej historii regionu. Wydaje mi się to pytaniem szczególnie uzasadnionym w sytuacji, kiedy biografistyka – po latach zaniedbań w tym obszarze – staje się w Polsce od pewnego czasu niezwykle popularnym gatunkiem piśmiennictwa historycznego, dającym historykom możliwość wyjścia ze swoim przekazem daleko poza krąg wyznaczany przez środowiska akademickie. Artykuł opiera się na szerokiej kwerendzie archiwalnej, odnosząc się nierzadko do dokumentacji niebędącej jak dotąd w obiegu naukowym.

11

Uwagi do komentarza dr. Pawła E. Tomaszewskiego na temat badań życiorysu Jana Czochralskiego (replika)

60%

Kokowski M.

Prace Komisji Historii Nauki PAU

|

2015

|

tom 14

EN

The author replies to the text entitled “Remarks to the comment by Prof. Michal Kokowski on the research of Jan Czochralski’s biography” by Dr. Paweł E. Tomaszewski (2015), highlighting the key contentious issues, including the need to rely systematically on historical sources and the criticism thereof.

PL

Autor udziela odpowiedzi na tekst dr. Pawła E. Tomaszewskiego pt. „Uwagi do komentarza prof. Michała Kokowskiego o badaniach życiorysu Jana Czochralskiego” (Tomaszewski 2015), uwypukla kluczowe kwestie sporne, w tym potrzebę systematycznego powoływania się na źródła historyczne i ich krytykę.

12

Profesor Hanna Tadeusiewicz i jej miejsce w biografistyce bibliologicznej

57%

Walczak K.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum

|

2020

|

tom 2

|

nr 31

23-33

EN

The article was dedicated to professor Hanna Tadeusiewicz, a scientist from Lodz. Her scientific, didactical and organizational activities are connected with the University of Lodz. Her activities were focused on a particular field which was the workshop of the Dictionary of the Polish Book Labourers where she was a co-organizer and continuator. She also transferred her experience in biographical studies to Kalisz Society of Friends of Sciences. The article discusses the Professor's achievements in the field of biography studies. It puts a particular emphasis on the researcher's merits in the field of book studies.

PL

Artykuł dedykowany jest łódzkiej uczonej prof. Hannie Tadeusiewicz. Jej działalność naukowa, dydaktyczna i organizacyjna związana jest z Uniwersytetem Łódzkim. Działania Pani Profesor były skoncentrowane na organizacji i wieloletniej kontynuacji prac nad warsztatem Słownika pracowników książki polskiej. Swoje doświadczenia biografistyczne wykorzystała również w Kaliskim Towarzystwie Przyjaciół Nauk. Artykuł omawia osiągnięcia Pani Profesor w dziedzinie biografistyki. Kładzie szczególny nacisk na zasługi badaczki w dziedzinie bibliologii.

13

Hanna Tadeusiewicz jako badacz prasy polskiej XIX i XX wieku

57%

Bańkowska M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum

|

2020

|

tom 2

|

nr 31

35-41

EN

The article presents prof. Hanna Tadeusiewicz’s scientific profile – a press historian, an eminent expert on the 19th-century printing periodicals, and a bibliologist-bibliographer associated with the University of Lodz. The presentation of H. Tadeusiewicz’s scientific achievements comprises works on press studies, literature studies, and biographical studies published between the years 1966–2020. The material was collected based on the existing subject-object bibliography and presents the results of biographical and press analyses. H. Tadeusiewicz’s academic achievements include 180 monographs and contributory works, of which over 40 deal with the history of press and printing (also concerning “Przegląd Drukarski”, “Budzik”, “Praca”, “Czcionka”, “Grafika”, and “Poradnik Graficzny”). This publication summarises the scientific achievements of H. Tadeusiewicz in the field of press studies and presents the author’s contribution to the Polish press studies.

PL

Artykuł prezentuje sylwetkę naukową prof. Hanny Tadeusiewicz – historyka prasy, wybitnego znawcy periodyków drukarskich XIX wieku oraz bibliologa-bibliografa związanego z Uniwersytetem Łódzkim. Prezentacja osiągnięć naukowych H. Tadeusiewicz obejmuje prace prasoznawcze, literaturoznawcze i biograficzne wydane w latach 1966–2020. Materiał zebrany został w oparciu o istniejącą bibliografię przedmiotowo-podmiotową i prezentuje wyniki analizy biograficznej i prasoznawczej. Na dorobek badawczy H. Tadeusiewicz składa się 180 prac monograficznych i przyczynkarskich, z czego ponad 40 to opracowania z zakresu historii prasy i drukarstwa, w tym dotyczące „Przeglądu Drukarskiego” „Budzika”, „Pracy”, „Czcionki”, „Grafiki” oraz „Poradnika Graficznego”. Niniejsza publikacja stanowi podsumowanie dokonań naukowych H. Tadeusiewicz w obszarze prasoznawstwa i prezentuje wkład autorki w badania polskiej prasy.

14

The Contribution of the Teisseyre Family to Polish Culture

57%

Sroka S. T.

Perspektywy Kultury

|

2020

|

tom 30

|

nr 3

271-288

PL

Artykuł omawia udział przedstawicieli rodu Teisseyre’ów w budowaniu kultury polskiej. Wywodząca się z Francji rodzina Teisseyre’ów osiedliła się w Polsce po wielkiej rewolucji francuskiej. Szybko się spolonizowała i kolejne jej pokolenia wnosiły duży wkład w rozwój kulturalny naszego kraju. Swoją obecność zaznaczyli przede wszystkim w naukach ścisłych (Wawrzyniec, Henryk, Juliusz, Andrzej, Mieczysław i Roman Teisseyre’owie), ale także w technice (Jerzy i Andrzej Teisseyre’owie) oraz sztuce (Stanisław Teisseyre). Tradycje rodu starają się kontynuować współcześni potomkowie, aktywni na różnych polach kultury.

EN

The article discusses the role of members of the Teisseyre family in contributing to Polish culture. The Teisseyre family, originally from France, settled in Poland after the French Revolution and quickly became Polonized. Subsequent generations made a significant contribution to the cultural development of our country. They marked their presence primarily in the hard sciences (Wawrzyniec, Henryk, Juliusz, Andrzej, Mieczysław, and Roman Teisseyre), but also in the fields of technology (Jerzy and Andrzej Teisseyre) and art (Stanisław Teisseyre). Modern descendants who are active in various fields of culture try to continue the family traditions.

15

Kazimierz Dagnan: polski narodowy socjalista

51%

Tomasiewicz J.

Polish Biographical Studies

|

2018

|

nr 6

89-111

EN

Kazimierz Dagnan (1891-1986) was an extraordinary, but practically forgotten today, figure. The activist of the independence conspiracy before the World War I, and the Piłsudski’s legionnaire had an almost archetypal biography for a generation of fighters for independence. In independent Poland, he found himself in the government administration, but he did not limit himself to an administrative career. He followed his own path, faithful to your ideals connecting the cause of Polish independence with the idea of the emancipation of the working class. He was active on the pro-Piłsudski wing of the National Workers’ Party (NWP), and after the coup d’etat in 1926 he became involved in the splinter pro-regime NWP-Leftgroup. He was an ideologist of the national workers’ movement, stubbornly trying to radicalize him. Making a synthesis of nationalism, democracy and reformist socialism, he created the original Polish national-socialist ideology. This ideology assumed the construction of a „People’s Poland of Labour” as a democratic state in which grassroots socialization of the means of production and exchange would gradually proceed. The priority for Dagnan still was the sovereignty of the Polish state and the primacy of the Polish (ethnic) nation in this state. The political expression of this ideology was the Party of National Socialists created in 1933, which, however, did not succeed and vegetated on the margins of political life. During World War II, Dagnan returned to his native Nowy Sącz. In People’s Poland, he began a second life there - as an artist and social activist valued in the local community.

16

As publicystyki polskiej przełomu XIX i XX w. Aleksander Świętochowski i jego związki z prasą

51%

Cichocka M.

Polish Biographical Studies

|

2018

|

nr 6

7-33

EN

From the age of 23 until his death at the age of 89, thus for more than half a century, Aleksander Świętochowski was associated with the Polish press. He was an author of texts, editor and publisher, owner of three magazines: „Prawda” („The Truth”), „Kultura Polska” („Polish Culture”), and „Humanista Polski” („The Polish Humanist”). Despite numerous additional activities in the public sphere - literary, social and educational, political - biographers unanimously believe that, above all, he was a journalist and in this role he had no equal. The aim of the article is to show life of „ The Apostle of Truth” through the prism of his relations with the press. The main theme has been set in the broader context of the political realities of the time. Due to the wide time span, the professional career dynamics of the protagonist and the evolution of his image were taken into account. Świętochowski’s approach to work, as well as his view on the surrounding reality, has been analyzed and an attempt has been made to assess the motives behind his decisions related to his profession.

17

„Rzeczpospolita menadżerów” czy „prymitywny tayloryzm”? Koncepcje ekonomiczne Aleksandra Bocheńskiego w latach osiemdziesiątych

51%

Orzełek A.

Polish Biographical Studies

|

2018

|

nr 6

157-183

EN

An important element of Aleksander Bocheński’s political reflection was the analysis of economic phenomena. It was also always intertwined with the geopolitical reflection retained in the mainstream of political realism, which was the key to his concept. Bocheński affirmed the People’s Poland as a form of Polish statehood not only in the international but also in the economic aspect. He postwar than pre-war economic achievements, seeing the Second Republic primarily through the prism of the economic crisis and the weakness of industry. Over time, he became an honest supporter of the command and distribution system, raising the importance of labor discipline and high production rates. The emergence of Solidarity, martial law and the policy of Gen. Wojciech Jaruzelski’s team considered not only in terms of the threat of Soviet intervention and internal destabilization, but also the economic crisis. He wanted a deep reform of the economic system, which nevertheless did not violate the general principle of economic control by the state. In place of the „dictatorship of bureaucrats,” he proposed the „dictatorship of managers”, combined with an appropriate system of incentive motivators. This led to his criticism of the idea of introducing competition mechanisms into the PRL economy. Treating the economic system as a great conglomerate, which every employee should feel obliged to work efficiently and reliably in the name of higher goals, he seemed to create a Polish variant of Taylorism. On the other hand, despite the large anachronism of his reflection, he appreciated the importance of computerization and economic relief for private entrepreneurs. In the turn of 1989, he referred with reserve to the actions of Deputy Prime Minister Balcerowicz, raising the social costs of shock therapy and its negative effects on Polish industry. At the end of his life, he was much better at assessing the economic policies of communists than the governments of the Third Polish Republic. He did not believe in the „invisible hand of the market”, but in the decisive role of adequately managed capital, that is, an efficient state apparatus. The pre-war and post-war advocate of etatism also remained faithful to the belief that the international position of the state determined to a decisive extent its economic potential.

18

Młodość Alfreda Wielopolskiego w świetle korespondencji rodzinnej

51%

Siemiński P.

Polish Biographical Studies

|

2019

|

nr 7

95-114

PL

Alfred Wielopolski należał do ścisłego grona osób zaangażowanych w tworzenie zrębów życia naukowego oraz kulturowego na Pomorzu Zachodnim. W Szczecinie z którym ostatecznie związał na stałe swe życie po II wojnie światowej, znany był przede wszystkim jako oddany wykładowca, dociekliwi archiwista oraz ofiarny społecznik i działacz większości towarzystw i instytucji naukowych. Często umyka fakt, że w okresie dwudziestolecia międzywojennego pełnił on szereg istotnych funkcji państwowych, jak choćby piastowanie wice starostwa Wielunia, kierowanie Sekretariatem Cywilnym prezydenta RP czy też pełnienie funkcji dyrektora Biura Senatu. Z powodu urodzenia, należał on do ścisłej elity ziemiaństwa. Obok pamiętników, z tego okresu jego działalności pozostała jeszcze korespondencja rodzinna, znajdująca się w zespole Ordynacji Myszkowskiej Państwowego Archiwum w Kielcach. Stanowi ona niezwykle cenne, a do tego ciekawe uzupełnienie do powyższych wspomnień. Lektura epistolariów zezwala ujrzeć, jakie troski towarzyszyły młodemu arystokracie w trakcie jego nauki, studiów, służby wojskowej i pracy. Materiały opisują chwile radosne oraz smutne, nie kryją młodzieńczych słabostek jak słabość do alkoholu czy tytoniu. Opisują również miłość, często skomplikowaną i zawiłą w tych niełatwych czasach. W większości przypadków młody Alfred dzielił się swoimi spostrzeżeniami ze swym ojcem, prosząc go o wskazówki i porady. Opis służby wojskowej oraz pracy w aparacie administracji państwowej pozwalają czytelnikowi ujrzeć świat, który bezpowrotnie przeminął. Niniejszy artykuł stanowi próbę przytoczenia głównej treści listów, zainteresowanym tym okresem.

EN

Alfred Wielopolski was belonged to a close group of people involved in creation of the beginnings scientific and cultural life in Western Pomerania. In Szczecin, with which the final connected his life after World War II, he was known above all as a devoted lecturer, inquisitive archivist, selfless social worker and activist of most scientific societies and institutions. An interesting information is that, he performed a number of important state functions in during the interwar period – such as holding the deputy chief of Wieluń, managing the Civil Secretariat of the President of the Republic of Poland or acting as the director of the Senate Office. Because of his birth, he was belonged to the strict elite of the landed gentry. In addition to diaries, from this period of his activity remained family correspondence located in the team of the Myszkow ordination of the State Archives in Kielce. It is a very valuable and interesting addition to the above memories. Reading epistolary allows us to see, what worries accompanied the young aristocrat during his studies, studies, military service and work. The materials describe happy and sad moments, they do not hide youthful weaknesses to alcohol or tobacco. They also describe love, often complicated in these difficult Times. In most cases, young Alfred shared his insights with his father, asking him for tips and advice. Description of military service and work in the state administration apparatus allows the reader to see the image, that has gone forever. This article is an attempt to quote the main content of letters interested in this period.

19

Prominentny przodek pogromcy Spartakusa – Publius Licinius Crassus Dives, konsul w 205 r. przed Chr.

51%

Maciejowski M.

Polish Biographical Studies

|

2019

|

nr 7

5-37

PL

Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, w jakim stopniu treść panegiryku pióra Tytusa Liwiusza poświęconego tytułowemu konsulowi w 205 r. przed Chr. odpowiada rzeczywistości. Pierwsza sugestia jaka się nasuwa, to zależność przekazu historyka z Patavium od zachowanego we fragmentach dzieła rzymskiego senatora i dziejopisa Gajusza Licyniusza Macera, protegowanego słynnego triumwira Marka Licyniusza Krassusa (ur. 114 - zm. 53 r. przed Chr.). Źródeł wysokiej pozycji Publiusza Licyniusza Krassusa osiągniętej w trakcie drugiej wojnie punickiej (218-201) należy szukać w przynależności do klienteli wpływowego gens Cornelia. Od Korneliuszy uzyskał poparcie podczas wyborów na urząd ponitfex maximus, stając się odtąd ważnym ogniwem powyższego stronnictwa. W zamian za patronat i pomoc w promocji na kolejne urzędy rewanżował się w ramach wymiany usług swoją rozległą wiedzą prawną, prawdopodobnie wspierał również Korneliuszy finansowo. Prawniczą biegłość Krassusa potwierdza także Cyceron. Poprzez udzielanie pomocy prawnej Krassus mógł z kolei budować własną klientelę, a przynajmniej sieć zobowiązań. Czy zatem treść panegiryku Krassusa znajduje potwierdzenie w dokonaniach konsula z 205 r. przed Chr. ? Jeśli odrzucimy stereotypowe określenia użyte przez Liwiusza dotyczące statusu społecznego czy wyglądu zewnętrznego oraz pochwały na temat przewag wojennych członka gens Licinii Crassi, dostrzeżemy autorytet zbudowany na solidnej wiedzy prawniczej. Przykład Krassusa ukazuje zatem, że w republikańskim Rzymie, nawet w bardzo burzliwych czasach istniała możliwość osiągniecia wysokiej pozycji politycznej poza sferą stricte militarną.

EN

The author attempts to answer to question, to what extent eulogy written down by Livy and concerning title figure of Publius Licinius Crassus (consul in 205 B.C.), corresponded with the facts (Liv. XXX 1, 4-6). Article presented stages of political and military career of the above-mentioned member of nobilitas and his competences. This activity can be followed by analysis his activity during holding consecutive offices (pontifex maximus, censor, magister equitum, praetor peregrinus, consul, proconsul). Where therefore we should seek origins of so high assesment given him by Livy? Analysing his activity the course Second Punic War (218-201 B.C.) author arrived at the conclusion, that it were not relatively modest war deedes, particularly in comparison with Roman outstanding leaders in this range, which decided about standing of Crassus. In his career, he placed himself in the role of the client of powerful gens Cornelia. He gained support from Cornelii during elections for pontifex maximus. In return for patronage and help in promotion on consecutive magistracies, he reciprocated undobtedly using his extensive juridicial knowledge. As a pontifex maximus he was also important link in the system of political control over sphere of the religion. Thus, origins of prestige of Crassus we should perceive above all in his mastery of the law. He was known not only as a expert in pontifical law, but also in advising Roman people and senate. It is emphasized not only by Livy, but also by Cicero, whose testimony, although late, it seems valuable, because it revels to us good memory of Crassus, which was preserved in Roman tradition. By advising in lawsuits, he was able to build own clientele, anywaythe network of obligations. This activity was also probably origin of his substantial profits (hence cognomen Dives). Example of the Crassus shows to us, that in Republican Rome, even in tumultuous times, it was there possibility to gain high political standing beyond sphere stricte military.

20

Dzieje Ukrainy w myśli historycznej Osypa Nazaruka

51%

Kolano R. , Pezda J. , Pisuliński J.

Prace Historyczno-Archiwalne

|

2021

|

nr Tom XXX

147-169

EN

The aim of this article is to present historical thought of Osip Nazaruk, particularly his views on the history of Ukraine. It has been depicted, how he, as a politician and a participant of the Ukrainian national revolution in 1914–1921 imagined the history of Ukraine. The motifs of the history of Ukraine often run through his numerous political pamphlets. His most interesting piece is an otherwise unpublished booktitled “Istoriya Ukrayini” (The History of Ukraine), which was a kind of a coursebook for the Ukrainian soldiers in Austro-Hungarian Army in World War I. To begin with,he was not a professional historian, but an amateur with a passion. Therefore, in the article, it is rather necessary to show if, or, to what degree, his historical thoughts were the reflection of the political sentiment amongst the Ukrainian politicians in 1914–1939. Therefore, an analysis of the complete political works of Nazaruk has been conducted, with the focus on his historical textbook about the history of Ukraine.In his writings, Nazaruk mostly wrote about the history of his homeland, but from time to time he expressed his reflections on the philosophy of history and Ukrainian historiography, especially on authors who collated and reconstructed the Ukrainian history. A conclusion can be drawn that he favored the political history more than any other disciplines of history (social history, economic history etc.), focusing most intently on the fate of outstanding individuals in the history of Ukraine. All hishistorical thoughts were characterized with Ukraine in mind, with lingering presentism,and faith that Providence intervenes in human history. This last thought was present in his later, mature works, written after approximately 1925.

PL

W artykule scharakteryzowano myśl historyczną Osypa Nazaruka (1883–1940), ze szczególnym uwzględnieniem jego zapatrywań na dzieje Ukrainy. Ukazano, jak wyobrażana była historia Ukrainy w pismach ukraińskiego polityka, uczestnika ukraińskiej irredenty w latach 1914–1921, który był historykiem nie z zawodu, a jedynie z zamiłowania. W związku z tym nie starano się doszukiwać oryginalnych pomysłów czy ustaleń w jego tekstach, lecz raczej pokazać, czy lub do jakiego stopnia jego poglądy historyczne były odzwierciedleniem nastrojów panujących w okresie 1914–1939 wśród polityków ukraińskich, należących do ukraińskiego ruchu niepodległościowego w Galicji, a potem w Polsce. Analizowano głównie jego broszury publicystyczne, jakkolwiek nacisk badawczy położono na jego pracę Istorija Ukrajiny – pozostającą do tej pory w rękopisie, a używaną jako skrypt do prowadzonych w latach 1915–1919 wykładów dla ukraińskich żołnierzy. Jego myśl historyczna cechowała się rozpatrywaniem biegu wydarzeń historycznych z perspektywy ukraińskiej, prezentyzmem, przyznawaniem prymatu roli wybitnych jednostek w historii, faworyzowaniem dziejów politycznych. W jego późniejszych, dojrzałych pismach powstałych po 1925 r. wybrzmiewała wiara w ingerencję Opatrzności w dzieje ludzkości. Częściej niż poprzednio wypowiadał się w nich na tematy historiozoficzne, poddawał ocenie historiografię ukraińską, szczególnie autorów syntez dziejów Ukrainy, z myślą o napisaniu, a potem o zainspirowaniu kogoś do napisania jej nowatorskiej wersji.