Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Коментарите към библейските четива от Теофилакт Охридски в ръкописните сбирки в Полша

100%

Stradomski J.

|

tom 16

EN

Bible Commentaries by Theophylact of Ohrid in the collection of manuscripts in PolandIn the Church Slavonic literary tradition, Theophylact of Ohrid is mostly associated with his exegeses to the Bible. The collections of Cyrillic manuscripts in Poland include only a single copy of his annotated Book of Gospels (BN 12431 III, beginning of the sixteenth century), which has not yet been the subject of a separate study. The book is particularly interesting and valuable, as it contains archaic linguistic features, proving that it is an extremely old copy of the first Slavonic translation of the work. This is an important example of the presence of manuscripts related to Old East Slavonic, and also indirectly – Old Church Slavonic literary tradition in the former Polish-Lithuanian state. The article gives a codicological and linguistic characteristic of this manuscript, and its primary aim is to draw attention to the manuscript from researchers of the works of Theophylact of Ohrid, the Church Slavonic literature, and the Bible. Komentarze do Ewangelii Teofilakta Ochrydzkiego w zbiorach rękopisów w PolsceW cerkiewnosłowiańskiej tradycji piśmienniczej postać Teofilakta Ochrydzkiego najczęściej kojarzona jest z jego egzegezami do ksiąg biblijnych. W zbiorach rękopisów cyrylickich w Polsce znajduje się tylko jeden egzemplarz Ewangeliarza komentowanego (BN 12431 III, początek XVI wieku), który dotychczas nie był przedmiotem osobnych badań. Kodeks należy do szczególnie ciekawych i cennych, bowiem zawiera archaiczne cechy językowe, świadczące o tym, że jest kopią bardzo starego tekstu pierwszego słowiańskiego przekładu dzieła. Jest to ważny przykład obecności na terenach dawnego państwa polsko-litewskiego rękopisów związanych ze staroruską, a pośrednio również starobułgarską tradycją piśmienniczą. Artykuł jest kodykologiczną i językową charakterystyką tego rękopisu i ma na celu zwrócenie na niego uwagi badaczy zajmujących się twórczością Teofilakta Ochrydzkiego oraz cerkiewnosłowiańską literaturą biblijną.

2

Mary as a Sign of God’s Mercy Toward Women and the World

67%

Szczepkowska M.

|

tom 16

|

nr 1

EN

In the plan of God’s Mercy, Mary plays a unique and irreplaceable role as the Mother of Jesus and as a sign of God’s Mercy towards all women and the entire world. As a sign, Mary significantly resembles other women both because of her sex and because of Jesus’ attitude towards the women he met. This attitude is so clear that it conveys that women experience God’s mercy in a particular way and that they have a specific vocation in the world. Particular chapters of the Bible tell us about Mary as a sign of Divine Mercy, about God’s Mercy toward women, and about women as the ones who bring Divine Mercy to the world.

PL

Artykuł ukazuje, że w planie Bożego Miłosierdzia Maryja odgrywa jedyną i niepowtarzalną rolę jako Matka Chrystusa. Jednocześnie jest Ona znakiem miłosierdzia Boga wobec wszystkich kobiet i całego świata. W znaku Maryi można bowiem dostrzec podobieństwo do innych kobiet, tak ze względu na płeć jak i na postawę Jezusa wobec napotkanych niewiast. Postawa ta jest na tyle jednoznaczna, że pozwala mówić o szczególnym doświadczeniu Bożego Miłosierdzia przez kobiety i o specyficznym powołaniu kobiet w świecie. Poszczególne rozdziały mówią o Maryi jako o znaku Bożego Miłosierdzia, o Bożym Miłosierdziu wobec kobiet oraz o kobiecie jako niosącej Boże Miłosierdzie wobec świata.

3

The World as God’s Property in Psalm 24:1-2 as the Source of Man’s Right Attitude Towards Creation

67%

Nawrot J.

|

nr 2

27-39

PL

W toczącej się na różnych forach dyskusji o odpowiedzialności człowieka za ekologiczny stan otaczającego świata na pewno nie może zabraknąć głosu słowa wypowiadanego w Biblii przez Boga, Stwórcę nieba i ziemi. Dla ludzi wierzących ten właśnie głos posiada moc decydującą, a przecież tak długo lekceważoną, czego skutki widać gołym okiem. Zobowiązująca moc tego słowa może stać się ważnym argumentem i katalizatorem działań na rzecz ochrony środowiska, na co tak wielką uwagę zwraca papież Franciszek. Do zgodnego chóru obrońców przyrody dołącza niniejszy artykuł pragnąc zainteresować czytelnika niektórymi aspektami związków człowieka ze światem, uwidocznionymi w początkowych wersetach Ps 24. Są one znakomitym przykładem świadomości autorów biblijnych zarówno zależności świata – w tym człowieka – od jego Stwórcy, jak i koniecznych implikacji moralnych, które wynikają z tego faktu. Pomoże to głębiej uświadomić człowiekowi jego odpowiedzialność za otaczający świat i konieczność reagowania, gdy pozytywna interakcja między człowiekiem a środowiskiem jest naruszona. W ten sposób piękno i bogactwo stworzenia stać się może drogą do Boga, jego Stwórcy.

EN

The ongoing discussion on various forums regarding human responsibility for the ecological state of the surrounding world, should include the voice of the word spoken in the Bible by God, the Creator of heaven and earth. For believers, this very voice has a decisive power, however, it has been neglected for so long and the effects that can be seen with the naked eye. The binding power of this word can become an important argument in that discussion and catalyst for actions in the area of environmental protection, to which Pope Francis draws so much attention. This paper joins the unanimous choir of nature defenders, and it aims at drawing the reader’s attention to selected aspects of human relationship with the world, presented in the opening verses of Psalm 24. The passages provide a clear testimony to the biblical authors’ awareness of both the dependence of the world - including man - on its Creator, and the essential moral implications of that fact. It may help us realize our responsibility for the world around us as well as the necessity to react whenever the positive interaction between man and the environment is at risk. That is how, the beauty and richness of creation can become a path to God, its Creator.

4

Izydora z Sewilli "De ortu et obitu patrum": studium źródeł traktatu

67%

Krynicka T.

|

tom 83

285-316

EN

Isidore of Seville’s treatise De ortu et obitu patrum is a remarkably intertextual work. The Holy Writ is its fundamental hypotext. While referring biblical Salvation history, Isidore demonstrates his acquaintance with the numerous writings of different authors. Tracing of the relations between selected chapters of the treatise (1. Adam; 26. Aaron; 41. Hosea; 45. Jonah; 59. The three young men [in the blazing furnace]) and their sources and models let us come to the conclusion that Isidore demonstrates his writer’s independence as well when composing the majority of particular relations (precisely those based on sources other than biblical vitae), as when creating the conception of the entire work, which can be regarded as a hybrid of exegesis and hagiography, and had not had a prototype in the earlier Christian literature.

PL

Traktat Izydora pt. O narodzinach i śmierci świętych ojców jest wybitnie intertekstualnym utworem. Jego podstawowy hipotekst to Pismo Święte. Referując czytelnikowi biblijnedzieje zbawienia, Izydor z Sewilli zdradza znajomość licznych pism wielu chrześcijańskich autorów. Prześledzenie zależności między wybranymi rozdziałami opracowanego przez niego traktatu (1. Adam; 26. Aaron; 41. Ozeasz; 45. Jonasz; 59. trzej młodzieńcy [w piecu ognistym]) a jego źródłami i wzorcami pozwala stwierdzić, że jest on autorem oryginalnym, gdyż wykazuje się dużą samodzielnością zarówno w komponowaniu większości poszczególnych relacji (a dokładnie tych spisanych na podstawie źródeł innych niżbiblijne vitae), jak też przy opracowaniu koncepcji dzieła będącego hybrydą egzegezy i hagiografii oraz niemającego prototypów we wcześniejszym piśmiennictwie.

5

Objawienie w ujęciu radykalnej ortodoksji

67%

Zatwardnicki S.

|

nr 2

237-260

EN

A broad understanding of revelation corresponds to a wide range of theological interests of radical orthodoxy. The article shows which conceptions are struggled against and which interpretations of revelation are promoted by the movement’s supporters. Following Thomas Aquinas, representatives of radical orthodoxy assume that revelation is an event which combines illumination of the intellect, the interpretation of reality in this light and internal transformation of a soul. Such a point of view leads to rejection of a modern conception of revelation (Suárez’s heritage). According to representatives of radical orthodoxy, by coming back to patristic and medieval roots, especially to metaphysics of participation, one can overcome dualisms of faith and reason together with those of nature and grace. Henri de Lubac’s surnaturel paradox is spread onto issues of biblical exegesis and development of doctrine. Issues of relation of theology to philosophy is dealt with as well. In fact the discussion with opinions of leaders of the movement should be reduced to a meta-argument concerning the polarity: unity vs distinction. Finally, the attitude of radical orthodoxy is presented against a background of catholic theology. The radicalism characteristic of the movement turns out to simultaneously shake the orthodox balance typical of Catholicism.

6

„Expositio Symboli Apostolorum” Jana z Kwidzyna jako źródło badań nad średniowieczną teologią i egzegezą biblijną

67%

Karczewski M.

|

tom 22

329-346

EN

The article presents the work of Johannes Marienwerder (Jan z Kwidzyna) Expositio Symboli Apostolorum as a source of research on medieval theology and biblical exegesis. The study contains four points: 1) Johannes Marienwerder als the autor of Expositio; 2) Expositio Symboli Apostolorum against the background of other literature of Johannes Marienwerder; 3) the edition of Expositio in Olsztyn; 4) Expositio Symboli Apostolorum as a source of scientific research. The purpose of the article is to draw attention to the publication of the entire medieval work and his tranlation in polish. The basis are the manuscript Johannes Marienwerder, Expositio Symboli Apostolorum N. 1977 (1401) from the Biblioteka Gdańska PAN in Gdańsk (Poland) and the manuscript 299 n. 163a 0 175b from the Jagiellonian UniversityLibrary in Cracow. This is the first modern edition of the entire work in print.

PL

Przedmiot artykułu stanowi prezentacja Expositio Symboli Apostolorum Jana z Kwidzyna (1343 – 1417) jako źródła badań teologicznych i egzegetycznych. Opracowanie zawiera następujące zagadnienia: 1) Jan z Kwidzyna jako autor Expositio; 2) Expositio Symboli Apostolorum na tle piśmiennictwa Jana z Kwidzyna; 3) Edycja olsztyńska Expositio; 4) Expositio Symboli Apostolorum Jana z Kwidzyna jako źródło badań naukowych. Cel artykułu stanowi zwrócenie uwagi na finalizowaną publikację transkrypcji i tłumaczenia na język polski całości dzieła. Jest ona oparta na manuskrypcie średniowiecznym Joannes Marienwerder: Expositio Symboli Apostolorum – Rękopis 1977 datowanym na rok 1401 przechowywanym w Bibliotece Gdańskiej PAN. W przygotowaniu publikacji posiłkowano się także manuskryptem 299 n. 163a 0 175b z Biblioteki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Jest to pierwsze nowożytne wydanie całości dzieła drukiem.