Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Kryterium słusznościowe oceny bezpodstawnego wzbogacenia

100%

Święcka K.

|

nr 110

185-197

PL

Artykuł omawia wątpliwości dotyczące podstaw, na jakich opiera się ocena bezprawnościprzy instytucji bezpodstawnego wzbogacenia. Powyższa problematyka jest punktem wyjścia do analizywątku etyczno-moralnego: czy poza względami formalnymi kryterium „bezprawności” mogą stanowićwzględy słusznościowe? Czy miernikiem oceny „niesłusznego” nabycia korzyści mogą być kryteriależące poza sferą prawną? Celem niniejszego tekstu jest nie tylko ukazanie stanowiska doktryny w tejkwestii, ale próba zwrócenia uwagi na możliwości zmian zapatrywania na ten temat. Możliwe jest uznanieszerokiego ujęcia podstawy roszczenia o zwrot niesprawiedliwego wzbogacenia, odwołującego siędo oceny słuszności. Wydaje się, że ogólne refleksje teoretyczne mogą dostarczyć inspiracji do dalszychrozważań doktryny i służyć potrzebom praktyki. Instytucja bezpodstawnego wzbogacenia może miećszczególne znaczenie, gdyż ma ona charakter bardzo ogólny, dostosowując się do nowych, niecodziennychsytuacji. Jest częścią prawa cywilnego będącą nośnikiem sprawiedliwości społecznej. Można więcmówić o jej wyjątkowości, czy wręcz powiedzieć, że zajmuje położenie równoważne klauzulom generalnym.

2

Freedom of Conscience as a Personal Right. Comments against the Background of Selected Jurisprudence of Polish Courts

72%

Nowak-Dziwina O.

Kościół i Prawo

|

2023

|

tom 12

|

nr 2

77-93

EN

The aim of the article is to characterize the principles of protecting freedom of conscience as a personal right, i.e., a non-property right appertaining to the person protected under civil law. The protection is to safeguard the person from acts that run contrary to their worldview or religion. However, it is not absolute. It must take into account the limitations derived from other values recognized under the legal system. Not every act that may cause a sense of harm can be treated as an infringement of personal rights.

PL

Celem artykułu jest charakterystyka zasad ochrony wolności sumienia jako dobra osobistego, czyli niematerialnego dobra związanego z osobą ludzką, które chronione jest przez przepisy prawa cywilnego. Ochrona ta ma przeciwdziałać działaniom niezgodnym z wyznawanym przez daną osobę światopoglądem lub religią. Nie ma jednak charakteru bezwzględnego. Musi bowiem uwzględniać ograniczenia wynikające z innych uznawanych przez system prawny wartości. Nie każde działanie mogące wywoływać poczucie krzywdy może być traktowane jako naruszenie dóbr osobistych.

3

Body of Crime in Czech and Polish Criminal Law

72%

Grudecki M.

Roczniki Administracji i Prawa

|

2022

|

tom 4(XXII)

129-142

PL

Rzeczpospolita Polska i Republika Czeska są krajami o zbliżonej kulturze prawnej oraz historii legislacyjnej. Jest to zauważalne również w dziedzinie prawa karnego. W związku z tym przydatne jest dokonanie badań prawnoporównawczych dotyczących struktury przestępstwa i jej elementów (bezprawności, społecznej szkodliwości i winy). Ustalenie podobieństwa również w tym zakresie pozwoli uzasadnić prowadzenie dalszych badań, mogących przyczynić się do rozwiązania szczegółowych problemów związanych z poszczególnymi elementami modelu przestępstwa. Dzięki temu ustalenia dokonane w ramach jednego z zaprezentowanych porządków prawnych mogłyby oddziaływać na drugi.

EN

The Republic of Poland and the Czech Republic are countries with a similar legal culture and legislative history. This is also noticeable in the field of criminal law. Therefore, it is useful to conduct comparative legal studies on the structure of the crime and its elements (unlawfulness, social harmfulness and culpability). Determining the similarity also in this area will allow to justify further research that may contribute to solving specific problems related to individual elements of the crime body. Thanks to this, the arrangements made within one of the presented laws could affect the other.

4

Względny charakter bezprawności jako mechanizm ograniczający zakres odpowiedzialności za szkodę

72%

Zagórowski M.

Zeszyt Prawniczy UAM

|

2023

|

nr Nr 13

155–166

PL

Artykuł dotyczy kwestii rozumienia przesłanki bezprawności w reżimie odpowiedzialności deliktowej jako bezprawności względnej. Stanowi analizę dotychczasowego dorobku doktryny i orzecznictwa. Porusza również zagadnienia obecne w najnowszym orzecznictwie dotyczące odpowiedzialności państwa za naruszenie norm jakości powietrza. Celem opracowania jest odpowiedź na pytanie, czy przyjęcie koncepcji bezprawności względnej jest odpowiednim narzędziem do zawężania zakresu odpowiedzialności odszkodowawczej, a także czy rozumienie przesłanki bezprawności jako zjawiska względnego jest odpowiednim sposobem wykładni przepisów polskiego Kodeksu cywilnego. Autor stoi na stanowisku, że używanie mechanizmów zawężających zakres odpowiedzialności z tytułu czynów niedozwolonych jest niezbędne ze względu na zwiększanie się liczby zjawisk mogących powodować masowe formułowanie roszczeń odszkodowawczych. Zdaniem autora koncepcja względnego charakteru bezprawności deliktowej jest w tym zakresie odpowiednim narzędziem.

EN

The article addresses the issue of understanding the premise of illegality in the tort liability regime as relative illegality. It is an analysis of the doctrine and case law. The aim is to answer the question whether adopting the concept of relative unlawfulness is an appropriate tool for narrowing the scope of liability for damages, and whether understanding the premise of unlawfulness as a relative phenomenon is an appropriate way of interpreting the provisions of the Polish Civil Code. The author claims that use of mechanisms narrow-ing the scope of tort liability is necessary due to the increasing number of phenomena that may cause mass formulation of claims for damages.

5

Kształt odpowiedzialności dyscyplinarnej prokuratorów w świetle Prawa o prokuraturze – wybrane problemy

72%

Garwol M.

Studia Iuridica

|

2017

|

tom 69

75-85

PL

The material aspect of disciplinary responsibility regulated in the new act that came into force on 4th March 2016 is described in this short essay. The most interesting thing to deliberate on is the article 137 § 2 which says that the prosecutor is not disciplinary liable if they acted only in general interest. This clause is really controversial not only because of its wide content but also ambiguous character (analysed from the perspecitve of the five – element structure of a delict). It is not an easy task to prejudge if the prosecutor does not commit the delict or is not subjected to the penalty if acting in the general interest. More arguments against the first statement are found. The terminologial disorder included in the Penal Code and the consequences for an individual (eg. the possibility to self – defence, civil responsibility of the state) lead to propose this thesis.

6

Obowiązek szczególnej staranności dziennikarza przy zbieraniu i wykorzystywaniu materiałów prasowych

72%

Sobczak J. , Kakareko K.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2022

|

nr 5(69)

225-239

PL

Celem artykułu jest ustalenie, w oparciu o stanowisko orzecznictwa i poglądy doktryny, treści pojęcia szczególnej staranności wskazanej w art. 12 sek. 1 Prawa prasowego obowiązek dochowania należytej staranności przy zbieraniu i wykorzystywaniu materiałów prasowych. Artykuł zwraca uwagę na różnice w pojmowaniu „należytej staranności” w odniesieniu do wielu zawodów, zwłaszcza medycznych, oraz „szczególnej staranności” nałożonej na dziennikarzy. Treść art. 355 § 2 k.c. jako określające, jakiej staranności oczekuje się od profesjonalistów. Rozważano, czy dochowanie „szczególnej staranności” przy zbieraniu materiałów wykluczyłoby bezprawność działań dziennikarza, gdyby okazało się, że mimo tej staranności podano nieprawdziwe informacje. Omówiono skutki niedochowania szczególnej staranności w kwestii odpowiedzialności dziennikarza, opierając się na analizie orzecznictwa, zgodnie z którą należyta staranność wymagana jest na wszystkich etapach zbierania i wykorzystywania materiałów prasowych. Problem szczególnej staranności skonfrontowano z działaniami dziennikarza w obronie ważnego interesu społecznego, a na koniec przedstawiono zakres szczególnej staranności wymaganej od dziennikarza.

EN

The aim of the article is to establish the content of the concept of special diligence indicated in art. 12 sec. 1 of the Press Law, the obligation to exercise due diligence in collecting and usage press materials. The content of Art. 355 § 2 of the Civil Code as specifying what the diligence is expected from professionals. It was considered whether the exercise of “due diligence” in collecting the materials would exclude the unlawfulness of the journalist’s actions, if it turned out that, despite this diligence, false information was provided. The effects of failure to exercise due diligence in the matter of journalist’s liability were discussed, based on the analysis of jurisprudence that due diligence is required at all stages of collecting and usage press materials. The problem of due diligence was confronted with the journalist’s actions in defense of an important social interest.

7

Geneza odpowiedzialności państwa za bezprawie legislacyjne

61%

Lewandowska M.

|

2015

|

nr 2 (202)

65-81

EN

Indemnification of state for legislator’s actions is a special, far-reaching kind of responsibility according to which, the state is responsible for actions of public authority. But we must remember that the responsibility of the state for the actions of public authority is not unitary, but carried out in the framework of several complementary compensation bodies. There is also no doubt, as shown in the description, that the responsibility of the state for legislature is a legal and natural consequence, having its roots in antiquity /Greece, Rome/. Regardless of its evolution, the accepted thesis that this responsibility is an emanation of liability rules in force at the stage of development of the natural law – is, in my opinion, true. This, in turn, fills with the huge optimism because the principle on the basis of which arose this law – namely – that compensation is payable to the victim from the perpetrator of the damage – despite thousands of years of evolution is still in force although in a modified form. The idea of righteous law, therefore, serving the elimination of lawlessness, continuously evaluates.

8

Odpowiedzialność dyscyplinarna rzecznika dyscyplinarnego z tytułu naruszenia niezawisłości sędziowskiej

58%

Kardas P.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2020

|

nr 4 (56)

93-107

PL

Opracowanie zawiera analizę podstaw i zakresu odpowiedzialności dyscyplinarnej rzecznika dyscyplinarnego za naruszenie niezawisłości sędziowskiej. Wskazuje na ścisłe związki odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów z konstytucyjną zasadą niezawisłości. Istnienie odrębnej odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów stanowi jedną z gwarancji niezawisłości. Ochronie niezawisłości służy autonomiczność postępowania dyscyplinarnego oraz sposób określenia podstaw tej odpowiedzialności, której granice wyznacza niezawisłość. Precyzuje także kompetencje rzecznika, a tym samym zakres zgodnego z prawem działania rzecznika. Przekroczenie przez rzecznika kompetencji w tym zakresie oznacza zawsze naruszenie niezawisłości. Wprowadza rozróżnienie na wewnętrzne i zewnętrzne naruszenie niezawisłości. W świetle obowiązujących przepisów brak jest możliwości naruszenia przez rzecznika własnej niezawisłości, taka mu bowiem nie przysługuje. Rzecznik może natomiast dopuścić się zewnętrznego zamachu na cudzą, tj. przysługującą innemu sędziemu, niezawisłość. Naruszenie przez rzecznika niezawisłości sędziowskiej wynikać może z nierespektowania granic odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów. W takich wypadkach dochodzi do nadużycia przez rzecznika uprawnień skutkującego naruszeniem niezawisłości sędziego, wobec którego rzecznik prowadzi czynności. Podstawy odpowiedzialności dyscyplinarnej rzecznika za naruszenie niezawisłości określają przepisy dotyczące odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów oraz prokuratorów. Odpowiedzialność dyscyplinarna rzecznika dyscyplinarnego za naruszenie niezawisłości jest odmianą odpowiedzialność dyscyplinarnej sędziego lub prokuratora pełniącego urząd rzecznika.

EN

The following article comprises an analysis of the basis and scope of disciplinary liability of a disciplinary spokesman for breach of judicial independence. It indicates the inherent interdependence between judicial disciplinary liability and the constitutionally protected principle of independence. The author believes that a separate judicial disciplinary liability constitutes one of the guarantees of independence. The protection of independence is further enhanced by the autonomy of the disciplinary proceedings and the means of determining the basis for such liability, the limits of which are delineated by independence. Nevertheless, it serves to outline the spokesman’s competences and thus the scope of legal acts. Abuse of the aforementioned competences in this regard is equal to an abuse of independence. What is more, the commentary sets out to introduce a two-tier understanding of the notion of abuse of independence, that is internal and external breaches. Under the current law, it is impossible for a spokesman to be in breach of independence, for he does not boast one. However, a spokesman can undertake to externally abuse another party’s - i.a. a judge’s - independence. Such abuse can be caused by non-adherence to the established limits of judicial disciplinary liability. Under such circumstances, a spokesman is in breach of his competences, which is subsequently reflected in a material violation of judicial independence. The bases of disciplinary liability of a disciplinary spokesman are set forth in the provisions pertaining to the disciplinary liability of the judiciary and the prosecution. Hence, a disciplinary spokesman’s liability is a sub-type of the general disciplinary liability of the judge (or prosecutor) who serves as a spokesman.

9

Problematyka wielokulturowości w prawie karnym

58%

SZWARC A. J.

Multicultural Studies

|

2016

|

nr 2

41-50

PL

Zjawisko wielokulturowości współczesnych społeczeństw, przejawiające się zwłaszcza zróżnicowanym obywatelstwem i narodowością, zróżnicowaniem etnicznym, posługiwaniem się różnymi językami, wyznawaniem różnych religii i systemów wartości oraz przynależnością do różnych mniejszości kulturowych, objawia się także w populacji sprawców przestępstw, osób skazywanych z tytułu ich popełnienia oraz odbywających wymierzone im kary, w tym karę pozbawienia wolności. Konflikty rejestrowane w związku z tym zjawiskiem w różnych dziedzinach życia społeczeństw zróżnicowanych kulturowo bywają konsekwencją wymogu poszanowania lokalnej kultury i miejscowego systemu wartości – z jednej strony, poszanowania innych kultur i innych systemów wartości – z drugiej strony. Konflikty te bywają trudne do pogodzenia. W dziedzinie prawa jest to z jednej strony oczekiwane respektowanie lokalnego porządku prawnego, z drugiej strony – usprawiedliwianie zachowań sprzecznych z tym porządkiem prawnym, podyktowanych inną kulturą lub wyznawaniem innych systemów wartości. W tym kontekście pojawiają się pytania: czy regulacje prawa karnego uwzględniają, czy też nie uwzględniają zróżnicowań kulturowych charakteryzujących sprawców przestępstw, znajdując jednolite stosowanie prawa wobec każdego, bez względu na kulturowe zróżnicowania? Czy inna kultura lub inne systemy wartości powinny w jakimś choćby stopniu być uwzględniane w treści regulacji prawnych oraz ich stosowaniu? Stosowne rozstrzygnięcia w tym zakresie winny być poprzedzone bardzo pogłębionym i wnikliwym ich rozważeniem. Oto niektóre z najważniejszych sfer prawa karnego, w których problematyka ta może albo powinna być przedmiotem analizy: 1) zakres stosowania prawa karnego, z uwzględnieniem wielokulturowości sprawców przestępstw oraz ich popełnienia w kraju albo za granicą; 2) uwzględnienie wielokulturowości w ujęciu przestępstw, tj. w ich ustawowych znamionach oraz w ich wykładni; 3) doniosłość wielokulturowości w ocenie bezprawności, społecznej szkodliwości czynu i winy; 4) doniosłość wielokulturowości w kontekście okoliczności wyłączających odpowiedzialność karną; 5) doniosłość wielokulturowości w systemie kar i innych środków przewidzianych w prawie karnym oraz w zasadach ich orzekania lub stosowania; 6) doniosłość wielokulturowości w regulacjach karno-procesowych; 7) doniosłość wielokulturowości w regulacjach i w praktyce wykonywania kar i innych środków przewidzianych w prawie karnym. Słowa kluczowe: bezprawność, kary i inne środki, postępowanie karne, prawo karne, społeczna szkodliwość czynu, ustawowe znamiona przestępstw, wielokulturowość, wina, wyłączenie odpowiedzialności karnej, zakres stosowania prawa karnego

EN

The phenomenon of multiculturalism of the contemporary societies, manifested by divergent citizenship and nationality, ethnic diversity, speaking various languages, following different religions, confessions and values, as well as the sense of belonging to various cultural minorities, is also reflected in the population of the crime offenders, or those sentenced on the ground of committing a crime and being subject to punishment or other measures, including imprisonment. The reported conflicts linked to this phenomenon within various areas of life of the culturally diverse societies come, on one hand, as a consequence of the recognition for the local culture, and other systems of values on the other side. Such conflicts are difficult to solve as from the legal perspective there is an expectation for the recognition for the local legal order, and on the other – a justification of acts contradictory to such legal rule takes place, subject to other cultural conditions and different set of values. In such context there is a question whether legal regulations do, or do not, entail cultural diversity of the perpetrator, making them subject to the same procedures, regardless of their cultural specificity, or perhaps, the other culture or hierarchy of values shall or could be taken into account (to various degree) as for the contents of the legal procedures in force. Appropriate solutions in this regard shall be proceeded by an in-depth and careful reflection, considering the key spheres of the penal code that shall become the subject of the analysis, including: 1) the range of applying penal code taking into account cultural diversity of the offender and the crime committed whether aboard or domestically; 2) considering multiculturalism in the context of the crime, i.e. in statutory elements of an offence and interpretation of law; 3) the importance of multiculturalism in assessing the illegality and social harmfulness of an act and the quilt; 4) the role of multiculturalism in the context of the circumstances excluding from penal liability; 5) the significance of multiculturalism in the system of punishment and other measures designed within penal code and in the principles of their execution; 6) the role of multiculturalism in penal and procedural regulations; 7) the significance of multiculturalism in regulations and practice of the execution of the punishment and other measures within penal code.

10

Powinność w strukturze przestępstwa nieumyślnego

51%

Fronczak A.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2013

|

tom 75

|

nr 3

99-110

EN

In Polish criminal law doctrine, a duty has been traditionally regarded as one of the preconditions for the attribution of negligence (the unwitting unintentional guilt). Primarily, such understanding resulted from the provisions of article 14 2 of the Criminal Code of 1932 and article 7 2 of the Criminal Code of 1969. On the basis of the dogmatic analysis of the structure of an unintentional crime, a duty of anticipation (which is of essence in both cases, i.e. in the event of a lack of care as well as in the event of negligence) is not equivalent to a duty of potential mental experience, but rather to a duty of specific conduct. With regard to unintentional crimes which occur because of a lack of caution, the duty of appropriate conduct amounts to a duty to observe and adhere to a certain rule of conduct, or otherwise a criminal act will be committed. Thus, construction of a duty as a normative category within the structure of an unintentional crime is done and satisfied at the level of illegality or unlawfulness rather than guilt.

PL

W polskiej doktrynie prawa karnego powinność traktowana była tradycyjnie jako jedna z przesłanek przypisania niedbalstwa (nieświadomej winy nieumyślnej). Wynikało to przede wszystkim z brzmienia art. 14 § 2 Kodeksu karnego z 1932 r. i art. 7 § 2 Kodeksu karnego z 1969 r. Analiza dogmatyczna struktury przestępstwa nieumyślnego wskazuje jednak, że powinność przewidywania – leżąca u podstaw zarówno lekkomyślności, jak i niedbalstwa – nie oznacza obowiązku potencjalnego przeżycia psychicznego, ale obowiązek określonego zachowania. W wypadku przestępstw nieumyślnych (do ich popełnienia dochodzi wskutek braku ostrożności) ten obowiązek właściwego zachowania sprowadza się do powinności przestrzegania tej reguły postępowania, której wykluczenie doprowadziło do realizacji znamion nieumyślnego czynu zabronionego. Tym samym powinność jako kategoria normatywna w strukturze przestępstwa nieumyślnego wyczerpuje się na poziomie bezprawności, a nie winy.

11

Subiektywne komponenty czynu a bezprawność i okoliczności ją wyłączające. Kilka uwag o przyjmowanych w piśmiennictwie karnistycznym płaszczyznach i metodach analizy subiektywnych elementów bezprawności

29%

Kardas P.

|

2018

|

nr 21

7-43

PL

W opracowaniu przedstawiono aktualny stan analiz dogmatycznych w odniesieniu do zagadnienia tzw. subiektywnych komponentów: czynu, bezprawności oraz okoliczności wyłączających bezprawność. W pierwszej kolejności przedstawiono rekonstrukcyjne uwagi dotyczące obecnego stanu badań nad problematyką komponentów subiektywnych w strukturze czynu, bezprawności oraz okoliczności wyłączających bezprawność. Na bazie zarysowanej dychotomii prezentowanych w polskiej teorii prawa karnego ujęć – obiektywnego oraz subiektywnego – zarysowano część płaszczyzn, na których dokonywać należy analizy oraz weryfikacji koncepcji odnoszących się do funkcji i znaczenia komponentów subiektywnych w ramach karnoprawnych ujęć: czynu, bezprawności oraz okoliczności wyłączających bezprawność. Odwołując się do płaszczyzny teoretycznej, normatywnej, dogmatycznej oraz strukturalnej, przedstawiono wady i zalety konkurencyjnych koncepcji. W podsumowaniu zamieszczono propozycję zobiektywizowanego ujęcia świadomości, jako jednej z właściwości opisywanego w ustawie zachowania, stanowiącego możliwy kierunek rozwiązania paradoksów łączących się immanentnie z prezentowanymi dotychczas w polskim piśmiennictwie konkurencyjnymi ujęciami analizowanego zagadnienia.

EN

The paper presents the current state of dogmatic analysis in relation to the issue of the so-called subjective components: act, unlawfulness and circumstances excluding unlawfulness. First of all reconstructive remarks concerning the current state of research on the subject matter of subjective components in the structure of the act, unlawfulness and circumstances excluding unlawfulness were presented. On the basis of the outlined dichotomy of the conceptual and objective perspectives presented in the Polish criminal law theory, some areas have been outlined for analysis and verification of concepts relating to the function and meaning of subjective components within the framework of criminal legal actions, unlawfulness and circumstances excluding unlawfulness. Referring to the theoretical, normative, dogmatic and structural levels, the advantages and disadvantages of competing concepts are presented. The summary contains an offer of objectivized recognition of consciousness as one of the properties described in the Behavior Act, constituting a possible direction of solving the paradoxes immanently combining with the previously presented in the Polish literature competing perspectives of the analyzed issue.