Fotowoltaika to najpopularniejsze odnawialne źródło energii w Polsce - to efekt programów finansowych, które mają na celu zwiększenie efektywności energetycznej budynków. Co ciekawe, już w sierpniu 2021 r. przekroczona została bariera 5 GW mocy fotowoltaiki, choć w strategii „Polityka energetyczna Polski do 2040 roku" rząd przewidywał, że poziom 5-7 GW Polska osiągnie w 2030 r. Na koniec pierwszego kwartału 2023 r. łączna moc w fotowoltaice przekroczyła 13 GW. Instytut Energii Odnawialnej (IEO) przewiduje, że w ciągu trzech lat Polska stanie się czwartym w Europie wytwórcą energii elektrycznej ze słońca.
W artykule zaprezentowano problematykę bezpieczeństwa pożarowego, obowiązujące przepisy oraz kierunki zapewnienia odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa pożarowego istniejących budynków mieszkalnych. Wskazano metody uzyskiwania oczekiwanego poziom bezpieczeństwa pożarowego budynków mieszkalnych w przypadku rozbudowy, nadbudowy, prze-budowy zmiany sposobu użytkowania oraz budynków zagrażających życiu ludzi.
EN
The article presents the issues of fire safety, regulations in force, as well as directions to ensure an adequate level of fire safety in existing multi-residential buildings. It indicates methods of obtaining the expected level of fire safety of these residential buildings in the case of their extension, extension upwards, alteration or change of use, as well as in buildings posing threat to human life.
Purpose: Despite the existence of established fire codes, the frequency of building fires in Sri Lanka has been on the rise in recent years. The primary objective of building codes is to ensure minimum acceptable fire safety standards in buildings, but deviations from the code can increase fire risk factors and exacerbate the severity of fires. This study aims to identify and rank such risk factors in three stages, beginning with design and concluding with maintenance. Project and Methods: The methodology of this research consists of a qualitative approach, which includes a literature review, a questionnaire-based survey, and semi-structured interviews with fire industry professionals. The questionnaire was developed in a Sri Lankan context following an extensive literature review that included the author's experience. The qualified and experienced panel of fire specialists was asked to rank the prepared questionnaire, which was summarized into twelve risk categories. Though there are few fire risk ranking methods, the relative importance index method was applied in this research as it is simple and easy to use for ranking the risk factors. The results obtained from the five-point Likert scale, where “1” is the least risk level and “5” is the highest risk level, were converted to identify priorities with RII. Results: In the Sri Lankan context, it was discovered that issues with design and the approval of inaccurate building plans are the first and second major risk factors, respectively, out of the twelve categories identified. Thus, it was evident that deviations made at the design stage are the most significant risk factors, according to the Sri Lankan setting. Most of the mistakes that are made at the design stage cannot be rectified at a later stage under normal conditions, as it could incur huge costs to change the building structures. Conclusions: The study summarizes twelve factors that contribute to fire-related incidents in Sri Lankan buildings. Among these factors, the survey data shows that incorrect building design and the approval of inaccurate building plans for construction are the primary contributors to the high frequency and severity of fire-related incidents. Despite the availability of comprehensive fire safety regulations in Sri Lanka, the research reveals a significant gap in their implementation, from design to maintenance. These findings stress the importance of incorporating fire and safety management criteria into the building design stage, covering both construction and subsequent maintenance, to prevent fire incidents in Sri Lanka.
PL
Cel: Pomimo istnienia ustalonych przepisów przeciwpożarowych na Sri Lance, częstotliwość występowania tam pożarów budynków rośnie w ostatnich latach. Podstawowym celem przepisów budowlanych jest zapewnienie minimalnych akceptowalnych standardów bezpieczeństwa pożarowego w budynkach, jednak odstępstwa od przepisów mogą zwiększyć czynniki ryzyka pożaru i zaostrzyć dotkliwość pożarów. Niniejsze badanie ma na celu zidentyfikowanie i uszeregowanie tych czynników ryzyka w trzech etapach, począwszy od projektowania, a skończywszy na konserwacji. Projekt i metody: Metodologia tego badania obejmuje podejście jakościowe, które uwzględnia przegląd literatury, ankietę opartą na kwestionariuszu oraz częściowo ustrukturyzowane wywiady ze specjalistami z branży pożarniczej. Kwestionariusz został opracowany w kontekście Sri Lanki. Wykwalifikowany i doświadczony zespół specjalistów ds. pożarnictwa został poproszony o uszeregowanie przygotowanego kwestionariusza, który został podsumowany w dwunastu kategoriach ryzyka. Chociaż metod oceny ryzyka pożarowego jest niewiele, w niniejszym badaniu zastosowano metodę wskaźnika względnej istotności. Wyniki uzyskane z pięciostopniowej skali Likerta, gdzie „1” to najmniejszy poziom ryzyka, a „5” to najwyższy poziom ryzyka, zostały przekonwertowane w celu identyfikacji priorytetów z RII. Wyniki: W kontekście Sri Lanki odkryto, że problemy z projektowaniem i zatwierdzaniem niedokładnych planów budowlanych są odpowiednio pierwszym i drugim głównym czynnikiem ryzyka spośród dwunastu zidentyfikowanych kategorii. W związku z tym było oczywiste, że odchylenia poczynione na etapie projektowania są najważniejszymi czynnikami ryzyka, zgodnie z określonymi warunkami na Sri Lance. Wnioski: Badanie podsumowuje dwanaście czynników, które przyczyniają się do incydentów związanych z pożarami w budynkach na Sri Lance. Dane ankietowe pokazują, że nieprawidłowy projekt budynku i zatwierdzenie niedokładnych planów budowy są głównymi czynnikami przyczyniającymi się do wysokiej częstotliwości i dotkliwości incydentów związanych z pożarami. Pomimo dostępności kompleksowych przepisów bezpieczeństwa przeciwpożarowego na Sri Lance, badania ujawniają znaczną lukę w ich wdrażaniu, od projektu po konserwację. Wyniki te podkreślają znaczenie uwzględnienia kryteriów zarządzania pożarami i bezpieczeństwem na etapie projektowania budynku, obejmującym zarówno budowę, jak i późniejszą konserwację, aby zapobiegać pożarom na Sri Lance.
W artykule przedstawiono zagadnienia związane z konsekwencjami wejścia w życie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r. ustanawiającego zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych i uchylającego dyrektywę Rady 89/106/EWG dla obowiązujących w Polsce przepisów dotyczących bezpieczeństwa pożarowego budynków. Ponieważ przepisy unijnego rozporządzenia są zgodne z rozwiązaniami stosowanymi od lat w Europie Zachodniej, natomiast Polska musi się do nich dostosować, autor wskazał te najważniejsze rozwiązania, które w zaistniałej sytuacji powinny być w naszym kraju zaadaptowane. Kluczowa jest tu kwestia wyraźnego rozgraniczenia w przepisach sytuacji, w których zapewnia się użytkownikom budynków możliwość ewakuacji w przypadku pożaru, od takich, gdzie ludzie mają zapewnione przetrwanie pożaru w bezpiecznej części budynku. Wymaganie rozporządzenia unijnego, aby konstrukcja budynku zachowała w razie pożaru nośność przez dający się określić czas, wystarczający do zapewnienia możliwości opuszczenia budynku przez ludzi i uwzględniający bezpieczeństwo ekip ratowniczych, znacząco ogranicza zbyt szeroki w Polsce zakres stosowania budynków klasy „E” odporności pożarowej, których konstrukcja nośna nie musi mieć zapewnionej żadnej klasy odporności ogniowej. W państwach Unii duży nacisk kładzie się na działania użytkowników obiektów po wykryciu pożaru, prowadzących do ograniczenia jego rozwoju, jeszcze przed przybyciem ekip ratowniczych z zewnątrz. Niezbędna do tego jest możliwość korzystania z łatwych w użyciu hydrantów wewnętrznych z wężem półsztywnym. W coraz większej liczbie państw przepisy techniczno-budowlane formułowane są w sposób umożliwiający szerokie stosowanie metod inżynierskich. Metody te pozwalają na najlepsze dopasowanie rozwiązań stosowanych w budynku do potrzeb związanych z bezpieczeństwem, a doskonalsze dopasowanie oznacza niższe koszty inwestycji. Unijne rozporządzenie budowlane zawiera obowiązek zachowywania podstawowych wymagań dla budynków, w tym bezpieczeństwa pożarowego, przez cały okres ich użytkowania. Sprawdzeniu realizacji tego obowiązku służą okresowe kontrole budynków, które w Polsce należało by rozszerzyć o powszechne kontrole spełniania wymagań bezpieczeństwa pożarowego budynków, gdyż aktualnie są one realizowane jedynie w bardzo niewielkim zakresie.
EN
This article describes questions related to coming into force of Regulation (EU) No 305/2011 of The European Parliament and The Council of 9 March 2011 laying down harmonized conditions for the marketing of construction products and repealing Council Directive 89/106/EEC, for existing in Poland regulations on fire safety of buildings. The provisions of the EU Regulation are in accordance with the solutions being used for many years in Western Europe, however, Poland has to start adjusting them, that is why the author pointed out the significant improvements that need to be adapted in our country in this situation. The key issue indicated in the provisions is a clear distinction between two situations: when in case of fire a possibility for people to escape from buildings is provided, and when people are enabled to survive fire in a safe part of the building. The requirement of the EU Regulation that the structure of the building needs to keep load capacity during fire by certain time frame sufficiently enough to ensure the opportunity to leave the building by the people and taking into account the safety of rescue teams significantly reduces too wide scope of building with class ‘E’ fire resistance set in Poland, in which the supporting construction do not need to have any fire resistance category. In the EU, the emphasis is placed on the action taken by the building users after fire is detected, leading to a reduction of fire spreading, even before the arrival of rescue teams. The possibility to use user-friendly indoor hydrants with semirigid hose is essential. Nowadays in many countries technical and building regulations are formulated in such a way that benefits from widespread use of engineering methods. These methods allow the best solutions being fit to the buildings to meet the security standards and this also means lower investment costs. The EU Construction Products Regulation contains obligation to remain the basic requirements for buildings, including fire safety requirements throughout their usage time. Periodic inspections of buildings check if these requirements are fulfilled; however, in Poland there is a need to extend this control with general inspections checking fulfilment of the requirements of fire safety of buildings, as they are currently implemented only to a very limited extent.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono zagadnienie weryfikacji odporności ogniowej konstrukcji z betonu oraz konstrukcji murowych zgodnie z normami: PN-EN 1992-1-2:2008 i PN-EN 1996-1-2:2010. Podano ogólne zasady i wymagania formułowane przez normy w tym zakresie oraz omówiono wybrane szczegółowe metody sprawdzania odporności ogniowej wydzielonych elementów konstrukcyjnych z betonu i ścian murowych (dane tabelaryczne, metody izotermy granicznej bazujące na przekroju zredukowanym).
EN
The article presents the issue of fire resistance verification for concrete structures and masonry structures according to PN-EN 1992-1-2:2008 and PN-EN 1996-1-2:2010 standards. It also specifies basic principles and requirements formulated by these codes in this respect and discusses selected detailed methods of fire resistance verification for isolated structural concrete elements and masonry walls (tabulated data and boundary isotherm methods based on reduced cross-section).
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.