W naszym kraju nie prowadzono dotychczas szczegółowych badań na temat możliwości gromadzenia przez rodziny pszczele miodu z upraw bobiku. Celem przedstawionej pracy było ustalenie atrakcyjności tej rośliny jako źródła pożytku nektarowego dla pszczół. Badania prowadzono na bobiku odmiany Nadwiślański w 1989 oraz Dino w roku 1990 i 1991. Powierzchnia plantacji w kolejnych latach wynosiła 62, 130 i 70 ha. Każdego roku przywożono na te plantacje 10 rodzin pszczelich, które wcześniej korzystały z pożytku rzepakowego. Drugie 10 rodzin pszczelich o podobnej sile stanowiło grupę kontrolną nie korzystającą z bobiku. Oceniano produkcję miodu i wosku oraz rozwój rodzin latem i ich przygotowanie do zimowli. Stwierdzono, że produkcja miodu z rzepaku w danych latach była w obu grupach doświadczalnych podobna. Rodziny kontrolne zebrały z plantacji tej rośliny w kolejnych latach średnio po 19.4; 6.8 i 3.8 kg miodu, a rodziny doświadczalne (bobikowe) - 19.0; 9.7 i 4.3 kg. Tylko w pierwszym roku badań rodziny wywiezione na bobik zebrały znaczącą dla wydajności z całego sezonu ilość miodu, wynoszącą średnio 10.2 kg na jedną rodzinę. W ostatnim roku, kiedy w lecie panowała susza, pożytek nektarowy z bobiku nie pokrywał nawet potrzeb bytowych rodzin i zaszła konieczność dokarmiania pszczół. W zbiorze miodu z całego sezonu nie stwierdzono różnic pomiędzy grupą kontrolną, w której wydajność miodu z rodziny wynosiła w kolejnych latach 31.0; 13.3 i 27.2 kg a grupą doświadczalną mającą w kolejnych latach wydajność 34.8; 15.8 i 22.6 kg. Nie zaobserwowano także różnic między grupami rodzin bobikowych i kontrolnych w ich rozwoju letnim oraz w przygotowaniu do zimowli, nawet w roku, kiedy bobik nie dal pożytku nektarowego. Plantacje bobiku są na ogół słabym i dość zawodnym źródłem pożytku nektarowego dla pszczół.
EN
Detailed research concerning bee colonies gathering honey from field bean plantations has not been carried out in Poland before. The paper focused on determining field bean usefulness as a source of nectar flow for bees. Research concerned two field bean varieties: Nadwiślański (in 1989) and Dino (in 1990 and 1991). Plantation areas were equal to 62, 130 and 70 ha, in successive years. Every year 10 bee colonies that previously used rape flow, were brought to plantations. The remaining 10 colonies, similar in number, constituted control group, not using field bean. Honey and wax production levels together with spring and summer development of colonies and their preparations to winter were evaluated. It was found that levels of honey production in case of rape were similar in both test groups. Control colonies gathered on the average 19.4; 6.8 and 3.8 kg of honey in successive years, and test (field bean) colonies - 19.0; 9.7 and 4.3 kg, respectively. Bee colonies that used field bean as a source of nectar flow gathered a significant amount of honey, namely about 10.2 kg per colony, only in 1st year of research. In the last year, characterized by a very dry summer, the field bean nectar flow did not even cover vital needs of bee colonies and their extra feeding turned out to be indispensable. No differences between control group and test group were found at the end of the honey harvest season. In case of control group, the honey yield was equal to 31.0; 13.3 and 27.2 kg, while in case of test group - to 34.8; 15.8 and 22.6 kg per colony, in successive years. Moreover, no differences were observed among test and control colonies, neither throughout their summer development not during preparations to winter, even in the year when field bean did not give any nectar flow. It enables to conclude that field bean plantations constitute a poor source of nectar flow for bees.
W kraju nie prowadzono dotychczas w warunkach polowych badań na temat możliwości odbierania pyłku rodzinom przebywającym na bobiku. Celem badań było ustalenie jego atrakcyjności jako źródła towarowego pożytku pyłkowego. Na plantację bobiku (62-130 ha) każdego roku przywożono 20 rodzin pszczelich, które wcześniej przebywały na rzepaku ozimym. Połowie rodzin już na rzepaku zakładano powałkowe poławiacze pyłku, pozostawiając je do końca sezonu. Pozostałe rodziny były stale bez poławiaczy. Oceniano produkcję miodu, wosku i pyłku poszczególnych rodzin, a także ich rozwój wiosną i latem oraz przygotowanie do zimowli. Pyłkową produkcyjność na plantacji bobiku porównywano z wynikami rodzin, którym w tym samym czasie, ale w odmiennych warunkach pożytkowych odbierano obnóża. Stwierdzono istotne różnice w zbiorach miodu w zależności od odbierania lub nieodbierania pyłku. Bobik okazał się atrakcyjnym pożytkiem pyłkowym, pozwalającym zebrać rodzinom od 1.4 do 3.1 kg obnóży. W latach, gdy terminy kwitnienia roślin pożytkowych nie nakładały się na siebie, rodziny pozyskiwały z bobiku podobne ilości obnóży do uzyskanych z rzepaku i gryki. W czasie suszy odbieranie obnóży na bobiku wysoko istotnie ograniczyło ilość czerwiu, nie wpłynęło jednak na przygotowanie rodzin do zimowli.
EN
Field research concerning possibility of field bean pollen trapping has not been carried out in Poland before. Research presented in this paper was aimed at determining usefulness of pollen as a source of commercial pollen flow. Every year 20 bee colonies that previously used winter rape, were broght to field bean plantations (62-130 ha). Half a population of bee colonies had top pollen traps on already during the rape period. The remaining colonies had no pollen traps throughout the season. Honey, wax and pollen production levels were estimated for successive colonies. Their spring and summer development, together with preparations to winter, were evaluated as well. Level of pollen productivity on field bean plantations was compared with those achieved by other colonies in case of which pollen was trapped at the same time, but in various flow conditions. Significant differences concerning honey harvest and depending on the fact if pollen has been trapped or not, were observed. Field bean proved to be a commercially attractive pollen flow, enabling bee colonies to collect from 1.4 to 3.1 kg of pollen loads. In the years when dates of flow plants blooming did not overlap, colonies using field bean collected amounts of pollen loads similar to those collected on rape and buckwheat. During the drought period, pollen trapping in case of field bean significantly limited number of brood. It did not, however, affect winter preparations of colonies.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.