Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 17

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  available form
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
EN
In 1996, a field experiment was set up on class IIIa soil, which consisted of 6 trials: 1 – bare fallow, 2 – fallow land seeded with annual plants, 3 – field swarded with goat’s rue (Galega orientalis Lam.), 4 – traditional fallow, 5 – field swarded with a mix of goat’s rue (Galega orientalis Lam.) and aweless brome (Bromus inermis), 6 – field swarded with aweless brome (Bromus inermis). During the tests, no agrotechnical measures were carried out apart from periodical mechanical weeding of the bare fallow and the sowing of annual plants. Plant samples for chemical analyses were taken from the swarded fields; the remaining biomass was left on the fields. After each growing season, soil samples were collected in four replicates from the 0-25 cm and 25-50 cm soil horizons, for determination of the content of Cu, Zn and Mn available forms. This paper discusses the results obtained in 2000-2007. The experiment has demonstrated that the way farmland was laid fallow or set-aside had an effect on concentrations of the available forms of Cu, Zn and Mn in the 0-25 and 25-50 cm soil horizons. Particularly large changes occurred in the levels of Zn and Mn. The way set-aside arable land was kept had a weaker influence on the concentrations of easily soluble forms of copper. By seeding annual plants and leaving the grown biomass on a set-aside field, it was possible to maintain the soil abundance of available Zn on a high level and that of Cu and Mn – moderately high. Keeping soil as bare fallow favoured better accumulation of available forms of copper and manganese.
PL
W 1996 r. na glebie klasy bonitacyjnej IIIa założono doświadczenie łanowe, które obejmowało 6 obiektów: 1 – ugór czarny, 2 – ugór obsiewany roślinami jednorocznymi, 3 – obiekt zadarniony rutwicą wschodnią (Galega orientalis Lam.), 4 – odłóg klasyczny, 5 – obiekt zadarniony mieszanką rutwicy wschodniej (Galega orientalis Lam.) ze stokłosą bezostną (Bromus inermis), 6 – obiekt zadarniony stokłosą bezostną (Bromus inermis). W czasie trwania badań, oprócz okresowego mechanicznego odchwaszczania czarnego ugoru i obsiewu obiektu jednorocznego, nie wykonywano żadnych zabiegów agrotechnicznych. Z obiektów zadarnionych pobierano tylko próbki materiału roślinnego do analiz chemicznych, a biomasę pozostawiano na polu. Po zakończeniu każdego okresu wegetacyjnego pobierano próbki gleby z każdego obiektu, w 4 powtórzeniach z warstw 0-25 cm i 25-50 cm, w których oznaczono zawartość przyswajalnych formy metali (Cu, Zn i Mn). W pracy zamieszczono wyniki badań z lat 2000-2007. W badaniach wykazano, że sposób odłogowania i ugorowania gleby wpływał na zawartość przyswajalnych form Cu, Zn i Mn w warstwach 0-25 cm i 25-50 cm. Szczególnie duże zmiany wystąpiły w odniesieniu do Zn i Mn. W mniejszym zakresie sposób zabezpieczenia gleby wyłączonej z uprawy wpływał na koncentrację łatwo rozpuszczalnych form Cu. Coroczne obsiewanie pola wyłączonego z produkcji bez zbierania wyrosłej biomasy pozwoliło utrzymać zasobność gleby w Zn przyswajalny na poziomie wysokim, a Cu i Mn na poziomie średnim. Utrzymywanie gleby jako czarnego ugoru sprzyjało większemu nagromadzeniu przyswajalnych form miedzi i manganu.
EN
The objective of this study has been to follow modifications in the content of Cu, Zn and Mn in the topmost layer of soil which had been fertilized for many years with farmyard manure and mineral fertilizers or with mineral fertilizers alone. Soil samples were collected in 2002-2005 from a trial established in 1986 on proper brown podsolic soil, according to the random block design with four replication. The first factor consisted of organic fertilization (manure applied every two years or without manure). The second factor involved different rates of mineral fertilization. Rates of nutrients in the mineral fertilizers were identical in both experimental series – with or without manure. In each year, the same crop was grown on both fields, in a crop rotation system: sugar beet (2002), spring barley (2003), maize (2004) and spring wheat (2005). Plant available forms of nutrients were extracted from soil in 1 mol HCl dm-3 solution. After extraction, the content of metals was determined by atomic absorption spectrophotometry. The results underwent statistical processing using analysis of variance for a two-factor experiment. The content of available forms of copper, zinc and manganese in soil regularly amended with manure was evidently higher than analogous concentrations determined in soil receiving only mineral fertilization since 1986. Manure most strongly improved the concentration of Cu (nearly 1.7-fold), while producing the weakest influence on manganese (over 1.3-fold more). In absolute values, however, the increase in availability of manganese was the highest, reaching on average 52 mg kg-1 of soil. Differentiated mineral fertilization with nitrogen or potassium as well as manganese and liming to a lesser extent than manure modified the availability of Cu, Zn and Mn in soil. Among these nutrients, nitrogen most often increased the content of plant assimilable forms of metals in soil, which may have been caused by its acidifying influence.
PL
Celem badań było prześledzenie zmian zawartości Cu, Zn i Mn w wierzchniej warstwie gleby po wieloletnim nawożeniu obornikiem i nawozami mineralnymi lub wyłącznie nawozami mineralnymi. Próbki gleby pobierano w latach 2002-2005 z doświadczenia założonego w 1986 r. metodą losowanych bloków, w czterech powtórzeniach, na glebie płowej typowej. Pierwszym czynnikiem było nawożenie organiczne (obornik stosowany, co dwa lata lub bez tego nawozu), drugim – zróżnicowane nawożenie mineralne. Dawki składników pokarmowych w nawozach mineralnych by³y takie same w obydwu seriach doświadczenia – z obornikiem i bez tego nawozu. W każdym roku uprawiano tę samą roślinę na obydwu polach w zmianowaniu: burak cukrowy (2002 r.), jęczmień jary (2003 r.), kukurydza (2004 r.) i pszenica jara (2005 r.). Przyswajalne dla roślin formy metali ekstrahowano z gleby roztworem 1 mol HCl⋅dm-3. Po ekstrakcji zawartość metali oznaczono metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej. Otrzymane wyniki opracowano statystycznie metodą analizy wariancji dla doświadczenia dwuczynnikowego. Zawartość przyswajalnych form miedzi, cynku i manganu w glebie nawo¿onej regularnie obornikiem zdecydowanie przewyższała ich ilość w glebie nawożonej wyłącznie mineralnie od 1986 r. Obornik najsilniej zwiększył koncentrację Cu (prawie 1,7-krotnie), a w mniejszym stopniu manganu (ponad 1,3-krotnie). W wartościach bezwzględnych jednak wzrost dostępności manganu był największy i wynosił średnio ponad 52 mg⋅kg-1 gleby. Różnicowane nawożenie mineralne azotem, potasem oraz magnez i wapnowanie w mniejszym zakresie niż obornik zmieniały dostępność Cu, Zn i Mn w glebie. Spośród wymienionych wyżej składników pokarmowych azot najczęściej zwiększał zawartość przyswajalnych form metali w glebie, co mogło być spowodowane jego zakwaszającym działaniem.
EN
A three-year field experiment was conducted in Byszwałd near Lubawa in 2000-2002. The aim of this study has been to determine the influence of increasing rates of sulphur on the dynamics of available phosphorus in soil at two horizons: 0-40 and 40-80 cm. The trial was set up on acid brown soil of the granulometric composition of heavy loamy sand. The initial soil had the following properties: pH(KCl) = 5.30, mineral nitrogen 24.0, sulphate sulphur 4.10, available phosphorus 34.5 and potassium 110.0 mg kg-1 of soil. Three levels of sulphur fertilization were applied: 40, 80 and 120 kg⋅ha-1 in the sulphate form (S-SO4) and as elementary sulphur (S-S0). During the whole duration of the field trials, the results demonstrating the effect of fertilization with different forms and rates of sulphur on the content and transfer of available phosphorus in soil were inconsistent. Only the dose of 120 kg⋅ha-1 S-SO4 caused a significant increase in the concentration of available sulphur in soil in the 0-40 and 40-80 cm layers. All the rates of elementary sulphur as well as 40 and 80 kg⋅ha-1 sulphate sulphur caused little less but an increasing tendency in the content of phosphorus in soil. The effect of elementary sulphur became apparent as late as the third year of the trials. The effect of the doses of 40 and 80 kg⋅ha-1 of sulphur on properties of soil depended on the form of sulphur, duration of the experiment.
PL
W latach 2000-2002, w Byszwałdzie, w pobliżu Lubawy, przeprowadzono 3-letnie doświadczenie polowe. W doświadczeniu badano wpływ nawożenia siarką na dynamikę przyswajalnego fosforu w glebie w dwóch poziomach: 0-40 cm i 40-80 cm. Eksperyment założono na glebie brunatnej, kwaśnej o składzie granulometrycznym piasku gliniastego mocnego. Gleba wyjściowa miała następujące właściwości: pH(KCl)=5,30, azot mineralny 24,0, siarka siarczanowa 4,10, przyswajalny fosfor 34,5, potas 110,0 mg⋅kg-1 gleby. Zastosowano 3 poziomy nawożenia siarką: 40, 80 i 120 kg⋅ha-1 w formie siarczanowej (S-SO4) i elementarnej (S-S0). W ciągu całego okresu badań otrzymano niejednoznaczne wyniki dotyczące wpływu nawożenia różnymi formami i dawkami siarki na zawartość i przemieszczanie się przyswajalnego fosforu w glebie. Jedynie dawka 120 kg⋅ha-1 S-SO4 przez cały okres badań wpływała na uruchamianie i migrację fosforu glebie oraz spowodowała istotne zwiększenie zawartości przyswajalnego fosforu w glebie w warstwie 0-40 cm i 40-80 cm. Wszystkie dawki siarki elementarnej oraz 40 i 80 kg siarki siarczanowej powodowały jedynie tendencję zwyżkową. Wpływ siarki elementarnej uwidocznił się dopiero w trzecim roku doświadczenia. Działanie dawek 40 i 80 kg⋅ha-1 siarki na właściwości gleby zależało od formy siarki oraz czasu trwania doświadczenia.
EN
Soil richness in available magnesium, phosphorus and potassium forms is one of the key factors of fertility, which ensures the potential of soil for satisfying nutritional requirements of plants. The aim of the present research has been to determine the effect of crop rotation and varied mineral and organic fertilisation on the content of available Mg, K and P forms. Soil was sampled from a long-term experiment, carried out on Luvisol formed from sandy loam (soil valuation class IVa, very good rye complex). The experiment was performed in a 3-factor design, which included two types of crop rotation as well as FYM and nitrogen fertilisation. Basic physicochemical properties of soil were determined. The content of available forms of magnesium was defined with Schachtschabel method and the content of potassium and phosphorus – with Egner-Riehm method (DL). The reaction in the arable-humus horizon of the soils ranged from 4.7 to 6.2. It was found that the Corg to Nt ratio in the arable-humus horizon of soils of all the experiment variants was typical of biologically active soils. The content of available magnesium ranged from 27.8 to 58.3 mg kg–1 of soil, while its water-soluble forms varied from 3.5 to 6.8 mg kg–1 of soil. The highest content of magnesium, potassium and phosphorus forms available to plants was observed after the application of FYM in the doses of 60 and 80 t ha–1 combined with mineral nitrogen fertilisation, in both crop rotation regimes. The content of magnesium and phosphorus forms available to plants was significantly positively correlated with the content of organic carbon. Soil sampled from those plots demonstrated higher classes of the content of that element. The research data proved that the analysed soils showed moderate and high richness in nutrients available to plants. High doses of organic and mineral fertilisation, however, did not increase significantly the electrolytic conductivity of the soil solution.
PL
Zasobność gleby w dostępne dla roślin formy magnezu, fosforu i potasu jest jednym z ważniejszych elementów jej żyzności, warunkujących możliwości gleby do zaspokojenia potrzeb pokarmowych roślin. Celem badań było określenie wpływu zmianowania i zróżnicowanego nawożenia mineralno-organicznego na zawartość przyswajalnych form Mg, K i P. Próbki do badań pobrano z wieloletniego doświadczenia statycznego, prowadzonego na glebie płowej wytworzonej z gliny lekkiej (IVa klasa bonitacyjna, kompleks żytni bardzo dobry). Doświadczenie prowadzono w układzie 3-czynnikowym, obejmującym: 2 typy zmianowania; nawożenie obornikiem i nawożenie azotem. Oznaczono podstawowe właściwości fizykochemiczne gleb. Zawartość przyswajalnych form magnezu określono metodą Schachtschabela, a potasu i fosforu metodą Egnera-Riehma (DL). Odczyn w poziomie orno-próchnicznym badanych gleb wahał się od 4,7 do 6,2. Stwierdzono, że stosunek Corg do Nt w poziomie orno-próchnicznym gleb we wszystkich wariantach doświadczenia był typowy dla gleb aktywnych biologicznie. Zawartość magnezu przyswajalnego wynosiła od 27,8 do 58,3 mg kg–1 gleby, natomiast jego form wodno-rozpuszczalnych od 3,5 do 6,8 mg kg–1 gleby. Najwyższą zawartość przyswajalnych dla roślin form magnezu, potasu i fosforu zaobserwowano po zastosowaniu obornika w dawkach 60 i 80 t ha–1 łącznie z nawożeniem azotem mineralnym, w obu rodzajach zmianowania. Zawartość form magnezu i fosforu przyswajalnych dla roślin była istotnie dodatnio skorelowana z zawartości¹ węgla organicznego. Glebę z tych poletek można było zaliczyć do wyższych klas zawartości tego pierwiastka. Na podstawie wyników badań stwierdzono, że analizowane gleby charakteryzowały się średnią i wysoką zasobnością w składniki pokarmowe dla roślin. Wysokie dawki nawożenia organicznego i mineralnego nie wpłynęły w istotny sposób na wzrost przewodnictwa elektrolitycznego roztworu glebowego.
EN
In the two-year pot experiment on spring rape, spring barley, white mustard, and oats, the influence of sulphur fertilisation and liming on the content of available forms of phosphorus, potassium, and magnesium in soil was evaluated. The results received indicate that in conditions of strong acidification and lack of available sulphur, the uptake of Mg, and especially P and K used in fertilisers by the plants is limited. This is reflected in the increase in the soils richness in the available forms of these elements. The effectiveness of fertilisation with P, K, and Mg increased significantly in sites fertilised with sulphur and limed.
EN
The paper contains the data on the physical-chemical properties of soils developed during the longterm experiment run on the post-mining grounds. In the experiment different combinations of the NPK fertilization was applied (N, P, NK, NP., K, PK, NPK and 0NPK). The samples were taken from two layers: 0-30 cm and 30-60 cm. The analyzed soils after 30 years showed homogeneity of grain size. The results obtained in grain size analyses with different methods were different, however the soil samples could have been classified to the same agronomic category of medium soils. The methods of texture analysis gave different contents of granulometric fractions which led to different PTG classification of soils. The analyzed soils showed 39.85-99.58 g CaCO3*kg-1 and basic pH. 30-year-long complex NPK fertilization resulted in doubling the organic carbon and total nitrogen contents in the surface layer of soils. The most pronounced increase in bioavailable forms of K and P was obtained due to NPK fertilization. The DL and CAL methods of extraction of bioavailable P and K produce strongly correlated results and can be recommended as complementary methods.
PL
W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczące właściwości fizyczno-chemicznych próbek glebowych pobranych z wieloletniego doświadczenia założonego na gruntach pogórniczych. Czynnikami doświadczenia były następujące kombinacje nawożenia mineralnego: N, P, NK, NP., K, PK, NPK oraz kontrola 0NPK. Próbki do badań pobrano z dwóch głębokości 0-30 oraz 30-60 cm. Analizowane gleby po przeszło trzydziestu latach prowadzenia doświadczenia charakteryzowały się wyrównanym uziarnieniem. Wyniki uziarnienia uzyskane za pomocą zastosowanych dwóch metod różniły się, jednak pozwoliły zaklasyfikować badane próbki glebowe do jednej kategorii agronomicznej - gleb średnich. Zastosowane w pracy metody uziarnienia dały zróżnicowaną zawartość analizowanych frakcji granulometrycznych, co w konsekwencji skutkowało zaklasyfikowaniem ich według kryteriów PTG do różnych grup granulometrycznych. Analizowane gleby zawierały od 39,85 do 99,58 g CaCO3*kg-1 i charakteryzowały się odczynem zasadowym oznaczonym zarówno w H2O, jak i KCl. Stosowne przez ponad 30 lat kompleksowe nawożenie w kombinacji NPK przyczyniło się do podwojenia zawartości węgla organicznego oraz azotu ogólnego w wierzchniej warstwie tworzących się gleb. Największy wzrost zasobności w przyswajalne formy fosforu i potasu stwierdzono po zastosowaniu nawożenia mineralnego w kombinacji nawożeniowej NPK. Użyte metody DL i CAL do ekstrakcji w celu oznaczenia zawartości przyswajalnych form fosforu i potasu były ściśle skorelowane i mogą być równorzędnie stosowane.
EN
The investigations were carried out in 20022005, on proper grey-brown podsoilic soil originating from light loam (class IIIa in the soil valuation system, very good rye complex), on the basis of a two-factor experiment established in 1986 according to the random block design with four replications. The arable horizon of the soil, before the experiment, was characterized by slightly acidic reaction (pH1 mol KCl dm-3 was 6.2) and the concentrations of available nutrients were as follows: 100.0 mg K, 53.2 mg Mg and 41.3 mg P kg-1 of soil. Soil samples for chemical tests were collected from the arable layer after harvesting crops grown in a rotation: sugar beet, spring barley, maize and spring wheat. The content of available forms of phosphorus and potassium were determined by Egner-Riehm method (DL), and that of manganese using Schachtschabel’s method. The purpose of the study has been to determine the influence of mineral fertilization with or without FYM on the content of available macronutrients in soil. The statistical analysis of the results have shown a significant influence of manure on the level of available P, K and Mg in the tested soil. When both FYM and mineral fertilizers were introduced to soil, its abundance in available magnesium was 2.6-fold higher than after mineral fertilization alone had been applied. FYM raised nearly 3-fold the content of available forms of potassium in soil compared to the content found when only mineral fertilization was used.
PL
W latach 2002-2005 prowadzono badania na glebie płowej typowej wytworzonej z gliny lekkiej (klasa bonitacyjna IIIa, kompleks żytni bardzo dobry) oparte na dwuczynnikowym doświadczeniu, założonym w 1986 r. metodą losowanych bloków w czterech powtórzeniach. Warstwa orna gleby przed rozpoczęciem badań charakteryzowała się odczynem lekko kwaśnym (pH1 mol KCl⋅dm -3 wynosiło 6,2), a zawartość przyswajalnych składników pokarmowych kształtowała się na poziomie: 100,0 mg K; 53,2 mg Mg i 41,3 mg P⋅kg-1 gleby. Próbki gleby do analiz chemicznych pobierano z warstwy ornej po zbiorze roślin uprawianych w zmianowaniu: burak cukrowy, jęczmień jary, kukurydza, pszenica jara. Zawartość przyswajalnych form fosforu i potasu oznaczono metodą Egnera-Riehma (DL), a magnezu metodą Schachtschabela. Celem badań było określenie wpływu nawożenia mineralnego stosowanego z obornikiem lub bez obornika na zawartość przyswajalnych makroelementów w glebie. Analiza statystyczna wyników wykazała istotny wpływ obornika na zawartość przyswajanych form P, K i Mg w badanej glebie. Po zastosowaniu łącznie obornika i nawozów mineralnych stwierdzono średnio 2,4 razy więcej magnezu przyswajalnego oraz 2,6 razy więcej fosforu przyswajalnego w glebie w porównaniu z zawartością określoną po zastosowaniu nawożenia mineralnego. Nawożenie obornikiem spowodowało ponad 3-krotny wzrost zawartości przyswajalnych form potasu w glebie w porównaniu z zawartością określoną po nawożeniu mineralnym.
PL
Materiał do badań stanowiły gleby pobrane w 2007 roku z dwuczynnikowego ścisłego doświadczenia mikropoletkowego, założonego w 2004 roku na terenie Stacji Badawczej UTP w Wierzchucinku. W doświadczeniu obiektami pierwszego czynnika były cztery gleby (n = 4: czarnoziem, gleba płowa, gleba bielicowa i czarna ziemia). II czynnik stanowiły dawki siarki (S1 - 20 kg∙S∙ha-1, S2 - 40 kg∙S∙ha-1) stosowane bez i w połączeniu z Basfoliarem 36 Extra na tle NPK. Uprawianą rośliną była kukurydza odmiany Rota uprawiana na ziarno. Celem badań była ocena wpływu typu gleby oraz zróżnicowanego nawożenia siarką i Basfoliarem 36 Extra na kształtowanie się zawartości cynku przyswajalnego w warstwie 0-40 cm. Przeprowadzone badania wykazały, że zawartość cynku przyswajalnego w badanych glebach była istotnie determinowana ich typem, nawożeniem siarką oraz współdziałaniem tych czynników. Zastosowanie siarki powodowało na ogół istotny wzrost zawartości cynku przyswajalnego w badanych glebach w porównaniu z obiektem kontrolnym. Największe różnice w wyniku aplikacji siarki stwierdzono w glebie bielicowej, a najmniejsze - w czarnoziemie. Zastosowanie siarki i Basfoliaru 36 Extra powodowało z reguły nieco większy wzrost zawartości przyswajalnego cynku w badanych glebach niż nawożenie wyłącznie siarką.
EN
The research material consisted of specimens taken in 2007 from the two-factor strict micro-plot experiment established in 2004 in the area of Research Station at Wierzchucinek belonging to the Technological University of Life Sciences in Bydgoszcz. Four soil types were the objects of the first factor (n=4: chernozem, fallow soil, podzol, and black soil). The second factor consisted of sulphur dosages (S1 - 20 kg S∙ha-1, S2 - 40 kg S∙ha-1) used without or together with Basfoliar 36 Extra in the background of NPK fertilisation. The maize of „Rota cultivar” intended for grain was a cultivated plant. The aim of the research was to estimate the effect of a soil type and diverse fertilization with sulphur and Basfoliar 36 Extra on the content of assimilable zinc in the soil layer of 0-40 cm. The research carried out showed that the assimilable zinc content in the tested soils was significantly determined by their type, sulphur fertilisation and a synergism of these factors. The application of sulphur generally resulted in a significant increase in assimilable zinc content in the tested soils with reference to the control. The highest differences under the effect of sulphur application were fund for podzol soil, and the lowest - for chernozem. The use of sulphur and Basfoliar 36 Extra usually increased the content of assimilable zinc in the tested soils rather than the fertilization with sulphur alone.
PL
Celem przeprowadzonych badań było porównanie stosowanych do oznaczania zawartości fosforu ogólnego, nieorganicznego i organicznego w glebie trzech metod: Brogowskiego, Black’a i Olsena oraz Golachowskiej. Podczas badań analizowano również zmiany zawartości fosforu ogólnego, nieorganicznego, organicznego i przyswajalnego w glebach inkubowanych. Do doświadczenia użyto trzech gleb lekkich o składzie granulometrycznym piasku słabogliniastego. W drugiej części badań przeprowadzono inkubację dwóch gleb: piasku słabogliniastego i piasku gliniastego lekkiego przez okres 60 dni. Stosując metodykę proponowaną przez Black’a i Olsena oznaczono największe ilości fosforu ogólnego, nieorganicznego i organicznego. Trwająca 60 dni inkubacja piasku słabogliniastego i piasku gliniastego lekkiego nie wpłynęła na zmianę rozdziału fosforu glebowego pomiędzy część organiczną i nieorganiczną.
EN
The aim of the performed investigations was the comparison of usefulness of various methods for the determination of total, organic and inorganic phosphorus in the soils. The evaluated methods were worked out by Brogowski, Black and Olsen and Golachowska. During the investigations changes in the content of total, organic, inorganic and available phosphorus in the incubated soils were also analyzed. Three sandy soils of granulometric traits of coarse sand were used in the experiment. In the second part of the experiment two soils were subjected to 60 day incubation, namely coarse sand and loamy sand. Using the method suggested by Black and Olsen the highest contents of total, organic and inorganic phosphorus were determined. The 60 day incubation of coarse and light loamy sand did not affect the division between organic and inorganic soil phosphorus.
PL
W pracy przedstawiono wyniki badań nad wpływem formy chemicznej związków cyny i ołowiu na ich dostępność dla korzeni kukurydzy oraz ich aktywność antymitotyczna. Badania prowadzono w warunkach laboratoryjnych przy ograniczonym życiu mikrobiologicznym. Stwierdzono, że czynnikiem decydującym o dostępności badanych związków dla korzeni kukurydzy jest ich lipofilowość, stopień dysocjacji oraz rodzaj i wielkość tworzonych przez nie jonów. W trakcie przemieszczania się badanych związków z podłoża do rośliny nie następuje zmiana ich struktury chemicznej. Badane związki ołowiu są bardziej fitotoksyczne i bardziej dostępne dla korzeni kukurydzy niż ich cynowe analogi. Z porównania działania antymitotycznego analogicznych trójalkilopochodnych cyny i ołowiu wynika, że pochodne ołowiowe są bardziej aktywne niż ich cynowe analogi.
EN
The results of investigation of relationship between the chemical form of tin and lead compounds and their accessibility for maize roots and their effect on mitotic rate in maize tip cells are introduced in that paper. The investigation was carry out in the laboratory condition (with limited microbiological life). It was state that decisive factors connected with accessibility of investigated compounds are as follow: lipophilicity, degree of dissociation, kind and size of ions created by them. The change of chemical forms of investigated compounds have been not observed during the way from medium to roots, The investigated lead compounds are more fitotoxic and accessible to maize roots then tin analogues. The comparison of antimitotic activity of lead and tin compounds have shown higher activity of lead compounds then tin one.
PL
W warunkach wieloletniego doświadczenia polowego badano wpływ nawożenia na zawartość fosforu całkowitego, przyswajalnego i aktywnego w profilu glebowym. Największą zawartość wszystkich badanych form fosforu stwierdzono w glebie z obiektów nawożonych nawozami mineralnymi i obornikiem, a najmniejszą w glebie z obiektu, w którym nie stosowano nawożenia fosforem. Wieloletnie nawożenie fosforem, w dawkach przekraczających potrzeby pokarmowe roślin, powodowało wzrost ilości fosforu ogólnego głównie w warstwie ornej gleby, co wskazuje na nieznaczne przemieszczanie się tego pierwiastka do głębszych warstw profilu glebowego i wód gruntowych. Największą zawartość wszystkich badanych form fosforu stwierdzono w warstwie ornej i zazwyczaj ulegała ona zmniejszeniu wraz z głębokością w profilu glebowym. Ilość fosforu aktywnego, w stosunku do całkowitej zawartości fosforu w warstwie ornej gleby, była niewielka i w glebie z obiektu o pełnym nawożeniu mineralnym, stosowanym łącznie z obornikiem, stanowiła około 1,2%. Natomiast zawartość fosforu przyswajalnego w warstwie ornej gleby stanowiła około 30%, w stosunku do zawartości całkowitej.
EN
The influence of fertilization on the content of active, available and total phosphorus forms in the soil profile was investigated under the condition of a long-term fertilization experiment. The highest content of all investigated forms of phosphorus was observed under the condition of mineral fertilization with farmyard manure application. The lowest content of phosphorus was recorder in the control object (without P and FYM application). In the treatments with high doses of phosphorus application the rise of total phosphorus in arable soil layer was observed. The highest content of all investigated forms of phosphorus in arable soil layer was recorded. The content of those forms decreased in deeper soil layers. The content of active form of phosphorus in relation to total P was very Iow. In the treatments with NPK and FYM application the active P in relation to total P was 1.2% on the average. The content of available phosphorus in relation to total phosphorus content in the arable soil layer averaged about 30%.
EN
W pracy oceniono wpływ stosowanego nawożenia naturalnego i mineralnego na kształtowanie się właściwości gleb murszastych występujących na obsza­rze pola doświadczalnego Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian (SDOO) w Szczecinie Dąbiu. Badania przeprowadzono w 2005 roku na polu doświadczalnym SDOO oraz, w celach porównawczych, na użytkowanych ornie utworach murszastych strefy brzegowej jeziora Dąbie. Przeprowadzone badania pozwoliły stwierdzić, że stosowane nawożenie naturalne wpłynęło korzystnie na odczyn oraz właściwości sorpcyjne gleby murszastej pola doświadczalnego SDOO. Prowadzone zabiegi agrotechniczne spowodowały wzrost intensywności procesów biologicznych. Utwory murszaste charakteryzują się bardzo wysoką i wysoką zasobnością w przyswajalne formy fosforu i magnezu oraz średnią w potas. Zawartość mikroelementów jest najwyższa w poziomie Aip, aczkolwiek uzyskane ilości uznać należy za naturalne dla gleb lekkich.
PL
The attempt was made to evaluate the effect of long-term natural and mi­neral fertilization on formation of muckous soil properties on the experimental field of Cultivar Evaluation Experimental Station (SDDO). The experiments were conducted in 2005 on SDOO experimental field and - for comparison - on muckous soils used as arable land located in bank zone of Dąbie lake. The expe­riments enabled to confirm that applied natural fertilization advantageously af­fected the reaction and sorption properties of muckous soil on the area of SDOO experimental field. The agrotechnical increased the intensity of biological processes what found expression in lower value of С : N ratio. The mucky soils are characterized by very high or high contents of available forms of phosphorus and magnesium and medium content of potassium. The contents of microele­ments are the highest in the Aip soil horizon, however obtained amounts of these elements were natural for the light soils.
PL
Ocenę zasobności gleb w te składniki wykonano na podstawie badań przeprowadzonych przez okręgowe stacje chemiczno-rolnicze. Próbki gleby do oznaczeń mikroelementów pobierano, podobnie jak na potrzeby badania pH oraz zasobności w P, K i Mg według normy PN-R-04031 1997. Zawartość miedzi, cynku, manganu, żelaza i boru określano po ekstrakcji gleby w 1 mol HCl∙dm-3 zgodnie z Polskimi Normami. W latach 2000-2007 wykonano badania około 27 tys. próbek pobranych z gleb użytków rolnych, w których dokonano oceny zasobności, na podstawie liczb granicznych zamieszczonych w normach oraz zaleceniach nawozowych IUNG. Aktualny stan zasobności gleb Polski w mikroelementy wskazuje na największy udział gruntów o niskiej zasobności w przyswajalny bor, a następnie miedź. Zawartość pozostałych pierwiastków utrzymuje się w większości na poziomie średnim lub wysokim. W glebach poszczególnych województw zasobność w mikroelementy jest wyraźnie zróżnicowana, a stwierdzane rozbieżności między regionami są nawet kilkukrotne. W okresie stosowania w praktyce 1 mol HCl∙dm-3 (1989-2007) do ekstrakcji przyswajalnych form mikroelementów, następowało systematyczne zwiększanie udziału gleb o niskiej zasobności w miedź oraz cynk, co stanowić może podstawę do korekty podejścia w zakresie nawożenia tymi składnikami.
EN
The assessment of soil abundance in these components was made on a basis of analyses carried out in regional chemical and agricultural stations. Soil samples for microelement determinations were collected, similarly as for pH, P, K, and Mg, according to the norm PN-R-04031 [1997]. Copper, zinc, manganese, iron, and boron contents were assessed on the basis of the Polish Norms after the extraction with 1 mol HCl∙dm-3. Analyses of about 27 000 samples collected from arable lands were made in 2000-2007. Their abundance was evaluated in reference to limiting values from norms and fertilization recommendations set by the IUNG. Current status of the Polish soils abundance in microelements indicates the highest share of soils with low abundance of available boron, and then copper. The contents of other microelements remain, in the majority of cases, at medium or high levels. In particular regions, the abundance in microelements apparently varies, and recognized divergences are often very large. A systematic increase of share of soils with low abundance of copper and zinc was observed during the application of 1 mol HCl∙dm-3 for extraction of available microelement forms (1989-2007), which may be a basis for corrections in with fertilization these elements.
PL
Komposty z odpadów komunalnych wzbogacają glebę w składniki pokarmowe oraz materię organiczną, ale zazwyczaj w swoim składzie zawierają metale. W związku z tym koniecznym wydaje się określenie przyswajalności mikroelementów dla roślin w glebie nawożonej kompostem. Realizacji celu badań dokonano w oparciu o doświadczenie założone na glebie płowej. Kompost stosowano w ilości odpowiadającej dawce 30 t∙ha-1 s.m. (kombinacja I) oraz 120 t∙ha-1 (kombinacja II). Gleba po wymieszaniu z kompostem była inkubowana w pojemnikach plastikowych o objętości 1 dm3. Próbki glebowe pobrane w 1, 3, 7, 10, 14, 21, 35, 56, 84, 120, 150 i 180 dniu poddano ekstrakcji roztworem 1 mol HCl∙dm-3 i 0,005 mol∙dm-3 DTPA. W oparciu o wyniki z przeprowadzonych badań stwierdzono, że zastosowane dawki kompostu nie wpłynęły na zmiany zawartości ogólnych Fe i Mn. Ilości metali ekstrahowane roztworem HCl były od 8 do 30 razy większe w porównaniu z poziomem zawartości określonym DTPA. Niezależnie od wykorzystanego roztworu ekstrakcyjnego zawartości badanych mikroelementów były 2-4-krotnie większe w próbkach glebowych pochodzących z kombinacji II doświadczenia w stosunku do zawartości tych metali wykazanych w glebie kontrolnej. Niezależnie od kombinacji doświadczenia zakończenie inkubacji przyczyniło się do wzrostu zawartości Fe-HCl, Fe-DTPA oraz Mn-HCl w badanych próbkach glebowych. Wpływ najwyższej dawki kompostu spowodował małe zmiany w zawartości Mn-DTPA. W próbkach glebowych pobranych w 180 dniu inkubacji stwierdzono mniejsze ilości Mn-DTPA w porównaniu z wartościami określonymi na jej początku doświadczenia.
EN
Municipal solid waste composts enrich the soil in organic matter and nutrients but they usually contain metals. A study was performed to evaluate the availability of Mn and Fe in the soil amended with compost. The experiment was setup on the lessive soil. The investigated compost was dosed into the soil at the rate equivalent to 30 t∙ha-1 DM (I object) and 120 t∙ha-1 (II object). Soil samples were mixed with compost doses and placed in 1 kg plastic pots in three replications for each object. To perform 0.005 mol∙dm-3 DTPA and 1 mol HCl∙dm-3 extraction soil samples were collected after 1, 3, 7, 10, 14, 21, 35, 56, 84, 120, 150 and 180 days of incubation. The application of compost doses did not cause changes in the total content of Mn and Fe in soil. The contents of Mn and Fe-HCl were 8-30-times higher in comparison with the amounts of Mn and Fe-DTPA in soil. The addition of compost at the rate equivalent to 120 t∙ha-1 DM caused an increase (2-4 time) in the metal content in comparison with the concentration found in the control soil. This phenomenon was observed independently of the used extraction solution. Independently of the experimental object the end of incubation resulted in bigger amounts of Fe-HCl, Fe-DTPA and Mn-HCl in comparison with the contents obtained in soil samples at beginning of the process. The influence of the highest dose of compost caused small changes in the content of Mn-DTPA. It resulted in the decrease of Mn-DTPA in soil collected after 180 days of incubation in comparison with the concentration found in soil on the 1st day.
PL
Próbki kompostów z odpadów komunalnych pobierano z trzech kompostowni: Radiowo k/Warszawy, Katowice i Lublin. W dwu pierwszych kompostowniach przeprowadzano kompostowanie w technologii DANO, natomiast w Lublinie - kompostowano wysegregowaną frakcję organiczną odpadów komunalnych w tradycyjnych pryzmach. Do analiz pobrano próbki kompostów 4 i 8 miesięcznych z Radiowa k/Warszawy, odpady komunalne świeże, komposty 2 i 4 miesięczne z Katowic oraz 2 miesięczny z Lublina. Kompost z pryzm tradycyjnych z Lublina w porównaniu do kompostów z kompostowni DANO, charakteryzował się znacznie większą całkowitą i przyswajalną zawartością fosforu, potasu, oraz kilkakrotnie mniejszą całkowitą zawartością sodu. Okres dojrzewania kompostów z odpadów komunalnych w Katowicach nie wykazywał jednoznacznego wpływu na zawartość całkowitych i przyswajalnych form makroelementów, natomiast w kompostowni Radiowo obserwowano razem z wiekiem kompostu zmniejszanie się całkowitej i przyswajalnej zawartości fosforu i potasu.
EN
Sample of composts from municipal wastes were obtained from three composting plants: Radiowo near Warszawa, Katowice and Lublin. In the both first composting plants, composting was carried out in DANO technology, however in Lublin - selected organie fraction of municipal wastes were composted in traditional prism. Analyses included samples of 4 and 8 mont composts from Radiowo near Warszawa, fresh municipal waste, 2 and 4 month composts from Katowice and 2 month compost from Lublin. Compost from traditional prism from Lublin in comparison with compost from composting plants DANO, were characterized by notably higher content of total and available phosphorus and potassium and several times lower total content of sodium. The period of compost maturation from municipal wastes in Katowice did not indicate unequivocal influence on total and available forms of macroelement content however in the composting plant Radiowo a decrease of the total and available phosphorus and potassium content was observed together will the againg of compost
PL
Niniejszy artykuł zawiera charakterystykę podstawowych organicznych i nieorganicznych związków fosforu występujących w glebach. Jednocześnie omawia w sposób chronologiczny rozwój metod mających na celu określenie ilości tych związków w glebach. Omawiane metody oparte są ekstrakcji gleby roztworami różnych związków chemicznych. Ponadto w artykule przedstawiono opis podstawowych zasad dotyczących metod oznaczania zawartości fosforu przyswajalnego w glebach. Omawiane metody to metody: biologiczne, biologiczno-chemiczne i chemiczne. Odnośnie metod chemicznych przedstawiono przydatność stosowanych roztworów ekstrakcyjnych w porównaniu do warunków istniejących podczas pobierania przez rośliny fosforu z gleby.
EN
The present paper contains a characteristic of basic organic and inorganic phosphorus compounds, appearing in the soil. Meanwhile the paper discusses in a chronological order the evolution of methods aiming at determining the abundance of these compounds in the soil. Described methods are based on soil extraction by the solutions of various chemical compounds. The article presents basic rules of methodology of the determination of available phosphorus in soil. Described methods include biological, bio-chemical and chemical ones. For chemical methods the usability of different extraction solutions, in relation to the conditions of phosphorus assimilation from soil by plants is discussed.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.