Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl

Ograniczanie wyników

Znaleziono wyników: 2

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Wyszukiwano:
w słowach kluczowych: atonality

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Co dzwoni nam w uszach? Od ciszy Cage’a do krzyku Schönberga i z powrotem

100%

Masłoń S.

2016

nr 33

In the absolute silence of the anechoic chamber John Cage supposedly heard the sounds of his body, and although this interpretation of what happened is questioned, one can draw from this experiment a not necessarily empirical lesson that for the subject the field of the hearable is constituted by a surplus which materialises in a hallucinatory sound. In Arnold Schoenberg’s Erwartung we encounter the opposite kind of surplus: a second of the scream so full that to exhaust it half an hour (the duration of the compositon) and all the intuitive resources of the composer are necessary. This scream is a formless permanent presence tearing the narration apart and materializing as its tears, which places it on the side of (non-empirical) silence. Therefore, because the field of the hearable is split for the subject, “on the side of silence” silence does not exist – it manifests itself as all kinds of sounds, even hallucinatory ones. We can reach the “absolute” silence only if we take the position of the paradoxical object which splits us – only through the surplus of constantly changing and at the same time formless sound, which paradoxically reaches a complex state of stasis. In the pure presence of the split, in which the difference between the subject (consciousness) and the object (sound) is overcome, the external rules of organisation (instinct, reason) are no longer biding, and the subject, who is a dissonance, becomes its own cause.

John Cage w absolutnej ciszy komory bezechowej usłyszał ponoć dźwięki swego ciała i choć interpretacja ta poddawana jest w wątpliwość, można z jego doświadczenia wyciągnąć niekoniecznie empiryczną lekcję, że pole słyszalnego dla podmiotu ustanawiane jest przez nadmiar, który materializuje się w halucynacyjnym dźwięku. W Erwartung Arnolda Schönberga mamy do czynienia z odwrotnego rodzaju nadmiarem: z sekundą krzyku tak pełną, że na jej podtrzymanie przez pół godziny (czas trwania utworu) kompozytor potrzebuje całej swej inwencji. Krzyk ten jest formalnie bezkształtną permanentną teraźniejszością, rozrywającą narrację i materializującą się jako jej zerwania, a zatem lokującą się po stronie (nieempirycznej) ciszy. Zatem ponieważ pole słyszalnego jest dla podmiotu rozszczepione, „po stronie ciszy” cisza nie istnieje – to tylko rożnego rodzaju dźwięki, nawet halucynacyjne. Do „absolutnej” ciszy możemy dotrzeć jedynie próbując zająć miejsce paradoksalnego obiektu, który nas rozszczepia – poprzez taki rodzaj nadmiaru zmieniającego się jak w kalejdoskopie, a zarazem formalnie bezkształtnego dźwięku, który paradoksalnie osiągnie złożony stan bezruchu. W czystej teraźniejszości obiektu, gdzie zostaje zniesiona różnica między podmiotem (świadomością) a przedmiotem (dźwiękiem), zewnętrzne reguły organizacyjne (instynkt, rozum) przestają obowiązywać i podmiot, który jest rozdźwiękiem, staje się swą własną przyczyną.

Atonalita a nevědomí: jedno Adornovo přirovnání a jeho důsledky

100%

Fulka J. , Vomáčka I.

Hudební věda (Musicology)

2021

tom 58

nr 3

413-430

In the present article, the author concentrates on a particular use that Adorno, in his Philosophy of New Music, makes of psychoanalytical terminology. The author attempts to show that in his chapter on Stravinsky, Adorno uses this terminology in an instrumental way, as a means of “pathologizing” Stravinsky’s music, while in the chapter on Schoenberg, the same terminology is explored in view of its potential for shedding new light on the composer’s artistic freedom, as conceived by Adorno especially in relation to Schoenberg’s atonal period. It seems that Adorno regards psychoanalysis as a general theory of mental expression, making possible a new understanding of Schoenberg’s atonal reform and of a dialectical relationship between form and expression in Schoenberg’s atonal music. Given this viewpoint, the author pays particular attention to Adorno’s interpretation of Schoenberg’s Erwartung. In the final part of the text, the author attempts to demonstrate that this interpretation of Erwartung played a fundamental role in Adorno’s polemic with post-war serialism, as presented especially in his essay Vers une musique informelle.

Autor se v článku zaměřuje na způsob, jakým Adorno ve své knize Filosofie nové hudby využívá psychoanalyticky inspirovanou terminologii. Cílem je ukázat, že zatímco v části věnované Stravinskému je tato terminologie využívána instrumentálně, jako nástroj sloužící k „patologizaci“ Stravinského hudby, v části věnované Schönbergovi je prozkoumáván její potenciál k novému chápání umělecké svobody, jak ji Adorno chápe v souvislosti se Schönbergovým atonálním období. Zdá se, že Adorno ve freudovské psychoanalýze vidí především novou teorii psychické exprese, která podle něho umožňuje nové chápání schönbergovské hudební reformy a dialektický vztah formy a exprese v Schönbergových atonálních kompozicích. Z této perspektivy se autor zaměřuje především na Adornovu interpretaci Schönbergova monodramatu Očekávání. V závěrečné části se pokoušíme ukázat, že tento Adornův výklad Očekávání byl určující i pro jeho polemiku s poválečným serialismem, jak je prezentována zejména v textu Vers une musique informelle.