Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Recenzja: ROMAN ROŻDŻEŃSKI, Ateizm, czyli wiara negatywna, Kraków 2016, ss. 343.

100%

Ptak R.

Sympozjum

|

2018

|

nr 1(34)

287-292

2

Patryk Lindenfors, Boga przecież nie ma, przekł. z jęz. szwedz. E. Jaszczuk, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa 2010, ss. 92

80%

Kordonskyy R.

Studia Elbląskie

|

2013

|

tom 14

521-524

3

Joanna Skurzak, Duchowość ateistyczna. Propozycja francuskiej filozofii religii, Wydawnictwo Liberi Libri, Warszawa 2020, s. 117

80%

Cichosz W.

Studia Gdańskie

|

2021

|

tom 48

231-234

4

The Sociopolitical Dimension of the Neoatheistic Worldview

80%

Sieczkowski T.

Prace Kulturoznawcze

|

2017

|

tom 21

|

nr 1

65-78

PL

Celem artykułu jest rekonstrukcja socjopolitycznego poziomu światopoglądu neoateistycznego. Po krótkim omówieniu mojego rozumienia pojęcia światopoglądu analizuję różne taktyki dyskursywne, które nowi ateiści wykorzystują w walce ze światopoglądem religijnym. Taktyki te obejmują konfrontację, agresję, radykalizm, ekspansywność, demitologizację i wybiórczość. Światopogląd neoateistyczny jest więc traktowany jako stanowisko otwarcie antagonistyczne wobec religii i jej roszczenia do udziału w sferze publicznej. Niemniej jednak istnieje powód, dla którego obecność argumentów neoateistcznych w debatach dotyczących miejsca religii w sferze publicznej jest pożądana.

5

Źródło i pragnienie. Teologia znaków czasu w służbie prymatu Boga

70%

Szymik J.

Verbum Vitae

|

2008

|

tom 14

219-240

PL

L'autore propone una lettura dei segni del tempo post-moderno, i quali parlano di Dio come desiderio dell'uomo e pure come fonte che disseta i suoi bisogni. Si parte dalla discussione sul significato dell'espressione "segno del tempo". Dopo un periodizzamento del tempo contemporaneo vengno identificati i tre segni negativi: l'ateismo agressivo, la sociobiologia e la societa dominata dalla hybris. In seguito- vengono individuati i tre segni positivi: il papato, la morte del Giovanni Paolo II nel2005 e le nuove forme di bene generate dana trasformazione della mentalita moderna. Si conclude con alcuni postulati per la teologia dogmatica.

6

Polemika z dwiema tezami na temat Tadeusza Kotarbińskiego

60%

Wołkow M.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2023

|

nr 3

303-326

7

Farewell to Organised Religion — Contemporary Dutch Prose, a Few Texts, Paratexts, and Contexts

60%

Tak-Ignaczak E.

Prace Kulturoznawcze

|

2017

|

tom 21

|

nr 1

95-114

PL

Niniejszy artykuł nakreśla zjawisko literackiego sukcesu trzech współczesnych pisarzy holenderskich: Maartena ‘t Hart, Franki Treur i Jana Siebelinka, których prozę, reprezentującą rozmaite gatunki literackie (między innymi esej, powieść i opowiadanie), łączy tematyka zmierzchu religii, w Holandii do niedawna jeszcze zorganizowanej na zasadzie tak zwanych kolumn ideologicznych, znajdujących oparcie głównie w protestantyzmie i katolicyzmie. Pisarze ci, wyrastający z ortodoksyjnej tradycji kalwińskiej, dominującej na północy Holandii, reprezentują zarówno zanikające społeczności i emancypujące się grupy społeczne, jak i jednostki wchodzące w ich skład, typowe dla społeczeństwa holenderskiego, które współcześnie cechuje wysoki stopień sekularyzacji. ‘T Hart wyszydza kalwiński literalizm biblijny, jak też, podobnie jak Franca Treur, kreśli portret zamkniętych ludowych kalwińskich nisz, podczas gdy Jana Siebelinka fascynuje tragiczna mistyka łaski. T.S. Eliot w eseju Religia i literatura zauważa, iż kultura odchodząca od źródeł religijnych rodzi literaturę, w której religia stopniowo zmienia swą pozycję — początkowo wszechobecna, z czasem staje się przedmiotem sporu, by ostatecznie być postrzegana jako anachronizm. Idąc jego śladem, zauważyć można, iż w prozie ‘t Harta kalwinizm (a właściwie cała tradycja chrześcijańska) jest nadal groźnym ideologicznym wrogiem, którego potrzeba obezwładnienia uzasadnia wszelkie chwyty, z nieszczędzącą niczego zjadliwą satyrą włącznie. Prozę Treur i Siebelinka cechuje natomiast nuta nostalgii i dwuznaczność, co lepiej predestynuje ich niż ‘t Harta do pełnienia funkcji strażników dziedzictwa kulturowego swoich środowisk.

8

Debata Bertranda Russella z Frederickiem Coplestonem na temat istnienia Boga

60%

Mordarski R.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2022

|

nr 4

455-470

EN

This article discusses the main points in the Bertrand Russell and Frederick Copleston’s debate about the existence of God. Copleston defended the cosmological argument based on a sufficient reason and argued against radical contingency in explaining the origin of the world. During the debate, the understanding of necessity was discussed, whether the word ‘God’ is a proper name or a description, whether the universe as a whole can have a cause, and the arguments about the origin of the world formulated in modern physics. The whole debate is an excellent example of the difference between a theist and an atheist with regard to Leibnizian type of the cosmological argument.i

9

Zrozumieć ateizm. Filozoficzny spór o ateizm

60%

Wasyluk P.

Humanistyka i Przyrodoznawstwo. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

|

2015

|

tom 21

10

Emmanuel Lévinas. Praise of atheism

57%

Słomka J.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2020

|

tom 59

|

nr 4

129-146

PL

Lévinas przedstawia ateizm jako pierwotny, dobry stan duszy, przed przyjęciem lub odrzuceniem Boga. Taki opis ściśle związany jest z pojęciem separacji. Człowiek jest bytem stworzonym, ale odseparowanym, a więc samodzielnym, choć nie absolutnym. Pomimo że nie jest causa sui, może istnieć osobno. Taki opis jest radykalnie różny od opisu Augustyna, który pisze o stworzeniu jako uczestnictwie człowieka w Bogu. Podobnie, niemal literalna sprzeczność jest widoczna między twierdzeniem Lévinasa a słowami Tertuliana o duszy z natury chrześcijańskiej. Ważne różnice pokazuje też zestawienie tekstu Lévinasa z teologią K. Rahnera. Rahner przedstawia poznanie Boga jako doświadczenie transcendentalne, atematyczne. Lévinas również pisze, że poznanie Boga jest atematyczne, ale nie podziela Rahnerowego opisu doświadczenia Boga jako pierwotnego doświadczenia transcendentalnego. Według Lévinasa Bóg przychodzi z zewnątrz, przez twarz Innego. Analizy Levinasa są interesujące przede wszystkim dla teologii fundamentalnej i duchowości.

EN

Lévinas presents atheism as the original good condition of the soul before acknowledging or rejecting God. Such description is closely linked to the notion of separation. Man is a created being, but a separated one, self-contained, though not absolute. Even if not causa sui, he may exist on his own. The description is radically different from that by Augustine, who refers to creation as the participation of man in God. Similarly, there is an almost literal contradiction between the statement by Lévinas and the words of Tertullian, claiming that the soul is Christian by nature. A comparison of Levinas’ text with the theology of Karl Rahner also points to significant differences. Rahner presents the awareness of God as a transcendental, unthematic experience. Lévinas also states that the awareness of God is unthematic, however, he does not share Rahner’s description of the experience of God as the primary transcendental experience. According to Lévinas, God comes from outside through the face of the Other. Levinas’ analyses seem highly interesting for fundamental theology and the theology of spirituality.

11

Ateizm, metafizyka i filozofia demokracji. Refleksje o teologii Braci Polskich

51%

Paradowski R. , Paradowska W.

Środkowoeuropejskie Studia Polityczne

|

2023

|

nr 1

71-88

EN

The article is devoted to arguments for the thesis that not only the concept – according to which “God does not exist” (God in the sense given to him by theologies) – is indeed atheistic but also the theory which, initially declaring attachment to the idea of God religiously understood, simultaneously formulates its confession of faith in the socio-cultural and axiological order in a way fundamentally contradictory to the image of God as the highest level of the absolute hierarchy, the personification of absolute power, and exclusive competence to define good and evil. In this sense, atheism is the view of the fundamentally non-hierarchical structure of the world and the non-existence of one absolute authority. In this sense, atheism is (despite the theistic declaration) the worldview of the Polish Brethren.

PL

Artykuł poświęcony jest argumentom na rzecz tezy, że istotnie ateistyczna jest nie tylko koncepcja, zgodnie z którą „Bóg nie istnieje” (Bóg w znaczeniu, jakie nadają mu teologie), ale również teoria, która, wstępnie deklarując przywiązanie do idei Boga religijnie rozumianego, zarazem formułuje swoje wyznanie wiary w porządek społeczno-kulturowy i aksjologiczny w sposób zasadniczo sprzeczny z wizerunkiem Boga jako najwyższego szczebla absolutnej hierarchii, jako uosobienia absolutnej siły i wyłącznej kompetencji do definiowania dobra i zła. Ateizmem w tym rozumieniu jest pogląd o zasadniczo niehierarchicznej budowie świata i o nieistnieniu jednego absolutnego autorytetu i ateizmem w tym rozumieniu jest (pomimo teistycznej deklaracji) światopogląd Braci Polskich.

12

Wybrane zagadnienia wprowadzające w tematykę ateizmu

51%

Krzos B.

|

2020

|

tom 27

273-285

EN

Atheism has been considered an attractive topic of scientific reflection and discussion in the last decade. The field of interest in the study of atheism today overlaps with many areas of scientific research. Having in mind the current prevalence of atheism and when starting to study this issue, one should ask the question about the best possible starting point. The aim of this short article is to look at whether similar issues are recurring in the studied literature. The answer to the problem above is affirmative, as it is indeed possible to notice several themes repeated in various introductions to atheism. These are, first of all, terminological issues, secondly, related to religious faith and its meaning in the psychological and social context, and thirdly, issues of the attitudes of atheists and non-believers to the content of religious faith, as well as historical issues. Due to the abundance of material, the latter have been deliberately omitted from this text. The remaining topics are listed in the above text and discussed briefly.

PL

Ateizm uważa się za atrakcyjny temat rozważań i dyskusji naukowych ostatniej dekady. Pole zainteresowań studiów nad ateizmem pokrywa się dzisiaj z wieloma dziedzinami badań naukowych. Mając na uwadze współczesne rozpowszechnienie ateizmu i przystępując do badania tego zagadnienia, należałoby sobie postawić pytanie o możliwie najlepszy punkt wyjścia. Celem tego krótkiego artykułu jest przyjrzenie się temu, czy w przebadanej literaturze nie powtarzają się podobne zagadnienia. Odpowiedź na postawiony wyżej problem jest twierdząca, jako że istotnie można zauważyć kilka tematów powtarzających się w różnorakich wprowadzeniach do ateizmu. Są to więc przede wszystkim zagadnienia terminologiczne, po drugie związane z wiarą religijną i jej znaczeniem w kontekście psychologicznym i społecznym, po trzecie kwestie stosunku osób ateistycznych i niewierzących do treści wiary religijnej, a także zagadnienia historyczne. Z powodu obfitości materiału, celowo pominięto w niniejszym tekście te ostatnie. Pozostałe tematy zostały w powyższym tekście wyłuszczone i pokrótce omówione.

13

Ateizm – zagrożeniem dla osoby ludzkiej

51%

Zdybicka Z.

Studia Philosophiae Christianae

|

2011

|

tom 47

|

nr 1

15-36

PL

Istotnym rysem kultury europejskiej jest personalistyczna koncepcja człowieka przyjmowana zarówno przez chrześcijaństwo jak i kształtowana przez wieki przez filozofię. Już w średniowieczu wypracowano niezależnie od Objawienia koncepcję człowieka jako osoby, czyli istniejącego podmiotu i sprawcy działań świadomych i wolnych (natury rozumnej) transcendującego świat przyrody i społeczności, strukturalnie związanego z Osobowym Bogiem – Bóg jest ostateczną racją istnienia, natury rozumnej i dynamizmu ludzkiego. W wyniku filozoficznych zawirowań i przemian kulturowych w kulturze europejskiej pojawiły się zwłaszcza w XIX i XX wieku błędne koncepcje człowieka negujące związek człowieka z Bogiem. W drugiej połowie XX wieku w nowym kontekście myślowym i w dyskusji z rozwiązaniami współczesnymi wypracowano nowe filozoficzne wizje człowieka jako osoby (M. A. Krąpiec, K. Wojtyła), ukazując ścisłą więź ludzkiego bytu osobowego z Bogiem. Jasno z nich wynika, że negacja Boga rodzi się z negacji obiektywnej prawdy. Odrzucenie istnienia Boga jako źródła istnienia i struktury bytowej osoby ludzkiej, jej godności i jej dynamizmu – prowadzi do absurdalnych konsekwencji. Ateizm pozbawia osobę ludzką duchowego, transcendentnego wymiaru, ograniczając ludzką wolność i dynamizm. Zamyka człowieka w świecie wartości zmiennych, przemijających, narzędnych i przyporządkowuje go do nich. Prowadzi to do permisywizmu, utylitaryzmu, konsumeryzmu, „duchowej pustki”. Ateizm pozbawia życie ludzkie ostatecznego fundamentu oraz ostatecznego celu (więź z Bogiem przez poznanie i miłowanie). Życie ludzkie staje się bezsensowne, człowiek umierałby nie spełniwszy swych wpisanych w naturę naturalnych inklinacji i dążeń. Odrzucenie Boga (wiary, religii) – to przekreślenie człowieczeństwa człowieka, niszczenie podstaw europejskiej kultury. By „ocalić człowieka” trzeba „ocalić Boga”.

EN

An essential characteristic of European culture is the personalistic conception of man both adopted by Christianity and been developed in philosophy over the centuries. As early as the middle ages, the conception of man as a person was developed, independent of revelation, a conception of an existing subject and agent of conscious and free (rational in nature) acts, transcending the natural and social world, structurally connected with personal God – God is the ultimate reason of existence, of rational nature and of the human dynamism As a result of numerous philosophical and cultural disturbances and changes, particularly in the 19th and 20th century, there appeared in European culture some incorrect conceptions of man negating his connection with God. In the second half of the 20th century new visions of man as a person were developed in a new intelletual context and in discussion with other contemporary solutions (M. A. Krąpiec, K. Wojtyła). These new visions showed the close relation of human personal being to God. It clearly follows from them that the negation of God arises from the negation of objective truth. The rejection of God’s existence as the source of the existence and ontological structure of the human person, of his dignity and dynamism, leads to absurd conclusions. Atheism deprives the human person of his spiritual, transcendental dimension, constraining human freedom and dynamism. Atheism shuts man up in a world of variable, momentary and “tool-like” values, and it makes him the slave of these values. It leads to permissiveness, consumerism, utilitarianism and “spiritual emptiness”. Atheism deprives human life of its ultimate foundation and purpose (the bond with God realized in knowing and love). Thus human life becomes a nonsense; man would die without realizing the inclinations and desires written into his nature. Rejection of God (of faith and religion) means rejection of humanity and the destruction of the foundations of European culture. In order to save the human being, we have to “save” God.

14

Iść za dowodami, dokądkolwiek prowadzą. Nawrócenie słynnego ateisty – profesora Antony’ego Flewa

51%

Maziarka T.

Tarnowskie Studia Teologiczne

|

2014

|

tom 33

|

nr 1

EN

This article presents Antony Flew’ s intellectual journey from atheism to the faith in God. The first part of this article contains criticism of theism which Flew presented in several widely discussed works. The second part refers to three arguments which in the opinion of the philosopher argue for the existence of God. The first of them concerns the existence of the laws of nature and it can be expressed as a question: Where are the laws of nature from? The second is connected with the origin of life: How did life emerge from the dead matter? Finally, the third reason is the existence of the world: Why does the world exist? The theistic point of view, the fruit of the intellectual inquiries, the convert’s words enclose briefly: “I believe that the universe was brought into existence by an infinite Intelligence. I believe that the right of forming intricate structure of the universe is an expression of what scientists refer to as the 'Mind of God'. I believe that the phenomenon of life and its ability to reproduce has its source in God.”

PL

Artykuł relacjonuje intelektualną podróż, od ateizmu do wiary w Boga, jednego z najbardziej znanych filozofów XX wieku – Antony’ego Flewa. Pierwsza część zawiera krytykę teizmu, którą przedstawił Flew w kilku szeroko dyskutowanych pracach. Druga odnosi się do trzech argumentów, które w opinii filozofa przemawiają za istnieniem Boga. Pierwszy z nich dotyczy faktu istnienia praw przyrody i można wyrazić go pytaniem: skąd wzięły się prawa przyrody? Drugi wiąże się z zagadką powstania życia: w jaki sposób życie wyłoniło się z martwej materii? Wreszcie trzecią racją jest sam fakt istnienia świata: dlaczego świat istnieje? Teistyczny punkt widzenia, będący owocem intelektualnych poszukiwań, zwięźle ujmują słowa nawróconego: „Wierzę, że wszechświat został powołany do istnienia przez nieskończoną Inteligencję. Wierzę, że misterne prawa kształtujące strukturę wszechświata są wyrazem tego, co naukowcy określają mianem «Umysł Boga». Wierzę, że fenomen życia i jego zdolność do reprodukcji posiada swe źródło w Bogu”.

15

Zmierzch chrześcijaństwa, chrześcijaństwo zmierzchu

51%

Łysień L.

Świat i Słowo

|

2013

|

tom 11

|

nr 2(21)

53-66

EN

Using a semantically capacious category of decline with reference to the history of Christianity, we clearly see that decline, fall, exhausting of some historical formations of Christianity do not necessarily indicate the gradual disappearance of a evangelical kerygma. On the contrary, it is a chance for a fuller development and bringing forth the hidden novelty of Christ’s message. Thus Nietzsche’s thought (and similar ideas) can be perceived as a refreshing wave which inspires us to reveal and deepen our understanding of the Gospel’s potential.

16

Stawrogin – personifikacja zła

51%

Jastrząb D.

Język. Religia. Tożsamość

|

2017

|

nr 1(15)

135-143

EN

Characters such as Stavrogin in the novel Demons by Fyodor Dostoyevsky reveal the writer’s deep and astute knowledge of demonology. It has long been known that in his novels the writer contained considerations about not only the philosophical but also theological aspects of life, including Christology. His novel Demons is a literary tractate about the destructive influences of nihilistic and communist ideologies, both on society and on the human condition. The central character of the novel is Nikolai Vsevolodovich Stavrogin, the son of Varvara Petrovna, and he is the most demonic hero of Dostoyevsky’s. Ever one of the people whom he encountered fell under his charm, and they would then become be spiritually and morally depraved and ruined. Among the characters that come into contact with Stavrogin are those who then eventually committed suicide. We are dealing with a hero who has become separated and isolated from society, and who comes across as being amoral and demonised. Dostoyevsky was very keen to show a society that creates their rights and the principles of social co-existence without God. Undoubtedly, the novel Demons is in the history of world literature one of the most discerning analyses of a civilization built without God.

17

Czy współczesny człowiek jest jeszcze osobą?

51%

Pater D.

Studia Teologii Dogmatycznej

|

2015

|

tom 1

EN

Taking into consideration the relationship between anthropology and social ethics it seems appropriate to pose the following question: How, in a given society, in view of often controversial anthropological messages, can we introduce ethically and socially justifi ed social relations and on what anthropological foundation should they be based? In modern society Christian social ethics aiming to justify and implement standards, systems and norms, taking part in the public debate concerning bioethical matters regarding the beginning of life, should consider men in an anthropological context and show an anthropological mindset. The concept of person used in anthropology allows to show that human life contains spiritual components which extend beyond biological factors. An ethical consideration of this issue allows to notice that a man can be defined according to a specific moral status. The phrase “man is a person” includes relations between the anthropological definition of man and a moral protection of dignity in society.

18

Niezbywalny i ciągle aktualny wkład Karla Rahnera SJ (1904- 1984) do współczesnej antropologii teologicznej

51%

Bokwa I.

Studia Teologii Dogmatycznej

|

2015

|

tom 1

EN

Karl Rahner is undoubtedly one of the greatest theologians of the twentieth century. He has influenced and is still having an impact on its shape and trends. It can be seen from the example of his theological anthropology. His vision of a man is decidedly theological and perceived as such becomes the most important foundation of anthropology. The message of faith constitutes the highest standard and an unregulated signifi cant expression of a man. Theological interpretation of its essence occurs in the historical and living conditions of dependency and inadequacy of a man. A man is a supernatural existential (übernatürliches Existential), so as a being is qualified to grace by nature, to the supernatural, and finally defined by that reality. The most important event in human life is the fact that God turned to him and revealed him. It allows to read all theological dogmas as statements of anthropology. A man is in fact the point of intersection of God’s revelation and historical experience of himself. For Rahner a man in his deepest essence is a spirit in the world and a hearer of God’s words, a recipient of his revelation possible for recognition by the natural mind. A man is also potentia oboedientialis – an active potency to show God the obedience of faith and love as his supernatural grace. According to Rahner, Christology is the most radical, exceeding everything repetition of theological anthropology. Rahner starts his reflection in the field of theological anthropology from a man and his experience, in order to demonstrate that a man does not exist without God, moreover, a man is unthinkable. In the era of postmodern blurring of the essential philosophical and theological concepts this German theologian presents the basic truth about the legitimacy of being a Christian, the beauty of humanity relies on God, and also about the nonsense and tragedy of atheism. The whole theological thought and activity of Karl Rahner served to demonstrate the falsity and harm of theoretical as well as existential dimension of atheism. A man confirms by every act of his being, thinking and wanting that there is a God who loves his creation.

19

Czy teza o nieistnieniu Boga nie zakłada jego istnienia? Recenzja książki: Jerzy Kochan, De non existentia Dei, czyli o nieistnieniu Boga, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2015.

51%

Kuberska D.

Przegląd Religioznawczy

|

2018

|

nr 3/269

EN

Does the argument about the nonexistence of the God envisage his existance? Book review: Jerzy Kochan, De non existentia Dei, that is the non-existence of God, Scientific Publisher SCHOLAR, Warsaw 2015.

PL

Czy teza o nieistnieniu Boga nie zakłada jego istnienia? Recenzja książki: Jerzy Kochan, De non existentia Dei, czyli o nieistnieniu Boga, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2015.

20

Pokora intelektualna – jak połączyć niewiedzę dotyczącą poznania z pewnością dotyczącą przymierza

51%

Krajewski S.

Logos i Ethos

|

2016

|

nr 2(42)

117-135