Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Ślady nie-obecności. E. Makarova, Kopiści. O zapomnianych artystach z getta białostockiego, przeł. B. Pawletko, Wyd. Galeria im. Sleńdzińskich, Białystok 2023, ss. 694.

100%

Kotkiewicz A. J.

Przegląd Rusycystyczny

|

2024

|

nr 2 (186)

229-234

2

Płomień zgasły przedwcześnie

100%

Pawelec M.

Awazymyz. Pismo historyczno-społeczno-kulturalne Karaimów

|

2011

|

nr 1 (30)

12-14

PL

Utalentowana artystycznie, autorka projektu karaimskiego godła i ekslibrisu Seraji Szapszała. Zginęła z rąk hitlerowców w okupowanej Warszawie. SPROSTOWANIE (Awazymyz 2011, z. 3, s. 2) W artykule Mariusza Pawelca, Płomień zgasły przedwcześnie, „Awazymyz”, 2011, z. 1, s. 12, pojawiła się błędna informacja o autorze ekslibrysu prof. Seraji Szapszała. Nie była nim Lidia Szole, lecz Janusz Tłomakowski. Projekt z dnia 5 maja 1939 r. sygnowany nazwiskiem autora jest przechowywany w kolekcji S. Szapszała w Bibliotece Wróblewskich Litewskiej Akademii Nauk. Janusz Tłomakowski (1896–1980), wilnianin i uczestnik walk o Wilno w wojnie polsko-bolszewickiej w szeregach 13. Pułku Ułanów, był architektem, lecz zajmował się także grafiką. Zaprojektował wiele ekslibrysów, m.in. Józefa Piłsudskiego.

3

Śladami japońskiej sztuki włókna i jej twórców

80%

Watanabe H.

Powidoki

|

2020

|

nr 3

58-67

EN

The movement for the renewal of fiber art, which began in Switzerland, Lausanne, on the initiative of Jean Lurçat and Le Corbusier, has widely resonated in the world. Japanese houses, built of wood, have never had such spacious walls or interiors as European buildings. This is the reason why the tradition of weaving decorative tapestries, characteristic of Western buildings, was not born in Japan. However, a native weaving culture developed, which since the Nara period (710-794) has been constantly perfected under the influence of Buddhist philosophy and customary care for the elegance of the outfit. Deeply rooted in this culture, rich traditions of artistic handicraft and textile techniques were therefore a fertile ground for new ideas coming from Lausanne. The fact that the tradition of weaving tapestries in the European style was not developed in Japan meant that the Japanese did not feel obliged to cultivate it. Thus, they boldly went beyond its framework and sought to express their artistic ideas directly through the form given to the fabric.

4

Samobójstwa artystów i sposób ich prezentacji na łamach przedwojennej prasy

60%

Teler M.

Poradnik Językowy

|

2024

|

tom 814

|

nr 5

47-61

EN

The article presents the ways Polish press of the 1920s and 1930s used to write about suicides of artists. The author analyses the stories of suicidal deaths of five people: theatre actress Alojza Żółkowska, actor and director Józef Poremba-Jaracz, an aspiring painter Helena Niemczewska (the daughter of the watercolourist Julian Fałat), film heartthrob Zbigniew Staniewicz, and theatre actor Sergiusz Niłus (Jerzy Alan). These instances demonstrate that pre-war journalists took a keen interest in the issue, especially the reasons behind the tragedies. Detailed descriptions of the course of events often revealed many details of the stars’ private lives, especially their health-related conditions.

PL

Artykuł przedstawia, w jaki sposób pisano o samobójstwach artystów na łamach prasy z lat 20. i 30. Autor analizuje historie samobójczych zgonów pięciu osób: aktorki teatralnej Alojzy Żółkowskiej, aktora i reżysera Józefa Poremby-Jaracza, aspirującej malarki Heleny Niemczewskiej (córki akwarelisty Juliana Fałata), amanta filmowego Zbigniewa Staniewicza i aktora teatralnego Sergiusza Niłusa (Jerzego Alana). Pokazuje na ich podstawie, że przedwojenni dziennikarze żywo interesowali się tym zagadnieniem, a zwłaszcza przyczynami, dla których dochodziło do tragedii. Szczegółowe opisy przebiegu zdarzeń niejednokrotnie zdradzały wiele szczegółów z życia prywatnego gwiazd, zwłaszcza tych dotyczących ich stanu zdrowia.

5

The cultural life in Vilnius in the interwar period

60%

Białkiewicz A.

Architectus

|

2012

|

tom Nr 2(32)

95--100

EN

During the period of partitions an important centre of keeping Polish national traditions alive was the town of Vilnius. After the fall of the January Uprising the cultural life of the city clearly collapsed. Only after 1919, when Stefan Batory University, closed by czarist authorities in 1832, was reactivated, were the important organizations of artists and scientific societies established in the city. The city soon became the center of the artistic community. As a result of its great achievements in the area of fine arts, theater, literature, architecture, conservation of historical sites and scientific research, Vilnius was an influential cultural center in the interwar period. It is worth emphasizing here the importance of activities of such artistic groups as, for example, Vilnius Association of Artists or Vilnius Association of Independent Artists Painters. The number of the organized exhibitions or activity of the Vilnius artists in Polish and foreign exhibitions constitute a testimony to the presence of this town in the Polish culture. Vilnius during the inter-war period also witnessed some architectural realizations which constituted important achievements of Polish architecture of that time. In this architecture it is clearly visible that architects closely cooperated with other artists such as sculptors or painters. All these phenomena prove the existence of the strong cultural circles during the interwar period that impinged not only on the city itself but far beyond it as well.

PL

W okresie zaborów znaczącym ośrodkiem narodowych tradycji oraz polskości było Wilno. Po upadku powstania styczniowego życie kulturalne miasta wyraźnie się załamało. Dopiero od roku 1919, od momentu reaktywowania zamkniętego przez władze carskie w 1832 r. Uniwersytetu im. Stefana Batorego, powstały tu znaczące organizacje artystyczne oraz towarzystwa naukowe. Miasto wkrótce stało się centrum środowisk twórczych. Sukcesy w dziedzinie plastyki, teatru, literatury, architektury, konserwacji zabytków oraz badań naukowych spowodowały, że Wilno w okresie międzywojennym było znaczącym w kulturze miastem. Należy tu podkreślić znaczenie działalności ugrupowań artystycznych, jak chociażby Wileńskiego Towarzystwa Artystów Plastyków czy Wileńskiego Towarzystwa Niezależnych Artystów Malarzy. Liczba zorganizowanych wystaw oraz aktywność wileńskich twórców w wystawach zarówno polskich, jak i zagranicznych stanowią świadectwo obecności tego miasta w kulturze polskiej. W okresie dwudziestolecia międzywojennego w Wilnie powstały również realizacje architektoniczne stanowiące znaczące osiągnięcia architektury polskiej tego okresu. W architekturze tej wyraźnie widoczne jest współdziałanie architektów z innymi twórcami, jak rzeźbiarzami czy malarzami. Wszystkie te zjawiska dowodzą istnienia w latach międzywojennych istotnego środowiska kulturalnego oddziaływającego nie tylko na samo miasto, ale również daleko poza nim.

6

Inżynierowie i artyści

51%

Trawiński W.

Developments in Mechanical Engineering

|

2020

|

tom nr 15(8)

69--77

PL

Autor artykułu w sposób na poły żartobliwy zajmuje się relacją między działalnością, statusem inżyniera i artysty, szukając cech wspólnych tych zawodów, stylów życia, sposobów patrzenia na świat. Przytacza przykłady twórczej artystycznej działalności wśród naukowców dziedzin politechnicznych i na odwrót ‒ znajduje czynności uznane za typowo techniczne wśród artystów dawnych i współczesnych ‒ Leonarda da Vinci i przedstawicieli nurtu obecnego w sztuce, zajmującego się ruchem rzeczywistym w tzw. mobilach.

EN

The author of the article in a semi-joking manner deals with the relationship between activities, the status of engineer and artist looking for common features of these professions, lifestyles, ways of looking at the world. He cites examples of creative artistic activity among scientists from the polytechnic fields and vice versa, he finds activities considered typically technical among former and contemporary artists ‒ Leonardo da Vinci and representatives of the current in the art dealing with real movement in so-called mobiles.

7

Wskazania dla artystów w przesłaniu św. Jana Pawła II

51%

Marcinkowska B.

Tarnowskie Studia Teologiczne

|

2014

|

tom 33

|

nr 2

EN

Through music people can fully express their feelings and emotions, even the ones of religious nature. Therefore, music is an inseparable part of the liturgy in the Christian Church. The music used during religious ceremonies is aimed at praising God and blessing the faithful. This goal will be accomplished only when the rules referring to sacred music are followed. These rules are found in the documents formed by the Church legislation. The Letter to Artists by St. John Paul II plays the vital role among the regulations. It can be treated as a kind of invitation sent to all people of art, so music as well, to join in the dialogue with the Church. The following article presents the tasks given authors and performers of worship music by the Church, in the context of the message conveyed in the Letter to Artists. Pope writes about their responsibility. At the same time he expresses a wish as far as the beauty they create is concerned. Namely, he wants that beauty to evoke admiration among the next generations.

8

Jak żyć, jak mieszkać?

51%

Mizia M.

Środowisko Mieszkaniowe

|

2014

|

tom nr 13

151--156

PL

Renzo Piano twierdzi, że era rozlewających się miejskich peryferii już minęła. Dywany płasko rozciągających miejską tkankę tarasowych domostw ekspansywnie rozbudowujących infrastrukturę techniczną są zbyt kosztowne i wyniszczające, a system jako taki musi przejść do historii. Jedynie dogęszczające wysokościowce – miasta wertykalne wykorzystujące brownfields, czyli miejskie obszary niezabudowane, mogą sprostać potrzebie ekspansji budowlanej o charakterze "implozji", czyli dośrodkowego rozwoju miast. Rysuje się zatem tendencja rugowania zabudowy podmiejskiej, satelitarnej, nawet wiejskiej, na rzecz intensywnych skupisk miejskich i możliwie nieskażonej natury wokół. Gdzie zatem ulokować atawistyczną ludzką potrzebę "wiejskiej ciszy" – mieszkania pośród drzew, potrzeby stałego kontaktu z przyrodą, trwogi wysokości, w końcu umiłowania bezpiecznej skali "małych miast" zgodnej z tendencją ruchu citta slow. Z drugiej jednak strony coraz bardziej rysuje się niedostosowanie współczesnej populacji do samodzielności przetrwania i konfrontacji z nieograniczoną naturą. "Przygoda" nabrała wymiaru sportowego wyczynu, aktu bohaterstwa, śmiertelnego wyzwania.

EN

Renzo Piano is of the opinion that the era of the sprawling urban peripheries is over. The vast flat areas of terraced houses stretching expansively the urban tissue and the technical infrastructure are too costly and crippling to the economy and the whole system has to pass into history. It is only the dense high-rise buildings – vertical cities making use of the so called brownfields that is the urban un-built up areas, that may satisfy the need for the construction boom that has the character of an "implosion" that is a centripetal development of cities. Thus, one observes a trend to eradicate suburban, satellite and even rural architecture in favor of intensive urban housing and the possibly uncontaminated nature around. Therefore where is the place for the atavistic human need for "rural peace" – for living among the trees and for permanent contact with nature and the fear of heights; and finally what about the love of the safe scale of "small cities" which is in accord with the tendency of the "citta slow" movement. Yet on the other hand, one notices an ever greater lack of adjustment of the contemporary population to being able to survive on one’s own and confront unbounded nature. "Nature" has acquired the dimension of a sports achievement, an act of heroism and a lethal challenge.

9

Interpretacja sytuacji ekonomicznej artystów współczesnych w Polsce w świetle koncepcji anomii i dewiacji społecznej

50%

Franckiewicz-Olczak I.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2018

|

nr 66

75-89

EN

The diffuse of artistic world and economy may lead to anomie and deviance. The article starting with typology of myths connected with artists, focuses on changes in artistic existence. The text basing on interpretative attitude of Howarda S. Beckera, analyse the changeability and relativity of artistic world deviance and making use of Merton’s 5 types of deviance shows the way of artists’ behaviour.

PL

Przenikanie się świata artystycznego z innymi światami go otaczającymi, szczególnie ze światem wolnorynkowej gospodarki, może powodować anomię i sprzyjać zachowaniom dewiacyjnym. Tekst, w oparciu o typologię mitów związanych z artystami, omawia obszary społecznego ich funkcjonowania, w których zaszły najdalej posunięte zmiany. Odwołując się do teorii dewiacji w interpretatywnym ujęciu Howarda S. Beckera, próbuje wykazać zmienność w czasie i względność dewiacyjności świata artystycznego, a sięgając po Mertonowskie typy idealnego przystosowania, obrazuje sposoby funkcjonowania artystów w bieżącej rzeczywistości społeczno-gospodarczej.

10

Trójmiejskie życie kulturalne w stanie wojennym i… „powojennym”

41%

Grey J.

Dzieje Najnowsze

|

2017

|

tom 49

|

nr 4

PL

Artykuł obrazuje realia funkcjonowania ludzi kultury w Trójmieście po wprowadzeniu stanu wojennego. Zanalizowano codzienność twórczą aktorów, pisarzy, plastyków, fotografików, by móc odpowiedzieć na pytanie, czy stan wojenny wpływał na swobodę twórczą środowiska. Zestawiono działania oficjalnych instytucji ze zrodzonymi po ogłoszeniu stanu wojennego formami kultury niezależnej, która swobodnie działała dopiero w Kościele katolickim. Całość uzupełniono prezentacją konkretnych postaw ludzi, dla których stan wojenny wymusił nowy etap działania.The article describes the reality of people of culture in the Tri-City after the imposition of martial law. It presents an analysis of everyday creativities of actors, writers, artists, and photographers, in order to answer the question whether the martial law in Poland influenced in any way the creative freedom of the community. It compares actions undertaken by official institutions with those forms of independent culture that developed under martial law only within the Catholic Church. This is supplemented with a presentation of individual people forced by martial law to enter a new stage of actions.

11

Stan wojenny w opowieściach biograficznych polskich artystów emigrantów

41%

Ferenc T. , Katedra Socjologii Sztuki I. S. , tomasz.ferenc@wp.pl

|

PL

Wprowadzenie stanu wojennego w Polsce w 1981 r. miało poważne konsekwencje polityczne, społeczne i gospodarcze. Jest to okres, w którym znacząco wzrósł potencjał emigracyjny wśród Polaków. Znalazło to swoje odzwierciedlenie także wśród środowisk twórczych. Artykuł ukazuje losy artystów, którzy zdecydowali się na wyjazd z kraju lub też na trwałe pozostanie poza Polską. Korzystając z opowieści biograficznych twórców mieszkających w Paryżu, Berlinie, Londynie i Nowym Jorku, wyodrębniono te fragmenty narracji, które dotyczyły właśnie tego okresu. Ukazano roz¬maite okoliczności wyjazdów w kontekście czynników osobistych, środowiskowych oraz historycznych. Mimo że losy poszczególnych artystów mają za każdym razem indywidualny rys, możliwe jest zrekonstruowanie społecznych mechanizmów wpływających na podejmowane przez nich decyzje oraz ukazanie wspólnych doświadczeń emigrantów. Istotnym elementem tekstu jest też zwrócenie uwagi na system represji stosowanych przez ówczesne władze, np. na tzw. politykę paszportową. Tekst obok prezentacji losów polskich twórców podejmuje problem emigracji w kategorii kulturowej straty, którą ponosi nie tylko jednostka opuszczająca swój kraj, lecz także pozostawiane przez nią społeczeństwo.

EN

The introduction of martial law in Poland in 1981 had serious political, social and economic consequences. It is a period in which significantly increased the migration potential among Poles. This was reflected also among artistic environment. The article shows the fate of artists who have decided to leave the country or remain permanently outside Poland. From biographical stories of artists living in Paris, Berlin, London and New York fragments of narrations relating to this period ware separated and analyzed, due to show various migration circumstances in the context of personal, environmental and historical factors. Although the fate of individual artists had each time an individual shape, it is possible to reconstruct the social mechanisms commonly shared by most of immigrants. An important element of the text is describing the system of repression used by the authorities, such as the so-called passport policy. The text next to the presentation of the fate of Polish émigré artists, deals with the problem of emigration in the category of cultural loss which is bear not only by the individuals but also by whole society.

12

Przyjaźń brata Kaliksta Kłoczki z artystami

41%

Derdziuk A.

Studia Elbląskie

|

2024

|

tom 25

117-130

EN

This text presents the friendly relations of the Servant of God Kalikst Kloczko, a humble carpenter brother of the Warsaw Province of the Order of Capuchin Friars Minor, with painters, sculptors, musicians and fellow Capuchin friars endowed with artistic abilities and a love of tinkering. The humble Capuchin, who lived from 1930 to 2013, served in Capuchin friaries in Zakroczym, Lublin and Lubartów. He was distinguished by extraordinary simplicity in his relations with people, as well as great sensitivity to others. He was a talented carpenter, capable of finding ingenious construction solutions. He was sincere friends with many artistically gifted people who were able to realize their passions in the form of creating sculptures, mosaics, painting pictures and making other artifacts. They were captivated by his sensitivity to beauty, as well as his openness to God and others. They claimed that they owed him not only practical help in preparing the workshop for artistic work, but also drew inspiration from him for the works they created.

PL

Niniejszy tekst prezentuje przyjacielskie relacje Sługi Bożego Kaliksta Kłoczki, pokornego brata stolarza z Warszawskiej Prowincji Zakonu Braci Mniejszych Kapucynów, z artystami malarzami, rzeźbiarzami, muzykami oraz współbraćmi kapucynami obdarzonymi zdolnościami plastycznymi i zamiłowaniem do majsterkowania. Pokorny kapucyn, żyjący w latach 1930–2013, posługiwał w kapucyńskich klasztorach w Zakroczymiu, Lublinie i Lubartowie. Odznaczał się niezwykłą prostotą w relacjach z ludźmi, a także wielką wrażliwością na drugiego człowieka. Był utalentowanym stolarzem, potrafiącym znajdować genialne rozwiązania konstrukcyjne. Szczerze przyjaźnił się z wieloma artystycznie uzdolnionymi osobami, które potrafiły realizować swoje pasje w tworzeniu rzeźb, mozaik, malowaniu obrazów i wykonywaniu innych artefaktów. Były one pod urokiem jego wrażliwości na piękno, a także otwartości na Boga i drugiego człowieka. Twierdziły, że zawdzięczają mu nie tylko praktyczną pomoc w przygotowywaniu warsztatu do prac artystycznych, ale czerpały od niego inspiracje do tworzonych dzieł.

13

Środowisko artystyczne w Białej Podlaskiej pod rządami Hieronima Floriana Radziwiłła: malarze i rzeźbiarze

41%

Paliušytė A.

Rocznik Lituanistyczny

|

2017

|

tom 3

PL

Artykuł traktuje o środowisku malarzy i rzeźbiarzy w Białej Podlaskiej za księcia Hieronima Floriana Radziwiłła (1747–1760). Zostaną w nim poruszone kwestie dotyczące kształtowania się grupy artystów dworskich, ich pochodzenia oraz życia społecznego i artystycznego, a także sposobów współpracy artystów różnego pochodzenia. The article presents the community of artists (painters and sculptors) in Biała Podlaska under Prince Hieronim Florian Radziwiłł (1747–1760). The study focuses on the problem of artists’ origins and characterizes their social and professional life. It presents social and cultural differences between the artists of various origins, and also describes their coexistence and interactions.

14

Organizacja grobownictwa wojennego w Monarchii Austro-Węgierskiej 9. Wydział Grobów Wojennych (Kriegsgraber-Abteilung) przy Ministerstwie Wojny - powstanie i działalność w latach 1915-1918

36%

Schubert J.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2009

|

tom R. 106, z. 3-A

169-200

PL

Artykuł poświęcono historii powstania, organizacji i działaniom służb grobownictwa wojskowego w armii austro-węgierskiej - na szczeblu Ministerstwa Wojny - w latach I wojny światowej. W artykule oparto się w przeważającej części na dokumentach wojskowych z lat 1915-1918, znajdujących się w zbiorze Ministerstwa Wojny monarchii austro-węgierskiej. Dodatkowe informacje pochodzą z Archiwum Państwowego w Krakowie, Państwowego Wojewódzkiego Archiwum we Lwowie oraz literatury przedmiotu.

EN

The paper is devoted to the history of establishment, structure and activities of the graveyard services for the military in the Austro-Hungarian army at the War Ministry level in the years of the World War I. The paper is based mostly on military documents from the years 1915-1918 that were a part of the Austro-Hungarian Monarchy War Ministry collection. Additional information comes from the National Archives in Krakow, District Public Archives in Lviv and academic literature.

15

Józef Wilk i inni polscy artyści działający w armii austriackiej przy tworzeniu cmentarzy wojskowych w Przemyślu i Galicji Środkowej

36%

Schubert J.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2008

|

tom R. 105, z. 7-A

113-148

PL

W artykule podjęto próbę przedstawienia sylwetki artystycznej Józefa Wilka i kilku innych artystów pracujących w oddziałach armii austriackiej zakładających cmentarze wojskowe w Przemyślu i Galicji Środkowej w okresie I wojny światowej.

EN

The article is an attempt at presenting the artistic profile of Józef Wilk and other artists who worked in the Austrian army forces that set up military cemeteries in the city of Przemyśl and in Central Galicia during World War I.