Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

"Życie zawsze ma rację, a architektura się myli..." (Le Corbusier) : międzywojenna architektura mieszkaniowa w kontekście zmian wprowadzonych przez jej użytkowników

100%

Świt-Jankowska B.

|

tom R. 108, z. 4-A/2

416--421

PL

Artykuł dotyczy problematyki związanej z "drugim" życiem architektury mieszkaniowej. Po pierwszym okresie, związanym bezpośrednio z budową, architektura mieszkaniowa często jest przebudowywana lub rozbudowywana przez swoich właścicieli. W długiej perspektywie czasowej często mamy do czynienia z sytuacją, w której istniejąca zabudowa, choć nadal w dobrym stanie technicznym, nie ma już wiele wspólnego z pierwotną koncepcją. Jak można zinterpretować to zjawisko?

EN

This paper applies to problems related to the "second" life residential architecture. After the first period, directly related to construction, the housing architecture is often rebuilt or extended by their owners. In the long term, we often have to deal with a situation in which existing buildings, but still in good condition, no longer has much in common with the original concept. How can we interpret this phenomenon?

2

Architektura wielorodzinnych domów spółdzielni budowlano-mieszkaniowych w Warszawie w okresie międzywojennym (1918-1939)

100%

Wąsowski P.

|

tom T. 53, z. 1

28-45

PL

W warszawskiej panoramie budownictwa mieszkaniowego okresu międzywojennego istotne miejsce pod względem ilościowym i jakościowym zajmowała architektura wielorodzinnych domów spółdzielni budowlano-mieszkaniowych o charakterze własnościowym. Wybudowały one 15% z ogółu nowych izb wzniesionych w Warszawie w okresie międzywojennym. Kulminacja działalności spółdzielni budowlano-mieszkaniowych przypadła na lata dwudzieste XX wieku. Była to dekada odrzucania modelu kamienicy z przełomu XIX i XX wieku z jej wadami: skrajnym zagęszczeniem zabudowy na działce, niedostatkami doświetlania i przewietrzania mieszkań. W tym czasie jeszcze nie wykrystalizował się i nie okrzepł dopiero formujący się model zabudowy osiedlowej. Praca dotyczy rozwiązań często pośrednich - hybrydowych. Badania architektury wielorodzinnych domów spółdzielni budowlano-mieszkaniowych przeprowadzono na trzech poziomach: urbanistyczno-sytuacyjnym, rozwiązań funkcjonalnych mieszkań i zagadnień estetycznych. Parcele, na których wznoszono domy spółdzielni własnościowych charakteryzowały się dużym zróżnicowaniem usytuowania i wielkości, rzutującym na sposób zabudowy. Zbiór domów warszawskich spółdzielni budowlano-mieszkaniowych objętych badaniami został podzielony na dwie grupy: domy pojedyncze w zabudowie zwartej oraz zespoły domów w zabudowie obrzeżno-blokowej. W obu częściach zbioru wyodrębniono podgrupy według stanu relacji przestrzeni zabudowanych i niezabudowanych na działce oraz ich stopnia otwierania się na otoczenie. W grupie domów pojedynczych w zabudowie zwartej wyróżnione zostały: układy zamknięte - modernizacje planu kamienicy, układy półotwarte - domy z podwórzami otwartymi na ulicę, układy otwarte - domy na planach w kształcie liter "H" i "T". W grupie zespołów domów w zabudowie obrzeżno-blokowej zostały sklasyfikowane: układy zamknięte - zespoły domów tworzących duże wewnętrzne dziedzińce, układy półotwarte - zespoły domów z wewnętrznymi dziedzińcami otwierającymi się na ulicę, układy półotwarte - zespoły domów o rozplanowaniu pośrednim, łączącym zabudowę obrzeżno-blokową i linijkową. Jako podstawę klasyfikacji rozwiązań funkcjonalnych mieszkań w domach spółdzielni budowlano-mieszkaniowych przyjęto organizację komunikacji w domach i mieszkaniach. Odzwierciedlała ona obyczaj mieszkaniowy, zmiany układów zabudowy, wyposażenia w instalacje oraz wpływ nowych idei strefowania funkcjonalnego na układy wewnętrzne mieszkań. Według kryterium organizacji komunikacji układy funkcjonalne rozpatrywanych mieszkań dzielą się na: mieszkania z wejściami głównym i kuchennym dostępnymi z oddzielnych klatek schodowych, mieszkania z wejściami głównym i kuchennym dostępnymi z jednego podestu klatki schodowej, mieszkania z jednym wejściem. Architektura wielorodzinnych domów warszawskich spółdzielni budowlano-mieszkaniowych charakteryzowała się szeroką gamą rozwiązań estetycznych. Przyjmując jako kryterium upraszczanie i geometryzację kompozycji architektonicznej budynków (bryły, artykulacji i dekoracji), można uszeregować je w sposób ukazujący płynne przejście od wczesnomodernistycznej estetyki czerpiącej jeszcze z historyzmu, aż do estetyki dojrzałego modernizmu. Rozwiązania estetyczne domów stołecznych spółdzielni budowlano-mieszkaniowych mieszczą się w ramach czterech nurtów określonych dla potrzeb systematyki materiału badawczego jako: modernistyczny klasycyzm, modernistyczny historyzm, umiarkowany modernizm oraz dojrzały modernizm. Na każdej płaszczyźnie: układów sytuacyjno-urbanistycznych, rozwiązań funkcjonalnych mieszkań oraz estetyki, architektura wielorodzinnych domów spółdzielni budowlano-mieszkaniowych była rozpięta między tradycją a nowoczesnością. Zawierała ogniwa pośrednie między modelem kamienicy przełomu XIX i XX wieku, a typem modernistycznego domu - tworzywa XX - wiecznych osiedli.

EN

A significant quantitative and qualitative share of the mid-war housing spectrum was taken by the architecture of multi-family proprietary houses developed by the building and housing cooperatives. Those supplied 15% of the new residential space total built in mid-war Warsaw. The climax of activities of the building and housing cooperatives was noted in the twenties of the 20th century. It was that very decade to reject the model of the 19th and 20th c. tenement with all its characteristic disadvantages, like the extreme build-up density of a lot, insufficient lighting or poor ventilation. At that time the pattern of the newly emerging housing estates had not been well settled down yet, therefore the study often refers to the intermediate - hybrid solutions. The research into the multi-family houses developed by the building and housing cooperatives was performed on three levels: the urban planning and situational one, that of the functional solutions for the apartments and finally the aesthetic aspects. The lots to be built-up with houses developed by the building and housing cooperatives differed much in terms of their location and area, which consequently determined the manner of future development. The catalogue of houses developed by Warsaw cooperatives comprised by this study was divided into two groups: detached houses in densely built-up areas and groups of houses developed following the peripheral estate pattern. Both of these contain subgroups defined by relations of the developed and undeveloped areas of a lot as well as the degree of opening towards the surroundings.

3

Architektura Brześcia nad Bugiem w latach II Rzeczypospolitej

80%

Pszczółkowski M.

|

tom T. 59, z. 3

5--32

PL

Brześć nad Bugiem to miasto, którego szczególny rozwój przypadł na lata międzywojenne. W tym okresie pełniło ono funkcję stolicy województwa, będąc siedzibą licznych organów administracji wojewódzkiej i powiatowej. Nowa ranga przyczyniła się do rozwoju urbanistycznego i architektonicznego miasta. Zadaniem priorytetowym stało się wprowadzenie zabudowy monumentalnej kształtującej wielkomiejski wizerunek, okazałe formy architektoniczne miały też dowodzić potęgi i stabilności państwa polskiego. Rozwijała się w tym nurcie także architektura mieszkaniowa, związana m.in. z potrzebami kadr urzędniczych. W architekturze międzywojennego Brześcia można doszukać się wszystkich charakterystycznych dla tej epoki zjawisk stylistycznych, począwszy od klasycyzmu akademickiego, poprzez klasycyzm zmodernizowany i style narodowe w różnych odmianach, aż do skrajnego funkcjonalizmu. Pomimo peryferyjnego położenia miasta w skali kraju oraz typowych dla Kresów Wschodnich problemów w zakresie planowania przestrzennego, realizowana tu architektura reprezentowała wysoki poziom artystyczny, szczególnie w odniesieniu do gmachów użyteczności publicznej. Budowle tego okresu cechują się oryginalnością i znaczną różnorodnością form, w wielu przypadkach nie ustępując pod względem klasy architektonicznej gmachom Warszawy czy innych wielkich miast ówczesnej Polski zachodniej. Stolica kraju miała duży wpływ na wyraz architektoniczny Brześcia, przede wszystkim z racji pochodzenia projektujących tu architektów, w większości będących przedstawicielami środowiska warszawskiego.

EN

In the interwar period Brest developed rapidly. At that time, the city was the capital of the Polesia voivodeship. Therefore, numerous administrative authorities had their headquarters here. It added to urban and architectural development of Brest. The task of great importance was to introduce monumental architecture and, consequently, to establish the urban image of the city. Splendid forms were to demonstrate power and stability of the Polish state. Another significant issue was to design housing estates for the Polish officials who appeared in Brest after 1918. The interwar architecture of Brest presents all the mainstream stylistic phenomena typical of that time: academic classicism, modern classicism, various national styles and, finally, pure functionalism. Even though the city was located in the borderlands and had to face problems of urban planning, its architecture presented quite high artistic level, especially in terms of public buildings. These were characterized with distinguished forms; and certain buildings were almost as impressive as the ones in Warsaw or other important cities in Poland. It is worth noticing that Brest was under influence of Warsaw, mainly because of the fact that several architects working here came from the capital of Poland.