Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Anthroponyms in a Farmer’s Diary from the Beginning of the 20th Century (Motivation and Functional Analysis)

100%

Oronowicz-Kida E.

|

tom 62

57-71

EN

Anthroponyms in a Farmer’s Diary from the Beginning of the 20th Century (Motivation and Functional Analysis)The paper studies the work by Andrzej Urban entitled “Pamiętnik. Nasz ród, moja rodzina i moje przy niej losy” [A Diary. Our Kind, My Family and My Life with Them], a farmer from the Podkarpacie Region who was born in Lutcza. It was published twice, in 1936 and in 2015, and not only signifi cantly enriched Polish diary literature, but also serves as a source for recently developing research into oral history. The analysis in this article is based on the second edition of the “Diary”, which repeats the text written by the author verbatim, with all its spelling, syntactic and stylistic imperfections. It is a precious piece of material for research for not only historians and sociologists, but also for linguists.The material basis for the article are numerous official and unofficial anthroponyms occurring in Urban’s narrative. These are authentic onyms that have mostly reference, informative and expressive functions. Their use, especially referring to generally known persons in the social micro- and macro-scale, has a positive effect on the authentication of the described events. They also characterise the author of the text indirectly, showing, for instance, his somewhat deep onymic awareness and historical knowledge.

2

Zawód jako nazwisko w dolinie franko-prowansalskiej w XIV wieku

85%

Corino Rovano S.

|

nr 1

EN

Professional determinations represent a classic naming strategy. Even today many surnames recall those that were medieval professions such as the caligarius. Moreover, this anthroponym it is a nickname with special status; in fact, it indicates the role actually played by the individual within his community, rather than being a sort of individual characteristic appellation such as baldness or stature, until it becomes hereditary. The study aims to investigate the type of professional bynames related to the rural location, the type of source taken into consideration (a tax source) and the linguistic features involved.

PL

Określenia zawodowe reprezentują klasyczną strategię nazewniczą. Nawet dzisiaj wiele nazwisk przypomina nazwy, które określały średniowieczne zawody, np. kaligarius. Co więcej, ten antroponim jest przydomkiem o szczególnym statusie; w rzeczywistości wskazuje on raczej na rolę odgrywaną rzeczywiście przez osobę w obrębie jej wspólnoty, a nie jest rodzajem indywidualnej, charakterystycznej apelacji, takiej jak łysina czy postawa, aż do momentu, gdy stanie się ona dziedziczna. Celem badania jest określenie typów nazw zawodowych (przezwisk) związanych z obszarami wiejskimi, z wykorzystaniem jednego rodzaju źródła (źródło podatkowe) oraz cech językowych.

3

Wschodniosłowiańskie nazwy miejscowe motywowane przez nazwy osobowe i ich funkcje (ujęcie diachroniczne)

80%

Hrynkiewicz-Adamskich B.

|

tom 59

241-253

EN

The article focuses on Russian place names motivated by personal names. The anthropogenic character of the cultural and social phenomenon that is a city is reflected in them in a very special way. The aim of the article is to take a look at the functions served by place names as language signs, as well as cultural collective symbols, instruments of communal identification of group representations, and vehicles of collective memory. The analysis provided shows that throughout history, the users of Russian language moved from place name-giving based on realistic meaning (localization, orientation and possessive functions) to their extensive usage for pragmatic purposes (ideological function). However, Russian oikonyms, especially the constructions based on anthroponyms presented here, seem to enduringly remain the signs stabilizing (cumulative function) and creating (performative function) a socio-topographic space.

4

O imieniu Krystyna – szkic onomastyczno-teologiczny

71%

Horyń E. , Zmuda E.

|

nr 12

130-139

EN

This article is an attempt to characterize the name Krystyna from the onomastic-theological point of view. The presented linguistic analysis is diachronic. On the one hand, it focuses on the presentation of this anthroponym as a baptismal name on the background of nationwide and regional naming traditions, and on the other, describes its popularity in religious names. The study also includes geography and frequency data from individual regions of Poland.

5

Tłumaczenie antroponimów sztucznych na przykładzie francuskiego i angielskiego przekładu powieści „Pod Mocnym Aniołem” Jerzego Pilcha

71%

Strzelecka K. W.

|

tom 5

|

nr 2

152-165

EN

The aim of this work is to present the problem of translation of fictive anthroponyms on the example of French and English version of „Pod Mocnym Aniołem” by Jerzy Pilch by answering the questions: how those fictive anthroponyms are translated and which techniques are used the most often. For this purpose, we analyze translation techniques of anthroponyms in French and English and the connection between the form of an anthroponym and the translator’s choice. In this category, literal translation has the highest frequency (18 French and 19 English names of the total 30), the other techniques are literal translation with borrowing, borrowing, functional equivalent, reduction, and addition. The names of all characters created by the writer are difficult to translate because those elements do not have any equivalents known by the culture of the target language.

PL

Artykuł porusza problem tłumaczenia antroponimów sztucznych na przykładzie francuskiego i angielskiego przekładu powieści „Pod Mocnym Aniołem” Jerzego Pilcha. Celem pracy jest odpowiedź na pytanie w jaki sposób tłumaczone są nazwy własne osobowe, które z natury rzeczy nie posiadają swoich ekwiwalentów uznanych w językach docelowych oraz jakie techniki tłumaczenia przeważają w ich przekładzie. W tym celu autorka przeanalizowała techniki tłumaczenia zastosowane wobec antroponimów sztucznych w dwóch przekładach powieści i zbadała związek pomiędzy formą nazwy osobowej a wyborem tłumacza. W przekładzie tej kategorii nazw dominującą techniką okazało się być tłumaczenie syntagmatyczne; na 30 nazw własnych z tekstu oryginalnego przetłumaczonych w ten sposób zostało 18 antroponimów w języku francuskim i 19 w języku angielskim. Pozostałe zidentyfikowane techniki to kolejno: tłumaczenie syntagmatyczne z reprodukcją, reprodukcja, ekwiwalent funkcjonalny, pominięcie i dodanie. Nazwy bohaterów wykreowane przez pisarza są wymagające w tłumaczeniu, ponieważ tłumacz nie może oprzeć się na żadnym użytym wcześniej sposobie ich tłumaczenia i stanowią wyzwanie, zwłaszcza kiedy są silnie związane z kulturą języka docelowego.

6

Pseudonimy na portalu randkowym. Analiza semantyczna wybranych nazw

71%

Ozimska J. I.

|

nr 2

EN

This paper presents online dating-site nicknames created by Polish-speaking users. After a theoretical introduction about comments on the functioning of dating sites, terminological considerations about the online nickname against other anthroponyms, and the presentation of the nicknames’ functions in relation to the current classification of the functions of literary works’ titles found in translation literature, the results of the study were presented, which included over 30,000 real names out of 1.3 million existing logins. The analysis has revealed that the classification proposed by Bechar-Israeli is still valid. Nicknames belong to the following main categories: pertaining to a person’s self: first names, character traits or physical appearance; related to literature, fairy tales, characters from films, plays, and television; named after famous people; related to flora and fauna; related to the medium, technology, computer names; containing play with language and typography; sex-related and provocative. The list of excerpted names contained a huge number of nicknames influenced by English or derived from anthroponyms.

PL

Celem artykułu jest analiza pseudonimów internetowych (nicków) tworzonych przez użytkowników polskiego portalu randkowego. Po wstępie teoretycznym obejmującym uwagi dotyczące funkcjonowania portali randkowych, rozważania terminologiczne na temat pseudonimu internetowego na tle innych antroponimów oraz przedstawieniu funkcji pseudonimów w nawiązaniu do obecnych w literaturze przekładoznawczej klasyfikacji funkcji tytułów dzieł literackich, zaprezentowano wyniki badania, któremu poddano ponad 30.000 realnych nazw spośród 1,3 mln istniejących loginów. Analiza semantyczna pozwoliła na wyodrębnienie następujących kategorii, nawiązujących do modelu zaproponowanego przez H. Bechar-Israeli: nazwy zawierające prawdziwe imię; związane z własną osobą; odnoszące się do medium, technologii i ich właściwości; związane z florą, fauną i obiektami nieożywionymi; wykorzystujące zabawy słowne; nawiązujące do postaci literackich, filmowych, bajkowych oraz do znanych osób; odnoszące się do seksu i prowokacyjne. Zgromadzony materiał potwierdził tezę o niewielkiej kreatywności bywalców portali randkowych, korzystających w akcie nominacji z dużą częstotliwością z derywowanych odatroponimicznie loginów zawierających dla odróżnienia liczebniki, jak również posługujących się w dużej mierze językiem angielskim.

7

Библейское имя в составе белорусских и польских фразеологизмов

57%

Olecka A.

|

tom 17

305-327

EN

The article focuses on the role of biblical anthroponyms in the phraseology of both Belarusian and Polish. It delves into the characteristics of the process of appellativization and highlights the phonetic peculiarities of biblical anthroponyms and analyses phraseologisms with the same anthroponymic component in both Slavic languages. The descriptive method allows to careful study of the structure, semantics and figurative content of phraseologisms, which makes it possible to identify similarities and differences between them. The abovementioned method also includes the examination of phraseological equivalents, that is, the equivalents of phraseological expressions in both languages. In addition, attention is drawn to the phonic characteristics of anthroponyms, which can affect the perception of phraseologisms and their equivalents by users of both languages. It is also important to consider the intercultural context. Some phraseological units may be common to both languages due to the Christian roots and the links of both nations with pan-European culture. However, despite the common source of the sacred text, biblical phraseologisms can differ grammatically, semantically and stylistically, which is due to the evolution of languages and the cultural and linguistic specifics of both communities. The analysis also illustrates certain deficiencies or quantitative differences in language materials, which may be due to historical, social and cultural circumstances of both languages. The existence of these differences underscores the need for further, in-depth research on Biblical names in Belarusian and Polish phraseology, as well as the prospect of expanding research into other Slavic languages.

PL

Prace nad rolą antroponimów biblijnych w białoruskiej i polskiej frazeologii skupiają się na wielu aspektach, w tym na procesie apelatywizacji, fonetycznych cechach imion biblijnych oraz analizie frazeologizmów z tym samym antroponimicznym komponentem w obu językach słowiańskich. Metoda opisowa umożliwia dokładne zbadanie struktury, semantyki i obrazowej treści frazeologizmów, co pozwala na identyfikację podobieństw i różnic między nimi. Metoda opisowa obejmuje również badanie ekwiwalentów frazeologicznych, czyli odpowiedników wyrażeń frazeologicznych w obu językach. Ponadto, zwraca się uwagę na foniczne cechy antroponimów, co może wpływać na percepcję frazeologizmów i ich ekwiwalentów przez użytkowników obu języków. Ważnym aspektem jest również uwzględnienie interkulturowego kontekstu. Część frazeologizmów może być wspólna dla obu języków ze względu na chrześcijańskie korzenie i związki obu narodów z ogólnoeuropejską kulturą. Jednakże, mimo wspólnego źródła tekstu sakralnego, frazeologizmy biblijne mogą różnić się gramatycznie, semantycznie i stylowo, co wynika z ewolucji języków i specyfiki kulturowo-językowej obu społeczności. Analiza ilustruje także pewne braki lub różnice ilościowe w materiałach językowych, co może być wynikiem historycznych, społecznych i kulturowych uwarunkowań obu języków. Istnienie tych różnic podkreśla potrzebę dalszych, pogłębionych badań nad biblijnymi imionami w frazeologii białoruskiej i polskiej, a także perspektywę rozszerzenia badań na inne języki słowiańskie.

RU

Даследчыкі біблійных антрапонімаў беларускай і польскай фразеалогіі сваю ўвагу засяроджваюць на некалькіх аспектах, між іншым, на апелятывацыі, фанетычных рысах біблійных імён, а таксама на аналізе фразеалагізмаў з такім самым антрапанімічным кампанентам у абедзвюх славянскіх мовах. Апісальны метад дае магчымасць распазнаць будову, семантыку івобразнае напаўненне фразеалагічных адзінак і, гэтым самым, дазваляе знайсці падабенствы і адрозненні паміж імі. Пры дапамозе апісальнага метада адбываецца і параўнальны аналіз фразеалагізмаў, увага звяртаецца на выяўленне фразеалагічных эквівалентаў. Аналізуецца фанетычны вобраз антрапонімаў, які можа ўплываць на ўспрыманне фразеалагізмаў і іх эквівалентаў карыстальнікамі абедзвюх моў. Важным аспектам даследавання з’яўляецца міжкультурны кантэкст. Частка фразеалагізмаў можа быць агульная для беларускай і польскай моў па прычыне хрысціянскіх каранёў і сувязяў абодвух народаў з агульнаеўрапейскай культурай. Аднак, нягледзячы на агульную крыніцу сакральнага тэксту, фразеалагізмы могуць адрознівацца паводле будовы, семантыкі, стылістычнага афармлення, паколькі кожная мова характарызуецца сваім эвалюцыйным шляхам, а кожная грамадскасць мае свае культурна-моўныя асаблівасці. Аналіз паказаў і розніцу ў колькасці фразеалагічных адзінак у сабраным беларускім і польскім моўным матэрыяле, што з’яўляецца вынікам гістарычных, грамадскіх і культурных варункаў развіцця абедзвюх моў. Заўважаныя розніцы сведчаць, што далейшыя грунтоўныя даследаванні біблійнай антрапаніміі ў галіне беларускай і польскай фразеалогіі павінны працягвацца, іх можна пашырыць і на іншыя славянскія мовы.

8

Эволюция оценочной антропонимики в русском языке XVII-XIX веков

50%

Mirzoeva /Мирзоева L. Л. Ю.

Studia Rossica Gedanensia

|

2014

|

nr 1

21-37

RU

В статье рассматриваются проблемы восприятия и понимания специфического разряда собственных имен, требующих знания закрепленных за ними оценочных смыслов (позитивных или негативных). Данные имена, ориентированные на квазистереотип, несут в себе заряд лингвокультурологической информации, поэтому очевидна необходимость анализа их в аспекте эволюции, в системе координат «пространство – время». В ходе исторического развития, как это показано в данной работе, существенно меняется и спектр этих оценочных средств, и принципы их использования.

EN

The article deals with a wide range of problems related to perception and interpretation of emotive proper names which existed in the Russian Language of 17–19 centuries. This type of language units requires special background knowledge in the sphere of emotive meanings which can be positive, negative or ambivalent. Emotive proper names are based on national stereotypes; that is why they are capable to render lingua-cultural information containing typical evaluations. In order to understand the evaluative system represented in Russian language, linguists should analyze emotive proper names from the aspects of space and time, and these principles of analysis enable us to expose evolutionary processes both in the range of emotive proper names and in the manner of their use.

PL

Artykuł omawia problematykę percepcji i interpretacji antroponimiki nacechowanej (pozytywnie, negatywnie bądź ambiwalentnie), funkcjonującej w języku rosyjskim w XVII-XIX w. Imiona własne są zorientowane na quasi-stereotypy, zawierają ładunek informacji lingwokulturologicznej. Autorka postuluje lingwostylistyczną analizę w aspekcie ewolucji, w modelu czasoprzestrzeni. Udowadnia, iż w toku rozwoju historycznego zmieniają się zarówno spektrum narzędzi oceny lingwistycznej, jak i zasady ich zastosowania.