Uchwały antysmogowe, których możliwość podejmowania przewiduje art. 96 ustawy — Prawo ochrony środowiska, stały się ostatnimi czasy jednym z najpoważniejszych narzędzi ochrony powietrza w Polsce. Dzięki nim sejmiki województw zyskały możliwość regulowania eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw. Na ten problem można spojrzeć także od strony prawa ochrony konsumentów, jako że bez wątpienia za takowych należy uznać adresatów wspominanych uchwał, a więc członków wspólnot regionalnych, mieszkańców województw, którzy wszakże dokonują zakupu paliw i instalacji. W niniejszym opracowaniu na przykładzie kilku podjętych już przez sejmiki województw uchwał antysmogowych zostanie ukazany ich ewentualny wpływ na praktyki konsumenckie.
EN
Anti-smog resolutions, established by the Environment Protection Law, have become one of the most important tools of air quality protection in Poland. The voivodeship councils have gained the competence to regulate the exploitation of installations in which the fuels are combusted. This very problem can be analyzed as a consumer protection law issue as the addressees of resolutions are undoubtedly consumers buying the fuels. The elaboration of the issue provides the examination of some of the resolutions already enacted and their influence on consumers practices.
Węgiel kamienny jest jednym z głównych paliw stałych zużywanych przez polskie gospodarstwa domowe. Głównym czynnikiem wpływającym na popularność tego paliwa jest łatwa dostępność (przede wszystkim z krajowych kopalń) oraz relatywnie niskie koszty ogrzewania. W latach 2005–2016 roczne zużycie węgla kamiennego w gospodarstwach domowych kształtowało się na poziomie od 7,2 do 10,8 mln ton. W trosce o zdrowie mieszkańców oraz zapobieganiu negatywnemu oddziaływaniu na środowisko, polskie prawo dało władzom samorządowym możliwość do wprowadzania uchwał antysmogowym. Według stanu na początek 2018 r. aż siedem województw w Polsce wprowadziło już uchwały antysmogowe (województwo: małopolskie, śląskie, opolskie, wielkopolskie, łódzkie, mazowieckie i dolnośląskie), jedno posiada jej projekt (województwo podkarpackie), a trzy rozważają ich przyjęcie (województwo: lubuskie, świętokrzyskie i lubelskie). W siedmiu województwach, w których już obowiązują uchwały antysmogowe, gospodarstwa domowe łącznie spalają 65% węgla zużytego we wszystkich gospodarstwach domowych w Polsce (łącznie w 2016 r. było to 6,7 mln ton węgla kamiennego). W związku z wprowadzaniem uchwał antysmogowych, jak również rozporządzeniem dla Ekoprojektu kotłów na paliwa stałe nastąpił między innymi wzrost zainteresowania kotłami spełniającymi stawiane przez nich wymagania emisyjne. Według danych Stowarzyszenia Producentów i Importerów Urządzeń Grzewczych (SPIUG) sprzedaż kotłów na paliwa stałe w 2016 roku stanowiła 38% ogólnego rynku kotłów w Polsce i kształtowała się na poziomie około 150 tys. kotłów. Wszystkie wymienione uchwały antysmogowe łączy między innymi zakaz stosowania: węgla brunatnego, mułów, flotokoncentratów, niektórych miałów oraz mokrej biomasy. Zakaz spalania mułów spowoduje, że producenci węgla staną przed problemem ich zagospodarowania. Choć wprowadzanie uchwał antysmogowych przyczyni się do zmniejszenia zużycia węgla kamiennego przez gospodarstwa domowe, to jednak należy spodziewać się wzrostu zapotrzebowania na węgiel o wysokiej jakości dedykowany nowoczesnym kotłom, zwłaszcza na kwalifikowane paliwa węglowe.
EN
Hard coal is one of the main solid fuels consumed by Polish households. The main factors affecting the popularity of this fuel is easy availability (mainly from domestic mines) and relatively low heating costs. In the years 2005–2016, annual hard coal consumption in households ranged from 7.2 to 10.8 million tonnes. For the sake of the health of residents and prevention of negative impact on the environment, Polish law gave the local government authorities the possibility to introduce anti-smog resolutions. As of the beginning of 2018, as many as seven voivodships in Poland have already introduced anti-smog resolutions (voivodship: Małopolskie, Śląskie, Opolskie, Wielkopolskie, Łódzkie, Mazowieckie and Dolnośląskie), one has its project (Podkarpackie voivodship), and three are considering adopting them (voivodeship: Lubuskie, Świętokrzyskie and Lubelskie). In seven voivodships where anti-smog resolutions are already in effect, households collectively burn 65% of the coal consumed in all households in Poland (in total in 2016 it was 6.7 million tonnes of hard coal). In connection with the introduction of anti-smog resolutions, as well as the Regulation for Ecodesign of boilers for solid fuels there was, inter alia, increased interest in boilers meeting the emission requirements they set. According to the data of the Association of Producers and Importers of Heating Devices (SPIUG), the sale of solid fuel boilers in 2016 accounted for 38% of the total boiler market in Poland and amounted to around 150,000 boilers. All mentioned anti-smog resolutions combine, inter alia, the ban on the use of: brown coal, coal silts, flotoconcentrates, some fine coal and wet biomass. Prohibition of burning coal silts will cause coal producers to face the problem of their management. Although the introduction of anti-smog resolutions will contribute to the reduction of hard coal consumption by households, one should expect an increase in demand for high quality coal dedicated to modern boilers, especially for qualified coal fuels.
Największym dobrem człowieka jest jego środowisko. Każdy chce oddychać powietrzem o jak najlepszych walorach niezależnie czy w centrum dużej aglomeracji, czy poza nią. Zanieczyszczone bardzo drobnymi pyłami powietrze niesie ze sobą niekorzystne skutki zdrowotne dla człowieka i jego otoczenia. Istotna część zanieczyszczeń pyłowych powietrza pochodzi z tzw. niskiej emisji powodowanej stosowaniem jako źródeł ciepła nienormowanych pieców i kominków oraz przestarzałych kotłów i instalacji cieplnych (lokalnych kotłowni). PGG SA od początku swojego istnienia aktywnie uczestniczy i wspiera wszelkie działania zmierzające do poprawy stanu powietrza, dbając o jakość produkowanego i dostarczanego węgla opałowego dla sektora komunalno-bytowego. Spółka podjęła szeroko zakrojone działania proekologiczne w kierunku tworzenia nowej, proekologicznej strategii i oferty produktowej. Systematycznie rozwijana jest produkcja ekologicznych sortymentów węgla oraz wprowadzane są do sprzedaży nowe paliwa węglowe. Produkcja węgla handlowego dla obiorców rynku komunalno-bytowego jest jednym z głównych priorytetów Spółki. W tym zakresie dokonano wielu zmian organizacyjnych (m.in. powołano do życia Zakład Produkcji Ekopaliw) i technologicznych mających na celu zapewnienie produkcji węgla opałowego o najwyższej jakości.
EN
The environment is the greatest good for the people. Everyone wants to breath air of the best possible quality, whether living in the city center of a metropolis or in a rural area. Air polluted with very fine particles contribute to the negative effect on people’s health and the whole environment. A significant part of air dust pollution comes from the so-called low emissions sources which include: non-standard furnaces, fireplaces, low-efficiency outdated boilers and local heat sources. Since the beginning of Polish Mining Group’s existence, the company actively participates and supports many activities, the aim of which is to improve the air quality by producing and supplying high quality coal for the residential sector. The company has undertaken pro-ecological activities towards creating a new, pro-ecological strategy as well as product offer. The production of an ecological coal assortment is systematically developing but new coal products are also being launched on the market. One of the company’s priorities is the production of thermal coal for the residential sector. Many organizational and technological changes have been made In that area (e.g. the establishmsnt of the Eco-Fuels Production Plant) to ensure a suitable level of production of the highest quality thermal coal.
Polska należy do państw o najbardziej zanieczyszczonym powietrzu w Europie. Jest w ścisłej czołówce krajów europejskich ze względu na osiągane poziomy stężeń pyłów zawieszonych PM10 i PM2,5 oraz notuje najwyższe w Unii Europejskiej stężenia średnioroczne kancerogennego i mutagennego benzo(a)pirenu. Główną przyczyną złej jakości powietrza jest spalanie węgla i drewna w małych instalacjach grzewczych (domowych piecach, kotłach, kominkach itp.). Do rozwiązania tego problemu konieczne jest powszechne stosowanie niskoemisyjnych i zeroemisyjnych, w tym odnawialnych źródeł energii. Bardzo ważny jest także wysoki poziom wiedzy i świadomości ekologicznej oraz akceptacja społeczna dla działań naprawczych, także wśród młodzieży. W związku z tym w marcu 2023 r. w Bydgoszczy, która również zmaga się z problemem złej jakości powietrza (w mieście znajduje się około 20 tys. źródeł ciepła na paliwa stałe, dane z dnia 23.02.2023), przeprowadzono badanie ankietowe, którego celem było sprawdzenie poziomu wiedzy i świadomości ekologicznej młodzieży w zakresie zanieczyszczenia powietrza, w tym także prawnych narzędzi walki ze smogiem – lokalnych uchwał antysmogowych. Bezpośrednim impulsem do przeprowadzenia tych badań był nadchodzący termin wprowadzenia kluczowych zapisów uchwały antysmogowej w województwie kujawsko-pomorskim, tj. zakazu używania instalacji grzewczych poniżej trzeciej klasy, w których spalane są paliwa stałe z dniem 01.01.2024. Do analizy wyników i we wnioskowaniu zastosowano metody i narzędzia statystyki matematycznej (test niezależności chi kwadrat oraz współczynniki: V Cramera, C Pearsona i φ Yule’a).
EN
Poland is one of the countries with the most polluted air in Europe. It is among the leading European countries due to the levels of PM10 and PM2.5 particulate matters concentrations achieved, and it records the highest average annual concentrations of the carcinogenic and mutagem'c benzo(a)pyrene in the European Union. The main cause of poor air quality is the burning of coal and wood in small heating installations. To solve this problem, it is necessary to widely use low- and zero-emission energy sources, including renewable energy sources. A high level of knowledge and ecological awareness as well as social acceptance for remedial actions, also among young people, are also very important. Therefore, in March 2023, a survey was conducted in Bydgoszcz, which is also struggling with the problem of poor air quality (the city has about 20,000 solid fuel heat sources, data from 23.02.2023). Its aim was to check the level of knowledge and ecological awareness of young people in the field of air pollution, including legal tools to fight smog - local anti-smog resolutions. The direct impulse to conduct this research was the upcoming date of introduction of the key provisions of the anti-smog resolution in the Kuyavian-Pomeranian Voivodeship, i.e. the ban on the use of heating installations below the third class in which solid fuels are burned as of 01.01.2024. Methods and tools of mathematical statistics were used to analyze the results and draw conclusions (the chi-square test of independence and the following coefficients: Cramer's V, Pearson's C and Yule's (p).
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.