Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Zdjęcie grawimetryczne Polski - jego wartość i znaczenie dla nauk o Ziemi

100%

Królikowski C.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2006

|

tom nr 420

3-104

PL

W pracy podano opis i analizę zdjęć grawimetrycznych z obszaru Polski, poczynając od założenia podstawowej sieci grawimetrycznej kraju I i II klasy. Dokładnie scharakteryzowano zdjęcia półszczegółowe, których wyłącznym wykonawcą było Przedsiębiorstwo Badań Geofizycznych. Zdjęcia te stanowią podstawowe źródło informacji w utworzonych zbiorach danych grawimetrycznych. W opracowanym i załączonym katalogu zdjęć znajduje się ich jakościowa i ilościowa charakterystyka. Omówiono metodykę pomiarów i sposób opracowania wyników zdjęć aż po wyznaczenie anomalii Bouguera. Dokonano analizy dokładności wyznaczonych anomalii Bouguera. Oszacowano również błędy poprawek terenowych. Podano informacje o zdjęciu morskim w polskiej części Morza Bałtyckiego. Opisane zostały kolejne etapy w tworzeniu komputerowego banku danych grawimetrycznych i opracowanych map anomalii. Omówiono obraz anomalii grawimetrycznych i głównych nieciągłości jako osi maksymalnego gradientu poziomego. Wskazano na ważną rolę, jaką zdjęcie grawimetryczne pełni w naukach o Ziemi.

EN

The aim of this study carried out within the research project on a Geoid in Poland was to describe and analyse the gravity surveys in Poland. The Base Gravity Network (BGN) and the semi-detailed surveys were especially extensively treated. Gravity field operations and data processing carried out entirely by Geophysical Exploration Company were described in detail. The accuracy of the gravity measurements and determination of the anomalies were also discussed. The created and enclosed catalogue comprises the qualitative and quantitative characteristics of the gravity surveys. A fairly large amount of information refers to marine surveys in the Polish sector of the Baltic Sea. Wide discussion concerns of creation the successive versions of gravity database and maps of the gravity anomalies. Major regional anomalies were distinguished and main sources of their origin were described as well. A great value of the gravity survey for geoscience research was emphasised.

2

Analiza związku wysokoenergetycznej sejsmiczności z anomaliami grawimetrycznymi i magnetycznymi na terenie GZW

100%

Pilecka E. , Stec K.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2006

|

tom nr 6

50-51

PL

W artykule podjęto próbę jakościowej korelacji występowania epicentrów najsilniejszych wstrząsów górniczych od energii 10 7 J z położeniem anomalii grawimetrycznych i magnetycznych na terenie Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Dla potrzeb analizy wykorzystano mapy tzw. pionowych granic gęstości i namagnesowania opracowanych w Państwowym Instytucie Geologicznym. Stwierdzono prawdopodobny związek między lokalizacją epicentrów silnych w rejonie uskoku kłodnickiego. Natomiast pionowe granice namagnesowania nie wykazują wyraźnych związków z położeniem epicentrów wysokoenergetycznych wstrząsów.

EN

The paper presents the attempt of the correlation of epicenters of the strongest mining tremors (from 10 7 J) occurrence with location of gravimetric and magnetic and magnetic anomalies in the USCB region. For the purposes of the analysis, vertical borders of density and vertical magnetic borders by PIG were used. The probable relation between location of epicenters of the strongest mining tremors and gravimetric anomalies in the region of kłodnicki fault were established. In the case of magnetic anomalies, the analysis did not show any relation with location of mining tremors.

3

Refined astrogravimetric geoid in Poland – Part I

100%

Łyszkowicz A.

|

2010

|

tom Vol. 4, no. 1

57-67

EN

Deflections of the vertical were traditionally used for modelling geoid on local and regional scale. First astrogeodetic geoid model for Poland was developed in 1961 while the last was calculated in 2005 in the framework of the project on precise geoid modelling. That model was developed using the improved deflections of the vertical, both astronomic and gravimetric. There are several effects, that were not fully considered, and problems that were not completely solved. They concern quality of archival astrogravimetric data, problem of weighting, the effects of plumb line curvature and elimination of outlying observations. In addition, all those geoid models were determined with the use of simplified astronomical levelling approach. The aim of this study was to improve the astrogravimetric geoid model in Poland by improving the procedure of astrogravimetric geoid modelling and by using improved data. In the part I of this paper theoretical background of astronomic levelling and least squares collocation methods are given. Then the accuracy of the components of the deflections of the vertical was estimated and the weights of astrogeodetic and astrogravimetric deflections of the vertical were determined. After that in the part II (“Geomatics and Environmental Engineering”, Vol. 4, No. 2, in print) the astrogeodetic and astrogravimetric geoid models were determined from improved deflections of the vertical with the use of astronomical levelling. Other astrogeodetic and astrogravimetric geoid models were determined by least squares collocation with additional use of gravity anomalies. All models were compared with the GPS/levelling geoid of the satellite POLREF network. The results obtained indicate that both astrogeodetic and astrogravimetric geoid models determined from the same input data using least squares collocation approach is by factor 5 to 7 more accurate than the ones obtained using classical astronomical levelling.

PL

Tradycyjnie odchylenia pionu są wykorzystywane do wyznaczenia przebiegu geoidy w skali lokalnej lub regionalnej. Pierwszy astrogeodezyjny model geoidy dla obszaru Polski został opracowany w 1961 roku, a ostatni model geoidy opracowano w 2005 roku w ramach grantu zamawianego dotyczącego wyznaczenia precyzyjnego modelu geoidy. Ostatni modelu geoidy został opracowany na podstawie poprawionych o błędy systematyczne astrogeodezyjnych i astrograwimetrycznych odchyleń pionu. Istnieje szereg czynników, które do końca nie zostały uwzględnione, oraz szereg problemów, których nie wzięto pod uwagę przy opracowywaniu kolejnych modeli geoidy. Problemy te dotyczą jakości danych archiwalnych, zagadnienia wagowania obserwacji, redukcji odchyleń pionu na geoidę, eliminacji obserwacji odstających. Ponadto, wszystkie te modele geoidy były opracowane z użyciem uproszczonej metody, jaką jest metoda niwelacji astronomicznej. Celem niniejszej pracy było opracowanie ulepszonego astrograwimetrycznego modelu geoidy dla obszaru Polski dzięki użyciu udoskonalonych danych i lepszego algorytmu obliczeniowego. W części I publikacji przedstawiono, w dużym skrócie, podstawy teoretyczne niwelacji astronomicznej i kolokacji najmniejszych kwadratów. Następnie oszacowano dokładność składowych odchyleń pionu i określono sposób wagowania obserwacji. W części II („Geomatics and Environmental Engineering”, t. 4, z. 2, w druku) opracowano metodą niwelacji astronomicznej dwa modele geoidy, a mianowicie jeden model z poprawionych astrogeodezyjnych danych, a drugi model z astrograwimetrycznych danych. Kolejne dwa modele geoidy opracowano metodą kolokacji najmniejszych kwadratów: jeden model z danych astrogeodezyjnych, a drugi z astrogeodezyjnych odchyleń pionu i anomalii grawimetrycznych. Modele te zostały porównane z odstępami geoidy na punktach satelitarnej sieci POLREF. Wyniki porównania wskazują, że modele geoidy opracowane metodą kolokacji są od 5 do 7 razy lepsze niż modele opracowane klasyczną metodą niwelacji astronomicznej.

4

Przetwarzanie i interpretacja pól potencjalnych w kujawskim segmencie strefy Teisseyre'a-Tornquista i zachodniej części platformy prekambryjskiej

80%

Petecki Z.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2000

|

tom nr 392

75-120

PL

Analiza danych grawimetrycznych i magnetycznych została wykonana w rejonie Polski centralnej. Obszar badań obejmuje kujawski segment strefy szwu transeuropejskiego (Trans-European Suture Zone - TESZ). O ile kompleks cechsztyńsko-mezozoiczny tego rejonu jest stosunkowo dobrze rozpoznany, to wiedza geologiczna i geofizyczna o niżej leżących kompleksach paleozoicznych i skorupie krystalicznej na przedpolu kratonu wschodnioeuropejskiego jest uboga. W tej sytuacji szczególnego znaczenia nabiera analiza danych pól potencjalnych. Zastosowano wiele metod interpretacji opartych na cyfrowym przetwarzaniu danych grawimetrycznych i magnetycznych. Analiza pola anomalii różnicowych i danych magnetycznych, wyniki trójwymiarowej inwersji lokalnych anomalii różnicowych oraz modelowanie grawimetryczne wzdłuż wybranego profilu pozwoliły na sformułowanie kilku wniosków dotyczących budowy skorupy ziemskiej w analizowanym obszarze. Stwierdzono, że skorupa w podłożu bruzdy kujawskiej jest silnie zróżnicowana. Główny podział wyznacza silna strefa gradientowa w polu anomalii różnicowych, której położenie odpowiada cechsztyńsko-mezozoicznej strefie uskokowej Brześć Kujawski-Wojszyce. Na SW od niej duże miąższości podcechsztyńskiego kompleksu paleozoicznego są prawdopodobnie źródłem niżu grawimetrycznego Mogilno-Kłodawa. Wniosek ten ma duże znaczenie dla poszukiwań ropy i gazu. W obrębie niżu grawimetrycznego Mogilno-Kłodawa utwory paleozoiczne i ich podłoże jest silnie zuskokowane, tworząc poprzesuwane pionowo bloki. Na NE od strefy Brześć Kujawski-Wojszyce pole grawimetryczne o wysokich wartościach jest mało zróżnicowane. Ten wyż jest spowodowany przez głębokie źródła o podwyższonej gęstości. Pole magnetyczne wskazuje na głęboko zalegające podłoże magnetyczne i istnienie głęboko pogrążonej strefy uskoków przesuwczych związanych ze strefą zrzutowo-przesuwczą Sieradz-Łowicz w kompleksie cechsztyńsko-mezozoicznym. Niektóre lineamenty magnetyczne korelują się z układem strukturalnym obserwowanym w kompleksie cechsztyńsko-mezozoicznym, co świadczy o wpływie struktur głębszego podłoża na tektoniczną ewolucję piętra fanerozoicznego. Jeden z nich, fragmentarycznie śledzony wzdłuż linii biegnącej przez Inowrocław, Włocławek i Płock, jest zapewne związany z hipotetyczną, regionalną strefą uskokową Chodzież-Włocławek-Płock-Warszawa. Modelowanie grawimetryczne wzdłuż profilu potwierdza możliwość istnienia znacznych miąższości paleozoiku podcechsztyńskiego oraz sugeruje, że krystaliczna skorupa platformy paleozoicznej, o cechach skorupy waryscyjskiej, sięga w okolice głębokiej strefy dyslokacyjnej Mogilno-Ponętów-Wartkowice. Przeprowadzona interpretacja umożliwiła lepsze poznanie tektonicznego charakteru rejonu i związków strukturalnych między głębokimi i płytszymi strukturami.

EN

The analysis of gravity and magnetic data has been made for central Poland. The study area comprises the Kujavian segment of the Trans-European Suture Zone (TESZ). The Zechstein-Mesozoic complex of this region is relatively well known but geological and geophysical knowledge on the underlying Palaeozoic complexes and crystalline crust at the East European Craton forefield is still poor. Therefore, a particular importance is being acquired by the analysis of potential field data. Various interpretation methods basing upon digital processing of gravity and magnetic data have been employed. The analysis of stripped gravity anomalies and magnetic data, results of 3D inversion of residual stripped gravity anomalies, and gravity modelling along a selected profile, have allowed to draw a few conclusions on the Earth's crust structure in this area. It has been recognized that the crust underlying the Kujavian segment of the Mid-Polish Trough is strongly diversified. Its main division line is defined by a strong gradient zone of the stripped gravity field whose position corresponds with the Zechstein-Mesozoic fault zone of Brześć Kujawski-Wojszyce. South-west of this zone, much thicknesses of the sub-Zechstein Palaeozoic complex probably result in the Mogilno-Kłodawa gravity low. This conclusion has a great importance in prospecting for oil and gas. Palaeozoic deposits and their basement is strongly faulted within the Mogilno-Kłodawa gravity low, forming vertically shifted blocks. North-east of the Brześć Kujawski-Wojszyce zone, the high-value gravity field is poorly differentiated. This high results from deep-seated sources of higher densities. The magnetic field data point to a deep-lying magnetic basement. They are indicative of the occurrence of a deep strike-slip fault zone related to the major oblique slip Sieradz-Łowicz fracture zone within the Zechstein-Mesozoic complex. Some of magnetic lineaments well correlate with a structural pattern visible within the Zechstein-Mesozoic complex. This is indicative of the influence of deep basement structures on tectonic evolution of the Phanerozoic sequence. One of them, fragmentarily observed along the line Inowrocław-Włocławek-Płock, is probably related to the hypothetical fault zone of Chodzież-Włocławek-Płock-Warszawa. Gravity modelling along the profile confirms possibility of the occurrence of considerable thicknesses of the sub-Zechstein Palaeozoic complex, and suggests that the crystalline crust of the Palaeozoic Platform, exhibiting features of the Variscan crust, reaches down to about the deep Mogilno-Ponętów-Wartkowice fault zone. The present interpretation has enabled a better recognition of both a tectonic character of this region and structural connections between deeper- and shallower-lying structures

5

Geofizyczno-geologiczna interpretacja anomalii grawimetrycznych i magnetycznych w polskich Karpatach Zachodnich

80%

Grabowska T. , Bojdys G. , Lemberger M. , Medoń Z.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2007

|

tom T. 33, z. 4/1

103-125

PL

W pracy, na tle budowy geologicznej środkowej części polskich Karpat Zachodnich, zostały przedstawione wyniki jakościowej interpretacji anomalii siły ciężkości i anomalii całkowitego pola magnetycznego Ziemi. Interpretacja anomalii grawimetrycznych poprzedzona została analizą gęstości skał fliszu karpackiego i podłoża. Mapy anomalii lokalnych o różnym stopniu detalizacji uzyskano dokonując transformacji pól anomalnych przy odpowiednio dobranych parametrach. Transformowane anomalie grawimetryczne i magnetyczne skonfrontowano z wynikami badań geologicznych i badań magnetotellurycznych. Wykazano zbieżność ujemnych anomalii grawimetrycznych ze śródgórskimi zapadliskami i strefami występowania okien tektonicznych oraz dodatnich anomalii grawimetrycznych z dodatnimi anomaliami magnetycznymi i elewacjami prekambryjskiego podłoża, rozpoznanego badaniami magnetotellurycznymi.

EN

The study presents results of qualitative interpretation of gravity anomaly and anomaly of the total intensity of the geomagnetic field against the background of the geological structure of the central part of Polish Western Carpathians. Interpretation of gravity anomalies was preceded by an analysis of density of Carpathian flysch and substratum rocks. Maps of local anomalies showing various degree of details have been obtained by transformation of anomaly fields with appropriately selected parameters. The transformed gravity and magnetic anomalies were confronted with geological research data and magnetotelluric data. Convergence of negative gravity anomalies occurrence with the intermontane depressions Orava - Nowy Targ and Nowy Sącz and the zones of tectonic windows occurrence as well as positive gravity anomalies with positive magnetic anomalies and Precambrian substratum elevations, were demonstrated.