Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Altarity/alterity смерті старої людини в українській літературі періоду „смерті молодих”

100%

Chomenko H.

|

tom 163

363-375

EN

Rereading of one of the most interesting paradoxical death models built on age differentiation is offered in the article. Deconstructive principles of différаnce and Krinein, typical for mature Ukrainian modernism and first of all for the most outstanding representative Mykola Khvyliovyi, are taken into account. The emphasis is placed on the challenge of trivial experience of death difference at the process of acceptation of poetic, triumphal, sacral emotional experience which is corresponded with Friedrich Nietzsche’s Dionysus-Apollo values. The idea of fragmental thinking is explicated as a correlate of delimitation, ambivalence and hovering over a gap/emptiness, which provide radical novelty of opinions about death connected with the discovery of aporia of its fathomlessness. Texts of the 1920th are considered as the territory of rereading of classical works by modernist writers. The texts represent a part of occidentalis-oriental humanitarian fund.

RU

В статье предложено прочтение одной из интереснейших парадоксальных моделей смерти, построенной на возрастной дифференциации, с учетом деконструктивистских принципов différаnce и Krinein, органичных для зрелого украинского модернизма и прежде всего для самой яркой личности в нем — Миколы Хвылевого. Акцент сделан на опрокидывании тривиального опыта различения смертей в процессе акцептации поэтического, триумфального, сакрального переживания, соответствующего дионисийско-аполлоновским ценностям Фридриха Ницше. Эксплицируется идея о фрагментарности мышления как коррелята делимитации, амбивалентности и зависания над пробелом/пустотой, обеспечивающих радикальную новизну суждений о смерти, связанной с открытием апории ее бездонности. Тексты 1920-х рассматриваются как территория повторного прочтения писателями-модернистами классических текстов, вошедших в окцидально-ориентальный фонд гуманитаристики.

2

Aequivocatio mater errorum? Ambiquitäten und Äquivokationen im Bereich des scherzhaften „Definierens“

84%

Wowro I.

|

tom XXIII/4

23–41

PL

Fenomen ambiwalencji przenika wszystkie wymiary egzystencji, języka i kultury. Celem artykułu jest przedstawienie tego zjawiska w obszarze humoru, ironii oraz gry językowej. W tym celu omówiono genezę oraz najważniejsze możliwości definicyjne pojęcia ambiwalencji. W dalszej kolejności ukazano możliwości typizacji ambiwalencji w języku, by następnie przedstawić wzajemne zależności ambiwalencji oraz ironii i humoru. Założenia teoretyczne zilustrowano bogatym materiałem językowym w postaci tzw. definicji humorystycznych, które jako niekonwencjonalna podstawa materiałowa stanowią nieprzebrane źródło wieloznaczności oraz jej celowego poszukiwania i generowania w celu wywołania efektów humorystycznych.

EN

The phenomenon of ambiguity permeates all dimensions of human existence, language and culture. The aim of the article is to show it in the field of humour, irony and language games. Thus, the genesis and the most important possibilities of defining this phenomenon are discussed. Then some types of ambiguities in language are presented to show interdependencies of ambiguity, irony and humour. The main theoretical principles will be exemplified by using humorous definitions, which as unconventional research data constitute a rich source of ambiguity and its deliberate use and forming in order to induce humorous effects.

3

Redukcja i proliferacja wieloznaczności: teoria kultury Zygmunta Baumana w polskim okresie jego twórczości

84%

Brzeziński D.

|

nr 1(224)

29-57

PL

Artykuł poświęcony jest krytycznej analizie teorii kultury Zygmunta Baumana, rozwijanej przez niego przed Marcem 1968 roku. Problematyka ta zaczęła zajmować w jego twórczości miejsce centralne w czasie, gdy został kierownikiem Katedry Socjologii Ogólnej na Uniwersytecie Warszawskim. Obok wielu artykułów Bauman poświęcił jej wówczas dwie książki: Kultura i społeczeństwo. Preliminaria oraz Szkice z teorii kultury. Pierwsza została wydana w roku 1966, a drugą z nakazu władz wycofano z druku i zniszczono jako element represji wymierzonych w autora w związku z wydarzeniami marcowymi. Niedawne odnalezienie niepełnego egzemplarza korektowego tej pracy, jej rekonstrukcja i publikacja – opatrzona napisanym po latach, odautorskim posłowiem – dają wreszcie podstawę do pełnej analizy wczesnej teorii kultury Baumana. Refleksja ta pozwoli przybliżyć słabo znany, a bardzo istotny – tak dla autora, jak i dla dyscypliny przez niego reprezentowanej – okres jego twórczości. Umożliwi ona także zdobycie cennej perspektywy do analizy jego późniejszych prac, ponieważ – jak tego dowiodę – wiele koncepcji, które wypracował on przed laty, było zalążkiem jego rozpoznań na temat transformacji nowoczesności. Artykuł został podzielony na dwie części. W pierwszej przedstawiam spojrzenie Baumana na kulturę jako na mechanizm redukcji wieloznaczności. Unaoczniam w niej inspiracje, jakie czerpał on w tej materii z różnych nurtów rozwijanych na gruncie socjologii i antropologii, ale przede wszystkim wskazuję na oryginalność jego teoretycznych propozycji. Część druga została poświęcona refleksjom socjologa na temat kultury jako procesu proliferacji ambiwalencji. Ów był jego zdaniem signum specificum kultury zachodniej drugiej połowy XX wieku i wyrażał się między innymi w zjawiskach: indywidualizacji, globalizacji i pluralizacji kulturowej.

EN

The paper presents a critical analysis of Zygmunt Bauman’s theory of culture before March 1968. Culture became a central issue in his sociology when he held a position as a chair of the Department of General Sociology at the Warsaw University. He wrote several articles on this topic and two books: Culture and Society: Preliminaries and Sketches on the Theory of Culture. The former one was published in 1966; the print run of the latter was destroyed after Bauman’s expulsion from the University of Warsaw in March 1968. The only one remaining copy of the latter one – to be precise: a major part of the editor’s copy – has been recently found, reconstructed and published together with an author’s afterword. This gave an opportunity to make – for the first time – a comprehensive analysis of Bauman’s early theory of culture. This analysis sheds new light on all his work, as the ways he was interpreting the transformations of modernity in the last decades had its beginnings in his papers written in the sixties of the XX century. The paper is divided in two parts. The first one presents Bauman’s interpretation of culture as a mechanism of reduction of ambivalence. It discusses both his inspirations on the field of sociology and anthropology of culture, as well as originality of his own theoretical concepts. The second part presents Bauman’s vision of culture as a process of proliferation of ambivalence. As far as he was concerned this process was a signum specificum of the western culture in the second part of the XX century. Bauman discussed its following phenomena: individualisation, globalisation and cultural pluralism.

4

Opieka nad zależnymi osobami starszymi w rodzinie: ryzyko i ambiwalencja

67%

Rosochacka-Gmitrzak M. , Racław M.

|

2015

|

nr 2(217)

23-47

PL

W artykule analizujemy pojęcie opieki nieformalnej nad osobami starszymi jako dynamiczny proces o charakterze instrumentalnym (zmienne zestawy czynności, miejsc i powiązań interpersonalnych) i emocjonalnym. Wskazujemy, że współcześnie opieka nieformalna dla opiekuna staje się ryzykiem, którego nie antycypują w adekwatny sposób polityki społeczne w krajach naszego kontynentu. Dodatkowo, w państwach posttransformacyjnych poleganie na krewnych i wykorzystywanie sieci społecznych jest często jedyną dostępną i konieczną strategią radzenia sobie przez seniora z deprywacją potrzeb – w obliczu doznawanego ubóstwa i słabości instytucjonalnego wsparcia. Zmiany socjo-kulturowe i demograficzne wskazują jednak na wzrost znaczenia emocji i dyktowanych nimi wyborów w podejmowaniu trudu opieki nad osobami starszymi. Zmieniają się relacje międzypokoleniowe, które coraz częściej będą miały charakter ambiwalentny.

EN

The paper analyzes the term of informal caregiving for frail older adults as a dynamic process of both instrumental (unsettled activity sets, places and interpersonal connections) and emotional character. We depict informal caregiver’s “social” risk as inadequately anticipated by social policies in Europe. In post-transformational countries relying on kin and social networks is generally the solely accessible and necessary strategy to adapt by frail older adult in the face of needs’ deprivation – a consequence of poverty and weakness of institutional support. However, sociocultural and demographic changes denote an increase in the meaning of emotions and resulting choices when taking up the strain of caregiving for frail older adults. Moreover, dynamic intergenerational relations are about to be of more and more ambivalent nature.