W referacie przedstawiono podstawy prawne działalności, zadania i strukturę polskiej administracji miar uwzględniając działalność należących do niej laboratoriów pomiarowych specjalizujących się w metrologii promieniowania optycznego. Omówiono praktyczne aspekty związane z zachowywaniem spójności w pomiarach i rolę porównań międzynarodowych organizowanych przez BIPM, Międzynarodowe Biuro Miar i Wag oraz EUROMET, Europejską Współpracę w Dziedzinie Wzorców Jednostek Miar. Przedstawiono informację nt. uzyskania certyfikatu akredytacji przez laboratoria pomiarowe służby miar oraz omówiono perspektywy rozwoju w dziedzinie metrologii promieniowania optycznego w Głównym Urzędzie Miar na tle zamierzeń laboratoriów należących do przodujących zagranicznych Narodowych Instytucji Metrologicznych.
EN
Legal basis, tasks and structure of Polish metrology administration is presented including activities of laboratories involved in optical radiation measurements. Practical aspects related to traceability of measurement standards and a role of international comparisons organized by BIPM (Bureau International des Poids et Mesures/Bureau of Weights and Measures, and by EUROMET (European Collaboration in Measurement Standards) are described. An information on accreditation of laboratories in Polish metrological administration is given and perspectives of development in optical radiation metrology in the Central Office of Measures in comparison with projects created in laboratories of leading foreign National Metrological Institutes is discussed.
W artykule przedstawiono rozwój oraz stan bieżący polskiej metrologii prawnej w jej najistotniejszych aspektach, którymi są: system jednostek miar, ustrój i kompetencje organów administracji miar oraz zakres, tryb i formy prawnej kontroli metrologicznej. Scharakteryzowano ewolucje niektórych instytucji metrologicznych, zwłaszcza takich jak: system legalnych jednostek miar oraz formy czynności metrologii prawnej. Wskazano na niektóre skutki akcesji unijnej dla funkcjonowania polskiej administracji miar.
The article aims at redefining the functions of economic administration in the social market economy formulated in the literature of reference as laid down in Art. 20 of the Constitution of the Republic of Poland, exemplified by the administration of measures. The paper gives a comprehensive account of a specific area of activity of the state in the economy, which is connected with technical and legal metrology. The sphere of legal and technical metrology is closely linked to the industry and, at the same time, it refers to a wide range of economic entities, it is a field in which the tasks are performed by the authorities of the administration of measures. The choice is not accidental, because this detached department of government administration is a glaring example of the changing role of administration in the economy, which originated under the influence of political and economic changes after 1989 and was then established in the Constitution of the Republic of Poland of 1997.
PL
W artykule została podjęta próba redefinicji sformułowanych w literaturze przedmiotu funkcji administracji gospodarczej w warunkach społecznej gospodarki rynkowej ustanowionej w art. 20 Konstytucji RP, a przeprowadzono ją na przykładzie administracji miar. Rozważaniami został objęty specyficzny obszar aktywności państwa w gospodarce związany z metrologią prawną i techniczną. Sfera metrologii prawnej i technicznej jest ściśle związana z przemysłem, a jednocześnie odnosi się do szerokiego kręgu podmiotów gospodarczych. Jest dziedziną, w której zadania realizują organy administracji miar. Wybór jest nieprzypadkowy, ponieważ ów dział niezespolonej administracji rządowej stanowi jaskrawy przykład zmieniającej się roli administracji w gospodarce, zachodzącej pod wpływem zmian ustrojowych i gospodarczych po 1989 r., a następnie ugruntowanych w Konstytucji RP z 1997 r.
Artykuł prezentuje historię metrologii na terenie białostockim oraz zmiany jakie zaszły w Urzędzie Miar w Białymstoku przez okres 100 lat. Administracja miar stoi na straży rzetelności pomiarów. Można powiedzieć, że urzędy miar „mierzą i chronią”. Na podstawie zgromadzonych materiałów przedstawiono zmiany jakie zaszły w strukturze urzędu, jak rozwijały się laboratoria oraz jak urząd dostosowywał się do rosnących wymagań klientów.
EN
The article presents the history of metrology in Bialystok and the changes that have taken place in the Office of Measures in Bialystok over a period of 100 years. The administration of measures safeguards the reliability of measurements. It can be said that the offices of measurement “measure and protect”. On the basis of the collected materials, presented the changes that took place in the structure of the Office, how laboratories developed and how the Office adapted to the growing requirements of customers.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Rzeczypospolita Polska stała się pełnoprawnym członkiem Unii Europejskiej dnia 1 maja 2004 r. Rozpoczęty wcześniej proces dostosowywania państwa do wymogów i kryteriów przewidzianych dla państw członkowskich Unii Europejskiej nabrał większego tempa. Miało to znaczący wpływ na przeobrażanie się polskiej gospodarki. Uruchomiono cały mechanizm zmian, reform systemowych zarówno w sferze społecznej, politycznej jak i gospodarczej. Obowiązek wdrożenia oceny zgodności wiąże się z przejściem w Państwach Członkowskich Unii Europejskiej w 1985 r. od dyrektyw „starego podejścia” do dyrektyw „nowego podejścia” oraz z opracowaniem w latach 1990 – 1993 zasad oceny modułowej wyrobów. Ocena zgodności jest spójnym systemem postępowania, który został uregulowany w Polsce w ustawie z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności. Realizacja zadań ustawowych przez terenową administrację miar polegała od lat przede wszystkim na wykonywaniu czynności związanych z metrologią prawną, szczególnie w formie legalizacji przyrządów pomiarowych. Od momentu wejścia Polski do Unii Europejskiej wprowadzenie na rynek przyrządu pomiarowego objętego dyrektywą MID po 30 października 2006 r. może mieć miejsce jedynie wtedy, gdy wyrób spełnia wymagania wszystkich dyrektyw odnoszących się do wyrobu oraz gdy ocena zgodności została przeprowadzona zgodnie ze wszystkimi stosownymi dyrektywami. Zgodnie z obowiązującym prawem europejskim przyrządy pomiarowe wprowadzane na rynek wspólnoty podlegają ocenie zgodności z wymaganiami zawartymi w dyrektywach nowego podejścia nr 2009/23/WE (NAWI - Non-automatic Weighing Instruments) obowiązującej od 1 maja 2004 r. oraz nr 2004/22/WE (MID - Measuring Instruments Directive) obowiązującej od 31 października 2006 r. Według prawa europejskiego ocenę zgodności wyrobu w zakresie metrologii prawnej może wykonywać jednostka notyfikowana.
Dążąc do osiągnięcia wyznaczonych kierunków rozwoju administracji miar, określonych w dokumentach strategicznych, dotyczących dobrze zorganizowanej sieci wyspecjalizowanych placówek terenowych, Główny Urząd Miar podjął się realizacji projektu „ŚWITEŹ” – Systemu Wsparcia Informatycznego Usług Terenowej Administracji Miar. Zwiększenie dostępności i jakości usług świadczonych przez administrację miar to jeden z najważniejszych celów postawionych przed tym projektem.
EN
Aiming at achieving the designated directions of development of the administration of measures specified in strategic documents regarding a well-organized network of specialized field facilities, the Central Office of Measures implements the project “ŚWITEŹ” – IT Support System for Local Administration of Measures.
Referat został przedstawiony na konferencji GUM pt. „Skutki braku regulacji metrologicznych w gospodarce” w panelu pt. „Metrologia w ochronie praw konsumenta i obrotu gospodarczego”.
EN
The paper was presented at the conference in the Central Office of Measures: "The consequences of the lack of regulations in the economy” in the panel “Metrology in the protection of consumer rights and economic turnover”.
This article discusses the issues of applying the institutions of civil law in the activities of the economic administration based on the example of the administration of measures on the grounds of implemented tasks regarding the assessment system of conformity of goods with the essential requirements. The aim of the article is to identify new areas of applications of the civil law in the administration of measures and new legal phenomena taking place in the relations of administration authorities with entrepreneurs which are implied by the technical development in the area of metrology. Furthermore, the evaluation of their effects on the economy is presented both from the perspective of the protection of state interest and the interest of an individual entrepreneur. The following phenomena taking place under the influence of the appliance of civil-legal regulation method in metrology are presented: privatisation of public tasks from the field of metrology, appliance of civil-legal agreements in the activity of the administration of measures and the change in the status of administrative entities (offices of measures) as well as the situation of notified entities of the administration of measures in the conditions of parallel performed tasks in the conformity assessment system regarding the measuring instruments.
PL
Artykuł omawia zagadnienie stosowania instytucji prawa cywilnego w działalności administracji gospodarczej na przykładzie administracji miar na gruncie realizowanych zadań z zakresu oceny zgodności wyrobów z zasadniczymi wymaganiami. Celem artykułu jest próba identyfikacji nowych obszarów zastosowania prawa cywilnego w działaniach administracji miar i nowych zjawisk prawnych zachodzących w relacjach organów administracji z przedsiębiorcami implikowanych postępem technicznym w dziedzinie metrologii. Następnie dokonana została ocena ich skutków dla gospodarki z perspektywy ochrony interesu państwa i interesu jednostkowego przedsiębiorcy. Zaprezentowane zostały zjawiska prawne zachodzące pod wpływem stosowania cywilnoprawnej metody regulacji w metrologii: prywatyzacja zadań publicznych z zakresu metrologii, zastosowanie umów cywilnoprawnych w działalności administracji miar oraz zmiana statusu podmiotów administrujących (urzędów miar) i sytuacja jednostek notyfikowanych administracji miar w warunkach równoległego wykonywania zadań publicznych w systemie ocenie zgodności przyrządów pomiarowych.
Opisano w zarysie historię miar na terenach I Rzeczypospolitej i pod zaborami: pruskim, austriackim i rosyjskim - do 1916 r.. Nim wprowadzono system metryczny, rządy państw zaborczych podejmowały różne próby unifikacji - co najmniej w skali lokalnej. Najwcześniej system metryczny przyjęto w zaborze pruskim, potem w austriackim. W zaborze rosyjskim nie udało się to do końca istnienia Cesarstwa. Po I Wojnie Światowej rozpadły się struktury państw zaborczych i zorganizowano polską administrację miar, ale do dziś nie ma Państwowego Instytutu Miar.
EN
Outline the history of measures on the Polish Kingdom territory and then under occupation by Prussia, Austria and Russia - until 1916 is described. Before the metric system was introduced, occupying authorities took various attempts of unification - at least on a local scale. The metric system was firstly adopted in the Prussian partition, then in Austrian one. In the Russian partition it failed to end the existence of the Empire. World War I caused the collapse of structures under the occupation and the Polish administration of measures (GUM) was organized, but the National Institute of Metrology is not created up to now.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.