Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Jeszcze o roli przyrostka -k- w adaptacji zapożyczeń w polszczyźnie

100%

Bańko M.

Język Polski

|

2019

|

tom 99

|

nr 3

32-43

PL

Artykuł stawia pytanie o funkcję sufiksu -k- w adaptacji rzeczowników obcego pochodzenia w polszczyźnie. W literaturze przeważa pogląd, że jest to funkcja czysto strukturalna. Analiza stosunkowo obszernego materiału, wybranego z czterech słowników zapożyczeń, pokazuje jednak, że sufiks -k- pełni zwykle też funkcję quasi-deminutywną, ponieważ tworzy nazwy przedmiotów małych rozmiarów lub nazwy przedmiotów wprawdzie dużych, ale małych w granicach danej kategorii. W artykule zwrócono uwagę na trudności w odróżnieniu quasi-deminutywów adaptowanych cząstką -k- od autentycznych zdrobnień, tworzonych za pomocą równokształtnego sufiksu w języku polskim, jak również na to, że w jednych i w drugich sufiks -k- często powiela funkcję sufiksu deminutywnego obecnego w wyrazie źródłowym.

EN

This article raises the question of the function of the suffix -k- in the adaptation of foreign nouns in Polish. The prevailing view in the literature is that -k- plays a purely structural role. However, the analysis of relatively extensive material chosen from four dictionaries of loanwords shows that in most cases the suffix has also a quasi-diminutive function because it creates names of small-sized objects or names of objects that are large but small within a given category. The article draws attention to the difficulties in distinguishing quasi-diminutives adapted with the particle -k- from real diminutives, created with the equiform suffix in Polish, and also to the fact that in both kinds of words the suffix -k- often duplicates the function of a diminutive suffix present in the source word.

2

Anglicisms in The National Corpus of Polish: Assets and Limitations of Corpus Tools

100%

Mańczak-Wohlfeld E. , Witalisz A.

Studies in Polish Linguistics

|

2019

|

tom 14

|

nr 4

171-190

PL

Pomimo obiecujących badań automatyczna ekstrakcja anglicyzmów z wykorzystaniem narzędzi dostępnych w elektronicznych korpusach językowych wciąż nie jest możliwa. Mimo to wyszukiwarki korpusowe są nieodzownym narzędziem w systematycznej weryfikacji użycia anglicyzmów wyłuskanych metodą tradycyjną. W artykule omówiono zarówno funkcjonalność, jak i niedoskonałość narzędzi dostępnych w Narodowym Korpusie Języka Polskiego w odniesieniu do badania anglicyzmów różnych typów oraz ich z góry zdefiniowanych cech. Niedostatki narzędzi, związane głównie z semantyką zapożyczeń, zostały zilustrowane konkretnymi przykładami anglicyzmów.

EN

While electronic corpora may not seem adequate sources for anglicisms retrieval, since despite promising attempts they still lack readily available and efficient tools for foreign loans identification, they are indispensable in a systematic verification of the use of preidentified loans. The article offers an assessment of an electronic corpus of Polish in reference to its usefulness for the study of English loans. Though we test a selected corpus and its tools, and use Polish anglicisms as exemplifications, the findings presented in the article pertain to other large corpora and anglicisms in other languages. Corpus tools allow for a multidimensional analysis of loans, yet they fail to meet the requirements of more in-depth analyses of anglicisms, related to their semantics and structure. The limitations of corpora tools will be illustrated with authentic attempted-but-failed corpus searches.

3

The interaction of orthography, perception and phonology in the adaptation of E /ɜ:/ in loanwords into Russian

60%

Laidler K.

Przegląd Rusycystyczny

|

2023

|

nr 1 (181)

180-206

RU

Данная статья посвящена вопросу фонологической адаптации звука /ɜ:/ в англицизмах. Нативизация этого гласного представляет собой интересную исследовательскую проблему из-за отсутствия в русском языке однозначного его эквивалента, что ведёт к значительной вариативности в его адаптации, на которую в различной степени, влияют взаимодействие фонетических и фонологических принципов русского языка, а также нормы орфографии и дополнительные внеязыковые факторы. Настоящее исследование, является первой в своём роде попыткой систематизирования подобных языковых данных, а также их интерпретации в контексте современных теорий фонологической адаптации заимствований. Статья представляет собой тщательное изучение механизмов адаптации английского /ɜ:/ в устоявшихся заимствованиях с последующим его сравнением с результатами эксперимента, в ходе которого, перед носителями русского языка, не владеющими английским, была поставлена задача прослушать список английских слов и записать их кириллицей. Несмотря на то, что в англицизмах адаптация звука /ɜ:/ часто является отражением его записи в английских словах, такого рода транслитерация в большинстве случаев подкреплена фонологическими принципами русского языка, а также акустическим сходством звуков в русском и английском. Более того, процент модификаций, опирающихся исключительно на графической записи английских слов, является маргинальным, в то время как наиболее часто используемые адаптации демонстрируют четкое взаимодействие всех трёх факторов. Таким образом, описанные в статье результаты, проливают свет на механизмы и закономерности нативизации звука /ɜ:/ в англицизмах, а также вносят вклад в обсуждение явления фонологической адаптации заимствований в целом.

PL

Adaptacja E /ɜ:/ w utrwalonych pożyczkach w języku rosyjskim jest wynikiem interakcji między ortografią, fonologią i percepcją. Najczęstszy wariant adaptacyjny jest zatem motywowany wszystkimi trzema siłami, podczas gdy mniej powszechne substytuty są poparte tylko fonologią i percepcją lub w przypadku najrzadszych wyłącznie ortografią. Wzorzec ten pokazuje również, że wpływ pisowni jest raczej ograniczony, jeśli formy te nie są fonologicznie lub percepcyjnie bliskie fonemowi docelowemu. Co więcej, zarówno fonologia jak i fonetyka są w stanie przewidzieć najczęstsze wzorce substytucji E /ɜ:/. Jednak podczas gdy podejście fonologiczne tylko poprawnie określa najodpowiedniejsze substytuty, podejście fonetyczne pozwała przewidzieć częstotliwość ich występowania (przynajmniej w przypadku pożyczek online). Różnice między pożyczkami dokonywanymi w czasie rzeczywistym i utrwalonymi dobrze pokazują w jakim stopniu poszczególne czynniki wpływają na ostateczny kształt zapożyczeń, więc badania nad adaptacją takich słów powinny obejmować dogłębną analizę różnych czynników językowych oraz pozajęzykowych.

EN

In the process of loanword nativisation, foreign sounds are inevitably altered so as to comply with the phonological principles of the borrowing language. There is, however, an ongoing debate as to whether such modifications are attributable to the phonological similarity between the source and the target segments, their acoustic closeness, orthographic conventions of the languages involved or an impact of additional extralinguistic factors. The issue seems particularly relevant in the case of those sounds whose adaptation in the target language involves several changes. The present paper deals with the issue of the so-called British English long schwa adaptation in loanwords from English into Russian. E /ɜ:/ nativisation poses an interesting research problem due to its lacking a single phonologically or phonetically closest equivalent in Russian. Thus, a considerable variability can be observed in how it is adapted. The present paper aims to examine the major mechanisms and patterns of E /ɜ:/ nativisation in Russian loanwords and shed some light onto the interplay of phonology, acoustic similarity and orthography. Towards this goal, the major adaptation scenarios of 200 established loanwords containing E /ɜ:/ have been compared to the results of an online experiment in which 41 native speakers of Russian with no command of English listened to a list of English words containing the sound in question in different segmental contexts and were asked to transcribe them using Cyrillic characters. The analysis demonstrates that while established loanwords are often influenced by orthography, spelling-based adaptations are inevitably reinforced by phonology and in some cases acoustic similarity. Moreover, a number of such adaptations is marginal if they are not supported by either phonology or phonetics, and the most common substitutes show an interplay of all three factors. Hence, our findings shed some light onto the nature of /ɜ:/ nativisation in the Russian language as well as add to the debate of the loanword adaptation phenomena in general.