Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Teresa Wróblewska, Duch narodowy. Postacie polskich polityków XX w., Oficyna Wydawnicza „Stopka”, Łomża 2007, ss. 325

100%

Kulbaka J.

Biuletyn Historii Wychowania

|

2008

|

nr 24

189-191

PL

Teresa Wróblewska, Duch narodowy. Postacie polskich polityków XX w., Oficyna Wydawnicza „Stopka”, Łomża 2007, ss. 325

2

Spory o narodowy socjalizm na łamach Poznańskiej Biblioteki Niemieckiej.

88%

Materniak - Pawłowska M. , Olszewski H.

Czasopismo Prawno-Historyczne

|

2014

|

tom 66

|

nr 1

323-336

PL

Zainteresowanie Niemcami ma w naszym kraju bogatą tradycję i stanowi ważnyelement w panoramie współczesnego dyskursu społecznego, politycznegoi kulturowego. Historia Niemiec i dzieje stosunków polsko-niemieckichw badaniach nie bywały wolne od uproszczeń, stereotypów i mitów, a dzisiejsze debaty nie mogą być uznane za rozdział zamknięty, nawet jeżeli przyjąć, że współczesny dialog nie zna już dawnej retoryki i irracjonalnych treści wpisywanych w takie na przykład pojęcia jak „myśl zachodnia” czy „Ostforschung”. Wiadomo, że w badaniach nad historią społeczną, kulturą i polityką naszych sąsiadów oraz w dziejach stosunków niemiecko-polskich często sąsiadowały z sobą, ścierały się i uzupełniały treści naukowe oraz czynniki ideologiczne, wnoszone do nauki przede wszystkim choć nie tylko przez politykę.

3

Kształcenie muzyczne z perspektywy „Wiadomości Muzycznych” (1925–1926)

75%

KOCAJ A. , KRASIŃSKA I.

Edukacja Muzyczna

|

2020 (PL)

|

nr 15

347-377

EN

In Poland, over a hundred music magazines appeared in the interwar period. They were divided into several categories: subject and methodological, social and cultural music press, music and li- turgical magazines, regional music periodicals, as well as musicological and popular science mag- azines. The final group includes the subject of this article, “Wiadomości Muzyczne” (1925–1926), edited by the music collector and journalist Edward Wrocki. The article is the first attempt at a monograph elaboration of this periodical, both in terms of the formal and publishing aspects and its content. However, it focuses mainly on educational content, training and professional develop- ment of musicians and music and singing teachers in various types of schools (conservatories and music academies, primary and secondary schools, courses).

PL

W Polsce w okresie międzywojennym ukazywało się przeszło sto czasopism muzycznych. Zo- stały one podzielone na kilka kategorii: przedmiotowo-metodyczne, muzyczną prasę społeczno- -kulturalną, czasopisma muzyczno-liturgiczne, regionalne periodyki muzyczne oraz pisma muzy- kologiczne i popularnonaukowe. W tej ostatniej grupie znalazły się stanowiące przedmiot niniej- szego artykułu „Wiadomości Muzyczne” (1925–1926), redagowane przez kolekcjonera muzyka- liów i publicystę Edwarda Wrockiego. Artykuł stanowi pierwszą próbę monograficznego opraco- wania tego periodyku, zarówno od strony formalno-wydawniczej, jak i zawartości treściowej. Zwrócono w nim jednak głównie uwagę na treści dotyczące kształcenia, dokształcania i doskona- lenia zawodowego muzyków oraz nauczycieli muzyki i śpiewu w różnych typach szkół (konserwa- toria i akademie muzyczne, szkoły średnie i powszechne, kursy).

4

Profesorowi dr hab. Piotrowi Łossowskiemu w 85. rocznicę urodzin

75%

Bułhak H.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

|

2011

|

tom 46

5

BIBLIOTEKA GMINY WYZNANIOWEJ ŻYDOWSKIEJ WE LWOWIE (1901–1939)

75%

Biesaga M.

Rocznik Przemyski

|

2017

|

tom 53

|

nr 1(20): Historia

95-109

XX

The Jewish Religious Community Library in Lviv was founded in 1901 but its roots can be traced back to the late 19th century. The library owes its origin primarily to Samuel Buber – a renowned Lviv’s maskil (grandfather of Martin Buber, the famous Jewish philosopher). Not only did he come up with the idea of a library available to the whole Jewish community but he also donated his private book collection. However, this institution would have never come into existence if it wasn’t for the support of the Zionist movement and many prominent figures from the Jewish intelligentsia. Its book collection was not supposed to be limited to religious writings but intended to open up the readers’ minds to the outside world, support further studies, and provide entertainment. Very quickly the library became popular among the Jewish community in the city and was well attended by students, scholars, professionals, and even Christians. Despite financial difficulties, it managed to continue functioning until the outbreak of the Second World War. In 1939 its book collection consisted of about 20 thousand volumesand was considered to be one of the most significant Jewish libraries in interwar Poland.

6

Nadciągające perspektywy i Diaboliada Michała Bułhakowa jako próba określenia przyszłości Rosji

75%

Stepnowska T.

|

2000

|

nr 2

97-105

RU

Предметом исследования в работе является сравнительный анализ Грядущих перспектив и Дьяволиады с точки зрения формирования взглядов Булгакова на общественно-политические перемены в России после революции 1917 года. В отличие от Багрового острова, в Дьяволиаде Булгаков отрицательно относится к новой власти. Поэтому данное произведение можно расценивать как художественную иллюстрацию позиции писателя, представленную в Грядущих перспективах. Дьяволиада предвещает ряд тем и мотивов творчества зрелого Булгакова (мотив одиночества и отчуждения, бега, смерти как способа спасения собственного достоинства), являясь своего рода первым вариантом проблем, получивших в Мастере и Маргарите широкое философское освещение.

7

Demografia i rozmieszczenie ludności węgierskiej w Słowacji 1918‑1950

75%

Zawistowska R.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

|

2011

|

tom 46

PL

Demography and population localization of the Hungarian ethnic group in SlovakiaThe publication presents an outline of changes in the numerical force and localization of Hungarian population in Slovakia in the period between the separation of Slovaks from Hungary in 1918 to 1950.This is a crucial problem constituting a basis for considering the complex Hungarian question n Slovakia in that time. The starting point of the reflections is clear, and the basic argument for establishing the final date was the first census after World War II in Czechoslovakia, carried out after the displacements, expulsions and re‑Slovakization of the Hungarian population after the whole of the power in the country had been taken over communists.After World War I, several hundred of Hungarians found themselves on the Slovakian side of the border and became a minority, Being, however, still aware of their belonging to the Hungarian nation, a few times larger in number than Slovaks. Before World War I, those people inhabited the very centre of the Hungarian Kingdom and constituted an integral part of the reigning nation.Due to the shortage of space, the reflections concentrate on showing changes in number and localization of the Hungarian population in Slovakia in the period between the Wars, during World War II and in the first years after its end. For the reason mentioned above, an inner demographic analysis of the Hungarian population in Slovakia was omitted (age, gender, etc.)The much criticized census of 1910 showed that the territory which 8 years later became Slovakia was inhabited by 884,210 Hungarians (30,3%). In an independent Slovakia, during the census of 1921, the Hungarian nationality was declared by 650,597 (21,7%) people, and that number, varying periodically, was basically the same, or even higher in the last half‑century. However, with a general increase in the population of Slovakia, this means that the percentage of Hungarians has dropped below 10% of the whole population of the country.The publication cites an opinion formed by Janos Makkai, a Hungarian ethnographer and sociologist. According to him, Hungarian people living in Slovakia and other neighbouring countries must have been more experienced in the fight for their rights, were more resistant, specialized, and more versatile in struggling against difficulties of everyday life. Демография и размещение венгерского населения в Словакии в 1918‑1950гг.Статья посвящена изменению численности и размещения венгерского населения в Словакии в период от 1918 г после отделения Словакии от Венгрии и до 1950 г. Это ключевая проблема, которая представляет собой основу для понимания всех сложностей венгерского вопроса в Словакии в этот период. Основным контрольным пунктом оценки этой проблемы была первая после Второй мировой войны перепись населения в Чехословакии, которая была проведена спустя 2 года после окончания переселений, выселений и ресловакизации венгерского населения и перехода всей власти к коммунистам.После Первой мировой войны сотни тысяч венгров оказались по другую сторону словацкой границы и стали этническим меньшинством, сохранив при этом свое национальное самосознание. Население это перед Первой мировой войной жило в самом центре Австро‑Венгрии, и в те времена являлась неотъемлемой частью правящего народа.По причине ограниченного объема публикации в статье основной упор делается на динамику изменений количества населения и размещения венгров на территории Словакии в межвоенный период, во время Второй мировой войны и в первые послевоенные годы. В статье не раскрывается внутренняя демографическая структура венгерского населения Словакии (возраст, пол ит.д.).Подвергаемая критике всеобщая перепись населения 1910 г. показала, что на территории, на которой 8 лет спустя была образована Словакия, жило 884 210 венгров (30,3%). В независимой уже от Венгрии Словакии во время переписи 1921 г. к венгерской национальности отнесло себя 650 597 (21,7%) человек. Такое количество венгерского населения, подвергаясь небольшим колебаниям, в принципе, не только сохранилось, но даже возросло в последней половине 20 в. При тенденции увеличения общей численности населения Словакии означает это, однако, что процент венгров в Словакии снизился до 10% от общего количества населения этого государства.Януш Макай, венгерский социолог и этнограф межвоенного периода, цитата которого приведена в статье, дал общую оценку венгерского населения Словакии. Он констатировал, что венгры, жившие в соседних государствах, так как постоянно боролись за свои жизненные права, были более выдержанными, и хорошо подготовленными к преодолению жизненных трудностей.

8

Czy małe miasto może zmienić się w duże? Analiza przypadku Wałbrzycha w drugiej połowie XIX i początku XX wieku

71%

Ludwig B.

Space – Society – Economy

|

2017

|

nr 22

87-102

EN

Wałbrzych, which was founded as a village, expanded to a small mining town. The rising of the coal mining industry has led to the origin of the regional mining basin. At the same time industrial region was developed. Former small town became the heart of the district. Local authorities set up efforts to increase representativeness of the city as the seat of the County. In the old town and its vicinity were located the administrative authorities buildings, banks, shops and services of the higher usability. At the same time, former villages were changed, taking the forms of workers’ settlements – suburbs of Wałbrzych. Transformation of the landscape was changing the town. Could that process, however, lead to create the metropolitan nature of the city and to maintain it? Some preserved settings and tradition decided that the success of that process was only partial.

PL

Wałbrzych założony jako wieś, został rozbudowany jako miasteczko górnicze. Wzrost wydobycia węgla doprowadził do powstania zagłębia górniczego. Dawniejsze małe miasto stało się sercem okręgu. Zadbano wtedy o wzrost jego reprezentacyjności. Powstał nowy ratusz. W pobliżu wzniesiono budynki urzędów. Zaczął kształtować się ciąg budowli monumentalnych wzdłuż alei u stóp miasta. W dwudziestoleciu międzywojennym proces rozbudowy się nasilił. W obrębie starego miasta i śródmieścia lokowano organy administracyjne, banki oraz sklepy i usługi wyższej użyteczności. Równocześnie zmieniały się okoliczne wsie przyjmując formę osiedli robotniczych – przedmieść. Kształtowała się wielka aglomeracja. Przemiany krajobrazu zmieniały miasteczko. Czy jednak doprowadziły do wykształcenia charakteru wielkomiejskiego i jego utrwalenia? Pewne zachowane układy, tradycja zadecydowały o częściowym powodzeniu procesu.

9

Single issues related to Sandomierz (1918–2002)

63%

Krasiński I. , Sławiński P.

Rocznik Historii Prasy Polskiej

|

2021

|

tom 24

|

nr 2

121-151

PL

Celem artykułu jest zaprezentowanie druków związanych z Sandomierzem treścią lub miejscem wydania, które w tytule, podtytule lub treści zawierały słowo: jednodniówka. Zasięg chronologiczny wyznacza data pierwszej z nich, wydanej w 1918 r., oraz ostatniej, znanej autorom, z 2002 r., a zasięg językowy został ograniczony do języka polskiego. Jak się udało ustalić, w tym okresie opublikowano 34 jednodniówki, z czego 10 w okresie przedwojennym i 24 w okresie powojennym. 10 należy do kategorii polityczno‑społecznych, 8 to jednodniówki związków i grup zawodowych, 12 można zaliczyć do kategorii młodzieżowych, a 4 do grupy pozostałych (wojskowa, historyczna, religijna i literacko-‑artystyczna). W artykule wszystkie jednodniówki omówiono zarówno pod względem formalno-‑wydawniczym, jak i pod kątem ich zawartości treściowej.

EN

The aim of this article is to present the ephemera related to Sandomierz - either by content or place of the publication - whose distinctive trait was the use of the word 'jednodniówka', or single issue, in the title, the subtitle or the contents. Chronologically, this survey ranges from 1918, the date of the first print of this kind to be published, to the last one (known to the au-thors) dated 2002 and does not cover publications in languages other than Polish. The source material gathered in accordance with these criteria comprises a total of 34 single issues, of which ten appeared in the pre-war period and twenty-four after World War II. Themati-cally, ten of them can be classified as political or concerned with social issues; eight are products of trade unions or other professional associations; twelve are aimed at the younger generation; and each of the remaining four has a focus of its own (i.e. military, historical, religious, literary-artistic). In this article all of the single issues are discussed both with regard to their in format (layout) and their content.

10

Witold Kula (1916–1988). Szkic do portretu

63%

Stobiecki R.

Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku

|

2019

17-28

EN

Witold Kula undoubtedly belongs to the narrow elite of historians of the era of the People’s Republic of Poland, he is also its most recognized representative in the international arena. This text aims at presenting the most important moments of his biography, a brief characteristic of his achievements and his reception in contemporary historiography.

PL

Witold Kula należy bez wątpienia do wąskiej elity dziejopisów epoki Polski Ludowej, jest także najbardziej rozpoznawanym jej przedstawicielem na arenie międzynarodowej. Niniejszy tekst stawia sobie za cel przybliżenie najważniejszych momentów jego biografii, krótką charakterystykę dorobku oraz jego recepcji we współczesnej historiografii.

11

Music Education from the Perspective of “Wiadomości Muzyczne” (1925–1926)

63%

Kocaj A. , Krasińska I.

|

nr 15

347-377

EN

In Poland, over a hundred music magazines appeared in the interwar period. They were divided into several categories: subject and methodological, social and cultural music press, music and li- turgical magazines, regional music periodicals, as well as musicological and popular science mag- azines. The final group includes the subject of this article, “Wiadomości Muzyczne” (1925–1926), edited by the music collector and journalist Edward Wrocki. The article is the first attempt at a monograph elaboration of this periodical, both in terms of the formal and publishing aspects and its content. However, it focuses mainly on educational content, training and professional develop- ment of musicians and music and singing teachers in various types of schools (conservatories and music academies, primary and secondary schools, courses).

PL

W Polsce w okresie międzywojennym ukazywało się przeszło sto czasopism muzycznych. Zostały one podzielone na kilka kategorii: przedmiotowo-metodyczne, muzyczną prasę społeczno- -kulturalną, czasopisma muzyczno-liturgiczne, regionalne periodyki muzyczne oraz pisma muzy- kologiczne i popularnonaukowe. W tej ostatniej grupie znalazły się stanowiące przedmiot niniej- szego artykułu „Wiadomości Muzyczne” (1925–1926), redagowane przez kolekcjonera muzyka- liów i publicystę Edwarda Wrockiego. Artykuł stanowi pierwszą próbę monograficznego opraco- wania tego periodyku, zarówno od strony formalno-wydawniczej, jak i zawartości treściowej. Zwrócono w nim jednak głównie uwagę na treści dotyczące kształcenia, dokształcania i doskona- lenia zawodowego muzyków oraz nauczycieli muzyki i śpiewu w różnych typach szkół (konserwa- toria i akademie muzyczne, szkoły średnie i powszechne, kursy).

12

The influence of the foreign invader on the shape of wooden architecture of the end of the 19th and beginning of the 20th century in the Lublin region

63%

Netczuk-Pol E.

Architectus

|

2021

|

tom Nr 1 (65)

11-20

PL

Celem artykułu było przedstawienie wpływu architektury narodowej rosyjskiej na drewnianą architekturę Lubelszczyzny powstałą na przełomie XIX i XX w., która charakteryzowała się dużą odrębnością. Przedmiotem pracy było ukazanie znaczenia wzmożonej rusyfikacji, która dotykała nie tylko sfery życia społecznego, kulturalnego, ale także architektury.W artykule dokonano analizy zachowanej architektury drewnianej powstałej na przełomie wieków na terenie obecnego województwa lubelskiego. Jako materiał wyjściowy wykorzystano dostępne materiały archiwalne oraz dokumentację stworzoną na potrzeby wojewódzkiego konserwatora zabytków (karta ewidencji zabytków architektury i budownictwa) oraz dokonano wizji lokalnej w celu przygotowania dokumentacji fotograficznej stanu aktualnego. Jako materiał porównawczy posłużyła charakterystyczna zabudowa drewniana powstała pod koniec XIX i na początku XX w. w Samarze w Rosji. Zabudowa ta ma dobrze udokumentowaną historię oraz jest dobrze zbadana przez lokalnych naukowców. Dodatkowo przetrwała do dziś w stanie prawie nienaruszonym.Podczas badań porównano istniejącą zabudowę drewnianej Lubelszczyzny z przełomu wieków z zabudową drewnianą rosyjską przede wszystkim pod względem detalu i dekoracji fasady. Pozwoliło to na zauważenie podobieństw między detalami stosowanymi w tradycyjnym budownictwie drewnianym na terenie województwa lubelskiego. Szczególnie jest to widoczne w detalu stolarki okiennej – bogato dekorowane nad- i podokienniki. Jest to element charakterystyczny tylko dla badanego okresu, co potwierdza tezę o wpływie zaborcy na kształt architektury.

EN

The aim of the article was to present the influence of the Russian national architecture on the wooden architecture of the Lublin region, created at the turn of the 19th and 20th centuries, which was characterized by great distinctiveness. The subject of the work was to show the importance of increased Russification, which touched not only the spheres of social and cultural life, but also architecture.The article analyzes the preserved wooden architecture from the turn of the century in the present-day Lubelskie Region. The starting material used was the available archival materials and documentation prepared for the needs of the provincial conservator of monuments (the card for the records of architectural and construction monuments) and a local inspection was made to prepare photographic documentation of the current state. Characteristic wooden buildings were used as comparative material, built at the end of the 19th and the beginning of the 20th century in Samara, Russia. The buildings have a well-documented history and are well researched by local scientists. Additionally, they are kept almost intact. During the research, a comparative method was used for the existing wooden buildings in the Lublin region from the turn of the century with the Russian wooden buildings, mainly in terms of detail and façade decoration. It allowed us to notice the similarities between the details used in traditional wooden construction in the Lublin Province. It is especially visible in the details of the window decorations – richly decorated drip and window sills. It is an element characteristic only for the analyzed period, which confirms the thesis about the influence of the foreign invaders on the shape of architecture.

13

OBRAZY WROGA. PROPAGANDA A LUDOBÓJSTWO W XX WIEKU NA WYBRANYCH PRZYKŁADACH, GARŚĆ REFLEKSJI

63%

Gogol B.

Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW

|

2019

|

nr 1

23-58

PL

XX w. to stulecie, w którym budziły się skrajne wersje nacjonalizmów, rozwijały i upadały totalitarne systemy polityczne, stulecie związanego z nimi zjawiska nazwanego w połowie XX w. mianem ludobójstwa – metodycznej zagłady całych ludzkich społeczności realizowanej z różnych urojonych powodów. Jedne po drugich kolejne społeczności, na różnych kontynentach, padały ofiarą prób ich eksterminacji: Herero i Nama, Ormianie, liczne narodowości ZSRR przed 1956 r., Żydzi, Cyganie, Polacy, Chińczycy i Kambodżańczycy, Tutsi i bośniaccy muzułmanie. Propaganda zawsze towarzyszyła ludobójstwu, z reguły wyprzedzała ludobójcze rozkazy, była narzędziem kreującym grunt pod rzezie, ukazującym wypaczony obraz przyszłych ofiar, wzmacniającym zbrodnicze motywacje sprawców, obojętne postawy świadków masakr. Pozwalała później „rozmyć” odpowiedzialność za zbrodnie. Propaganda stale doskonaliła swoje metody w miarę rozwoju środków przekazu. Warto opisać jej rolę na kilku przykładach, w każdym z przedstawionych przypadków ludobójstwa, inicjatorzy, sprawcy, świadkowie, byli wcześniej lub w jego trakcie, poprzez przekaz propagandowy, „mowę nienawiści”, ideologiczną utopię, odpowiednio formowani w swoich poglądach, potrzebie eliminacji drugiego człowieka. Ofiary pozbawiano cech ludzkich tworząc obraz wroga absolutnego, którego należało bez skrupułów unicestwić. Pomimo kontekstu historycznego artykułu, jest to ciągle aktualna przestroga dla współczesnych.

EN

The twentieth century was the century in which the extreme versions of nationalisms were awakened, the totalitarian political systems developed, and the century of their associated phenomenon in the mid-twentieth century was called genocide – the methodological destruction of entire human communities for various imaginary reasons. One after the other successive communities, on different continents, fell victim to their extermination attempts: Herero and Nama, Armenians, different nationalities of the USSR before 1956, Jews, Gypsies, Poles, Chinese and Cambodians, Tutsi and Bosnian Muslims. Propaganda was always accompanied by genocide, as a rule it was ahead of genocidal orders, it was a tool that created the ground for the slaughter, showing a distorted picture of future victims, reinforcing the criminal motivations of the perpetrators, indifferent attitudes of witnesses to the massacres. She later allowed her to "blur" the responsibility for crimes. Propaganda constantly improved its methods as the media was developed. It is worth describing its role in a few examples, in each of the reported cases of genocide, initiators, perpetrators, witnesses, were earlier or in the process, through propaganda, "hate speech", ideological utopia, properly formed in their views, the need to eliminate another human being. Victims were deprived of human characteristics, creating an image of the absolute enemy, who was to be annihilated unscrupulously. Despite the historical context of the article, it is still a valid warning for contemporaries.

14

„Hommage bien amical”. Kontakty zagraniczne prof. Barbary Skargi (1919-2009) na podstawie analizy proweniencyjnej wybranych egzemplarzy z jej księgozbioru prywatnego

63%

Rokicka R.

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

|

2024

|

tom 18

|

nr 2

395-424

PL

Artykuł powstał jako efekt badań przeprowadzonych na temat: „Księgozbiór prywatny profesor Barbary Skargi w zbiorach Połączonych Bibliotek Wydziałów Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk i Polskiego Towarzystwa Filozoficznego”[1]. W ciągu swojej wieloletniej kariery naukowej prof. B. Skarga (1919–2009) zgromadziła liczny i zróżnicowany księgozbiór. Po jej śmierci został on przekazany na mocy testamentu do Połączonych Bibliotek WFiS UW, IFiS PAN i PTF oraz włączony w zasób biblioteczny podlegający Instytutowi Filozofii i Socjologii PAN. B. Skarga współpracowała z wieloma instytucjami skupiającymi badaczy specjalizujących się w filozofii, ale również w socjologii czy teologii, co wpłynęło na zwartość jej kolekcji. Artykuł zawiera analizę jakościową, ilościową oraz proweniencyjną tego księgozbioru. Wykorzystanie metody proweniencyjnej i bibliograficznej umożliwiło odtworzenie dziejów kolekcji oraz kontaktów Skargi m.in. z francuskim środowiskiem naukowym.

15

Transformacja urbanistyczna Starego Miasta we Wrocławiu w okresie PRL-u jako dokument przemian politycznych i społecznych

63%

Grodzka E.

Architectus

|

2019

|

nr 2 (58)

27-40

EN

The article is a short brief about urban changes in the Old Town in Wrocław during the Polish People’s Republic. Intensive rebuiliding activities have begun at the end of 1940’s. Historical buildings around the Main Square and Solny Square were the first to be reconstructed. However, since 1956 the return to pre-war modernism ideas has been observed. New architecture and urbanism were supposed to be a symbol of new social order and technological progress. Despite of ambitious plans of transforming Wrocław’s city centre into a modern downtown the pace of rebuilding of The Old Town dropped dramatically in the 1970’s and 1980’s. At the end of the communist era in Poland, thanks to the gradual departure from the centrally planned economy, the number of infill buildings in the Old Town has increased considerably.

PL

Artykuł przedstawia zarys zmian urbanistycznych z okresu PRL-u na Starym Mieście we Wrocławiu. Intensywne działania budowlane rozpoczęły się już pod koniec lat 40. XX w. Początkowo polegały głównie na rekonstrukcji zniszczonej zabudowy staromiejskiej, skoncentrowanej wokół Rynku i pl. Solnego. Od 1956 r. zaobserwować można powrót do idei przedwojennego modernizmu. Nowa architektura i urbanistyka miała być symbolem nowej organizacji życia społecznego oraz postępu technologicznego. W latach 70. i 80. XX w., pomimo ambitnych planów przekształcenia centrum Wrocławia w wielkomiejskie centrum usługowe, tempo inwestycji budowlanych zdecydowanie zmalało. Pod koniec epoki PRL, dzięki stopniowemu odejściu od gospodarki centralnie planowanej, znacznie wzrosła ilość zabudowy plombowej na Starym Mieście.

16

Pierwsza Pomorska Wystawa Rolnictwa i Przemysłu w Grudziądzu (1925 r.) w świetle lokalnych artykułów prasowych

63%

Knyspel-Kopeć R.

Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku

|

2016

|

tom 16

147-156

EN

Pomeranian Exhibition of Agriculture and Industry held in Grudziądz held from 26 VI–12 VII 1925, it was one of the largest exhibitions of Polish interwar period. Its purpose was to show the Polish economy on the newly reclaimed lands of Pomerania. The exhibition had a total of 56 facilities, 28 of which built the Trade Committee, and 28 private exhibitors. Among the buildings was the largest pavilion of industry, stood out a marine pavilion, located in a maritime exhibition. The event was attended by about 450 exhibitors, of which 186 accounted for by agriculture, 81 at the factory industry, 100 for crafts, 37 culture and art, the rest to other departments. In addition to the issued about 1000 animals. The exhibition was a great success moral because it opened the Polish President Stanislaw Wojciechowski in the presence of three ministers, and was visited by many visitors from home and abroad. In addition an important task to present the economic achievements of the Polish state, the first Pomeranian exhibition was still aims political-national. During the growing German revisionism threatening the integrity of the western border of the Republic, it was manifested Polishness Pomerania and highlighted achievements of the district in terms of economic and cultural development. Probably in the country hoped to soften the hostile German propaganda.

17

Stosunek państwa łotewskiego do miejscowych Polaków i Białorusinów w początkach niepodległości łotewskiej

63%

Gierowska-Kałłaur J.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

|

2011

|

tom 46

18

The reconstruction of the late 19th century and early 20th century urban landscape in Beirut historic centre

51%

Wróblewski S.

Architectus

|

2022

|

nr 1 (69)

77-89

PL

Jedną z największych w skali światowej prac związanych z rekonstrukcją krajobrazu kulturowego miasta przeprowadzono w stolicy Libanu. Projekt przygotowany przez Solidere obejmował rekonstrukcję założenia przestrzennego po zniszczeniach powstałych w trakcie wojny domowej, najbardziej wartościowej pod względem urbanistycznym dzielnicy centralnej. W Bejrucie powstały nie tylko rekonstrukcje architektury przedwojennej, ale i współczesne obiekty architektoniczne dopasowane do specyficznej estetyki dzielnicy. Głównym założeniem artykułu jest prezentacja i ocena tych różnorodnych rozwiązań urbanistycznych i architektonicznych zastosowanych w Bejrucie w odniesieniu do współczesnej architektury odwołującej się do estetyki z końca XIX w. i art déco, osadzonej w zrekonstruowanej przestrzeni miejskiej oraz współczesnych rozwiązań detalu urbanistycznego. W badaniach skupiono się na zagadnieniach związanych z oceną architektury kontekstowej oraz rekonstrukcji i adaptacji obiektów w centralnych częściach miasta.

EN

In the capital of Lebanon one of the globally largest works on reconstruction of the landscape of the historical core of the city were performed. The project prepared by Solidere was a design to reconstruct the most valuable urban plan of the central district after the destruction during the Civil War. In Historical Centre of Beirut not only reconstructions but also new architecture adjusted to historical aesthetic had to be created. The main aim of article is the presentation of different approaches to spatial and architectural designs in the Lebanese capital’s historic district from the perspective of assessment of modern and reconstructed architectural quality, aesthetics of historical – the late 19th century and Art Déco influences on modern architecture and contemporary urban detail designed in the recreated historic space. The research was focused on assessment of the context architecture and value of reconstructions and adaptations of buildings in the city’s central district.

19

The power station of Elektrizitätswerk Schlesien AG in Siechnice. An industrial plant in the 20th century – a work of an engineer and an architect-artist

51%

Gryglewska A. , Rabiega M.

Architectus

|

2022

|

nr 1 (69)

53-65

PL

Tematem artykułu jest architektura elektrowni Tschechnitz (obecnie Elektrociepłownia Czechnica) w Siechnicach pod Wrocławiem. Obiekt budowany w okresie intensywnego rozwoju przemysłu elektroenergetycznego na Dolnym Śląsku na początku XX w. był efektem postulowanej przez twórców związanych z Deutscher Werkbund współpracy inżyniera i architekta-artysty. Celem pracy jest prezentacja historii i przekształceń elektrowni, artystycznego kształtowania jej układu urbanistycznego, elewacji, reprezentacyjnych wnętrz maszynowni, warsztatów mechanicznych i obiektów o funkcji reklamy. Analiza historii i stanu obecnego kompleksu była możliwa dzięki przeprowadzonym przez autorów badaniom terenowym, kwerendzie materiałów źródłowych, tekstów w prasie fachowej oraz ikonografii z lat 1910–2019. Przeprowadzone badania stanowią podstawę dla określenia zakresu ochrony konserwatorskiej oraz rewitalizacji tego zakładu po jego planowanym zamknięciu w 2024 r. wskutek polityki likwidacji elektrowni węglowych w Polsce.

EN

The subject of the article is the architecture of the Tschechnitz Power Plant (currently Czechnica CHP Plant) in Siechnice near Wrocław. The plant, built during the period of intensive development of the power industry in Lower Silesia at the beginning of the 20th century, was the result of cooperation between an engineer and an architect-artist, postulated by architects associated with Deutscher Werkbund. The aim of this article is to present the history of the construction and development of the power plant as well as artistic shaping of the urban layout, façades, representative interiors of the machine rooms, mechanical workshops as well as facilities with an advertising function. The analysis of the history and the present condition of the complex was possible thanks to field research carried out by the authors, a query of source materials and texts in the professional press as well as iconography from the years 1910–2019. The conducted research is the basis for defining the scope of monument protection and for revitalizing the power plant, which will be closed in 2024 with regard to the policy of decommissioning coal-fired power plants in Poland.

20

Liberalny internacjonalizm Stanów Zjednoczonych a problem Górnego Śląska w latach 1918–1919

51%

Siwek K.

Kwartalnik Historyczny

|

2023

|

tom 130

|

nr 1

51-82

EN

After the end of the First World War in 1918, and with the start of the Paris Peace Conference, the United States, to establish permanent peace in Europe, became involved in settlement of European territorial questions, recognised in universalist, transnational terms. The problem of Upper Silesia, a disputed region between restored Poland and defeated Germany, was estimated by the US administration from a liberal internationalist perspective, which assumed to develop a supranational political and economic community.

PL

Po zakończeniu I wojny światowej w 1918 r., w czasie paryskiej konferencji pokojowej, Stany Zjednoczone, dążąc do ustanowienia w Europie trwałego pokoju, zaangażowały się w uregulowanie europejskich kwestii terytorialnych. Uznawano je bowiem za problem o powszechnym, ponadnarodowym wymiarze. Kwestia Górnego Śląska, dzieląca wówczas Polskę i Niemcy, oceniana był przez administrację amerykańską z perspektywy liberalnego internacjonalizmu, zakładającego budowę ponadnarodowej wspólnoty politycznej i gospodarczej.