Autor zdecydowanie pozytywnie ocenia uchwalenie przez parlament przepisów prawnych normujących zasady powoływania i działania rad pracowników w podmiotach gospodarczych, jak dotąd, przytłaczająca większość tych podmiotów nie wykazuje jednak jakiegokolwiek zainteresowania tą kwestią i w związku z tym obowiązujące w tym zakresie unormowania stanowią przysłowiową martwą literę prawą. W dużym stopniu wynika to stąd, że znacząca część kadr kierowniczych przedsiębiorstw obawia się, iż rady pracowników mogą stanowić istotne utrudnienie w sprawnym zarządzaniu i kierowaniu działalnością firmy, jednak pogląd ten zdaniem autora jest całkowicie błędny. Dlatego też konieczne jest podjęcie działań zmierzających do przeorania tej „fałszywej świadomości" naszych kadr menedżerskich. Duże pole do działania mają tu m.in. organizacje pracodawców, jako że tworzenie rad pracowników, sprzyjające wzrostowi efektywności gospodarowania, leży również w interesie właścicieli spółek. Z drugiej strony, pracownicy przedsiębiorstw, będący formalnie biorąc głównymi beneficjentami tych przepisów, również nie wykazują większego zainteresowania tworzeniem rad pracowników. Według autora czynnikiem destrukcyjnym w tym zakresie mogą być związki zawodowe, które mogą się obawiać, że z chwilą powołania rady pracowników ich i tak zwykle słaba pozycja w przedsiębiorstwie ulegnie dalszemu osłabieniu. W związku z tym autor proponuje, aby ustawodawca rozważył możliwość przyznania zakładowym organizacjom związkowym kompetencji rad pracowników. Propozycja ta ma z całą pewnością kontrowersyjny charakter, jednak zdaniem autora zasługuje ona na poważną dyskusję. Istotną rolę w procesie tworzenia rad pracowników powinny również odgrywać organy państwowe, w tym zwłaszcza Państwowa Inspekcja Pracy. Rolą PIP w tym zakresie powinno być bowiem nie tylko nakładanie kar na pracodawców, którzy uniemożliwiają powoływanie i działalność rad pracowników, ale i czynny współudział w procesie tworzenia tych organów. (abstrakt oryginalny)
EN
Changes in the law concerning setting up and acting employers'councils in economic entities, introduced lately by parliament are estimated positively by the author of the article. But most firms don' want to put these regulation in the law. Mostly it is due to fear of the enterprises' managers - they are afraid that the new regulations may be obstacles to run a firm effectively. Such the opinion isn't correct and is followed by lack of knowledge about the rules. That's why it is so important to discuss that problem to eliminate false opinions of managers in that subject. According to the author employees' organizations have much to do in the subject. As many examples show, employers' councils usually lead into increasing effectiveness of running bussiness. What is worth noticing, employers themselves are not interested in setting up employers' councils, either. Partly it is caused by negative attidutes of trade unions which are afraid of loosing their position. Maybe granting competences of employers' councils to trade unions would be the solution, which is worth considering. Public institutions (especially Public Inspection of Labour) should play an active role in the process of setting up employers' councils. What is important to add, the role of Public Inspection of Labour shouldn't be limited to putting punishment for these employees who make activities of employers' councils difficult. This institution should also cooperate actively both with employees and employers in activities aiming at forming of the councils. (original abstract)
Partycypacja pracownicza jest formą udziału pracownika w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Proces ten może przebiegać bezpośrednio, gdy w głosowaniu bezpośrednim liczy się każdy głos pracowniczy, oraz pośrednio, poprzez instytucje pracownicze powoływane w drodze wyborów pracowników. W artykule zostały omówione podstawowe formy partycypacji, ze szczególnym uwzględnieniem form pośrednich, wraz z przeglądem rozwiązań w krajach europejskich oraz w kontekście liberalizacji życia gospodarczego. (abstrakt oryginalny)
EN
Employee participation is a form of employee participation in the management of the company. This process take a direct course when each staff member's vote counts and an indirect course through the institutions, established by the workers' vote. The paper discusses basic forms of participation, with particular regard to the intermediate forms, together with the review of solutions in European countries in the context of liberalization of economic life. (original abstract)
Od 25 maja br. obowiązuje ustawa o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji, wdrażająca do polskiego porządku prawnego postanowienia dyrektywy 2002/14 ustanawiającej ogólne ramowe warunki informowania i przeprowadzania konsultacji z pracownikami we Wspólnocie Europejskiej. Zgodnie z ustawą przedstawicielstwem pracowników uprawnionym do uzyskiwania informacji i dokonywania konsultacji z pracodawcą w niektórych sprawach związanych z działalnością przedsiębiorstwa jest tzw. rada pracowników. Jest ona wybierana w zależności od sytuacji przez organizacje związkowe lub przez załogę danego zakładu pracy. Rady pracowników mogą działać w przedsiębiorstwach zatrudniających co najmniej 100 pracowników, a od 23 marca 2008 r. w przedsiębiorstwach zatrudniających co najmniej 50 pracowników. Oznacza to, iż zakresem działania ustawy będzie objęta znaczna liczba pracodawców. Należy się więc spodziewać dużego zainteresowania ze strony pracodawców, załóg zakładów pracy i związków zawodowych rozwiązaniami zawartymi w ustawie, przy czym w pierwszym rzędzie będą przez nich analizowane przepisy regulujące zasady i tryb wyboru członków rad pracowników. Niestety, stan prawny w tym zakresie jest daleki od doskonałości, dlatego celowe wydaje się podjęcie próby wykładni przepisów odnoszących się do powoływania rad pracowników. (abstrakt oryginalny)
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Opracowanie ma na celu dokonanie charakterystyki istniejących w Polsce stosunków pracy i przedstawienie na ich tle funkcjonowania rad pracowników. Zmiana systemu politycznego i gospodarczego jaka dokonała się najpierw w Polsce w 1989 r., a następnie w wielu innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej, nie zaowocowała na ogół demokratyzacją stosunków pracy. Stało się tak dlatego, że zarówno związki zawodowe, jak i pracodawcy, nie byli zainteresowani przekazywaniem uprawnień decyzyjnych pracownikom. Próby powoływania rad pracowników czy wprowadzenia przedstawicielstwa pracowniczego do rad nadzorczych spółek były traktowane przez związki zawodowe jako dla nich konkurencja, stąd spotykały się z ich oporami. W rezultacie ich wprowadzenie wymusiła dopiero odpowiednia dyrektywa UE. W opracowaniu dokonano oceny funkcjonowania rad pracowników na podstawie prowadzonych na ten temat badań empirycznych. Rady te, ze względu na wspomniane ograniczenia, nie przyniosły istotnych zmian w stosunkach pracy. (abstrakt oryginalny)
EN
The purpose of the study is to characterize the existing labour relations in Poland and to present the functioning of the works councils on them. The change of political and economic system which took place first in Poland in 1989 and later in many other countries of Central and Eastern Europe, has not generally led to democratization of labour relations. This happened because both the trade unions and employers were not interested in transferring decision-making powers to employees. Attempts to create works councils or introduce workers' representatives to supervisory boards of companies, were treated by trade unions as competing with each other so they were opposed to them. As a result the introduction of works councils in Poland was forced by the relevant EU Directive. This paper presents the results of empirical research on the functioning of works councils created in such a way. These councils, due to the said restrictions did not bring significant changes in labour relations. (original abstract)
W artykule opisano jak w praktyce funkcjonują rady pracowników. Przedstawiono wpływ związków zawodowych na powstawanie rad pracowników. Zaprezentowano zakres kompetencji rady pracowników, zakres informacji przekazywanych radzie oraz zasady ponoszenia kosztów.
W niniejszym artykule przedstawione zostały zasady funkcjonowania i wyboru rad pracowników - na podstawie ustawy o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.