Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Did EU candidacy differentiation impact on the performance of preaccession funds? A quantitative analysis of Western Balkan cases

100%

Denti D.

|

nr 68

22-52

EN

After four years of implementation the EU funds for candidate countries, the Instrument for Pre- Accession Assistance (IPA), has shown a mixed performance, resulting in a statistically limited level of use of IPA funds in most target countries, though with some variance. This article intends to test the hypothesis linking such a differentiation with the presence or absence of the official status of candidate country. The analysis of the funds allocation levels, the funds absorption levels and the progress in administrative reforms nevertheless shows that candidacy status is neither a sufficient nor a necessary condition for a good IPA performance. Rather, the data show that the IPA funds were able to catalyse a good progress only in those target countries characterised by an average adaptation pressure, but not to spur laggards and frontrunners, recalling the hypothesis put forward by Radaelli in his analysis of the outcomes of Europeanisation.

2

Kosowo : wyzwanie dla wspólnoty międzynarodowej

75%

Puszczewicz A.

|

tom R. 2, Nr 3

49--61

PL

Kosowo - samo państwo i jego niepodległość - wzbudza wiele emocji na świecie. Pojawiają się argumenty o możliwości zdestabilizowania sytuacji na całych Bałkanach Zachodnich oraz głosy o bezwarunkowym powrocie Kosowa do Serbii. Celem artykułu jest pokazanie stosunku społeczności międzynarodowej do niepodległości Kosowa z uwzględnieniem opinii jego mieszkańców, a także wpływu sytuacji w Kosowie na bezpieczeństwo w regionie.

EN

Kosovo - the state and its independence, arouse many emotions in the world. There are arguments about the possibility of destabilizing the situation in the entire Western Balkans and the voices presenting the necessity of the unconditional return of Kosovo to Serbia. This article aims to demonstrate relation of the international community with respect to the independence of Kosovo, views of its inhabitants, and the impact the situation in Kosovo for security in the region.

3

Ekonomiczne aspekty integracji Bośni i Hercegowiny z Unią Europejską w drugiej dekadzie XXI wieku

63%

Szynol M.

|

nr 1(55)

179-198

PL

W końcu drugiej dekady XXI wieku Unia Europejska (UE) – wydając nową strategię polityki rozszerzenia, organizując oficjalny szczyt przywódców państw oraz poświęcając potencjalnym akcesjom spotkanie Rady Unii Europejskiej – przypomniała, że przyszłość Bałkanów Zachodnich znajduje się w UE. Zasadne staje się zatem pytanie, czy na intensyfikacji polityki rozszerzenia UE skorzystać może Bośnia i Hercegowina, państwo od 2003 roku uznawane za potencjalnie kandydujące do członkostwa? W oparciu m.in. o oficjalne dokumenty, które wydawane są przez unijne instytucje, dane makroekonomiczne oraz w odniesieniu do kształtu polityki UE wobec regionu Bałkanów Zachodnich, warto zaryzykować stwierdzenie, iż – mimo licznych (politycznych, gospodarczych, społecznych) deficytów i słabości – Bośnia i Hercegowina, która wniosek o członkostwo w UE złożyła w 2016 roku, niebawem (w trzeciej dekadzie XXI wieku) otrzyma status państwa oficjalnie kandydującego.

EN

At the end of the second decade of the 21st century the European Union (EU) – presenting a new strategy of enlargement policy, organising an official summit of the state leaders and devoting to potential accessions the meeting of the Council of the EU – recalled that the future of the Western Balkans lies in the EU. Therefore, there is a reasonable question: whether the intensification of the EU’s enlargement policy will affect favourably Bosnia and Herzegovina, a state considered as a potential candidate for the membership since 2003? Basing on (inter alia) official documents issued by the EU institutions, macroeconomic data and in relation to the EU’s policy towards the Western Balkans region, it is worthwhile to suppose, that – despite numerous (political, economic, social) deficits and weaknesses – Bosnia and Herzegovina, which applied for membership in the EU in 2016, will receive the status of an official candidate country soon (in the thir d decade of the 21st c entury).

4

Model grawitacyjny jako narzędzie analizy handlu zagranicznego

63%

Klimczak Ł.

|

nr 5(941)

107-130

PL

Celem pracy jest odpowiedź na pytanie, czy standardowy model grawitacyjny może być efektywnym narzędziem analizy handlu, czy też istnieje potrzeba uzupełnienia go o dodatkowe miary dystansu. Badanie obejmuje region Bałkanów Zachodnich w latach 1995–2012. Wyniki estymacji modelu standardowego są porównywane do wyników modelu rozszerzonego o następujące zmienne: efekt granicy, efekty działań wojennych, mniejszości narodowe, różnice w rozwoju, dystans religijny i komunikacyjny, umowy o wolnym handlu oraz zasób BIZ. W celu sprawdzenia odporności wyników, poza estymacją typu pooled, szacowane są modele z jedno- i dwukierunkowymi efektami stałymi, z efektami losowymi, a także zawierające alternatywne zmienne. Rezultaty badania pokazują, że istnieją liczne determinanty handlu specyficzne dla regionu, które powinny być uwzględnione w modelu. Zaliczyć do nich można w szczególności podobieństwo struktur wyznaniowych i językowych, wojny czy porozumienia o wolnym handlu.

EN

The aim of the paper is to determine whether a standard gravity model of trade can work effectively or if a need exists to supplement it with additional measures of “distance”. The region of the Western Balkans from 1995 to 2012 was studied. The estimation results of the standard model are compared to the results of the model augmented by variables: border effect, war and post-war effects, minorities, difference in development, religious and language distance, FTA and FDI stock. In order to check for robustness of the results, apart from “pooled” type estimation, models with random effects, one-way and two-way fixed effects were estimated. A model with alternative explanatory variables was also considered. The findings show that there are a number of trade determinants specific to this region, which need to be included in the model. The most important are: similarities in language and religious structures, wars and free trade agreements.

5

Ekonomiczne aspekty integracji Bośni i Hercegowiny z Unią Europejską w drugiej dekadzie XXI wieku

63%

Szynol M.

Przegląd Europejski

|

2020

|

tom 2020(1)

179-198

PL

At the end of the second decade of the 21st century the European Union (EU) – presenting a new strategy of enlargement policy, organising an official summit of the state leaders and devoting to potential accessions the meeting of the Council of the EU – recalled that the future of the Western Balkans lies in the EU. Therefore, there is a reasonable question: whether the intensification of the EU’s enlargement policy will affect favourably Bosnia and Herzegovina, a state considered as a potential candidate for the membership since 2003? Basing on (inter alia) official documents issued by the EU institutions, macroeconomic data and in relation to the EU’s policy towards the Western Balkans region, it is worthwhile to suppose, that – despite numerous (political, economic, social) deficits and weaknesses – Bosnia and Herzegovina, which applied for membership in the EU in 2016, will receive the status of an official candidate country soon (in the thir d decade of the 21st c entury). W końcu drugiej dekady XXI wieku Unia Europejska (UE) – wydając nową strategię polityki rozszerzenia, organizując oficjalny szczyt przywódców państw oraz poświęcając potencjalnym akcesjom spotkanie Rady Unii Europejskiej – przypomniała, że przyszłość Bałkanów Zachodnich znajduje się w UE. Zasadne staje się zatem pytanie, czy na intensyfikacji polityki rozszerzenia UE skorzystać może Bośnia i Hercegowina, państwo od 2003 roku uznawane za potencjalnie kandydujące do członkostwa? W oparciu m.in. o oficjalne dokumenty, które wydawane są przez unijne instytucje, dane makroekonomiczne oraz w odniesieniu do kształtu polityki UE wobec regionu Bałkanów Zachodnich, warto zaryzykować stwierdzenie, iż – mimo licznych (politycznych, gospodarczych, społecznych) deficytów i słabości – Bośnia i Hercegowina, która wniosek o członkostwo w UE złożyła w 2016 roku, niebawem (w trzeciej dekadzie XXI wieku) otrzyma status państwa oficjalnie kandydującego.

6

Competition Law in Western Balkans: Developments in 2018

51%

Gajin D.

|

nr 19

199-214

FR

En 2018, les autorités de concurrence des Balkans occidentaux (Serbie, Monténégro, Bosnie-Herzégovine et Macédoine du Nord) ont poursuivi leurs activités d’application du droit de la concurrence. Le niveau de leur activité varie d’une année à l’autre, mais la tendance s’est maintenue là où l’autorité serbe de la concurrence est la plus active dans la région. D’une manière générale, les activités d’application des règles menées par les autorités de concurrence des Balkans sont concentrées sur le contrôle des concentrations, à l’exception de la Bosnie-et- Herzégovine, où l’accent est mis sur l’application des règles antitrust.

EN

In 2018, the competition authorities in the Western Balkans (Serbia, Montenegro, Bosnia and Herzegovina, and North Macedonia) have continued with their enforcement activities. The level of their activity varies from year to year, but the trend has continued where the Serbian competition authority is the most active one in the region. Generally, the focus of the enforcement activities of the Balkan competition authorities is on merger control, an exception being Bosnia and Herzegovina, where the emphasis is on antitrust enforcement.

7

Demographic Changes in the Countries of the Western Balkans – A Comparative Analysis with the European Union

51%

Szymańska A.

|

nr 3

161-182

PL

Celem podjętego badania jest przedstawienie wyników analizy dotyczącej zmian demograficznych w pięciu krajach Bałkanów Zachodnich, będących tzw. krajami stowarzyszonymi i potencjalnymi kandydatami do członkostwa w Unii Europejskiej. Badania oparto na wybranych miernikach zmian demograficznych, zarówno statycznych, jak i dynamicznych. Analizy te zaprezentowano na tle wskaźników dla Unii Europejskiej, przy czym najdłuższa próba czasowa obejmowała lata 1960–2020. Ze względu na brak większości danych dla Kosowa, w badaniu uwzględniono pięć z sześciu krajów regionu: Albanię, Bośnię i Hercegowinę, Czarnogórę, Macedonię Północną oraz Serbię. W opracowaniu przedstawiono zakres zmian demograficznych i stopień zaawansowania starzenia się ludności tych krajów, posługując się wybranymi miarami statycznymi i ukazując ich dynamikę. Uzyskane wyniki podkreślają zaawansowanie zmian demograficznych i starzenia się ludności w regionie. Porównanie mierników wskazuje na szybką transformację struktury demograficznej w regionie w kierunku „starzejącej się” ze wskaźnikiem udziału osób w wieku 65 i więcej w populacji ogółem przekraczającym 14% w 2020 roku. Najbardziej zaawansowane procesy dotyczyły Bośni i Hercegowiny, gdzie transformacja od „młodej” struktury demograficznej do „starej” była bardzo dynamiczna i głęboka.

EN

The study analyses the demographic changes in five countries of the Western Balkans – Albania, Bosnia and Herzegovina, Montenegro, North Macedonia, and Serbia – which are associated with and are potential candidates for European Union (EU) member states. Due to a lack of data, Kosovo was excluded. The research was based on selected measures, both static and dynamic. The analysis was conducted against the background of the indicators presented for the EU, with the longest time sample covering the years 1960–2020. The study presents the scope of demographic changes and the advancement of the population ageing of these countries using selected static measures and showing their dynamics. The methods used are based on data analysis and cluster analysis. The results point to the advancement of demographic changes and ageing in the region. The comparison of calculated measures indicates that the demographic structure in the region has shifted towards “old”, with the share of people aged 65 and over higher than 14% in 2020. The most advanced stages concern Bosnia and Herzegovina, where the transformation from a “young” demographic structure to an “old” was very dynamic and deep.

8

Studying the Post-Socialist City in Yugoslavia: An Examination of Multi-Disciplinary Methodologies and Theoretical Approaches

51%

Babić M.

|

2021

|

nr 10

1-22

PL

Od upadku ładu komunistycznego w Europie na początku lat 90. XX wieku, czemu towarzyszył rozpad Jugosławii i wojna, która naznaczyła ostatnią dekadę minionego stulecia na Bałkanach, intensywnie rozwijają się badania naukowe poświęcone Europie Południowo-Wschodniej. Od początku nowego tysiąclecia pojawiają się projekty akademickie dotyczące dwudziestowiecznej architektury, zaś nowe pokolenie historyków architektury i urbanistyki z rosnącym zainteresowaniem rozwija poruszaną dotąd tematykę. Jednakże badania nad architekturą okresu postsocjalistycznego w miastach zachodnich Bałkanów odgrywają drugorzędną rolę w porównaniu z aktywnością naukową poświęconą architekturze modernizmu w Jugosławii, jak też miejscu architektury w przemianach społeczno-politycznych podczas zimnej wojny. Badania przestrzeni miejskiej w okresie postsocjalistycznym zajmują marginalne miejsce w dyskursie historii architektury i urbanistyki, zaś projekty naukowe o tej tematyce rozwijają się głównie w perspektywie socjologii, antropologii społecznej i geografii miasta. Celem artykułu jest analiza dotychczasowej literatury dotyczącej architektury postsocjalistycznej oraz miejskiego, ideologicznego i socjologicznego dziedzictwa socjalistycznej Jugosławii; przedstawione przeze mnie prace starają się również określić możliwe kierunki dalszych studiów nad tą problematyką. Uważam, że analiza wielodyscyplinowych badań naukowych dotyczących architektury socjalizmu i okresu post-socjalistycznego może być kluczowym krokiem w procesie odkrywania znaczeń jugosłowiańskiej i postjugosłowiańskiej przestrzeni miejskiej, jak też w próbach scharakteryzowania jej specyfiki. Pod względem metodologicznym artykuł rekonstruuje sposoby badania typowe dla poszczególnych dyscyplin oraz ich punkty wspólne, jak też dokonuje analizy istniejącego już dyskursu naukowego. Ponadto dzięki badaniu różnorodnych perspektyw metodologicznych i teoretycznych w studiach na temat miast Europy Środkowej w artykule zaproponowano możliwe kierunki dalszych prac badawczych nad architekturą i urbanistyką okresu postsocjalistycznego w krajach byłej Jugosławii.

EN

Since the end of the state-socialist era in the early 1990s – and effectively, since the end of the Yugoslav federation and the subsequent wars that had engulfed the Western Balkans for almost a decade – the study of the twentieth-century South-Eastern Europe has intensified. The scholarship on the region’s twentieth-century architecture has been prolific since the early years of the new millennium, and the new generation of urban and architectural scholars has further amplified this trend. However, an inquiry into the post-socialist city in Western Balkans has been relegated largely to the secondary position to the study of the Yugoslav modernist architecture and its role within the socio-political mechanisms of the Cold War era. In this discourse, the study of the post-socialist urban space remains lacking in architectural and urban history – it is mainly conducted within the methodological and theoretical frameworks of sociology, socio-cultural anthropology, and urban geography. To bridge this scholarly gap and identify possible new trajectories of inquiry, I probe into the different scholarship dealing with the post-socialist city and the urban, ideological, and social remnants of the state-socialist era in former Yugoslavia. I argue that the study of the multi-disciplinary nature of the scholarship examining the state-socialist and post-socialist city serves as a vital step in the more comprehensive understanding of the (post-)Yugoslav architectural space, its particulars, and idiosyncrasies. Methodologically, I identify and outline the different disciplinary strands in the study of the post-socialist space in general, and post-Yugoslav space in particular, followed by an analysis of the established discourses and their points of interference and overlap. By investigating qualitative methodologies and different theoretical approaches in the study of the Central-East European and Yugoslav post-socialist city, I explore the post-socialist urban space in former Yugoslavia in a wide-ranging manner, ultimately identifying conduits for future research.

9

Export Competitiveness of Textile and Clothes of Western Balkan Countries

44%

Corovic E. , Gligorijevic Z. , Kostadinovic I.

|

tom Vol. 28, no. 4 (142)

8--14

EN

The research orientation in this paper focuses on the analysis of changes in the competitiveness of the Western Balkan countries’ textile industry in the European Union market. The export orientation of these countries’ manufacturing industries and their long-term linkage to the production and trade flows of European integration processes are part of a broader effort to establish sustainable growth models for these transition economies. For the purpose of complex analysis and measurement of the export competitiveness of one industry of these national economies, methodology based on data on international trade – the Trade Performance Index (TPI) as well as the Revealed Comparative Advantage index (RCA) indicators, using the formula Balas, was used. The results of measuring the export competitiveness of textiles and clothing from the Western Balkan countries to the EU-28 market indicate the continued growth of the market share and the existence of its identified comparative advantages. This leads to the conclusion that there are positive dynamics of change and growing competitiveness of this industry. However, the relatively high level of specialisation of the region for the export of these products and its dominant share in the total exports of individual countries indicates the absence or slowness of structural changes necessary for faster economic growth.

PL

Orientacja badawcza w artykule skoncentrowana była na analizie zmian konkurencyjności przemysłu włókienniczego krajów Bałkanów Zachodnich na rynku Unii Europejskiej. Orientacja eksportowa przemysłu wytwórczego tych krajów i ich długoterminowe powiązanie z przepływami produkcji i handlu procesami integracji europejskiej są częścią szerszych wysiłków na rzecz ustanowienia modeli zrównoważonego wzrostu dla tych gospodarek w okresie transformacji. Do celów kompleksowej analizy i pomiaru konkurencyjności eksportowej jednego przemysłu tych gospodarek krajowych użyto metodologii opartej na danych o handlu międzynarodowym – wskaźnika wydajności handlu (TPI), a także wskaźnika ujawnionej przewagi komparatywnej (RCA), z wykorzystaniem formuły Balas. Wyniki pomiaru konkurencyjności eksportowej tekstyliów i odzieży z krajów Bałkanów Zachodnich na rynek UE-28 wskazują na dalszy wzrost udziału w rynku i istnienie zidentyfikowanych przewag komparatywnych. Doprowadziło to do wniosku, że istnieje pozytywna dynamika zmian i rosnąca konkurencyjność tego przemysłu. Jednak stosunkowo wysoki poziom specjalizacji regionu na eksport tych produktów i jego dominujący udział w całości eksportu poszczególnych krajów wskazuje na brak lub powolność zmian strukturalnych niezbędnych do szybszego wzrostu gospodarczego.