Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Przebóstwienie człowieka następstwem Wcielenia. Perspektywa chrystologiczna kard. Christopha Schönborna

100%

Artemiuk P.

|

tom 19

143-164

EN

In the article, the author shows the mystery of divinization of the man, according to Ch. Schönborn, as a consequence of the Incarnation. The idea of theosis, which is characteristic of Eastern Orthodoxy, harmonizes with the mystery of the Incarnation. The Christian understanding of theosis has nothing to do with self-divinization of the man, it is rather a break from the false image of God in order to open up to the full richness of Trinitarian life. The purpose of the Incarnation is the divinization of the man – for God has become a man so that a man can unite with God for eternity. The divinization of the man means making us sons, because Christ coming to earth did not want to change or replace the human nature, on the contrary – he wanted to "lead" it to where it had been before the fall, and thus, according to the Creator's original intention, – to immortality. Ch. Schönborn emphasizes that deification begins here on earth by the sacraments of the Church, which make our sonship in the Son "reproduce" His life in us.

PL

W artykule autor ukazuje tajemnicę przebóstwienia człowieka, zgodnie z myślą Ch. Schönborna, jako następstwo Wcielenia. Idea theosis, charakterystyczna dla teologii wschodniej, współbrzmi harmonijnie z tajemnicą Wcielenia. Chrześcijańskie pojmowanie theosis nie ma nic wspólnego z samoubóstwieniem człowieka, jest raczej uwolnieniem się od fałszywego obrazu Boga, aby otworzyć się na pełne bogactwo życia trynitarnego. Celem Wcielenia jest przebóstwienie człowieka – po to bowiem Bóg stał się człowiekiem, aby człowiek mógł zjednoczyć się na wieki z Bogiem. Przebóstwienie człowieka oznacza jego „usynowienie”, bowiem Chrystus przychodząc na ziemię nie chciał zmienić czy zastąpić ludzkiej natury, pragnął ją „doprowadzić” tam, gdzie była przed upadkiem, a więc według pierwotnego zamierzenia Stwórcy – do nieśmiertelności. Ch. Schönborn podkreśla, że przebóstwienie dokonuje się już tutaj na ziemi przez sakramenty Kościoła, które sprawiają nasze usynowienie w Synu, „odtwarzają” w nas Jego życie.

2

Inkarnacyjna wiarygodność chrześcijaństwa. Zarys metodologiczny argumentu inkarnacyjnego

84%

Mastej J.

|

nr 9: Teologia fundamentalna i religiologia

19-30

EN

The aim of the article is to present the possibility of constructing and to indicate the methodological determinants of the incarnational argument using the psychological--existential method. Constructing the incarnation argument takes place in two stages. First, the human situation is analysed and the ways of solving it are presented. Because modern man is unable to cope with many existential problems, the search for answers takes place on the plane of Divine Revelation. Understanding the truth about man and the meaning of human history is possible through the mystery of the Incarnation. In Jesus Christ, Incarnate Son of God, we can find complete and ultimate solution to the existential problems of human life. The article also points to the need to link the incarnation argument with other arguments for the credibility of Christianity.

PL

Celem artykułu jest zaprezentowanie możliwości zbudowania oraz wskazanie metodologicznych uwarunkowań argumentu inkarnacyjnego przy zastosowaniu metody psychologiczno-egzystencjalnej. Konstruowanie argumentu inkarnacyjnego odbywa się dwuetapowo. Najpierw poddaje się analizie życiową sytuację człowieka, a następnie przedstawia się sposoby jej rozwiązania. Ponieważ współczesny człowiek nie jest w stanie poradzić sobie z wieloma problemami egzystencjalnymi, dlatego szukanie odpowiedzi odbywa się na płaszczyźnie Objawienia Bożego. Zrozumienie prawdy o człowieku oraz sensu ludzkich dziejów jest możliwe dzięki misterium Wcielenia. W Jezusie Chrystusie, Wcielonym Synu Bożym, możemy odnaleźć pełne oraz ostateczne rozwiązanie egzystencjalnych problemów ludzkiego życia. W artykule wskazano także na potrzebę powiązania argumentu inkarnacyjnego z innymi argumentami za wiarygodnością chrześcijaństwa.

3

Teologia jako wyzwanie dla hermeneutyki (radykalnej)

84%

Zawadzki A.

|

tom 14

|

nr 1

EN

The article attempts to identify certain aspects of the theological heritage that can be found in the so-called radical hermeneutics – the contemporary mainstream of the hermeneutic thoughts, which is represented among others by Gianni Vattimo and John Caput. It implies: ontologising the very concept of interpretation (there are no facts, only interpretations); move away from objectivity to the interpretation of the interpretation of productive (i.e. co-create meanings of the text by a reader) and the primacy of ethics in the act of reading (interpretation as a response to the gist of the text, and not an attempt to impose appropriation or meanings). Both the idea of interpretation productive and conviction about the role of love (caritas) in the act of interpretation can be traced as far back in the patristic thought (respectively in the writings of St. Gregory the Great and St. Augustine). Especially in the late thought by Vattimo the interpretation of Christian dogma of the Incarnation in the spirit of radical hermeneutics also plays an important role, assuming that every meaning is „embodied” in the historical, finite forms and contexts.

4

Mother of the Communion of the Incarnation

84%

Jagodziński M.

|

tom 17

|

nr 1

EN

Mary is the Mother of the incarnate Son of God, who became a communion of divinity and humanity. Therefore, the mystery of Mary’s motherhood refers to the Holy Trinity. As the beloved Daughter of the Father and the Bride of the Holy Spirit, Mary gave the Son of God His human nature. Through Her Son—Jesus Christ—She also became the Mother of the communion that exists between God and man.

PL

Maryja jest Matką Wcielonego Syna Bożego, który stał się komunią Bóstwa i człowieczeństwa. Dlatego misterium macierzyństwa Maryi ma swoje odniesienia trynitarne. Jako umiłowana Córa Ojca i Oblubienica Ducha Świętego dała ludzką naturę Synowi Bożemu. Przez swojego Syna – Jezusa Chrystusa – stała się także Matką komunii Boga i ludzi.

5

Mary as a Sign of God’s Mercy Toward Women and the World

67%

Szczepkowska M.

|

tom 16

|

nr 1

EN

In the plan of God’s Mercy, Mary plays a unique and irreplaceable role as the Mother of Jesus and as a sign of God’s Mercy towards all women and the entire world. As a sign, Mary significantly resembles other women both because of her sex and because of Jesus’ attitude towards the women he met. This attitude is so clear that it conveys that women experience God’s mercy in a particular way and that they have a specific vocation in the world. Particular chapters of the Bible tell us about Mary as a sign of Divine Mercy, about God’s Mercy toward women, and about women as the ones who bring Divine Mercy to the world.

PL

Artykuł ukazuje, że w planie Bożego Miłosierdzia Maryja odgrywa jedyną i niepowtarzalną rolę jako Matka Chrystusa. Jednocześnie jest Ona znakiem miłosierdzia Boga wobec wszystkich kobiet i całego świata. W znaku Maryi można bowiem dostrzec podobieństwo do innych kobiet, tak ze względu na płeć jak i na postawę Jezusa wobec napotkanych niewiast. Postawa ta jest na tyle jednoznaczna, że pozwala mówić o szczególnym doświadczeniu Bożego Miłosierdzia przez kobiety i o specyficznym powołaniu kobiet w świecie. Poszczególne rozdziały mówią o Maryi jako o znaku Bożego Miłosierdzia, o Bożym Miłosierdziu wobec kobiet oraz o kobiecie jako niosącej Boże Miłosierdzie wobec świata.

6

Specyfika chrystologicznej terminologii św. Cyryla Aleksandryjskiego w kontekście kontrowersji nestoriańskiej V wieku

67%

Charyło A.

|

tom 02

263-286

PL

W artykule przedstawiona jest specyfika chrystologicznej terminologii św. Cyryla Aleksandryjskiego, stosowanej w jego nauce o zjednoczeniu dwóch natur w jednej osobie Bogoczłowieka Jezusa Chrystusa. Zostało podkreślone, że arcybiskup Aleksandrii, w celu wyjaśnienia tajemnicy Wcielenia, posługiwał się specyficznym językiem teologicznym. Autor ukazuje główne chrystologiczne pojęcia i porównuje sposoby ich wykorzystania przez św. Cyryla. Na podstawie analizy dzieł arcybiskupa Aleksandrii dowodzi, że św. Cyryl nie rozróżniał terminów φύσις, ὑπόστασις, πρόσωπον i stosował je tak, jakby były one ewidentnymi synonimami. Właśnie w tym zawierała się ogromna trudność interpretacji języka teologicznego arcybiskupa Aleksandrii. Według opinii autora, św. Cyryl próbując wyrazić prawdę o jedności natury boskiej oraz natury ludzkiej w jednej osobie Bogoczłowieka, nie mógł znaleźć jednoczącego wyrażenia zrozumiałego dla wszystkich. Jednakże św. Cyryl starał się sformułować chrześcijański dogmat o zjednoczeniu dwóch natur w jednej osobie Jezusa Chrystusa. Autor tego artykułu stwierdza, że nawet jeśli arcybiskup Aleksandrii w swoich chrystologicznych wypowiedziach nie rozróżniał niektórych terminów i wykorzystywał je jako synonimy, to może być to wytłumaczone przez jeszcze nie ukształtowany i niedokładnie sprecyzowany teologiczno-filozoficzny system terminów w V wieku. Św. Cyryl wyraził głęboką teologiczną koncepcję pomimo wciąż nie jednoznacznie sformułowanych pojęć.

EN

In this article are reviewed some peculiarities of St. Cyril of Alexandria’s Christological Terminology, that was used in his statement of the Christological dogma about union of the two natures in the single Person of Jesus Christ. It has been highlighted that the Archbishop of Alexandria had made use of the particular and original theological language to explain the mystery of Christ’s Incarnation. The author reveals the main Christological notion and the ways of usage of these terms by St. Cyril. The Analysis of the writings of the Archbishop of Alexandria proves that St. Cyril did not distinguish the terms φύσις, ὑπόστασις, πρόσωπον and he used them, as if they were obvious synonyms. Therefore it is extremely difficult to interpret the theological language the Archbishop of Alexandria. In the author’s opinion is that St. Cyril sought to ascertain the truth of the unity of the divine and human natures of Christ in one individual existence and could not find a unifying expression understandable by everyone. However, St. Cyril of Alexandria made an effort to formulate the Christian dogma of the union of the two natures in the single Person of Jesus Christ. The author of this article concludes that even if the Archbishop of Alexandria in his Christological word usage mixed and did not distinguish some terms and was using them as synonyms, it can be explained by not steady-state theological and philosophical terminology in the 5th century. St. Cyril expressed deep theological idea in spite of still ambiguous term formulations.

7

Praesentia carnalis Christi. Incarnation Terminology in the Anti-heretical Polemic of Philastrius of Brescia

67%

Szram M.

|

tom 87

395-414

PL

Terminologia występująca w jednym z najstarszych łacińskich katalogów herezji Diversarum hereseon liber Filastriusza, biskupa Brescii (330-387/388), była dostosowana do potrzeb antyheretyckiej polemiki, a zarazem odzwierciedlała sposób mówienia o ziemskiej misji Chrystusa charakterystyczny dla łacińskiej literatury patrystycznej 2. poł. IV wieku. Szczegółowa analiza filologiczno-teologiczna traktatu Filastriusza pozwoliła na sformułowanie następujących wniosków: (1) Terminologia używana przez autora na określenie wcielenia była zakorzeniona we wczesnochrześcijańskiej tradycji (caro, corpus, incarnatio, incorporatio), ale też oryginalna poprzez zastosowanie własnej formuły praesentia carnalis; (2) Stosowane słownictwo było ściśle zależne od tematyki sporu doktrynalnego. W polemice z herezjami o nastawieniu doketystycznym Filastriusz używał częściej terminu caro niż corpus, określając nim ciało, a także pośrednio całą ludzką naturę Chrystusa. Natomiast w dyskusji z herezjami nieporuszającymi wprost tematu ciała Chrystusa, a także podczas prezentowania ortodoksyjnej nauki Kościoła na temat wcielenia Syna Bożego, stosował częściej termin incorporatio niż incarnatio; (3) Ulubionym sformułowaniem używanym przez Biskupa Brescii na określenie wcielenia był zwrot praesentia carnalis Christi. Za jego pomocą Filastriusz podkreślał kilka istotnych aspektów teologii wcielenia: rzeczywistą cielesność osoby Chrystusa; obecność Syna Bożego wśród ludzi oraz jej zbawczy cel; długi proces objawiania się Boga człowiekowi, związany ze starotestamentalnymi zapowiedziami, których wypełnieniem było przyjście Zbawiciela na ziemię.

EN

The terminology found in one of the oldest Latin catalogs of heresies, Diversarum hereseon liber, written by Philastrius, bishop of Brescia (330-387/388), was adapted to the needs of anti-heretical polemics, and at the same time reflected the way of talking about Christ’s earthly mission, characteristic of the Latin patristic literature of the second half of the 4th century. A detailed philological and theological analysis of Philastrius’s treatise led to the following conclusions: (1) The terminology used by the author was rooted in the early Christian tradition (caro, corpus, incarnatio, incorporatio), but also original through the use of his own formula praesentia carnalis; (2) The vocabulary used in the catalog was strictly dependent on the subject of the doctrinal dispute. In polemics with docetistic heresies, Philastrius used the term caro more often than corpus, describing the body and, indirectly, the entire human nature of Christ. In the discussion with heresies that did not directly address the subject of the body of Christ, and also when presenting the orthodox teaching of the Church on the Incarnation of the Son of God, he used the term incorporatio more often than incarnatio; (3) The favorite phrase used by the Bishop of Brescia to describe the Incarnation was praesentia carnalis Christi. With it, Philastrius emphasized several important aspects of the theology of the Incarnation: the real corporeality of the person of Christ; the presence of the Son of God among people and its salvific purpose; a long process of revealing God to man, related to the Old Testament prophecies, the fulfillment of which was the coming of the Savior to earth.

8

Images of the child and childhood in Elizabeth Jennings’ poetic world

67%

Ward J.

|

nr 14/3

33-48

EN

The many poems Elizabeth Jennings (1926-2001) wrote for children and about childhood, and her appreciation of the young as an audience are evidence that the child’s perspective is an important aspect of her poetic sensibility. Contrary to what most critics seem to think, however, this is not a theme that can be removed from the framework of reference of Jennings’ Roman Catholic faith. This discussion examines several poems in which a child’s experience of the world, including the experience of the sacraments, is recollected with deep feeling and incorporated, with respect and compassion, into the experience of the adult. Some of this is evidently autobiographical, but the confessional aspect never prevents the poet from seeing personal experience in a wider context; nor does it hinder her in relating such experience to the mystery of the God who became Man as a little child. Though the vision of childhood that emerges in Jennings’ poetry is far from being unequivocally paradisal, the attention paid to it seems to reflect the poet’s conviction that only by reflecting on childhood experience in the light of the Incarnation can we learn as adults how to “become the kind of child God wants us to be”, as she wrote in her unpublished Pensées.

PL

Perspektywa dziecka jest ważnym aspektem poetyckiej wrażliwości Elizabeth Jennings (1926-2001), która napisała wiele wierszy dla dzieci i o dzieciństwie, a także ceniła dziecięcych odbiorców. Wbrew opinii większości krytyków, tematyki dziecięcej nie można oddzielić od religijnego kontekstu katolicyzmu poetki. Artykuł analizuje kilka wierszy, w których dziecięce doświadczenie świata, łącznie z doświadczeniem sakramentów, wywołuje głębokie emocje i zostaje włączone – z szacunkiem i współczuciem – w doświadczenia dorosłego. Niektóre z wierszy mają niewątpliwie charakter autobiograficzny, ale ich konfesyjność nie przesłania poetce szerszego kontekstu osobistego doświadczenia, ani nie utrudnia łączenia go z tajemnicą Boga, który stał się człowiekiem w małym dziecku. Jennings nie tworzy jednoznacznie rajskiej wizji dzieciństwa, ale wydaje się sugerować, że jedynie refleksja nad dzieciństwem w świetle Wcielenia pozwala dorosłemu zrozumieć, jak „stać się takim dzieckiem, jakim chce nas widzieć Bóg“, co zapisała w swoich niepublikowanych Pensées.

9

Religio vera. Rzeczywistość chrześcijaństwa – chrześcijański wymiar rzeczywistości według Josepha Ratzingera/Benedykta XVI

59%

Szymik J.

|

nr 2

5-22

PL

Być chrześcijaninem – co to właściwie znaczy? Czym jest chrześcijaństwo w swej najgłębszej istocie? Co teologia Josepha Ratzingera/Benedykta XVI wnosi do rozumienia christianoi i christianitas – pojęć rzeczywistości, egzystencjalnej głębi? Promienie odpowiedzi na wszystkie te pytania schodzą się w jeden punkt, w jedno centrum, którym jest On – Jezus Chrystus, Przebity, z którego oglądu (okiem ciała, rozumu, serca, woli, wiary) wynika wszystko, wszelkie rozumienie, wszelka nowość, wszelka istota rzeczy: chrześcijaństwa i życia jako takiego.

EN

The biblical history of salvation results in tightening the bond between God and man more and more closely, though there is a sudden change in the quality between the Old and New Testaments that makes the bond so far expressed through the Covenant to fulfil it self in the theandric communion in the Person of Jesus Christ. Christianity arises as a communion and, as such, it fulfils itself in the Church, through the Holy Spirit: it consists in making a gift of oneself and relying on the gift. J. Ratzinger/Benedict XVI shows how Christianity not only enters the structures of reality, but – in fact − constitutes its most appropriate − since salutary − structure and a hermeneutic key to understand man. What seems paradoxical, or even nonsensical in Christianity, as a matter of fact, breaks the absurdity of atheistically ideologised structure of the world and thinking.

10

L’attualizzazione dell’azione salvifica individuale attraverso la realtà della giustificazio

59%

Proniewski A.

|

2017

|

tom 3

PL

Karl Rahner – wybitny teolog XX wieku zwracał uwagę w swoich pismach na relację natury z łaską. W niniejszym artykule Aktualizacja jednostkowego zbawienia poprzez usprawiedliwienie jest podjęta refleksja na temat wymiaru naturalnego i nadprzyrodzonego, który wpisuje się w rzeczywistość daną człowiekowi od Boga. Jezus Chrystus – jako osoba Boska przybliżył osobie ludzkiej czym jest łaska Boga i wyodrębnił ją od doświadczenia egzystencjalnego. Łaska jest powołaniem w naturze darowanej każdemu człowiekowi nawiązującemu relację z Bogiem w wierze. Aktywna wiara inspiruje do przyjęcia chrztu. Chrzest daje łaskę udziału w nadprzyrodzoności Boga, zapewnia istnienie w Bogu i obdarowuje godnością przywróconą usprawiedliwionym przez Jezusa Chrystusa.

11

Kosmiczny wymiar pełni zbawienia w Chrystusie Paschalnym w ujęciu ks. Wacława Hryniewicza

59%

Murawska A.

|

tom 9

|

nr 2

131-147

EN

The reflection of Hryniewicz concerning the fullness of the salvation concentrates first of all on the Paschal Christ, treated integrally in the Incarnation of the Son, in His Ascension, and the Parousia, and then embraces the man saved by Jesus Christ. In the cosmic perspective of Resurrection of Christ he takes into account the role of Holy Spirit. Hryniewicz thinks that all, what took place in the Body of Christ, is a prototype, a reason and an anticipation of this, what is supposed to take place in the entire cosmos. In the entire reflection the indistinct division is scratched on the eschatology individual and general. With the essential present motif in the reflection in the theology of Hryniewicz is the problem of the tension between times and eternity. In solution of the matter he uses the category of the time changed, what grants to statements with him related the hypothetical character.

PL

Pełnia zbawienia jako rzeczywistość ostateczna (finalna) jest ważnym tematem obecnym w nauczaniu Kościoła i w literaturze teologicznej. Różne nurty myśli teologicznej pokazują złożoność problemu oraz wielość dróg, na których poszukuje się coraz pełniejszych interpretacji wydarzeń ostatecznych. Wśród nich obecna jest myśl Wacława Hryniewicza. Jego zasługą jest zaprezentowanie takiego ujęcia, w którym kosmiczny wymiar pełni zbawienia jest ściśle związany z Paschą Chrystusa, pojmowaną integralnie z innymi wydarzeniami paschalnymi, co też zostanie przedstawione w niniejszym artykule.

12

Małżeńskie communio w sakramentalnym urzeczywistnieniu

51%

Sienkiewicz E.

|

2016

|

tom 2

EN

Jesus’s call raising marriage to sacramental dignity points to the inadequacy of the law within the meaning and formation of a special relationship between a man and a woman. On the other hand it does not mean its redundancy. This ratio is considered to be constitutive and results from the creation of man in God’s image and His likeness. This image has not been destroyed even by a human sin that interferes with the relationship with God and between the spouses. It also has not destroyed the covenant with God of which the marriage is the image. Fulfilling this covenant in Jesus Christ, God renews the relation of a man towards a woman as well as the relationship of a man towards God .Resulting from the creation the unity of the spouses in the New Covenant shall be covered by the paschal mystery of Jesus Christ and is a real performing salvation. Beyond , the reality is open to eschatology and immersed in church as the bride of Christ forming the pattern and strengthen the covenant of marriage which is in Jesus Christ, a community of grace and the basis for understanding people.

13

Niepokalane Poczęcie. Czy łaska Odkupienia działa wstecz?

42%

Zatwardnicki S.

|

tom 14

|

nr 2

EN

Marian dogmas are often being criticised. In case of the Immaculate Conception the following question is asked: how had been the redemption possible before Christ redeemed people? It is worthwhile to meditate the contents hidden in this Marian dogma, for the Mother of God’s unique vocation gives light to all the people’s vocation. The Immaculate Conception reveals the following truths: relation between the eternal will of God (predestination) and the will of man (freedom); relation between the divine grace and human cooperation; connection between temporality and eternity.

14

Zachodni kamień węgielny pod chalcedoński drogowskaz kierujący ku tajemnicy Boga i człowieka

42%

Zatwardnicki S.

|

tom 9

|

nr 2

213-230

EN

Contribution of the Western Church Christology summarized in Leo the Great’s thought turned out to be crucial in formulating the Chalcedonian dogma. The pope’s thought was formed also as a reaction to reflection of schools in Alexandra and Antioch. The article mentions the relation between the pope’s Christology and soteriology. It stresses the role of Christ’s humanity in salvation of a man. One may say that owing to Leo’s “dyophysitic” Christology the Council Fathers affirmed the humanity of Christ. From that perspective the Chalcedon Council is not only a guidepost on the way leading to the mystery of Jesus Christ, but it also secondarily indicates the mystery of a man.

PL

Sobór w Chalcedonie każe wyznawać Chrystusa nie „z” dwóch natur, ale „w” dwóch naturach. Zawdzięczamy to określenie „diofizyckiej” chrystologii Leona Wielkiego. Dzięki papieskiej myśli człowieczeństwo Chrystusa zostało afirmowane. Chalcedoński drogowskaz prowadzi nie tylko w głąb misterium Chrystusa, ale wtórnie również ku tajemnicy człowieka.

15

Niepokalany wyjątek od reguły. Powołanie chrześcijan w świetle maryjnego dogmatu

34%

Zatwardnicki S.

|

tom 9

|

nr 1

161-187

EN

It is worthwhile to meditate the contents hidden in this Marian dogma, for the Mother of God’s unique vocation gives light to all the people’s vocation. The Immaculate Conception reveals the following truths: relation between the eternal will of God (predestination) and the will of man (freedom); relation between the divine grace and human cooperation; connection between temporality and eternity. The article also underlines an ecumenical aspect of the dogma’s contents. The author engages in polemics against the widespread (even among Catholics) opinion, according to which the Immaculate Conception should be an expression of the sola gratia principle.

PL

W wyjątkowej relacji Boga i Matki Pana kryje się model obowiązujący wszystkich chrześcijan (nie tylko katolików), który należy odkryć. Na Niepokalane Poczęcie można patrzeć jak na wyjątek, z którego daje się odczytać reguła współpracy człowieka z Bogiem w realizacji Jego odwiecznego planu zbawienia.