The article concerns the edition of letters written in Russian by Maria Sieroszewska, a Yakutian living in Moscow, to her father Wacław Sieroszewski, a famous writer of a Young Poland movement, who lived in exile in Yakutia for twenty years, married a Yakutian and formally acknowledged a child born as a result of this relationship as his own. The collection of 33 letters written by Maria Sieroszewska in the 20s and 30s of the 20th century will be published in its original language and in the Polish translation. The preparation of the issue is accompanied by many problems and doubts: beginning with the Polish translation of the Russian manuscripts and the issue of modernizing the spelling and punctuation of the original, via the difficulties with establishing the chronology of the letters (they usually do not have dates) and essential linguistic commentary of their content (e.g. decoding of names and surnames’ abbreviations, explaining the topography and factual details), finishing with the reconstruction of the full biography of Maria Sieroszewska, which still is very unclear, and also with broadened knowledge about her father’s life.
W artykule prezentowana jest książka Kyunney Takasaevej (Künnej Takaahaj) Jakuckie prace Wacława Sieroszewskiego i zmiany kulturowe narodu Sacha. Monografia Takasaevej łączy dwa główne wątki: analizę dzieł Wacława Sieroszewskiego oraz rozważania nad historią, sytuacją polityczną i tożsamością kulturową Sacha (Jakutów). Artykuł umieszcza pracę Takasaevej w kontekście studiów nad tożsamością.
EN
The article presents the book entitled Jakuckie prace Wacława Sieroszewskiego i zmiany kulturowe narodu Sacha [Wacław Sieroszewski’s Yakut Works and the Sakha Nation’s Cultural Changes] by Kyunney Takasaeva (Künnej Takaahaj). This work combines two main threads: an analysis of Wacław Sieroszewski’s works, and reflections on the history, political situation, and cultural identity of the Sakha (Yakut) people. The article positions Takasaeva’s book within the field of identity studies.
The diary of Wacław Sieroszewski – writer and political activist from the Young Poland era, connected with Józef Piłsudski’s political camp – was published by Andrzej Lam in the late 1950s (as Volume 16. of Dzieła [Works] by Sieroszewski) in an abridged edition, mainly due to censorship. It is an example of a personal document, situated at the intersection of fiction, non-fiction, and historical policy. Its analysis shows how historical events and the author’s political perspective modelled his narrative in the diary, thus giving the literary text a hybrid form, which is difficult to unambiguously assign to a single genre.
PL
Pamiętnik Wacława Sieroszewskiego – młodopolskiego pisarza i działacza politycznego, związanego z orientacją polityczną Józefa Piłsudskiego – wydany został przez Andrzeja Lama pod koniec lat 50. XX wieku (jako tom 16. Dzieł Sieroszewskiego) w wersji okrojonej, przede wszystkim ze względów cenzuralnych. Jest to przykład dokumentu osobistego, sytuującego się na pograniczu beletrystyki, literatury faktu i polityki historycznej. Jego analiza pokazuje, jak wydarzenia historyczne i światopogląd polityczny twórcy modelują jego narrację pamiętnikarską, powodując, że tekst literacki przybiera formę hybrydyczną, daleką od jednoznacznej klasyfikacji gatunkowej.
The article is an attempt to re-enactment the unknown part of Maria Sieroszewska life. She was a daughter of Wacław Sieroszewski (1858–1945), the Polish man who was exiled to Siberia and Arina Czełba-Kysa (1860–1886), an Yackut woman who came from Wierchojańsk. Maria was a half-orphan. When she was a five-years-old-girl, her mother died. When she was sixteen years old, her father came back to Poland and left her with his friends in Czarist Russia. Maria grew up in the area that contained three cultures: Polish, Russian and Sakha. Her life exemplifies the dramatic fate of children whose parents were from two other countries (mother was from Asia, father came from Europe) in that time.
PL
Artykuł jest próbą rekonstrukcji nieznanych dziejów Marii Sieroszewskiej – córki Wacława Sieroszewskiego (1858–1945), polskiego zesłańca syberyjskiego i Ariny Czełba-Kysej (1860–1886), Jakutki z Wierchojańska. Maria, osierocona przez matkę jako pięcioletnia dziewczynka i odłączona od ojca w wieku lat szesnastu, kiedy ten powraca do ojczystego kraju, pozostaje w carskiej Rosji pod opieką jego przyjaciół, dojrzewając na styku trzech kultur: polskiej, rosyjskiej i narodu Sacha. Jej jednostkowe losy obrazują dramatyczne dzieje szerszej grupy dzieci narodzonych ze związków mieszanych, w których matka była autochtonką, mieszkanką Azji, a ojciec przybyszem z Europy, zza Uralu.
Eastern Expedition 1903, Imperial Russian Geographical Society, Peter the Great Museum of Anthropology and Ethnography (Kunstkamera) of the Russian Academy of Sciences, Ainu, Solona, Barguta, Daura, Wacław Sieroszewski, Bronisław Piłsudski.