Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 27

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  Vladimir Nabokov
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
RU
There are many works that discuss the prose of Vladimir Nabokov in the Gnostic context. The article is an attempt to confront the short novel The Eye of this outstanding writer with the most important determinants of the Gnostic initiation.
|
|
tom Tom 1 Nr XV
17-25
EN
The article deals with the problem of the text cognitive space interpretation. In the centre of attention is the concept SOUL realized in V. Nabokov’s novel Invitation to an Execution. The role of the concept’s value component is defined. In the process of the author’s conceptual reconstruction we consider cognitive, semantic structural, and communicative aspects of description of knowledge structures which are actualized in the text.
3
100%
EN
The paper aims at presenting the set of vocabulary from the field of green colour and analysing its semantic value. The selected lexical material represents ten short stories by Vladimir Nabokov: The Wood-Sprite, Russian Spoken Here, Sounds, Wingstroke, Gods, Word, The Seaport, Revenge, Beneficence and A Matter of Chance. In the article, the main attention is focused on describing the way in which the writer creates the world in his literary texts. As it is shown, colours are indispensable part of Nabokov’s prose. The distribution of the green colour and modification of its shades as well as the use of green colour in metonymic expressions testify to the Nabokov’s idea that there is no “generic difference between poetry and artistic prose”.
4
Content available Metafory synestezyjne w utworach Vladimira Nabokova
89%
|
|
nr 12
53-61
EN
The present paper is devoted to synaesthetic metaphors in Nabokov’s oeuvre. The main attention is paid to the metaphors in which both the source and the target domains are perceptual. Numerous constructions of the analysed material show that although in some cases a perceptual mode is initially specified, the imagery is linguistically related in terms belonging to one or more differing perceptual modes.Nabokov’s metaphoric expressions has been discussed in two groups: cross-modal sensory metaphors with the source domain of colour as well as the source domain of tactile perception. These constructions resemble synaesthesias (e.g., deep crimson softness, orange heat) even though, contrary to the neurodevelopmental synaesthesia, meanings of synaesthetic metaphors are generated through semantic processes. Interpretation of cross-modal sensory metaphors is determined by the context.
PL
Niniejszy artykuł poświęcony jest metaforom synestezyjnym w twórczości Nabokova. Uwaga skierowana jest głównie na metafory, w których zarówno domena źródłowa, jak i docelowa dotyczą wrażeń zmysłowych. Wiele przedstawionych podczas analizy konstrukcji dowodzi, że choć w pewnych przypadkach rodzaj modalności wydaje się określony w sposób oczywisty, to obrazowanie językowo odnosi się do jednej lub dwóch odmiennych modalności percepcyjnych.Nabokovowskie konstrukcje metaforyczne zostały omówione w dwóch grupach: międzymodalne metafory z kolorem jako domeną źródłową oraz metafory z domeną źródłową związaną z percepcją dotykową. Konstrukcje te niewątpliwie przypominają synestezję, choć w przeciwieństwie do synestezji uwarunkowanej neuropsychologicznie, znaczenie metafor synestezyjnych powstaje w rezultacie procesów semantycznych. Interpretacja metafor międzyzmysłowych jest uwarunkowana kontekstualnie.
EN
This article focuses on three decisive aspects of Vladimir Nabokov’s thoughts and works: memory, time and death. The introductory section gives a general sketch of the temporal problematics connected with literary art; subsequently, ones delves into concrete examples from the novels, essays and statements of Nabokov so as to demonstrate the very specific aesthetic/philosophic approach to the nature of time and consciousness which can be observed in the selected texts. The working hypothesis, which is ultimately confirmed by the majority of Nabokov’s texts, is the following: memory, understood as a form of imagination, is one of the most creative aspects of human consciousness, as it allows one to contradict both death and time.
PL
Niniejszy artykuł skupia się na trzech decydujących aspektach myśli i twórczości Vladimira Nabokova: pamięci, czasie i śmierci. Rozdział wstępny przedstawia ogólny zarys problematyki temporalnej w odniesieniu do sztuki literackiej, aby następnie – na konkretnych przykładach z powieści, esejów i wypowiedzi Nabokova – ukazać ten bardzo specyficzny, estetyczno-filozoficzny pogląd na naturę czasu i świadomości, który da się wyczytać z analizowanych tekstów. Teza przewodnia, która znajduje potwierdzenie w większości tekstów Nabokova, brzmi: pamięć, rozumiana jako forma wyobraźni, stanowi jeden z najbardziej kreatywnych aspektów ludzkiej świadomości, będąc zarazem zaprzeczeniem czasu i śmierci.
|
|
tom 27
211-220
EN
The aim of this text is to indicate possible senses of development of some of the ideas exposed previously in my studies on the literary poetry of the Catalan artist and writer Joan Brossa. In particular, I refer to the concept of “contact poemˮ interpreted in terms of a semiological analogy of photography that we consider as a modern technique and art par excellence, being probably the most radical and influential invention for culture of the last two centuries. In this sense, it is interesting to see if the consequences of the predominance of visual codes for the development of modern poetry can rather be perceived as a norm beyond the Brossian experiments of an avant-garde nature. Following a theoretical approach based on the ideas of V. Flusser and A. Rouillé, some of Brossaʼs texts are analysed from the perspective of visualisation techniques and linked to another literary example, the novel Pale Fire by V. Nabokov.
7
Content available Gesto a nezáměrnost „Sester Vaneových“ (1951)
89%
EN
This article presents an interpretation of Vladimir Nabokov’s story “The Vane Sisters” in the light of Jan Mukařovský’s concepts of semantic gesture and unintentionality (nezáměrnost). At the same time, medial implications of Nabokov’s text are recognized, forcing a certain modification of the aforementioned concepts, taking into account the phenomenon of medial self-reflectivity.
EN
Pale Fire may be read as an elaborate parody of literary criticism, or even Nabokov’s selfparody. This paper reconsiders the puzzle of identities in the novel in this context, with the trio of the author, the critic/annotator and the mysterious third man tracking the progress of both with clearly insidious intent. This analysis aims to uncover the suppressed trauma of Kinbote’s past, hiding behind Kinbote’s narrative. A memory of traumatic past forces Kinbote into ecstatic fiction-making. He constructs the marvellous Semberland (the land of resemblers) as a bridge between his lonely life in the foreign culture and his obscure past in the culture that no longer exists. This mythologization also mirrors a much grander theme: the theme of death and – always mysterious, never graspable – afterlife, and an attempt to bridge the gap between the quotidian realm of one’s existence and the glorious and unexplainable potustoronnost’, the other side of the mirror, the other side of consciousness.
PL
Celem niniejszego artykułu jest ukazanie sposobu odtworzenia gier słownych przez Vladimira Nabokova w rosyjskojęzycznej wersji Alicji w Krainie Czarów. Najpierw na podstawie wypowiedzi Księżnej sformułowaliśmy ogólną koncepcję tworzenia rzeczywistości językowej w Krainie Czarów. Określiliśmy, że pomimo tego, iż zamysły autora i tłumacza są rozbieżne, to ich punktem wspólnym pozostają gry słowne. Następnie, odwołaliśmy się do ustaleń teoretycznych Dirka Delabastity obejmujących zarówno typo-logię tego lingwistycznego zjawiska, jak również strategie przekładoznawcze. Wreszcie, ustaliliśmy, że w przekładzie Nabokova jednym z najczęściej stosowanych rozwiązań jest zastąpienie gry językowej jej odpowiednikiem w języku rosyjskim. Najczęściej bywa tak, że wybrany ekwiwalent pod względem jakościowym nie odpowiada oryginalnej for-mie. Wówczas tłumacz ucieka się do takich możliwości (figury pseudoetymologiczne, paronimia, homonimia), które nie powodują zbyt dotkliwych strat zarówno w warstwie semantycznej, jak również estetycznej.
EN
The main aim of this article is to show how wordplay are reproduced in the Russian translation of Alice’s Adventures in Wonderland done by Vladimir Nabokov. Firstly, based on the Duchess’s statement, we formulated a general idea of creating linguistic reality in Wonderland. We have determined that despite the fact that the author’s and the translator’s concepts are different, wordplay remain their essence. Then, we referred to Dirk Delabastita’s theoretical findings covering both their typology and translation strategies. Finally, we have established that in Nabokov’s translation one of the most frequent solutions is the replacement of original wordgames with their counterparts in Russian. Frequently, equivalents chosen by the translator do not match the original forms in terms of qualitative aspects. Then the translator resorted to such procedures (pseudoetymological figures, paronymy, homonymy) which do not cause severe losses in both the semantic and aesthetic layers.
10
Content available Muzyka i muzyczność w utworach Vladimira Nabokova
87%
|
|
nr 1
313-324
EN
This paper aims to present music and musicality as aspects of Vladimir Nabokov’s prose, as well as his relationship with music. As is shown in this article, Nabokov’s literary texts involve at least three different aspects of music and musicality: musical terminology and titles of musical masterpieces, sound instrumentation combined with synaesthesia, and music used as a part of a story. For instance, in the short story entitled Music, it conveys some information related to the emotional state of the protagonist and determines the understanding of the title, as well as the whole text.
PL
W niniejszym artykule przedstawione zostały aspekty nawiązujące do muzyki i muzyczności w dziele literackim obecne w utworach Vladimira Nabokova. Rozważania te poprzedzone zostały przybliżeniem stosunku pisarza do muzyki. Elementy muzyki i muzyczności, obecne w twórczości Nabokova, dotyczą przynajmniej trzech różnych aspektów, do których należą: terminologia muzyczna i tytuły dzieł muzycznych, instrumentacja dźwiękowa połączona z synestezją oraz muzyka stanowiąca element fabuły utworu literackiego. Przykładem tego ostatniego może być opowiadanie zatytułowane Muzyka, w którym muzyka nie tylko służy opisaniu stanu emocjonalnego bohaterów, ale też warunkuje zrozumienie tytułu opowiadania i jego fabuły.
EN
The article is divoted to the specificity of Nabokov’s autobiographical writings. As it is shown, their characteristic features are determined by biographical conceptualism, which makes it possibile for the writer to explain philosophy of his own perception and to evaluate the reality. In this way Nabokov also presented the key categories of his life’s and author’s hierarchy. What is worth mentioning, in his autobiographical texts Nabokov concentrated on emphasizing individual and subjective aspects that had influenced his author’s consciousness.
PL
Artykuł poświęcony jest specyfice nabokovowskiego autobiografizmu. Jak to zostało przedstawione, jego cechy charakterystyczne uwarunkowane są biograficzną konceptualizacją, poprzez którą pisarz starał się wyjaśnić filozofię własnego postrzegania i ocenę rzeczywistości. W ten sposób Nabokov zaprezentował też kategorie kluczowe w jego życiowej i pisarskiej hierarchii. Co istotne, w autobiografiach Nabokov koncentrował się na tym, co służyło podkreśleniu przede wszystkim indywidualizm i subiektywizm w formowaniu jego światopoglądu pisarskiego.
EN
The main goals of the article are to present the place of synaesthesia among the other devices of figurative language and to show diversity of synaesthetic associations in Vladimir Nabokov’s prose. As it has been proved, a key notion for understanding the mechanism and functioning of figures, such as synaesthesia, metaphor and metonymy, is that of conceptual conflict. The presence or absence of conceptual conflict underpins the distinction between living and conventional figures, as well as metonymy and hypallage.What is more, the distinction between metaphor and metonymy is based on the way they deal with conflict. In turn, interpretation of conceptual conflict may lead to understanding the mechanism of a synaesthetic association and the author’s strategy. The examples of Nabokov’s synaesthetic expressions show that metonymy and synaesthesia may be both present in a text and that they interact. However, it is worth underlying, that in literary texts synaesthesia may also coexist with hypallage and similes involving sensory lexemes, as it was observed on the examples of Nabokov’s prose.
PL
Głównym celem dyskusji podjętej w niniejszym artykule jest określenie miejsca, jakie synestezja zajmuje wśród innych środków języka figuratywnego oraz zaprezentowanie różnorodności asocjacji synestezyjnych w prozie Vladimira Nabokova. Jak to zostało dowiedzione, pojęciem kluczowym w zrozumieniu mechanizmu powstawania i funkcjonowania form języka figuratywnego, takich jak synestezja, metafora i metonimia, jest pojęcie konfliktu konceptualnego. Obecność lub brak konfliktu decydują o zakwalifikowaniu danego wyrażenia do kategorii form żywych lub konwencjonalnych oraz do metonimii lub form określanych jako hypallage. Co więcej, różnice między metaforą i metonimią dotyczą sposobu, w jaki formy te ‘radzą sobie’ z konfliktem pojęciowym. Z kolei interpretacja sprzeczności konceptualnej może prowadzić do wyjaśnienia mechanizmu asocjacji synestezyjnych i strategii autorskich. Przykłady wyrażeń synestezyjnych Nabokova świadczą o tym, że synestezja i metonimia mogą wchodzić w interakcje. Warto jednak podkreślić, że w tekście literackim synestezja współistnieje również z takimi formami zawierającym określenia sensoryczne, jak hypallage i porównanie, co zostało wykazane na przykładach z opowiadań i powieści Nabokova.
EN
The main aim of this article is to analyze the conceptualization of memories in VladimirNabokov’s memoir, Speak memory: An Autobiography Revisited and its Polish and Russian translations.The article uses the devices of cognitive linguistics. Nabokov’s text contains three types of conceptual metaphors based on visual effect: MEMORIES ARE A SERIES OF FLASHES,MEMORIES ARE PERSONAL GLIMMERS and TO RECOLLECT IS TO JOURNEY BACK.Such metaphorical images are conveyed in translations in which many semantic shifts and transformations occur.
EN
Eustachy Rylski’s story – A Little Girl from the Hotel ‘Excelsior’ – can be read as an example of psychological prose with a distinctive existential outline – as a literary study of alienation, aging and gradual loss of con- nections with life. There is a temptation to see in it a work that, in a di- screet way, refers to the outstanding achievements of Polish prose (such as Iwaszkiewicz’s Tatarak) and world prose (such as Vladimir Nabokov’s Lolita, Thomas Mann’s Death in Venice, Truman Capote’s Miriam and even some works of Edgar Allan Poe). The specific artistic character of Rylski’s work is based on the processing of various ideas linked with the illusion of the femme fatale (including the Young Poland idea of the women-animal), nymphet figures and the ‘odd child’ and introduce them into the caricatured scenery of the Polish People’s Republic. In this broad intertextual context, one can see in Inte – this ‘beautiful temptress’ but also an ordinary ‘little whore’ – something more than a literary manifestation of misogyny, a con- temporary crisis of masculinity or a battle of the sexes...
PL
Celem niniejszego artykułu jest analiza i porównanie rozwiązań translatorskich zastosowanych w przekładzie aliteracji. Materiał badawczy został zaczerpnięty z utworu Pnin (1957) Vladimira Nabokova, jego polskojęzycznej wersji przetłumaczonej przez Annę Kołyszko (1987) roku oraz rosyjskojęzycznego wariantu przygotowanego przez Siergieja Iljina (1993). Nagromadzenie aliteracji jest widoczne w trzech grupach tematycznych. Pierwszą stanowią nazwy własne, następnie wygląd zewnętrzny, uczucia oraz emocje. Wymienione grupy tematyczne odnoszą się do postaci głównego bohatera Timofieja Pnina – rosyjskiego emigranta mieszkającego w Ameryce. Oprócz niego niezwykle ważną postacią w utworze jest „nierzetelny” narrator, który w swych opisach „kreuje” ekscentryczny i nieco dziwaczny obraz głównego bohatera. W oryginale to właśnie dzięki aliteracjom zarówno jego wypowiedzi, jak również sam Pnin nabierają charakterystycznego „humorystycznego” zabarwienia. W przekładach nie zawsze ten efekt zostaje osiągnięty bowiem aliteracje ulegają formalnym modyfikacjom i są zastąpione przez onomatopeje, konsonse, ekwiwalenty opisowe (szczególnie dotyczy to wyglądu zewnętrznego) bądź zostają całkowicie utracone (w grupie obejmującej imiona własne oraz uczucia i emocje). Zastosowane zabiegi translatorskie doprowadziły do zmiany lub utraty oryginalnej, fonetycznej wartości. Umożliwiły również osiągnięcie częściowej ekwiwalencji na poziomie semantycznym. Istotne rozbieżności na tej płaszczyźnie są widoczne w przykładach opisujących emocje Pnina, w których tłumacze nie tylko nie oddali aliteracji, ale również wykorzystali odległe semantycznie odpowiedniki.
EN
The article explores procedures used for the rendition of alliteration in the novel Pnin written by Vladimir Nabokov (1957). Two target texts will be compared. The first one is the Polish translation prepared by Anna Kołyszko (1987), the second one is the Russian version done by Sergey Ilyin (1993). The analysis of the texts will draw on research into three major thematic areas: proper names, appearance and feelings/emotions where an accumulation of alliteration is distinctly noticeable. These fields are linked by the focal character, a Russian émigré who comes to America after the Russian Revolution. His oddness and eccentricity are constantly emphasized by the unreliable narrator, whose speech abounds in alliterations. In the original this device not only reinforces the narrator’s orality but also structures the image of the focal character. In the target texts alliteration is subject to various formal modifications. In many cases it is substituted by onomatopoeias, consonances, descriptive equivalents or it is simply abandoned. As a result, the translators do not always preserve the alliterative effect (especially when it comes to proper names, feelings and emotions). Translation procedures applied by the translators allow them to achieve partial equivalence on the semantic level. Inaccuracies in this field are visible in examples referring to Pnin’s feelings and emotions in which alliterative word strings are omitted and semantically distant counterparts are used.   
EN
The article discusses the consequences of specific linguistic expressions of a motive in a literary text and its translations. The analysis concerns the names of fruits appearing in Vladimir Nabokov’s short story entitled Signs and Symbols, which is available in Polish in two versions: Znaki i symbole or Sygnały i symbole. The juxtaposition of the excerpts from these Polish versions with the English original reveals different motivations for the names of the same fruit in different languages, and these names carry different connotations. These differences can give rise to divergent interpretations of the work.
PL
W artykule omawiane są konsekwencje określonych językowych ujęć pewnego motywu w tekście literackim i jego przekładach. Analiza dotyczy nazw owoców pojawiających się w opowiadaniu Vladimira Nabokova pt. Signs and Symbols, które jest dostępne po polsku w dwóch wersjach: Znaki i symbole lub Sygnały i symbole. Zestawienie fragmentów tłumaczeń tego utworu z angielskim oryginałem ujawnia odmienne motywacje nazw tych samych owoców w różnych językach, a owe nazwy są nośnikami innych konotacji. Te różnice mogą stanowić podstawę rozbieżnych interpretacji utworu.
|
2019
|
tom 67
|
nr 7: Słowianoznawstwo
141-153
PL
W ostatnim czasie nastąpiła intensyfikacja badań nad synestezją z perspektywy różnych dziedzin i dyscyplin naukowych. Wciąż jednak stosunkowo niewiele publikacji dotyczy przekładu synestezji i metafor synestezyjnych. Temu właśnie zagadnieniu poświęcony jest niniejszy artykuł, który stawia sobie za cel przybliżenie strategii przekładu rosyjskich metafor synestezyjnych na język polski. Analiza materiału językowego dotyczy przekładu dwóch odmian metafor synestezyjnych – konwencjonalnych i niekonwencjonalnych (żywych). Pierwsze z nich, jako przejaw uniwersalnych tendencji do kojarzenia wrażeń zmysłowych pochodzących z różnych modalności, często w różnych językach realizują ten sam koncept metaforyczny. Tłumaczenie tego typu asocjacji synestezyjnych polega zatem na wyszukaniu korespondującej metafory. Jeśli taka metafora nie istnieje w języku docelowym, tłumacz zmuszony jest podjąć inne działania, np. wyszukać inną metaforę reprezentującą ten sam koncept lub zrezygnować z metaforycznego charakteru frazy. Jeśli zaś chodzi o metafory żywe, to sprawa na pozór wydaje się prosta. Twórczy i indywidualny charakter tych skojarzeń pozwala bowiem na dokonanie przekładu słowo w słowo. Jak to jednak zostało przedstawione na przykładach polskich tłumaczeń opowiadań Vladimira Nabokova, tłumacze decydują się na przyjęcie innych rozwiązań, często zaskakujących i nie do końca zrozumiałych.
EN
The present paper is devoted to the analysis of synaesthetic metaphors in the Russian language from the perspective of their translation into Polish. The theoretical discussion is supported by the analysis of the translation of two types of synaesthetic metaphors – conventional and creative. As it has been shown, the behaviour of synaesthetic metaphors in translation is similar to that of other metaphors. In conventional metaphors historically close languages, such as Russian and Polish, often share similar cross-modal mappings, which make it possible to find a corresponding metaphor. In the case of creative synaesthetic metaphors, a word-by-word translation seem to be the most successful strategy. The translators, however, try to find more creative solution by modifying the synaesthetic association in the target language text.
EN
The paper is devoted to Nabokov’s literary onomastics. It shows that his use of meaning proper names is much more refined and complicated than the use of them in older times. Hiding of various meanings and connotations in nomina propria is one of the favorite Nabokov’s devices and one of the ways he plays his games with readers. These are games of similiarities and differences in Ada or Ardour and Pnin and Look at the Harlequins! as well.
PL
Artykuł poświęcony jest literackiej onomastyce Nabokova. Jak przedstawia, zastosowanie przez pisarza znaczących nazw własnych jest znacznie bardziej zamierzone i złożone, niż ich wczesniejsze użycie. Ukrywanie w nomina propria rozmaitych znaczeń i konotacji jest jednym z ulubionych środków Nabokova i jednym ze sposobów rozgrywania gry z czytelnikiem. Są to gry podobieństw i różnic w Adzie oraz Pninie i Patrz na te arlekiny!
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.