Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Coal-bearing capacity of the Petřkovice Member (Ostrava Formation, Serpukhovian, Mississippian) of the Upper Silesian Basin (Czech Republic and Poland)

100%

Hýlová L. , Jirásek J. , Sivek M. , Jureczka J.

|

tom Vol. 60, No. 3

637--649

EN

The Petřkovice Member is the basal unit of the paralic succession of the Ostrava Formation of the Upper Silesian Basin. This member is a valuable source of information about the transition from a marine basin filled with siliciclastic sediments into a paralic basin with the beginning of coal-bearing sedimentation. Models of: (1) the number of coal seams, (2) their total thickness, and (3) the coal content with respect to the total thickness of the succession were created to describe and assess the coal-bearing capacity of the Petřkovice Member. The authors present models for coal seam thicknesses exceeding either 10 or 40 cm. The coal-bearing capacity of the Petřkovice Member is very low. The average share of coal seams thicker than 0.1 m is 3%. The share of coal seams with a thickness that exceeds 0.4 m is only 1.66%. Moreover, in large areas of the basin, in the N and NE parts, the coal-bearing capacity is close to zero, because coal seams of greater thickness were detected only locally there. Based on these models and on other geological data, it is obvious that the onset of coal sedimentation was gradual and limited to particular sites showing the greatest subsidence of the basin floor. In places where minor subsidence took place, there were likely unfavorable conditions for accumulation of organic matter.

2

Thermogenic gases generated from coals and shales of the Upper Silesian and Lublin basins : hydrous pyrolysis approach

86%

Kotarba M. J. , Bilkiewicz E. , Jurek K. , Waliczek M. , Więcław D. , Zych H.

|

tom Vol. 65, No. 2

art. no. 26

EN

In order to provide a better characterization of the origin and volume of thermogenic gas generation hydrous pyrolysis (HP) experiments were performed on coals and shales at 330 and 360oC for 72 hours. The maturity range of coals and shales used for HP varies from 0.57 to 0.92% Ro. The maturity increase caused by HP at 330 and 360oC ranges from 1.32 to 1.39% and from 1.71 to 1.83%, respectively. δ13C of CH4, 2H6, C3H6 and n-C4H10 in HP gases versus their reciprocal C-number have a concave relationship, and therefore do not follow a linear trend. δ2H of CH4, 2H6 and C3H6 in HP gases versus their reciprocal H-number show both linear and convex-concave relationships. The growth of CO2 yields during HP was higher for shales than for coals. H2S yields from shales are higher than from coals, which can be connected with catalytic and adsorbed influence of shale matrix. H2 was also generated in notable quantities from water and organic matter of coals and bigger amounts from shales. N2 yields grow with the increase of Ro after 3oC HP and it is more enriched in 15N isotope than after 330C.

3

System węglowodorowy z gazem ziemnym w centralnych strefach basenu – zastosowanie jako koncepcji poszukiwawczej w karbońskim basenie górnośląskim

72%

Poprawa P.

|

tom R. 74, nr 12

871--883

PL

System naftowy z gazem w centrum basenu (BCGS) ma charakter niekonwencjonalnych, regionalnych akumulacji gazu ziemnego. W systemie takim strefa głęboko zalegających zwięzłych skał zbiornikowych, nasyconych gazem, w górę powierzchni strukturalnych przechodzi stopniowo w strefę o konwencjonalnym wykształceniu, nasyconą wodami złożowymi. BCGS wymaga, by skała zbiornikowa nadścielała, lub przeławicała się z dojrzałymi skałami macierzystymi, zaś mechanizmem uszczelnienia jest niska przepuszczalność formacji zbiornikowej. Nie wymaga on obecności pułapek złożowych. Model ten jest tu użyty w odniesieniu do karbońskiego basenu górnośląskiego (BGŚ), który pozostaje globalnie unikalnym przykładem basenu nieomal niezbadanego pod kątem możliwości występowania złóż węglowodorów. Model ten nie może być obecnie bezpośrednio zweryfikowany z uwagi na brak odpowiednio głębokich otworów wiertniczych w kluczowej, centralnej części BGŚ (rejon Rybnik–Żory–Tychy–Mikołów). Zakłada on zwięzłe wykształcenie skał potencjalnie zbiornikowych na głębokościach 3500÷5000 m. Rolę skał zbiornikowych pełnić w tym przypadku mogą pakiety piaskowców serii paralicznej, a w mniejszym stopniu również górnośląskiej serii piaskowcowej, cechujące się dużą miąższością i znaczną regionalną rozciągłością. Utwory tych serii w centralnej części BGŚ zawierają ponadto pokłady węgla kamiennego oraz pakiety łupków węglowych, stanowiące efektywną skałę macierzystą dla gazu ziemnego. Główny czynnik ryzyka poszukiwawczego stanowi czas generowania węglowodorów: im starszy tym większe prawdopodobieństwo rozformowania akumulacji gazu ziemnego. W przypadku waryscyjskiego wieku generowania gazu ziemnego w BGŚ prawdopodobieństwo rozformowania jego akumulacji typu BCGS należy uznać za wysokie. Ponadto elementami ryzyka poszukiwawczego są możliwość przegrzania skał macierzystych, a także duży zakres niepewności co do wykształcenia własności petrofizycznych skał zbiornikowych. Możliwe, prognostyczne zasoby wydobywalne tego typu akumulacji w BGŚ wstępnie określono na około 100÷250 mld m3. Weryfikacja omawianego modelu oraz związanych z nim zasobów gazu zamkniętego warunkowana jest odwierceniem głębokich otworów poszukiwawczych.

EN

Basin Centered Gas System (BCGS) is characteristic of numerous unconventional, pervasive tight gas accumulations, where deep gas-saturated tight reservoir passes up-section into its water-saturated conventional zone. In such a system tight reservoir overlies or interbeds with mature source rocks, while the sealing mechanism is the low permeability of the reservoir formation. The system does not require the presence of hydrocarbon traps. This model is applied here to the Carboniferous Upper Silesian Basin (USB), which is one of the few onshore sedimentary basins in the World which has not been explored for oil and gas. The concept cannot be currently verified due to the lack of deep boreholes in the central part of the USB (region: Rybnik–Żory–Tychy–Mikołów). It requires tight reservoir properties at depths of 3500÷5000 m. The reservoir formations are the sandstone of the Paralic Series, and to a lesser degree also of the Upper Silesian Sandstone Series, characterized by immense thickness and considerable lateral reach. Both Series at that depth interval contain also coal seams and coal shale, being effective gas source rock. The key exploration risk is the timing of gas generation: the older the generation, the higher the risk of gas release. In the case of the Variscan generation, recent preservation gas in the form of BCGS accumulations is unlikely. Other risk factors are possible source rocks overmaturation and uncertainty as for the reservoir’s petrophysical properties. Possible prospective resources of the BCGS accumulations in the USB were preliminarily estimated for approx. 100÷250 Bcm. Validation of the model of the BCGS being developed in the USB, as well as verification of the resources related to it, requires drilling new deep exploration wells.

4

Próba określenia możliwości występowania wód siarczkowych w wyrobiskach kopalń południowo-zachodniej części GZW

72%

Labus K.

|

tom z. 256

143-148

PL

Na podstawie analiz archiwalnych i rezultatów oznaczeń laboratoryjnych wykonano obliczenia hydrochemiczne, mające na celu określenie występowania wód siarczkowych w południowo-zachodniej części GZW. Występowanie siarki siarczkowej zidentyfikowano dla próbki pochodzącej z KWK "Marcel" oraz dla wód z utworów badenu czeskiej części zagłębia. Zbadane wody z utworów karbonu na terenie polskiej części GZW, mimo znaczących koncentracji NH4+, charakteryzują się potencjałem Eh umożliwiającym obecność siarki jedynie w formie siarczanów.

EN

In order to determine the occurrence of sulfide waters in the south-western part of the Upper Silesian Coal Basin (USCB), hydrochemical calculations were performed, on the basis of archival data and results of chemical analyses. Sulfide sulfur was identified in a sample from the "Marcel" coal mine (Poland), and in groundwaters from Badenian of the Czech part of the USCB. Waters from Carboniferous formation of the Polish part of the USCB, despite significant concentrations of NH4+, are characterized by Eh values at which only sulfates are present.

5

Tło bromkowe jodkowe piętra wodonośnego karbonu południowej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego

72%

Miotliński K. , Siwek P.

|

tom z. 256

155-161

PL

Podwyższone stężenia bromu i jodu są charakterystyczne dla południowej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Zróżnicowanie stężeń tych jonów determinowane jest przykryciem utworów karbonu słabo przepuszczalnymi osadami trzeciorzędu. Ujemne anomalie stężeń jonów bromkowego i jodkowego pokrywają się z obszarami wzmożonej infiltracji opadów oraz intensywnego drenażu górnictwa węglowego. Dodatnie anomalie są charakterystyczne dla terenów o dużej miąższości izolującej pokrywy trzeciorzędowej.

EN

The general increase of the concentrations of the bromine and iodine is particularly apparent in the southern part of the Upper Silesian Coal Basin. The internal diversifications are caused by the cover of the impermeable Tertiary sediments. The negative anomalies of the bromide and iodide ions concentrations are due to the infiltration of the meteoric waters and the intensive drainage of the coal mining. The positive ones are characteristic of the thick Tertiarial overburden.