Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Rozwoj botaniki w Uniwersytecie Lwowskim [od konca XVIII w. do roku 1941]

100%

Sawczyn I.

Wiadomości Botaniczne

|

2000

|

tom 44

|

nr 3-4

7-12

2

Listy Kazimierza Twardowskiego do Ludwika Finkla

100%

Hoszowska M.

Galicja. Studia i materiały

|

2016

|

nr 2

299-346

EN

This edited collection of correspondence written by an eminent Polish philosopher Kazimierz Twardowski (1866–1938), the creator of Lvov-Warsaw philosophical school consists of 38 letters and cards written to the well-known historian and the rector of the Lvov University, Ludwik Finkel (1858–1930). They refer to over thirty-year-long period (1899–1930) of friendship between these two scientists exchanging remarks on not only current scientificorganizational matters but also socio-political ones and private ones. The importance of this friendship also lies in the fact that it lasted mostly at the time not included in Twardowski’s personal journal. The basis of the collection are the letters from the State Archives of the Lvov District in Lvov, preserved in L. Finkel’s inheritance.

PL

Opracowany zbiór korespondencji wybitnego polskiego filozofa, Kazimierza Twardowskiego (1866–1938), twórcy filozoficznej szkoły lwowsko-warszawskiej, obejmuje 38 listów i kartek pisanych do znanego historyka i rektora Uniwersytetu Lwowskiego, Ludwika Finkla (1858–1930). Dotyczy ponadtrzydziestoletniego okresu (1899–1930) znajomości lwowskich uczonych i przyjaciół, wymieniających się spostrzeżeniami na temat nie tylko bieżących spraw naukowo-organizacyjnych, ale i społeczno-politycznych oraz prywatnych. Rangę tej korespondencji podnosi także to, że przypada w znacznej mierze na okres, dla którego brak zapisek w osobistym dzienniku Kazimierza Twardowskiego. Podstawą zbioru są listy pochodzące z Państwowego Archiwum Obwodu Lwowskiego we Lwowie zachowane w spuściźnie L. Finkla.

3

Uniwersytet we Lwowie w latach 1939-1941. Nieopublikowane prace matematyków, fizyków i astronomów

100%

Maligranda L. , Prytuła J. G.

Wiadomości Matematyczne

|

2018

|

tom T. 54, Nr 1

67--78

PL

Przedstawiono zawartość lwowskiego czasopisma Komunikaty Wydzialu Matematyczno-Fizycznego z lat 1940 i 1941. Wydawało się, że prace są bezpowrotnie stracone, ale w domowym archiwum Zaryckiego odnaleziono siedem rękopisów prac. Wśród autorów byli: Stefan Banach, Leon Chwistek, Meier Eidelheit, Gertwagen, Jan Hercberg, Marian Mojżesz Jacob, Salomon Lubelski, Jan Mergentaler, Wasyl Miliańczuk, Marian Stanisław Puchalik, Antoni Wincenty Raabe, Stanisław Saks, Hugo Steinhaus, Zygmunt Zachorski, Miron Zarycki i Eustachy Żyliński. W niniejszym tekście podajemy tytuły znalezionych prac z informacjami o tym, co dalej będzie się działo z nieopublikowanymi rękopisami.

4

Uniwersytet we Lwowie w latach 1939-1941. Matematyka, fizyka i astronomia

88%

Maligranda L. , Prytula J. G.

Wiadomości Matematyczne

|

2017

|

tom T. 53, nr 2

303--329

PL

Niniejszy artykuł jest poszerzoną wersją odczytu Wydział Fizyczno-Matematyczny Uniwersytetu Lwowskiego w latach 1919-1941 wygłoszonego na XXX Konferencji z Historii Matematyki w Będlewie (5-8 maja 2017). Prace historyczne dotyczące każdego uniwersytetu zwykle omawiają bardzo pobieżnie matematykę, fizykę i astronomię. Z tego powodu rozpoczniemy pierwszą część artykułu opisem Uniwersytetu Lwowskiego w szczególnym okresie lat 1939-1941 oraz wydziału związanego z matematyką, fizyką i astronomią. Wydział ten miał dwie nazwy: Wydział Matematyczno-Przyrodniczy (do listopada 1939 roku) i Wydział Fizyczno-Matematyczny (od 1 grudnia 1939 roku). Po zajęciu miasta, najpierw przez wojska niemieckie, a następnie przez wojska radzieckie we wrześniu 1939 roku, Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie (UJK) i Politechnika Lwowska (PL) zostały zamknięte. Wkrótce jednak uruchomiono na ich miejsce uniwersytet i politechnikę, lecz w zmodyfikowanej formie, już jako uczelnie radzieckie. Przypomnijmy więc, że uniwersytet lwowski w omawianym okresie zmieniał nazwę trzy razy. W okresie od 8 listopada 1919 roku do października 1939 roku był to Uniwersytet Jana Kazimierza, by od 1 grudnia 1939 roku do stycznia 1940 roku nosić nazwę Lwowski Państwowy Uniwersytet ZSRR. Jednak już w styczniu 1940 roku przyjął nazwę Lwowski Państwowy Uniwersytet im. Iwana Franki i pod tą nazwą funkcjonował do sierpnia 1941 roku, kiedy to został zamknięty przez Niemców. Politechnikę zaś przemianowano na Lwowski Instytut Politechniczny. W trzeciej części tego artykułu zostaną podane szczegółowe losy dotyczące Wydziału Fizyczno-Matematycznego w tym okresie. Wszystko zostało opisane na podstawie dostępnych dokumentów, bądź opisu świadków wydarzeń tego okresu.

5

Stanisław Zakrzewski (1873–1936) i jego uczniowie

75%

Pisulińska J.

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

2020

|

tom 65

|

nr 1

37–46

EN

In 1907, Stanisław Zakrzewski (1873–1936), one of the most outstanding Polish historians of the interwar period, created a seminar on Polish history at the University of Lwów which prepared students for further research on the history of the Polish state of the Piast and Jagiellonian times. During the time the seminar was active (1907–1936), forty participants took up systematic scientific research. The students adopted their mentor’s approach to research and presented similar views on particular historical phenomena. They were also connected with Zakrzewski by a unique emotional bond, which lasted not only during their studies and preparation of doctoral dissertations, but even after they had reached scientific maturity.

6

Michał Piekarski, Przerwany kontrapunkt. Adolf Chybiński i początki polskiej muzykologii we Lwowie 1912–1944, Warszawa 2017 (= Monografie z Dziejów Oświaty 48) Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk, ss. 461. ISBN 978-83-7545-759-9

75%

Sieradz M.

Muzyka

|

2019

|

tom 64

|

nr 2

141-153

7

Rozwój polonistyki na Uniwersytecie Lwowskim

75%

Krawczuk A.

Język Polski

|

2013

|

nr 3

150-161

PL

Autorka przedstawia w artykule zarys dziejów polonistyki na Uniwersytecie Lwowskim, uwypuklając mniej opisany w dotychczasowej literaturze przedmiotu rozwój badań naukowych i naukowo-dydaktycznych po drugiej wojnie światowej, ze szczególnym uwzględnieniem obecnego ich stanu — w ramach działalności Katedry Filologii Polskiej Narodowego Uniwersytetu Lwowskiego im. Iwana Franki. Zaznacza także zmiany, które na początku XXI wieku zaszły na Uniwersytecie Lwowskim w dziedzinie dydaktyki języka polskiego i filologii polskiej.

EN

The author presents the main stages in the history of the Polish Studies at the University of Lviv, focusing in her article on the situation — less described in the existing literature — of the development of didactic research after World War II, with particular reference to its current state — within the activity of the Department of Polish Philology. She also points out the changes that occurred at the beginning of the twenty first century in the field of teaching the Polish language and Polish Philology at the University of Lviv in comparison with previous periods.

8

Львівська історична школа Михайла Грушевського: становлення, функціонування, структура

75%

Тельвак В. , Педич В.

|

2015

|

nr 1

229-251

EN

In this article the issue of establishing and in particular functioning of the Mychailo Hruszewski’s Lvov history school. Attention has been paid to its two-level structure. The significance of the scientific seminar conducted by the historian at the Lvov University has been notes as an institutional basis influencing research attitudes and creative interests of his students. Equally significant for the scientific development especially of young Ukrainian researchers were classes given in the historic-philosophical section of the Scientific Society named by Szewczenko. It has been stated that scientific-didactic activity of Hruszewski led to the preparation of young researchers of the Ukrainian science.

PL

W artykule poruszono kwestie powstania, a w szczególności funkcjonowania lwowskiej szkoły historycznej Mychajła Hruszewskiego. Zwrócono uwagę na jej dwustopniową strukturę. Dostrzeżono znaczenie prowadzonego przez historyka na Uniwersytecie Lwowskim seminarium naukowego jako podstawy instytucjonalnej rzutującej na postawy badawcze i zainteresowania twórcze studentów. Równie istotne dla rozwoju naukowego zwłaszcza młodych badaczy ukraińskich były zajęcia prowadzone w historyczno-filozoficznej sekcji Naukowego Towarzystwa im. Szewczenki. Stwierdzono, że działalność naukowo-dydaktyczna Hruszewskiego prowadziła do przygotowania młodych badaczy ukraińskiej nauki.

9

Stanisław Zakrzewski (1873-1936) i jego uczniowie

75%

Pisulińska J.

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

2020

|

tom T. 65, nr 1

37--46

EN

In 1907, Stanisław Zakrzewski (1873-1936), one of the most outstanding Polish historians of the interwar period, created a seminar on Polish history at the University of Lwów which prepared students for further research on the history of the Polish state of the Piast and Jagiellonian times. During the time the seminar was active (1907-1936), forty participants took up systematic scientific research. The students adopted their mentor’s approach to research and presented similar views on particular historical phenomena. They were also connected with Zakrzewski by a unique emotional bond, which lasted not only during their studies and preparation of doctoral dissertations, but even after they had reached scientific maturity.

10

Biologia termitów. Odczyt wygłoszony w Kole Akademickim Przyrodników Wszechn. lwow. dn. 26/6 i 2/7 1909 roku (Dokończenie)

75%

Golanski J.

Wszechświat

|

1910

|

tom 29

|

nr 08

11

Biologia termitów. Odczyt wygłoszony w Kole Akademickim Przyrodników Wszechn. lwow. dn. 26/6 i 2/7 1909 roku (Ciąg dalszy)

75%

Golanski J.

Wszechświat

|

1910

|

tom 29

|

nr 05

12

Biologia termitów. Odczyt wygłoszony w Kole Akademickim Przyrodników Wszechn. lwow. dn. 26/6 i 2/7 1909 roku (Ciąg dalszy)

75%

Golanski J.

Wszechświat

|

1910

|

tom 29

|

nr 07

13

Riemann surfaces in Puzyna’s monograph: Teorya funkcyj analitycznych

63%

Domoradzki S.

|

2015

|

tom Y. 112, iss. 2-NP

93--98

EN

In the paper, we discuss the exposition of material on the theory of surfaces in J. Puzyna’s monograph “Teorya funkcyj analitycznych” [Theory of Analytic functions] (published at the turn of XIX and XX centuries) which is necessary for consideration of the Riemann surfaces of analytic functions. Though the monograph contains elements of the set theory, the author preferred a descriptive exposition.

PL

W artykule przedstawiono treści dotyczące powierzchni Riemanna w dziele Józefa Puzyny Teorya fynkcyj analitycznych z przełomu XIX i XX w. Warto zauważyć, że chociaż monografia zawiera elementy teorii mnogości, to jednak autor preferuje opisowy sposób prezentacji materiału.

14

The сreation and development of the department of criminal procedure and criminal law of the Lviv University

63%

Kakhnych V.

Roczniki Administracji i Prawa

|

2015

|

tom 15/2

119-128

EN

This paper analyzes the stages of creation and further development of the Department of Criminal Procedure and Criminal Law at the Law Faculty of the University of Lviv. The considerable attention is paid to describing the scientific school of criminal legal proceedings and the academic activity of the most outstanding scientists of the Law Faculty in the field of Criminal Procedure and Criminal Law

PL

W niniejszym artykule autor analizuje etapy utworzenia i rozwoju katedry procesu kryminalnego i kryminalistyki na wydziale prawa Uniwersytetu Lwowskiego. Znaczną uwagę poświęcił on charakterystyce szkoły naukowej sądownictwa kryminalnego, naświetlił także działalność naukową najwybitniejszych uczonych prawników wydziału prawa w zakresie procesu kryminalnego i kryminalistyki.

15

Між позитивізмом та класичним історизмом: історичні погляди Ксаверія Ліске

63%

Глушик І.

|

2015

|

nr 1

213-228

EN

Ksawery Liske (1838–1891), a researcher of 16th century history, publisher of sources, organizer of scientific life in Lvov and tutor of the next generations of researchers, was known as a propagator of achievements of German history science. Studies in Wroclaw, Berlin and Lips made him the expert in the principles of critical historiography, which he skillfully passed to his students at the Lvov University. The scientific output of Liske was characterized by constructing a wide historical background, great knowledge of the literature on the subject and originality of conclusions based on thorough source studies. On the basis of Liske’s scientific output, i.e., monographic dissertations, reviews, prefaces to source publications as well as participation in ongoing scientific discussions one may conclude that his theoretical views on history and the way of perceiving the history process inscribe him into the current of classical historism as a research model.

PL

Ksawery Liske (1838–1891), badacz dziejów XVI w., wydawca źródeł, organizator życia naukowego we Lwowie i wychowawca kolejnych pokoleń badaczy, dał się poznać jako propagator osiągnięć niemieckiej nauki historycznej. Studia we Wrocławiu, Berlinie i Lipsku uczyniły z niego znawcę zasad krytycznej historiografii, które umiejętnie zaszczepiał na Uniwersytecie Lwowskim. Dorobek naukowy Liskego wyróżnia konstruowanie szerokiego tła historycznego, dobra znajomość literatury przedmiotu i oryginalność wniosków opartych na gruntownych badaniach źródłowych. Na podstawie analizy dorobku naukowego Liskego, tj. rozpraw monograficznych, recenzji, przedmów do publikacji źródłowych oraz udziału w toczonych dyskusjach naukowych, można wnioskować, że jego zapatrywania teoretyczne na historię i sposób postrzegania procesu dziejowego wpisują go w nurt klasycznego historyzmu jako modelu badawczego.

16

Biologia termitów. Odczyt wygłoszony w Kole Akademickim Przyrodników Wszechn. lwow. dn. 26/6 i 2/7 1909 roku

63%

Golanski J.

Wszechświat

|

1910

|

tom 29

|

nr 04

17

Poczet jurystów i ekonomistów (8). Juliusz Makarewicz (1872-1955)

51%

Redzik A.

Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda

|

2022

|

tom 5

|

nr 1 (9)

161-178

EN

Over the past few years, the Author has published several studies on Juliusz Makarewicz, which – as the Author announced a few years ago – are a prelude to the publication of the monograph on this outstanding Polish legal scholar. The round 150th birth anniversary creates a good opportunity to reflect on the research conducted so far and to present in a literary form a biographical note on life and achievements of the main creator of the 1932 Criminal Code, whose 90th anniversary is celebrated in 2022.

PL

Okrągła – 150. – rocznica urodzin stanowi dobrą okazję do podsumowania dotychczasowych badań oraz przedstawienia w „Poczcie jurystów i ekonomistów” życia i dokonań głównego twórcy Kodeksu karnego z 1932 r., którego 90 rocznicę także obchodzimy w 2022 r. Opracowanie oparte jest na licznych dotychczasowych publikacjach autora poświęconych Juliuszowi Makarewiczowi. Celem jego jest przedstawienie w syntetyczny sposób życia, dokonań i poglądów najwybitniejszego karnisty polskiego ostatnich wieków, o którym Władysław Wolter pisał: „gwiazda pierwszej wielkości na naszej i nie tylko naszym firmamencie naukowym, uczony, który na zawsze zapisał się w księdze historii nauki, do którego twórczości powracać będą pokolenia badaczy […] Był bezsprzecznie pierwszym kryminologiem i kranistą polskim, otoczony powszechnym uznaniem, zajmował dominujące stanowisko w areopagu kodyfikatorów […]”. Z okazji wskazanych rocznic, jako tom czwarty serii FONTES „Biblioteki Głosu Prawa”, wydany zostanie przełomowy podręcznik do prawa karnego pióra Juliusza Makarewicza, któremu Polska zawdzięcza najlepszy kodeks karny w swoich dziejach. Książka ukaże się pod koniec roku 2022.

18

Z historii stosunków polsko-ukraińskich w środowisku muzycznym Uniwersytetu Lwowskiego w pierwszych trzech dekadach XX wieku

51%

HRAB U.

|

2016

|

nr 11

133-144

PL

Problematyka niniejszej pracy koncentruje się na określeniu relacji Adolfa Chybińskiego, wybitnego polskiego muzykologa, kierownika Zakładu Muzykologii Uniwersytetu Lwowskiego z jego ukraińskimi studentami i współpracownikami. Podstawę opracowania stanowią: korespondencja, oficjalne dokumenty i osobiste wspomnienia. Źródła te świadczą o tolerancji, wzajemnym szacunku i zrozumieniu nawet w czasach najostrzejszych konfliktów międzynarodowych. Przy bardziej wnikliwym, spersonifikowanym spojrzeniu na historię widzimy, że przeszłość polsko-ukraińska była wielowymiarowa i niejednoznaczna, a na płaszczyźnie intelektualnej, kulturowej i artystycznej istniało znacznie więcej punktów wspólnych, niż przyjęło się dziś o tym sądzić.

EN

The subject matter of this paper focuses on the relations between Adolf Chybiński, a outstanding Polish musicologist and head of the Department of Musicology of the University of Lviv and his Ukrainian students and coworkers. The basis for the study is constituted by: the correspondence, official documents and personal recollections. These sources give evidence of tolerance, mutual respect and understanding even at a time of the sharpest international conflicts. With a closer personified look into the history, we can see that the Polish-Ukrainian past was multidimensional and intricate, and at an intellectual, cultural and artistic level there were far more common points than it is generally believed nowadays.

UK

Проблематика поданої статті концентрується на визначенні відношення видатного польського музикознавця, керівника Закладу музикології Львівського Університету Адольфа Хибінського до його українських студентів та співпрацівників. Підставу розвідки становлять: кореспонденція, офіційні документи і особисті спогади. Ці джерела свідчать про толерантність, взаємну повагу і порозуміння навіть у час найгостріших міжнаціональних конфліктів. За уважнішого особистісного підходу до історії бачимо, що польсько-українське минуле було багатовимірним і неоднозначним, а в інтелектуальній культурній площині існувало значно більше спільних точок перетину, аніж прийнято сьогодні вважати.

19

Z Wielkopolski do Lwowa – w pogoni za realizacją marzeń. Przypadek Ksawerego Liskego w świetle korespondencji

51%

Kawalec A.

|

nr 5: "Filozofia w Galicji II"

311-351

PL

Przedmiotem niniejszego tekstu jest próba odtworzenia drogi, jaką przebył Ksawery Liske, jeden z najbardziej zasłużonych historyków polskich drugiej połowy XIX w., nim trafił do Lwowa – docelowego miejsca swej działalności naukowej. Posiłkując się korespondencją uczonego, mamy możliwość zapoznania się z realiami politycznymi, ekonomicznymi, społecznymi przełomu lat 60. i 70. XIX w., które warunkowały rozwój nauki polskiej. Przy tej okazji poznajemy osoby ze świata nauki, literatury i polityki, dzięki którym Ksawery Liske dostał szansę pracy naukowej i dydaktycznej m.in. na Uniwersytecie Lwowskim i w Archiwum Bernardyńskim we Lwowie.

EN

The study attempts to recreate the path of Ksawery Liske, one of the most recognised Polish historians of the second half of the 19th century, leading him to Lviv, the final destination of his scientific activity. Thanks to the scholar’s correspondence, it is possible to become familiar with the political, economic and social reality at the turn of the 1860s and 1870s, which conditioned the development of Polish science. In the process, the study presents figures from the world of science, literature and politics, thanks to whom Ksawery Liske received the opportunity to work as a scientist and a didactician, e.g. at the Lviv University and in the Bernardine Archive in Lviv.

20

Poczet jurystów i ekonomistów (2). Rafał Lemkin (1900-1959) – patron „Głosu Prawa” 2019

51%

Redzik A.

|

tom 2

|

nr 1(3)

217-229

PL

W drugim zeszycie w ramach „Pocztu Jurystów i Ekonomistów” prezentujemy Rafała Lemkina, polskiego prawnika, którego dziś zna cały świat jako twórcę koncepcji „zbrodni ludobójstwa” a potem głównego autora Konwencji ONZ z 9 grudnia 1948 r. w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa. Stale wiedza o polskim okresie życia Lemkina jest w literaturze światowej nieznaczna. Dlatego też w 2017 r. opublikowaliśmy krótką biografię, akcentując przede wszystkim okres polski życia twórcy pojęcia „ludobójstwo” (A. Redzik, Rafał Lemkin (1900-1959) – co-creator of international criminal law. Short biography, Warsaw 2017, ss. 70; ISBN 978-83-931111-3-8). Zbliżające się 60-lecie śmierci Rafała Lemkina jest dobrą okazją, aby to on stał się patronem drugiego roku wydawniczego „Głosu Prawa”. Postanowiliśmy też o przedrukowaniu mało znanego artykułu Lemkina na temat władzy sędziego karnego, gdyż twórczość jego z okresu sprzed 1933 r., szczególnie z obszaru kryminologii oraz prawa karnego nie jest dziś znana. 60 rocznica śmierci stanowi dodatkowy pretekst do przywołania sylwetki Rafała Lemkina.

EN

This section presents figures of the most distinguished Polish lawyers and economists. The aim is to provide a possibly broad depiction of their scientific, organizational, didactic and social achievements. In 2019, the patron of “The Voice of Law” is Raphael Lemkin.