Autykuł zawiera: 1. Klauzule praw człowieka w Karcie NZ, 2. Charakter prawny i znaczenie klauzul praw człowieka w Karcie NZ, 3. Przyjęcie i treść Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, 4. Status i znaczenie polityczno-prawne Deklaracji.
Do II wojny światowej uznawanie praw człowieka pozostawało w wyłącznej kompetencji poszczególnych państw. To od nich zależało, czy i które z praw należy uznawać, promować, chronić i realizować. Z wyjątkiem traktatów humanitarnego prawa wojennego oraz konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy, nie można mówić o istnieniu w tym okresie międzynarodowego prawa praw człowieka o zasięgu uniwersalnym i regionalnym. Dopiero dramatyczne doświadczenia związane z II wojną światową dowiodły istnienia bezpośredniej zależności między respektowaniem praw człowieka a utrzymaniem pokoju. W takiej atmosferze, wiosną 1945 roku, powstała Organizacja Narodów Zjednoczonych, a jej utworzenie zapoczątkowało proces określany mianem internacjonalizacji praw człowieka. Pomimo stworzenia silnych struktur organizacyjnych, przyjęcia ogromnej liczby dokumentów międzynarodowych dotyczących praw człowieka, powołania szeregu organów i stworzenia mechanizmów kontrolnych, stan poszanowania paw człowieka na świecie budzi poważne zastrzeżenia. Jawna i bezkarna przemoc, akty ludobójstwa, prześladowania, niejednokrotnie pozostają bez odpowiedzi i ujawniają słabość społeczności międzynarodowej skupionej w szeregach Organizacji Narodów Zjednoczonych. Artykuł poświęcony jest ONZ-owskiemu systemowi ochrony praw człowieka. Autorka przedstawiła w nim najważniejsze dokumenty wypracowane w ramach tejże organizacji, główne organy odpowiedzialne za prawa człowieka, dokonała analizy poszczególnych mechanizmów kontrolnych i starała się dowiedzieć, na ile są one skuteczne. (abstrakt oryginalny)
EN
Until World War II, the observance of human rights was entirely left to the competence of individual states. Each would alone decide which rights to recognize, promote, protect and observe. Except humanitarian war law and International Labor Organization conventions, at the time there was no international human rights protection law in place at global or regional level. It was not until the dramatic experience of World War II that there came a realization of the direct relationship between the protection of human rights and the ability to keep the peace. In the spring of 1945, these attitudes led to the formation of the United Nations, and its emergence initiated the process referred to as the internationalization of human rights. Although a solid organizational structure was created, a vast number of international documents concerning human rights were adopted, an array of international bodies were established and control mechanisms were put in place, the observance of human rights worldwide still leaves much to be desired. Unconcealed and unpunished violence, genocide and persecution often go unnoticed, meeting with no reaction whatsoever and revealing an essential weakness of the international community represented by the United Nations. The paper is devoted to the United Nations' system of human rights protection. The author discusses the most relevant documents elaborated within and under the auspices of this organization, presents the international authorities responsible for the protection of human rights, offers a review of specific control mechanisms, and attempts an assessment of how effective these mechanisms are. (original abstract)
Nie ulega wątpliwości, że najbardziej efektywną i pożądaną metodę zrealizowania przez władzę państwową nałożonych na nią, na mocy art. 5 Konstytucji, obowiązków stanowi kreacja sprawnie funkcjonującego systemu środków ochrony konstytucyjnych praw i wolności. Niemniej jednak, jak należy podkreślić, samo wskazanie takich instytucji w treści ustawy zasadniczej nie jest w tym przypadku wystarczające - to sposób ich ukształtowania oraz praktyka stosowania mają główne znaczenie dla uznania, że władzy państwowej udało się stworzyć możliwość skutecznego dochodzenia przez uprawnionych przyznanych im wolności i praw, a co za tym idzie - w pełni urzeczywistnić przyznane przez Konstytucję prawa i wolności. Dlatego też niezbędne stało się dokonanie przeglądu środków konstytucyjnych praw i wolności, które funkcjonują w polskim systemie prawnym zarówno z woli polskiego ustrojodawcy, jak i z mocy regulacji rangi międzynarodowej. Przechodząc do analizy rozwiązań prawnych przewidzianych w tym zakresie, należy wskazać następujące środki ochrony praw człowieka: prawo do sądu, prawo do wynagrodzenia szkody, prawo do skargi konstytucyjnej, prawo do wystąpienia do Rzecznika Praw Obywatelskich, a także prawo do skargi do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.(fragment tekstu)
EN
The only way for human and citizens' rights and freedoms indicated by Chapter II of the Constitution of the Republic of Poland to be fully realized is providing an effective system of remedies for the protection of constitutional rights and freedoms. As it has been repeatedly emphasized in the case-law of both the European Court of Human Rights and the Polish Constitutional Tribunal, such legal institutions as the right to court, the right to constitutional complaint, or the right to file a complaint with the European Court of Human Rights play a major role in guaranteeing the actual existence of the rights and freedoms granted by the Constitution. This reality is also backed by statistical data which unanimously suggest that persons whose rights and freedoms are infringed upon quite frequently use the legal remedies granted to them. Therefore, it seems necessary to analyze the structure of remedies for the protection of constitutional rights and freedoms. (original abstract)
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.