W artykule przedstawiono wyniki rekonesansowych badań podatności magnetycznej gleb i ochry na wybranych obszarach południowej Polski (Łąki Nowohuckie w Krakowie, okolice Trzebini, Czerwonki Hermanowskie w pobliżu Rzeszowa). Pomiary podatności wykonywano w terenie i w warunkach laboratoryjnych. Zaobserwowano podwyższoną podatność gleb na terenach poddanych silnej antropopresji (Kraków, Trzebinia). Wykazano, że cząstki żelaza obecne w glebie pochodzą przede wszystkim z emisji miejsko-przemysłowych. Na Łąkach Nowohuckich stwierdzono wyższą podatność gleb w porównaniu z glebami w rejonie Trzebini. Zróżnicowanie niewysokich podatności gleby w okolicy Trzebini nie jest związane ze znajdującymi się w podłożu rudami Zn-Pb. Przeprowadzone badania podatności ochry w Czerwonkach Hermanowskich wykazały dość silne jej własności magnetyczne w porównaniu z własnościami otaczającej złoże gleby. Zaobserwowano duże zróżnicowanie podatności ochry związane najprawdopodobniej z jej składem mineralnym i procesami zachodzącymi w złożu. Wykonane na złożu zdjęcie mikromagnetyczne wykazało obecność niewielkich zakłóceń pola magnetycznego (mikroanomalii).
EN
In the article, the reconnaissance investigations of the magnetic susceptibility of soils and ochre are presented. Field investigations have been performed in southern Poland; namely in the Łąki Nowohuckie area of Krakow, the eastern surroundings of the city of Trzebinia, and the hamlet of Czerwonki near Rzeszów. Laboratory magnetic analyses have been completed. An increase of soil susceptibility has been observed in the studied areas with high anthropopression (Krakow and Trzebinia). It has been proven that iron particles collected in the soil come from urban-industrial emissions. The higher susceptibility of soils in the Łąki Nowohuckie area, than in the vicinity of Trzebinia, has also been affirmed. The diversity of the low values of soil susceptibility in the Trzebinia area is not connected to the Zn-Pb ores which occurred there. The investigations of ochre susceptibility at Czerwonki Hermanowskie have confirmed its quite strong magnetic properties in comparison with properties of the soil situated in a nearby deposit. The large differentiation of ochre susceptibility has been observed. It is probably connected with the mineral composition of ochre and the processes that occurred in the deposit. The ochre deposit slightly disturbs the geomagnetic field (microanomalies) as is shown on the micromagnetic anomaly map.
Miasta, które przez wiele lat, a nawet wieków pełniły funkcję ośrodków przemysłowych, a wskutek zmian gospodarczych czy wyczerpania surowców doszło do zamknięcia najważniejszych zakładów na ich terenie, borykają się z problemem zmiany swojego dotychczasowego wizerunku i utraty przemysłowej tożsamości. W artykule, na przykładzie (po)przemysłowego miasta Trzebinia, przedstawiono problemy powstałe w sferze społecznej, będące skutkiem takich zmian jak rosnące bezrobocie czy brak perspektyw na dalszy rozwój miasta, które prowadzą, do jego „uśpienia”. Analizując opinie mieszkańców zebrane za pomocą ankiet internetowych, zaproponowano działania mające na celu poprawę obecnej sytuacji i ożywienie miasta Trzebinia. Rozwiązaniem dla takich miast może być próba przywrócenia dawnej tożsamości poprzez zachowywanie i promowanie dziedzictwa przemysłowego oraz podkreślanie walorów historycznych.
EN
Cities, which for many years, even centuries, have been functioning as industrial centers, as a result of economic changes and an exhaustion of raw materials resources, face the problems of changing its existing image and the loss of the industrial identity. In this paper, based on a (post)industrial city of Trzebinia, the problems in social sphere such as increasing unemployment and a lack of development opportunities which leads to stagnation, are being taken under consideration. By analyzing the surveys conducted among residents, the author suggests actions which could improve the current situation and lead to the revival of the city of Trzebinia. One of the solutions for such places might be a promotion of an industrial heritage and history in order to recover the lost identity.