Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Zagrożenia związane z separatyzmem na obszarze zakarpacia

100%

Zapałowski A.

|

tom 20

9-27

PL

Sytuacja społeczna i gospodarcza Ukrainy, a zwłaszcza pauperyzacja społeczeństwa oraz pogłębiające się problemy budżetu, skłaniają do zwrócenia uwagi na te obszary państwa, które mogą generować zagrożenia dla Europy. Powiększa się rozdźwięk między obecną władzą a niektórymi środowiskami nacjonalistycznymi, posiadającymi dużą reprezentację w Radzie Najwyższej Ukrainy, co sprawia, iż należy podchodzić pesymistycznie od wdrożenia porozumienia „Mińsk II” w zakresie deeskalacji sytuacji w Donbasie. W związku z tym na Ukrainie można mówić o trwałym zagrożeniu destabilizacją. Występuje ono w szczególny sposób w wielu obszarach zachodniej części Ukrainy. Procesy separatystyczne mają miejsce w szczególności w regionie Zakarpacia, gdzie rozwija się ruch Rusinów karpackich i mniejszości węgierskiej. Ponadto regionem tym wstrząsają konflikty między silnymi grupami przestępczymi, związanymi z ukraińskimi nacjonalistami.

EN

The current social and economic situation of Ukraine, and especially the impoverishment of society and the growing problems of the budget, tend to pay attention to those areas of the state that can generate a threat to Europe. There is growing gap between the authorities and some nationalist circles, who have a large representation in the Verkhovna Rada of Ukraine. This situation makes it necessary to approach pessimistic about the implementation of the Agreement "Minsk II" in the field of de-escalation of the conflict in Donbas. Therefore, Ukraine can talk about a permanent threat of destabilization. It occurs in a special way in many areas of the western part of Ukraine. Separatist processes take place in particular in the Transcarpathian region. There is growing national Ruthenian movement toward autonomy, supported by the Hungarian minority. Moreover the region is experiencing sharp fighting between criminal organizations associated with Ukrainian nationalists.

2

Something Missing: Czech Society and Transcarpathia after 1989

88%

Zahradníček T.

|

nr 1

72–80

EN

The article studies the "afterlife" of the former Subcarpathia, the present-day Transcarpathia, within the Czech society after 1989. The discourse about the region was framed by the understanding of the Czech society of their revolution of 1989 primarily in terms of political and cultural return to the inter-war Masarykian Republic. It maps the different ways the Czech society coped with this deficit in its restoration endeavours in the early 1990s. Within the Czech public discourse uncritical conception of selfless and successful civilising mission in the East still prevails, based on a belief that local population gratefully accepted and now nostalgically longs for such input. For some time after 1989, the theme became one of the key components of Czech debates concerning the past, its neighbours and own identity within the integrating Europe.

3

Языковой ландшафт Закарпатской области как части Украины: понятие, проблемы и новые подходы

88%

Шилов В.

|

tom 58

PL

Zakarpacie to jeden z najbardziej interesujących regionów Ukrainy. Tylko w XX wieku znajdowało się w granicach sześciu różnych państw, co skutkowało częstymi zmianami priorytetów językowych w regionie. W rezultacie na terenie Zakarpacia można znaleźć napisy w języku ukraińskim, rosyjskim, węgierskim, angielskim, rumuńskim, czeskim oraz wielu innych. Dlatego uzasadnione jest przeprowadzenie analizy krajobrazu językowego tego regionu. Pojęcie „krajobrazu językowego” nie jest już nowe dla Ukrainy, a zwłaszcza dla Zakarpacia, co pozwala nam podkreślić zalety i wady wcześniejszych badań. Tekst został zilustrowany fotografiami wykonanymi przez autora artykułu na terenie obwodu zakarpackiego w Ukrainie.

EN

Transcarpathia (Zakarpattia) is one of the most interesting regions of Ukraine. It was part of at least six different states only in the twentieth century, and thus language priorities were subject to frequent changes. As a result, there are inscriptions in Ukrainian, Russian, Hungarian, English, Romanian, Czech and many other languages there today. This makes the linguistic landscape of Transcarpathia worth analysing. The concept of “linguistic landscape” is no longer new for Ukraine and for Transcarpathia in particular, which allows us to highlight the advantages and disadvantages of previous works on the topic. The article is illustrated with photographs taken by the author in the Transcarpathian region of Ukraine.

4

Za górami, za lasami... albo granica jak niewidzialny mur. Endemizm zakarpackiego odcinka pogranicza ukraińsko-polskiego

75%

Dębicki M.

|

2016

|

tom 27 cz. 2

EN

The aim of the article is to introduce a neglected section of the Ukrainian-Polish borderland, Transcarpathia, within the area of the sociology of borderland. The author sheds some light on the ethnic, geographical and political peculiarity of this region, with special attention paid to its isolation from Poland, one of the oblast’s close neighbours. Apart from the relevant literature (rather poor), the article is based on the author’s own observations made in a few Transcarpathian villages in 2014 and 2015 as well as on their inhabitants’ opinions concerning the problems with opening up the border-crossing in Lubnya. The gist of the considerations is to show different shades of Transcarpathia’s isolation from Poland which results in the region’s inhabitants’ lack of contacts with Poles and lack of knowledge on Poland. Consequently, Lubnya and its Polish neighbour from over the mountains, Wołosate, being geographically very close, are socially and culturally quite distant, not to say – alien. The article concludes with a range theoretical conceptions that might be applied in order to understand better the reality of the Transcarpathian section of the Ukrainian-Polish borderland.

5

SUBVERSIVE ACTIVITIES OF HUNGARIAN AND POLISH SABOTAGE GROUPS IN CARPATHIAN UKRAINE (1938–1939)

63%

Vehesh I. , Vehesh M.

|

nr 31

130-152

EN

The article, based on archival and published documents, attempts to highlight the international situation of the Czechoslovak Republic and Transcarpathia on the eve of World War II. It proves that Hungary, throughout the interwar period, pursued an aggressive irredentist policy aimed at destabilizing Czechoslovakia and returning “its original territories”. This revanchist activity culminated in 1938-1939, when the Hungarian government sent diversion groups to Carpathian Ukraine, trying to destabilize the domestic political situation in the region. A similar subversive operation was carried out by Poland, which sought to establish a common Hungarian-Polish border by completely eliminating Czechoslovakia. The authors argue that a “hybrid war” was waged against young Carpathian Ukraine and in mid-March 1939 it escalated into open intervention and occupation of the entire territory of the region. A. Voloshyn’s government together with the Czechoslovak troops made a lot of efforts to protect the settlements of Carpathian Ukraine from the destructive actions of enemy saboteurs. The formed divisions of the Carpathian Sich and the Ukrainian gendarmerie were involved in the defense of the borders. Some parallels can be drawn with the events of 2014 in Ukraine, when Russian troops annexed Crimea and occupied part of Donetsk and Luhansk regions. In 1938-1939, the governments of Hungary and Poland assured the world community that their troops did not exist in Transcarpathia. Similar is the position of the leadership of the Russian Federation concerning the events of 2014-2021 in Ukraine

6

Релігійні чинники у процесі формування національної ідентичності населення українсько-польсько-чехословацького пограниччя (1918-1939) (на прикладі українців Східної Галичини та Закарпаття)

63%

Ruda O.

|

nr 17

128-144

PL

W artykule omówione zostały działania edukacyjne i wychowawcze Kościoła greckokatolickiego w Galicji Wschodniej i na Zakarpaciu. W latach międzywojennych czynnik religijny wciąż pozostawał jednym z kluczowych elementów kształtowania tożsamości narodowej Ukraińców. Zwłaszcza Kościół greckokatolicki odegrał znaczącą rolę w zachowaniu tożsamości narodowej i religijnej Ukraińców. Duchowieństwo greckokatolickie, głównie w Galicji Wschodniej, mniej na Zakarpaciu, było tą siłą napędową, która określała kierunek rozwoju ukraińskiego życia narodowego w zakresie politycznym. Kościół ten wywarł ogromny wpływ na rozwój kultury ukraińskiej i dziedzictwa narodowego, w latach 20. i 30. XX wieku pozostał ważnym czynnikiem konsolidacji i wsparcia duchowego w walce o państwowość ukraińską. Kościół greckokatolicki miał wielkie zasługi nie tylko dla rozwoju szkolnictwa świeckiego, lecz także aktywnie prowadził swoją działalność edukacyjną, naukową, kulturalną i charytatywną. Jego głównym zadaniem było kształcenie Ukraińców Zakarpacia i Galicji Wschodniej w duchu religijnym i narodowym.

EN

The article discusses the educational actions of the Greek Orthodox Church in Eastern Galicia and Transcarpathia. In the interwar period, the religious influence remained one of the key elements of national identity creation of the Ukrainians. In particular, the Greek Orthodox Church played an important role in the preservation of the national and religious identity of the Ukrainian people. The Orthodox clergy - particularly in Eastern Galicia, and to a lesser extent in Transcarpathia - constituted a powerful force in shaping the development of the Ukrainian political life. The Church exerted a significant influence on the development of Ukrainian culture and national heritage, and throughout the 1920s and 1930s, it remained an important factor in the unification and spiritual guidance in the fight for the Ukrainian independence. The Greek Orthodox Church was not only extremely important for the development of the secular system of schooling, but also actively took part in educational, scholarly, cultural and charity efforts. Its main mission was to educate the inhabitant of Transcarpathia and Eastern Galicia in the religious and national spirit.

7

Dorycnium pentaphyllum subsp.patenti-pilosum [Fabaceae] in the Eastern Carpathians of Ukraine

63%

Tasenkevich L.

|

nr 2

8

Population status and distribution of the wildcat, Felis silvestris [Felidae, Carnivora], in Transcarpathia [Ukraine]

51%

Bashta A.-T. , Potish L.

|

tom 61

53-59