Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Pożegnanie Różewicza

100%

Bernacki M.

Świat i Słowo

|

2014

|

tom 12

|

nr (1)22

231-235

EN

Review: Tadeusz Różewicz, to i owo, ed. Jan Stolarczyk, Biuro Literackie, Wrocław 2012, pp. 105

2

Dobranoc, Panie Tadeuszu

100%

Gębala S.

Świat i Słowo

|

2014

|

tom 12

|

nr (1)22

15-18

EN

The article is a farewell to the poet Tadeusz Różewicz (1921-2014).

3

Apokaliptyczny cierń. Apofazy Różewicza

89%

Czaja D.

|

tom 72

|

nr 3(322)

185-191

PL

W niepokojącym wierszu Nauka chodzenia, Tadeusz Różewicz oznajmia: „w ostatnich dwóch latach biorę lekcje/u pastora Dietricha Bonhoeffera”. Widziana z poziomu uklepanych frazesów na temat światopoglądu poety, ta deklaracja musi brzmieć dość zaskakująco. Poeta, którego uznawano za dyżurnego ateistę polskiej poezji, twórca, którego proklamowano jako nihilistę i proroka nicości, zwraca się oto, dość niespodziewanie, w stronę nauk ewangelickiego pastora. Ten gest – na pierwszy rzut oka, może niejasny, może wątpliwy, może samozaprzeczny – da się wszakże zrozumieć, trzeba tylko zacząć kopać poniżej obiegowych banałów. Mówiąc krótko: stawiam tezę, że twórczość Różewicza, zwłaszcza jej późna część, grawituje w stronę pewnej postaci poetyckiej teologii (w wersji mocno nieortodoksyjnej!) a postać protestanta Bonhoeffera jest tego zwrotu widomym śladem. Śladem może nie jedynym, ale na tyle wyrazistym, że warto go podjąć.

EN

In his disturbing poem: nauka chodzenia (Learning to Walk) Tadeusz Różewicz declared: “In the last two years I take lessons / from Pastor Dietrich Bonhoeffer”. Seen from the level of banal phrases about the poet’s world outlook this declaration must sound rather surprising. An author regarded as the “on call” atheist of Polish poetry, a writer proclaimed as a nihilist and a prophet of nullity, now, rather unexpectedly, turns towards the teachings of an Evangelical pastor. This gesture - at first glance perhaps unclear, doubtful, and self-negating -– can be, however, understood once we begin to dig deeper beneath conventional banalities. In a word: I propose the thesis that the Różewicz oeuvre, in particular its later part, gravitates towards a certain form of poetic theology (in an extremely unorthodox version!) and that the person of the Protestant Bonheoffer is a discernible trace of that turn. Quite possibly it is not the sole trace but sufficiently conspicuous to make following it worthwhile.

4

Wystarczy uważnie czytać.

89%

Łukaszuk M.

|

nr 1

133-143

PL

Recenzja książki Wojciecha Kruszewskiego pt. "Deus Desideratus. Sacrum w poetyckim dziele Tadeusza Różewicza", Lublin 2005.

5

Ogrody (i parki) Tadeusza Różewicza. Przemiany zdegradowanego toposu

75%

Wójcik T.

|

nr 1(4)

283-296

EN

The subject of the article is the topos of garden (over time replaced more and more with that of a park) as presented in the broadly viewed poetry of Tadeusz Różewicz. The comparative context for the description of manifold meanings and functions of this topos is composed of references to the poetry of garden lyric masters i.e. Leopold Staff, Bolesław Leśmian, Jarosław Iwaszkiewicz. The reconstruction of the complexity of garden topos allows seeing it as one of the most important figures in Tadeusz Różewicz’s poetry, as it is the figure of reflection on the condition of spirit and the state of culture in the 20th century.

6

Milczenie w poezji Czesława Miłosza i Tadeusza Różewicza

71%

Gleń A.

Świat i Słowo

|

2009

|

tom Świat i Słowo 2009, nr 2 (13)

207-220

EN

The author contemplates the functioning of the muteness method, as described in the poetry of Miłosz and Różewicz (especially in relation to Heidegger’s late concepts). Simultaneously, he questions the meaning of silence as a field of un-naming, a dismissal of a word when faced with a secret, muteness as a result of the contact with an ontological barrier, and eventually, as the condition of an ecstatic being. Therefore, the text undertakes the problem of a phenomenon of being (esse) – one of the crucial ones in Miłosz’s and Różewicz’s late output. The author concentrates on the various strategies of deconstructing a subject, as presented in the poetry of the above writers. At the same time he understands their poetry as a conscious act enabling the human perception of Being.

7

O dramatach Różewicza i metafizyce bycia

71%

Ratajczakowa D.

Pamiętnik Teatralny

|

2013

|

tom 62

|

nr 3-4(247-248)

7-36

EN

The text brings an attempt to grasp a basic set of conditions determining the dramatic work by Tadeusz Różewicz, the greatest Polish playwright of the second half of the 20th century. I set aside postmodernism as being insignificant as far as Różewicz’s plays and the proposed interpretation are concerned; I also leave off the viewpoint of avant-gardes because Różewicz has never been anavant-garde poet, even though it is obvious that avant-gardes are partly responsible for the condition of contemporary art. There are three basic contexts that I bring up in my reading: the first is the act of overcoming and discarding the traditional metaphysics of substantive being, concurrent with the emergence of new metaphysics of existence which has made it possible to grasp the hitherto overlooked truth of ordinary being and to ask about its sense; secondly, there is the situation of an author and his or her work after the end of the arts and letters when the old frameworks of poetry and theatre are in ruins; and thirdly, there is the total deficit of meaning, aggravated additionally by the totalitarian regime. In his search for the meaning of life – a meaning of small proportions, ordinary and absolutely conditional – Różewicz must concentrate on an individual being that exists in this regime, with the influence it exerts on how the meaning is sensed, whether it is lacking or misapprehended. He does so using forms that are for various reasons crippled, negated, or amalgamated, because the only forms that he has at his disposal are burdened with tradition and he tries to scrape off their veneer. He does not care about their canonicity and aesthetic categories, but it is obvious that for Różewicz the question about the meaning of life includes the question about the sense of creating. Faced with the ruin of meanings and values, he has found his chance to restore meaning by turning to the human body, to what has been inscribed in it by both nature and culture, which is to say that it is a turn towards both physiology and writing. Generally speaking, Różewicz’s (not only dramatic) work is the furthest reaching consequence of the process overriding various traditions in life and art and the process of looking for substitutes for the things that have been lost beyond saving.

8

Śmietnisko kultury i wieczna kobiecość

71%

Koecher-Hensel A.

Pamiętnik Teatralny

|

2013

|

tom 62

|

nr 3-4(247-248)

119-164

EN

The article traces out the origins of The Old Woman Broods, emphasising the significance of the visual dimension of the text – “a tachist drama”,to use Szajna’s expression – where an important role is played by the opposition between open and closed space. Major productions of the drama are then examined, starting with the acclaimed premiere of the play directed by Jerzy Jarocki at the Współczesny Theatre in Wrocław in 1969, followed by other notable attempts to translate the intricate structure of the drama into the language of the stage: at the Schauspielhaus in Cologne in 1971, directed by Aleksander Bardini; at the Jaracz Theatre in Łódź in 1974, staged by Ewa Bułhak and Jerzy Grzegorzewski; at the Narodowy Theatre in Warsaw in 1978, directed by Helmut Kajzar; and at the Studio Stage of the Norwid Theatre in Jelenia Górain 1995, directed by Andrzej Bubień. Additionally, the overview includes two productions where fragments of the drama and its title character constitute an essential part of the performances: the monodrama Stara kobieta ("The Old Woman") featuring Irena Jun at the Studio Theatre in Warsaw in 1988, and Jaim jeszcze pokażę. Hommage à Różewicz ("I’m Gonna Show Them Yet. Hommage à Różewicz") put on by Piotr Lachmann at the Poza Video-theatre in Warsaw in 2012.

9

Marcin Świetlicki a Tadeusz Różewicz. Dwa głosy o sacrum

71%

Grzeszna S. , Uniwersytet Łódzki I. F. P. , Sylwia Grzeszna – mgr d. w. K. L. P. X. i. X. w. U. Ł. t. r. d. S. w. p. t. d. w. l. N. a. k. A. l. z. w. t. J. P. R. n. n. t. t. d. A. S. S. w. p. J. P. t. A. , s.chrostowska@poczta.onet.pl

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2013

|

tom 02

PL

Artykuł jest próbą pokazania różnych odniesień do sfery sacrum w oparciu przede wszystkim o poetyckie dokonania Tadeusza Różewicza i Marcina Świetlickiego. W pierwszej części przywołuję perspektywy, które pojawiły się w dotychczasowych książkowych ujęciach problemu sakralności w twórczości autora Niepokoju (chrześcijaństwo, tradycja apofatyczna oraz słaby nihilizm). Ich zestawienie uwydatnia nieuchwytność projektu Różewicza. Tezę tę wspiera przesłanie Ostatniej rozmowy oraz analogie do (prób) malarstwa wykluczającego udział szerszej publiczności. Część druga jest skrótowym ujęciem projektu sacrum Marcina Świetlickiego, uwzględniającym najważniejsze różnice w odkrywaniu sfery świętości w twórczości obu poetów. W odróżnieniu od Różewicza, Świetlicki zamyka swoje poszukiwania w ramach porządku metafizycznego. Jego twórczość można odczytywać jako z góry zaplanowaną opowieść, transformującą wybrane historie biblijne (stwarzanie świata, nadawanie imion nowo narodzonym wzorem prarodziców, wygnanie z raju, oczekiwanie na odrodzenie w Babilonie). Głosy Różewicza i Świetlickiego, choć brzmią podobnie, obwieszczają prawdy odnoszące się do różnych doświadczeń, w odmienny sposób kształtujące przesłanie pozornie spokrewnionej twórczości obu poetów.

10

Stary Różewicz czyta starego Staffa – i co z tego wynika?

71%

Pietrych P. , Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach I. F. P. , Piotr Pietrych – dr hab. p. U. J. K. g. w. K. Z. s. l. i. ż. l. l. X. w. k. O. o. A. W. w. P. p. T. i. k. , aster.pietrych@gmail.com

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2013

|

tom 02

PL

Zawarty w tomie szara strefa (2002) cykl Appendix, w którym Tadeusz Różewicz daje swoistą replikę dziewięciu późnych wierszy Leopolda Staffa jest w artykule punktem wyjścia do krytycznego spojrzenia na stosunek Różewicza do twórczości i osoby autora Wikliny, stosunek daleki od jednoznaczności, mimo deklaracji uwielbienia dla „Starego Poety”, jak Różewicz Staffa nazywał. Jednocześnie podjęta zostaje próba weryfikacji utrwalonych w historii literatury polskiej przekonań na temat wpływu twórczości młodego Różewicza na ostatnie tomy poetyckie Staffa, przekonań ukształtowanych nie bez udziału samego Różewicza, szczególnie jako autora antologii wierszy Staffa Kto jest ten dziwny nieznajomy (1964), zawierającej Posłowie, które jest jedną z najważniejszych wypowiedzi Różewicza na temat poezji.

11

Notatki na marginesie dwóch wierszy Tadeusza Różewicza

71%

Brzozowski J. , Uniwersytet Łódzki I. F. P. , Jacek Brzozowski – profesor zwyczajny w Katedrze Literatury i Tradycji Romantyzmu UŁ. Zajmuje się polską poezją p. t. p. , jacek_brzozowski@interia.pl

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2013

|

tom 02

PL

Przedmiotem notatek są dwa późne wiersze Tadeusza Różewicza, wiersze o fundamentalnych Różewiczowskich problemach: o śmierci oraz o kondycji współczesnego człowieka. Pierwsza część notatek przynosi zwięzłą próbę określenia zasadniczych treści oraz kontekstów wiersza Wrota śmierci, poświęconego pamięci zmarłego w 2005 roku Henryka Bereski. Druga część — jest próbą interpretacji wiersza bez tytułu jako utworu, w którym poeta — na ład bilansu czy podsumowania — zapisał istotę swoich poglądów na naturę współczesnego człowieka.

12

Czytanie/mówienie/pisanie. Różewicz wobec oratury i tekstu (Czytanie książek z tomu Płaskorzeźba)

71%

Telicki M. , Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu I. F. P. , Marcin Telicki – dr a. w. I. F. P. U. i. A. M. w. P. , telicki@amu.edu.pl

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2013

|

tom 02

PL

Wiersz Tadeusza Różewicza Czytanie książek wpisuje się w krąg autotematycznych i autoreferencjalnych utworów poety. Refleksji zostaje poddana granica między rzeczywistością a literaturą. Poruszany przez autora problem reprezentacji omawiam poprzez kategorie lektury (punktem wyjścia czyniąc wieloznaczność tytułowego „czytania”), oratury i tekstury. Spopularyzowane przez antropologię literatury kategorie oralności i piśmienności przyłożone do Czytania książek pomagają w „bliskim czytaniu”, stając się poręczną kategorią interpretacyjną. Wywołane przez nie problemy hermeneutyczne (w rozumieniu siebie, świata i tekstu) niekiedy potwierdzają, niekiedy zaś modyfikują obecne w krytyce odczytania całego dzieła Różewicza.

EN

Tadeusz Różewicz’s poem Czytanie książek (“The Reading of Books”) is part of a cy- cle of auto-thematic and self-referential works by the poet. The boundary between reality and literature is examined. I am discussing the problem of representation addressed by the author by categories of reading (making the starting point the am- biguity of the eponymous “reading”), orature and texture. Categories of orality and literacy, popularized by the anthropology of literature, applied to Czytanie książek facilitate a “close reading” and became a handy interpretive category. Hermeneutic problems caused by it (in understanding oneself, the world, and the text) some times confirm and sometimes modify the critical readings of Różewicz’s entire work.

13

Zimna hermeneutyka Tadeusza Różewicza

71%

Szaj P.

Pamiętnik Literacki

|

2017

|

tom 108

|

nr 1

49-75

PL

Autor podejmuje próbę wpisania poezji Tadeusza Różewicza w kontekst hermeneutyki radykalnej Johna D. Caputo. Artykuł rozpoczyna interpretacja problematyki fragmentu w dziele Różewicza wyciągająca jej radykalnohermeneutyczne implikacje, do których należą m.in. przekonanie o rozpadzie metafizycznej wykładni świata, sprzeciw wobec jakichkolwiek ujęć całościowych, bycie poddanym „upływowi” (flux). Poezja Różewicza realizuje podstawowy imperatyw hermeneutyki Caputo, aby przywrócić życiu jego pierwotną trudność: cechuje ją swoista „uczciwość” polegająca na wytrwaniu w stanie niepewności, chwiejności i płynności, nieneutralizowaniu ich za pomocą metafizycznych podpórek służących zabezpieczeniu gry znaczeń i upewnieniu podmiotu. Z tej perspektywy odczytane zostają m.in. wiersze Różewicza podejmujące problem fragmentu i całości, nihilizmu jako specyficznej diagnozy kulturowej, niemożności jednoznacznej rekonstrukcji sensu. W artykule opisane jest także „radykalne koło hermeneutyczne” poezji Różewicza, które okazuje się kołem zwichniętym – brak mu bowiem perspektywy całościowej, porusza się jedynie od fragmentu do fragmentu. Na koniec wydobyte zostają pozytywne implikacje postawy Różewicza, skupione wokół zagadnień poetyckich, ontologicznych i etycznych.

EN

The author of the article attempts to set Tadeusz Różewicz’s poetry into the context of John D. Caputo’s radical hermeneutics. The paper opens with an interpretation of problems of Różewicz’s fragmentary work which reveals its radical hermeneutic implications that include e.g. conviction about the collapse of metaphysical interpretation of the world, objection to any complete encompassment, being subject to flux. Różewicz’s poetry realises Caputo’s hermeneutics basic imperative “restoring life to its original difficulty”; the poetry is characterised by peculiar “honesty” consisting in retaining the state of uncertainty, instability and liquidity, and non-neutralising them with metaphysical support the aim of which is protecting the play of meanings and reassuring the subject. That perspective allows to interpret, inter alia, Różewicz’s poems touching upon the problem of part and whole, nihilism as a peculiar cultural diagnosis, and impossibility of unambiguous sense reconstruction. The article also describes Różewicz’s poetry ”radical hermeneutic circle” which proves to be a crooked circle since it lacks in completeness and moves only from a fragment to a fragment. Ultimately, the paper exploits positive implications of Różewicz’s stance, focusing on poetical, ontological and ethical problems.

14

Chrystus, Wat, Różewicz. Uwagi o książce Tomasza Żukowskiego. Rec.: Tomasz Żukowski, Obrazy Chrystusa w twórczości Aleksandra Wata i Tadeusza Różewicza. Warszawa 2013

71%

Olejniczak J.

Pamiętnik Literacki

|

2015

|

tom 106

|

nr 3

233-236

PL

Recenzja omawia książkę Tomasza Żukowskiego "Obrazy Chrystusa w twórczości Aleksandra Wata i Tadeusza Różewicza", wskazując z jednej strony na trafność wyboru klucza interpretacji poezji Wata i Różewicza oraz trafność zestawienia tych poetów, a z drugiej na szereg metodologicznych niespójności prowadzonego w niej wywodu. W konsekwencji wysokiej ocenie wielu fragmentów interpretacyjnych książki towarzyszy krytyczna ocena warsztatu metodologicznego jej autora, deklarującego przywiązanie do postrukturalnych kierunków myślenia, a głęboko zakorzenionego w tradycji hermeneutycznej.

EN

The review discusses Tomasz Żukowski’s book "Obrazy Chrystusa w twórczości Aleksandra Wata i Tadeusza Różewicza" ("Images of Christ in Aleksander Wat’s and Tadeusz Różewicz’s Writings") and points, on the one hand, at the correctness of choosing an interpretive key to Wat’s and Różewicz’s poetry and accuracy of confronting the two poets and, on the other hand, at a series of methodological inconsistencies in the book’s line of reasoning. In consequence, high evaluation of the study’s numerous interpretive fragments is accompanied by a criticism of the author’s methodological technique who declares his adherence to post-structural thinking but is deeply rooted in hermeneutical tradition.

15

O marginaliach (i nie tylko) Tadeusza Różewicza

71%

Degler J.

|

nr 21

11-22

EN

Tadeusz Różewicz moved from Gliwice to Wrocław in 1968. He lived near South Park for many years and he regularly met there with the author of this article. They talked about many different things and current events, and especially about Stanisław Ignacy Witkiewicz, i.e. more specifically about his service in the tsarist army, the battle that took place near the Stokhid in June 1916 in which he was severely wounded as well as about the causes of his suicide in September 1939. In 2003 Różewicz moved to a house on Promień Street, which is located in a remote area of the city. When he was moving to the new place he came across Witkacy’s 1919 treatise titled Nowe formy w malarstwie i wynikające stad nieporozumienia [New Forms in Painting and the Misunderstandings Arising Therefrom], which he had bought in October 1945 at a street stall in Warsaw. After a careful reading of the treatise (as evidenced by numerous underlines in the text), he decided to enroll in the Academy of Fine Arts in Cracow. The quotes that are presented in the article show that Różewicz paid particular attention to Witkacy’s main philosophical concepts (“metaphysical anxiety”) and statements about the end of metaphysics in the 20th century. Many notes and annotations in the margins, some of which are cited in the present article, are evidence of Witkacy’s critical reading of Leon Chwistek’s “Wielość rzeczywistości w sztuce” i inne szkice literackie [The Multiplicity of Realities in Art and Other Literary Sketches]. In 1975 Anna Micińska published, based on a manuscript that had been discovered, the sociocultural study Niemyte dusze [Unwashed Souls] which Witkacy wrote in 1936 but which he did not manage to publish. Różewicz regarded this study as one of Witkacy’s most interesting works because it showed a whole different side of the artist – a citizen who was concerned about the condition of Polish society and the Polish state.

16

Różewicza sztuki splątane. Interpretacja performatywna

71%

Krajewska A.

|

nr 21

39-58

EN

This article attempts to analyze Tadeusz Różewicz’s works by using methods that are associated with performative literary studies. The author refers to concepts of quantum physics and introduces a new aesthetic category, “entangled arts”. Among these arts are, for example, drama and theater, which are seen from an anti-binary perspective. This approach eliminates the traditional division of arts into the art of literature and performing arts, thus leading us to look on literature as a performing art. Therefore, the idea of “entangled arts” is not about “the synthesis of arts”, but about their unresolvedness and an act of reading which requires one to simultaneously exist and be active in two different realities, for example, in a digital and imagined world, or in film and on stage. Różewicz adheres to the same principle as Diego Velázquez when he was painting Las Meninas, which represents a trap of a performative painting. This is true of Kartoteka rozrzucona [The Scattered Card Index], Pułapka [The Trap] and the short story Grzech [The Sin]. The author of this article considers Tadeusz Różewicz to be the greatest modern writer, a dramatic poet who pushes the boundaries of art, and an artist who is both present and absent.

PL

his article attempts to analyze Tadeusz Różewicz’s works by using methods that are associated with performative literary studies. The author refers to concepts of quantum physics and introduces a new aesthetic category, “entangled arts”. Among these arts are, for example, drama and theater, which are seen from an anti-binary perspective. This approach eliminates the traditional division of arts into the art of literature and performing arts, thus leading us to look on literature as a performing art. Therefore, the idea of “entangled arts” is not about “the synthesis of arts”, but about their unresolvedness and an act of reading which requires one to simultaneously exist and be active in two different realities, for example, in a digital and imagined world, or in film and on stage. Różewicz adheres to the same principle as Diego Velázquez when he was painting Las Meninas, which represents a trap of a performative painting. This is true of Kartoteka rozrzucona [The Scattered Card Index], Pułapka [The Trap] and the short story Grzech [The Sin]. The author of this article considers Tadeusz Różewicz to be the greatest modern writer, a dramatic poet who pushes the boundaries of art, and an artist who is both present and absent.

17

Anty-Gombrowicz i Różewicz

71%

Skrendo A.

|

nr 21

93-107

EN

This article deals with Tadeusz Różewicz’s opinions of Witold Gombrowicz’s creations. The author compares both writers’ views on literature, especially poetry and theater. He states that Różewicz has created a character who can be called “Anti-Gombrowicz”. The author reveals how Różewicz thought up this peculiar concept and then tried to release himself from it.

18

„Francis Bacon czyli Diego Velázquez na fotelu dentystycznym” – malarskie i inne cytaty jako „dodatek” do rozpraszającego się życia

71%

van Nieukerken A.

|

nr 21

59-76

EN

The mature poetry of Tadeusz Różewicz seems to be at odds with both modernist and postmodern literary tenets. It undeniably makes abundant use of intertextuality (including self-quotations), but in spite of this [post]modernist tendency it does resist self-referential impersonality. Różewicz again immerses allusions to images, texts and other artifacts – which, according to formalist and structuralist interpretations, should disengage themselves from an artist’s biography in order to achieve aesthetic autonomy – in the current of life, devoid of an innate sense and always identical to itself. In fact, life cannot be apprehended by art, and precisely, Różewicz tries to thematize this impossibility by producing texts or rather poetical acts that could be classified as self-effacing artifacts. He even succeeded in discrediting the modernist epiphany (which has a double status, i.e. as a poetical device and a window on the transcendent) by replacing it with loquacious anticlimaxes. The fragmentary, disintegrating form of his later poetry (the long poem “Francis Bacon or Diego Velázquez in a dentist’s chair” is a perfect – or rather consciously imperfect – implementation of this form) does not pretend to be a representation of a human being’s disintegrating existence. This poetry is, above all, an existential act, or – in other words – a performance, and not a self-sufficient work of art.

19

Autoportret niemożliwy

71%

Śliwiński P.

|

nr 21

135-143

EN

This sketch deals with Różewicz’s feeling that identity issues are unresolvable. This feeling, which became increasingly strong in the poet’s later works, led him to lose control over poetic form and employ more rhetoric as well as caused his works to be similar to performing arts. A description of the similarities between Różewicz’s cultural ideas and the ones that are present in popular rock music is an important part of this article.

20

Chińska porcelana

71%

Prussak M.

Pamiętnik Teatralny

|

2013

|

tom 62

|

nr 3-4(247-248)

37-46

EN

The article uses the example of The Card Index by Tadeusz Różewicz to pose some questions concerning the identity of a literary text that exists in several authorial versions, which in turn forces one to pause and think which of these versions should be a basis for a critical edition or interpretation of the work. The case of The Card Index is particularly complicated because as many as three different texts in which the recurring Card Index is the key element exist; there are two manuscript versions published as autograph reproductions, and a video footage, published on DVD, of open rehearsals to the unfinished production of Kartoteka rozrzucona (‘The Scattered Card Index’). Interpretation of the drama must take the interrelatedness and complementariness of these versions into account.