Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Et’miak znaczy chleb

100%

Pilecki K.

Awazymyz. Pismo historyczno-społeczno-kulturalne Karaimów

|

2005

|

nr 1 (10)

3-6

2

Zesłańcy postyczniowi na Syberii Zachodniej w opinii rosyjskiej administracji i ludności syberyjskiej, cz. 1–2, Kielce 2019

80%

Kulecka A.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2021

|

tom 28

324-326

3

Syberia w pamięci zesłańców i ich dzieci. Studium przypadku rodziny Żukowskich

80%

Abassy M.

Politeja : Pismo Wydziału Studiów Miedzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2017

|

nr 47

241-248

EN

The story of the exiles of the Zhukovsky family is presented in the paper. Analyses were based on interviews with Dagmara, the daughter, two documentaries: On memory paths and Crust of Bread, and a manuscript written on the basis of Danuta and Bogusław recollections by Dagmara. Hypotheses of the paper were the following: a story of a family is the history of a nation. There is a parallel between historical events and an individual’s fate. The ancestors, need to tell one’s story and the descendants’ need to hear it are reciprocal ones and can be interpreted as a cultural mechanism of incorporation new texts into a culture memory. On an individual level it gives rise to the feeling of dignity and power. Marianne Hirsch’s theory of post‑memory and Yury Lotman’s concept of ‘remembering – forgetting’ mechanism were utilized to present and interpret memories of Boguslav and Danuta Zhukovsky and their descendant – Dagmara. The reasons for reaching into the past and coming back to Syberia were also analysed.

4

Święte morze Syberii

80%

Dankowska E. , Baranowski T.

Zieleń Miejska

|

2010

|

tom Nr 12

26-27

PL

Bajkał to najstarsze i najgłębsze jezioro na świecie. Pod względem powierzchni uważany jest za drugie jezioro Azji i siódme na świecie. To także jedyne takie miejsce na Ziemi, w którym można spotkać nieznane nigdzie indziej gatunki roślin i zwierząt. Nic zatem dziwnego, że od 1996 r. wąski pas terytorium wokół jeziora oraz sam akwen wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury i Przyrody UNESCO

5

Wiktor Ignacy Godlewski - patriota, powstaniec, Sybirak, przyrodnik z Bogut, przez Syberie do Smolech k.Ostrowi w 145. rocznice powstania styczniowego

80%

Bauer J.

Kraska. Biuletyn Mazowieckiego Towarzystwa Ochrony Fauny

|

2007

|

nr 2[15]

6

Środkowo-syberyjska tajga nad Jenisejem (reportaż z wyprawy)

80%

Tomialojc L.

Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej

|

2013

|

tom 15

|

nr 3[36]

7

Cechy granulometryczne piaskow eolicznych w tajgowo-stepowej strefie wschodniej Syberii.

80%

Szczypek T. , Snytko W. A.

Seria Geograficzna. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

|

2001

|

tom 64

381-403

8

Aktywność gospodarcza Polaków na Syberii w XIX i na początku XX wieku.

80%

Masiarz W.

Res Gestae. Czasopismo Historyczne

|

2013

|

tom 14

27-45

PL

From the end of the 17th centuru until 1914, Poles were being sent into exile to Siberia, first as prosoners of war, then as political prisoners of the Tsar's Russia for fighting for indepedence. After serving their sentences, few of the prosoners were allowed to go back to Poland. Wowever, most of them weredirected to free settlements where they had to take care of their own maintenance. Those who carried out scientific research brought fame to Poles by continuing it after regaitin freedom. Someof the prisoners started families and settled down enlarging Polish colonies. They also had to look for means of supporting themselves. All Poles in Siberia took actively participated in work, economy, trade, craft, services, culture, education, and arts. Poles who took up farming, crafts, and trade constituted only a small pecentage of the Polish diaspora in Siberia. The researchers managed to document some more important eonomic activity of 27 out of a few thousend Poles who were sent to exile in the years 1832-1860. The greatest number of economically and socially active Poles was among the exiles sent to Siberia after the January Uprising. It was related with the fact that about 28 thousand Polish patiots were sent to exile, although the official Russian data tells about 18,6 thousand. It can be assumed that a few thousand from among so many Poles could operate a busines. However operation of 79 people who dealt with trade, crafts, and soap and candle production was documented. They ran small hotels, restaurants, bars, canteens, hamand sausage stores, inns, bakeries, tanneries,salt-works, and shops. They worked as tailors, shoemakers, bookbinders, tinsmiths, coopersmiths, farmers and traders. A seperate group consisted of 156 exiled grouped in the years 1866-1880 in Tunka, 250 im to the south of irkutsk, who created. To avoid poverty they created an artel-a partnership and a shop that they ran on their own. They also created an agricultural company a pharmacy and a club. Some of them farmed leased lands, some were traders, and many became craftsmen. During the last 20 years of the 19th century and first 20 tears of the 20th century,apart the exexiles, a new category of Poles appeared in Siberia, primarly peasants and workers who migrated there voluntarily to earn money, make carerrs, and get lands that were granted by the Tsar to speed up colonization of Siberia. According to the first general general registry in Russia from 1897, around 30 thousand Poles inhabited Siberia, 10 thousand of whom (53%) worked on farms. the remauning Poles were active in all fields of economy. Until now, a more important economic career of 69 Poles was documented including 20 who owned gold mines. Summing up, it needs to be emphasized that the majority of Poles who settled down in Siberia, either voluntarily or not, undertook economic, financial and social activity if possible. 400 surnames have been examined and established so far from the period between 1832 and 1917. Thanks to their activity, those Poles obtained considerable properties and contributed to the economic and social development of Siberia.

9

KOLEKCJA SYBERYJSKA MUZEUM ETNOGRAFICZNEGO W KRAKOWIE W ŚWIETLE BADAŃ TERENOWYCH I ANTROPOLOGICZNEJ REINTERPRETACJI

70%

Zych M.

Muzealnictwo

|

2020

|

tom 61

172-180

PL

Artykuł prezentuje rezultaty muzealnego projektu naukowego pt. Antropologiczna reinterpretacja kolekcji syberyjskiej ze zbiorów Muzeum Etnograficznego w Krakowie, pochodzącej od polskich badaczy Syberii XIX wieku, zrealizowanego ze środków Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki (2016–2019). Przedstawione zostały cztery główne tematy badań przeprowadzonych w społecznościach źródłowych wobec kolekcji: zbiór z Kamczatki Benedykta Dybowskiego, z Czukotki Konstantego Podhorskiego, nieniecka odzież przekazana przez Izydora Sobańskiego oraz dwie figurki kultowe, które trafiły do Krakowa z rąk Jana Żurakowskiego. Prezentacja przybliża założenia muzeologii terenowej – metody łączącej antropologiczną perspektywę z elementami z obszaru muzeologii. Tekst zawiera omówienie repozytorium cyfrowego www.etnomuzeum.eu/syberia, które udostępnia kolekcję i wyniki badań online. Artykuł może zainteresować profesjonalistów sprawujących pieczę nad zbiorami, badaczy kultury, historyków, antropologów kulturowych, historyków sztuki, służby konserwatorskie, teoretyków muzealnictwa.

10

Przemiany przestrzenne i struktura ludnosci rolniczej Syberii w latach 1953-1981

70%

Spasovski M. , Todorovic M. , Tyszkiewicz W.

Przegląd Geograficzny. Polska Akademia Nauk

|

1992

|

tom 64

|

nr 3-4

277-291

11

Społeczno-ekonomiczny rozwój wsi syberyjskiej. Na przykładzie rejonu nowosyberyjskiego

70%

Fryzlewicz Z.

Wieś i Rolnictwo

|

1983

|

nr 2

12

Badania geobotaniczne w tajdze poludniowo-zachodniej Syberii

70%

Falinski J. B. , Pedrotti F. , Falinska K.

Wiadomości Botaniczne

|

1993

|

tom 37

|

nr 3-4

103-110

13

REPUBLIKA AŁTAJU JAKO DESTYNACJA TURYSTYCZNA. PRZYCZYNY MAŁEGO ZAINTERESOWANIA

70%

Baworowski Ł. , URBANIAK A. M.

Studia Periegetica

|

2013

|

tom 9

61-74

PL

Celem artykułu jest ukazanie największych atrakcji turystycznych syberyjskiej Republiki Ałtaju oraz powodów, dla których nie stały się one „magnesem” przyciągającym odwiedzających w stopniu odpowiadającym ich jakości i unikatowości. W opracowaniu artykułu korzystano głównie z informacji uzyskanych podczas pobytu w Republice Ałtaju latem 2011 roku w ramach obserwacji uczestniczących i przeprowadzonych wywiadów. Korzystano także z nielicznych dostępnych publikacji książkowych (głównie w języku rosyjskim) oraz danych internetowych. Oceny atrakcyjności badanego obszaru dla turystów dokonano metodą analizy szans, zagrożeń, słabych i mocnych stron (SWOT). Z przeprowadzonej analizy wynika, iż Republika Ałtaju ma do zaoferowania wiele interesujących walorów o charakterze przyrodniczym i kulturowym (m.in. najwyższy szczyt Syberii, starożytne kurhany oraz petroglify), problemem pozostaje jednak głównie trudna dostępność regionu, wieloletnie zaniedbanie m.in. infrastruktury komunikacyjnej oraz bazy noclegowej w czasach istnienia Związku Radzieckiego oraz niski poziom popularyzacji atrakcji na forum międzynarodowym. Z roku na rok sytuacja ta ulega jednak znacznej poprawie. Władze Republiki oraz stowarzyszenia i organizacje działające na rzecz rozwoju regionalnego starają pozytywnie wpływać na recepcję turystyczną. Wzrost zainteresowania tym terenem wśród turystów może pojawić się także w związku z obserwowanymi w ostatnich latach trendami wskazującymi na podnoszenie się poziomu popularności odległych geograficznie i kulturowo destynacji turystycznych, które nie stały się jeszcze miejscami odwiedzanymi masowo.

14

Victims of Russian aggression - preliminary findings on a history of the Polish children of Oudtshoorn, South Africa

70%

Szewczuk S.

Zeszyty Naukowe PUNO

|

2022

|

nr 1

29-43

PL

Niniejszy artykuł opiera się na dotychczasowych wynikach badań na temat polskich dzieci z Oudtshoorn w RPA. 10 kwietnia 1943 roku do Domu Dziecka w Oudtshoorn przybyło 500 polskich dzieci-uchodźców i ich opiekunowie, którzy przeżyli deportację na Syberię przez rosyjskie NKWD i późniejszą podróż z Syberii. Polski rząd na uchodźstwie w Londynie, reprezentowany w RPA przez konsula generalnego dr. Stanisława Łepkowskiego, podjął negocjacje z rządem Unii Smutsa, w których wyniku osiągnięto porozumienie w sprawie polskich dzieci i ich opiekunów, aby znaleźć im bezpieczne schronienie w Oudtshoorn. Głównym celem tego projektu badawczego jest udokumentowanie niezliczonych przeżyć dzieci z Oudtshoorn podczas ich deportacji na Syberię, podróży stamtąd do Persji, a następnie do Oudtshoorn oraz ich życia w Afryce Południowej.

15

Tajga syberyjska

70%

Sobalak T.

Zachodni Poradnik Łowiecki. Kwartalnik Wojewódzkiego Sejmiku Łowieckiego w Poznaniu

|

2011-2012

|

nr 2[38]

16

FOR THERE IS HOPE: POETRY, STORYLTELLING AND BIOGRAPHY TO RAISE AWARENESS OF THE POLISHLSCOTTISH HERITAGE

60%

Stepek M.

Zeszyty Naukowe PUNO

|

2016

|

nr 4

213-216

PL

Autor urodził się po II wojnie światowej w rodzinie polsko-szkockiej w Glasgow. Jednak odniesienia wojenne i polskie są istotne w jego biograi. Autor wspomina, że kiedy zgłębił losy członków rodziny, poznał ich tułaczkę po Syberii i Kresach. Zaczął pisać o tym wiersze i opowiadać na spotkaniach, objaśniając także skomplikowaną historię Polski przedwojennej. Jego działania doprowadziły do kolejnych przedsięwzięć polsko-szkockich.

17

Wieloletnia zmarzlina południowej Syberii i Mongolii - formy rzeźby terenu, zjawiska sezonowe i wynikające z nich zagrożenia dla budownictwa

60%

Machowiak K. , Flieger-Szymańska M.

Archiwum Instytutu Inżynierii Lądowej

|

2013

|

tom Nr 15

71--80

PL

Wieloletnia zmarzlina jest pozostałością po zlodowaceniu kontynentów północnych w plejstocenie. Warstwa przemarzniętego gruntu o średniej miąższości 200-300 m (na Syberii ekstremalnie do 1500 m) w niektórych obszarach przetrwała w postaci ciągłej marzłoci o dużym zasięgu obszarowym, w innych natomiast ma charakter sporadyczny (np. w centralnej i południowej Mongolii). W artykule przedstawiono formy rzeźby terenu charakterystyczne dla zimnego, suchego klimatu - związane z obecnością zmarzliny, opisano zjawiska sezonowe spowodowane okresowym rozmarzaniem przypowierzchniowej warstwy lodu (m.in. spływy soliflukcyjne), a także zaprezentowano problemy budownictwa wynikające z obecności i aktywności tzw. warstwy czynnej.

EN

Permafrost is the residue of northern continents glaciation in Pleistocene. An ice layer of the average thickness of about 200 - 300 m (and extremely in Siberia up to 1500 m) has remained in some areas as the large scale continuous permafrost, and in other, it has a relict character (eg. in central and southern Mongolia). This article presents landforms characteristic of cold, dry climate connected with the presence of permafrost, seasonal phenomena caused by the periodic thawing of the surface ice layer (among others solifluction flows) and construction problems resulting from the presence of the so-called “active layer”.

18

Zmiany sytuacji językowej w Wierszynie koło Irkucka w warunkach dwujęzyczności polsko-rosyjskiej

60%

Głuszkowski M.

Acta Baltico-Slavica

|

2011

|

tom 35

EN

Changes in the language situation of Vershina near Irkutsk in the conditions of Polish-Russian bilingualismVershina was founded in 1910 by Polish voluntary settlers from Lesser Poland. There are three main periods in Vershina’s history, with different social conditions affecting the language choice. During its first three decades the settlers preserved Polish language (a mixture of dialects from their regions of origin), traditions and the Roman Catholic religion. The effects of the Revolution of 1917 and political changes came to a village in taiga only in the late 1930’s. Vershina lost its former ethnocultural homogeneity because of Russian and Buryat workers in the local kolkhoz. It was the beginning of the increasing role of Russian language in the village’s life. The process of intensive sovietization as well as heterogeneous marriages affected language choice in many domains. In the late 1980’s the inhabitants of Vershina regained their minority rights: they can pray in their own church, learn Polish in a local school and found cultural organisations. However, during the years of communism, the language situation changed irreversibly. There are some factors which may hinder the increasing domination of Russian language, such as activity of local Polish organisation, Roman Catholic parish and folk group “Jazhumbek” but their influence is limited. Изменения языковой ситуации в Вершине Иркутской области в условиях польско-русского билингвизма Вершина была основана в 1910 г. польскими добровольными переселенцами из Малой Польши. В истории деревни мы можем выделить три основных периода, характеризирующиеся разными социальными условиями, влияющими на выбор языка. За первые три десятилетия жители Вершины сохраняли польский язык (смесь диалектов из их родных регионов), традиции и римско-католическое вероисповедание. Вершининцы (как они сами называют себя) почувствовали последствия Октябрьской революции и политические изменения только в конце 30-х гг. ХХ века. Вершина потеряла прежнюю этнокультурную гомогенность из-за присоединения к местному колхозу бурятских и русских хуторов. Роль русского языка в жизни деревни стала постепенно увеличиваться. Процесс интенсивной советизации, а также смешанные браки повлияли на выбор языка во многих сферах жизни. В конце 80-х гг. ХХ века жителям Вершины вернули их права меньшинства: они могут молиться в своем костеле, учиться польскому языку в местной школе и создавать организации, но время коммунизма неотвратимо изменило языковую ситуацию общины. Увеличивающееся преобладание русского языка может остановить лишь активная деятельность местной польской организации, римско-католического прихода и фольклорного ансамбля «Яжумбек» („Рябчик”), но их влияние ограничено.

19

Syberia przepisana

60%

Kopeć Z.

Zagadnienia Rodzajów Literackich

|

2014

|

tom 57/114 z. 2

139-148

PL

W latach trzydziestych, między innymi na łamach „Sybiraka”, kwartalnika związanego z obozem Piłsudskiego, pojawiło się pojęcie literatury i powieści syberyjskiej mające zarówno charakter postulatywny jak i opisowy. W dużej części dotyczyło fikcjonalnych utworów literackich, które nie koncentrowały się na męczeństwie Polaków, ale przedstawiały Syberię jako zwykłą krainę geograficzną o nieograniczonych walorach przyrodniczych i gospodarczych. Taka literatura miała sprawić, że Syberia przestanie być kojarzona z cierpieniem Polaków. Pojęcie powieści syberyjskiej obejmowało utwory o różnych walorach artystycznych i różnej przynależności gatunkowej, a ich akcja rozgrywała się na Syberii. Właśnie temu zjawisku poświęcony jest niniejszy artykuł.

EN

In the thirties a concept of a Siberian literature and novel, revealing not only an aspirational but a descriptive character as well, emerged on the quarterly published “Sybirak”, a periodical connected with Piłsudski’s supporters. To a great part it concerned fictional literary works which did not concentrate on the Polish martyrdom but presented Siberia as an ordinary geographic land with unlimited natural and economic values. Such a literature was meant to stop readers from associating Siberia with the martyrdom of Polish citizens. The concept of a Siberian novel included literary works of different artistic values and genres the action of which took place in Siberia. This very paper is devoted to this concept.

20

The Jewish Autonomous Region in Siberia. Multicultural heritage and coexistence

60%

Vitale A. , Department of International Studies U. o. M.

Studia z Geografii Politycznej i Historycznej

|

2014

|

tom 3

PL

Formalnie rzecz biorąc, Izrael nie jest jedyną oficjalną ojczyzną Żydów na świecie. W azjatyckiej części Rosji, na Syberii, nadal istnieje Żydowski Obwód Autonomiczny w Birobidżanie. Począwszy od 1928 r. Związek Radziecki przeznaczył na osiedlenie Żydów terytorium większe niż Belgia i Holandia razem wzięte i znacznie większe niż Izrael, usytuowane ponad 6 tys. km na wschód od Moskwy, wzdłuż granicy rosyjsko-chińskiej, pomiędzy 48 i 40 stopniem szerokości północnej, gdzie klimat i warunki są podobne do Ontario i Michigan. Wierząc, że Żydzi rosyjscy, podobnie jak inne mniej-szości narodowe, zasługują na własne terytorium, reżim sowiecki zdecydował ustanowić terytorium, które w 1934 r. stało się Żydowskim Obwodem Autonomicznym. Ideą było utworzenie Nowego Syjonu – jako przeciwwagi do Palestyny – gdzie „proletariacko- -żydowska kultura”, oparta na języku jidysz, mogła się rozwijać. W rzeczywistości ustanowienie Żydowskiego Obwodu Autonomicznego było w pierwszym rzędzie oficjal-nym uznaniem narodowego terytorium Żydów od czasów starożytnych: „Pierwszego Izraela”. Ale historia tego regionu była tragiczna i eksperyment nie powiódł się. Jednakże odnowione dzisiaj istnienie Birobidżanu i odrodzenie żydowskiego życia w po-sowieckim Żydowskim Obwodzie Autonomicznym są nie tylko ciekawym spadkiem po sowieckiej narodowej polityce, ale też po rozpadzie Związku Radzieckiego, i religijnym odrodzeniu na świecie; tym samym stanowią interesujące studium przypadku do badań niektórych ambitnych problemów geograficznych i stosunków międzyetnicznych.

EN

Technically, Israel is not the only official Jewish homeland in the world. In the Far East of Russian Siberia there still exists the Jewish Autonomous Region (JAR) of Biro-bidzhan. Beginning in 1928 the Soviet Union set aside a territory larger than Belgium and Holland combined and considerably bigger than Israel, for Jewish settlement, located some five thousands miles east of Moscow along the Soviet-Chinese border, between the 48th and 49th parallels north latitude, where the climate and conditions are similar to Ontario and Michigan. Believing that Soviet Jewish people, like other national minorities, deserved a territorial homeland, the Soviet regime decided to settle a territory that in 1934 would become the Jewish Autonomous Region. The idea was to create a new Zion – in a move to counterweight to Palestine – where a “proletarian Jewish culture” based on Yiddish language could be developed. In fact, the establishment of the JAR was the first instance of an officially acknowledged Jewish national territory since ancient times: the “First Israel”. But the history of the Region was tragic and the ex-periment failed. Nevertheless, Birobidzhan’s renewed existence of today and the revival of Jewish life in the post-Soviet JAR are not only a curious legacy of Soviet national policy, but after the break-up of the Soviet Union and the worldwide religious rebirth represent an interesting case-study in order to study some challenging geographic pro-blems, and interethnic relations.