W pracy przedstawiono przeobrażenia sieci hydrograficznej środkowego odcinka rzeki Piwonii obejmującego swym zasięgiem mikrozlewnie stawów sosnowickich. Podstawa analizy były archiwalne mapy topograficzne z XIX i XX wieku. Pierwsze prace hydrotechniczne wykonane w latach międzywojennych obejmowały wybudowanie stawów rybnych oraz systemu kanałów doprowadzających do nich wodę. W wyniku wykonanych wówczas prac we wsi Sosnowica powstało 25 stawów, obecnie funkcjonuje 11. Duże zmiany w gospodarce stawowej w rejonie Sosnowicy nastąpiły w związku z wybudowaniem kanału Wieprz–Krzna (KWK) kiedy to w latach 60. zmodernizowano prawie wszystkie stawy. Zmieniono źródło poboru wody i system gospodarki wodą z paciorkowego na zasilanie stawów z doprowadzalników. W 1963 roku w wyniku wykonania projektu odwodnienia powstał obiekt melioracyjny Piwonia-Uhnin. Zinwentaryzowana długość sieci wodnej w 2011 roku wynosiła: rzeka Piwonia – 3 km, KWK – 3 km, rowy melioracyjne – 13 km, rowy stawowe – 7 km. Łączna długość sieci hydrograficznej wyniosła 26 km w zlewni stawów sosnowickich o powierzchni 28,7 km2, co odpowiada gęstości prawie 1 km · km–2.
EN
This paper presents the transformation of the hydrographic network of the middle section of the river Peony covering at microcatchment joint sosnowickich. The analysis was based archival topographic maps of the nineteenth and twentieth centuries. The first civil works executed during the interwar period included the construction of fish ponds and a system of ducts to water them. As a result of the work carried out in the village Sosnowica established 25 pond, currently function 11. Major changes in the economy in the area of joint Sosnowica occurred in connection with the construction of Wieprz–Krzna Canal, where in the 60’s upgraded almost all the ponds. Changed the source of water supply and water management system of the system of independent bead canal. In 1963, as a result of dehydration of the project was building drainage Piwonia-Uhnin. Inventoried length of the water in 2011 was: River Piwonia – 2.9 km, KWK – 3.0 km, furrows – 11 km, ditches joint –30 km. The total length of the hydrographic network was 45 km in the catchment area of the ponds sosnowickie 28.7 km2 which corresponds to a density of 1 km · km–2.
Doświadczenie przeprowadzono w latach 1992-1999 na pastwisku trwałym w Sosnowicy, na glebie torfowo-murszowej (Mt II), wytworzonej z torfu szuwarowo-murszowatego, o kwaśnym odczynie i niskiej zawartości przyswajalnych składników pokarmowych. Eksperyment założono metodą losowanych podbloków w czterech powtórzeniach. Czynnikami I rzędu były zabiegi uprawowe: A - obiekt kontrolny (bez podsiewu), В - podsiew po bronie zębowej ciężkiej, C - podsiew po bronie talerzowej, D - podsiew po glebogryzarce. Czynnik II rzędu stanowiły normy wysiewu nasion koniczyny: 1) 25% normy; 2) 50% normy; 3) 75% normy wysiewu przy pełnej uprawie. Do podsiewu użyto nasion koniczyny białej odmiany Alda. Corocznie stosowano jednakowe nawożenie mineralne w wysokości: 35 kg P i 100 kg K∙ha-1. Przez cały okres badań nie stosowano nawożenia azotem. Wycenę plonu i jego składu botanicznego wykonywano zgodnie z harmonogramem wypasu pastwiska. Stwierdzono dużą przydatność koniczyny białej do podsiewu w siedliskach chronionych i ekologicznie zagrożonych. Po ośmiu latach użytkowania pastwiska uzyskane wyniki badań należy uznać za korzystne. W warunkach całkowitego braku nawożenia azotem uzyskano plony spełniające założony cel. Podsiana koniczyna biała utrzymała się w znaczących ilościach w runi pastwiskowej dwa razy dłużej niż zakładano i znaczące obniżenie jej udziału obserwowano dopiero w ósmym roku badań. Najwyższy udział koniczyny białej w ostatnim roku badań zapewniało podsiewanie po glebogryzarce z najwyższą normą wysiewu nasion. Uzyskane wyniki wskazują na konieczność wykonania ponownego podsiewu koniczyny białej po czterech latach użytkowania. Efektem ekologicznej metody podsiewu koniczyny białej jest zapewnienie bioróżnorodności użytków zielonych oraz powrót do źródeł azotu naturalnego, wiązanego przez bakterie Rhizobium we współżyciu z roślinami motylkowatymi.
EN
The experiment was conducted in 1992-1999 on a permanent pasture in Sosnowica. The experimental soil was determined as peat-bog (M II). It was developed from rush-mursh peat and was characterized by acidic reaction and low levels of available nutrients. The experiment was set up by means of randomized sub-blocks in four replications. Tillage measures were the first-order factor: A - control object (no pre-sowing), В - pre-sowing after heavy tooth harrow, C - pre-sowing after disk harrow, D - pre-sowing after rototiller. The norms of clover sowing were the second-order factors: 1) 25% of norm, 2) 50% of norm, 3) 75% of norm in reference to full cultivation. Seeds of white clover of cv. Aida were applied for pre-sowing. The uniform mineral fertilization was annually used (35 kg P and 100 kg K∙ha-1). Nitrogen fertilization was not applied during the whole experiment. The evaluation of the yield was made according to the schedule of pasture grazing. Cows with their calves grazed on a pasture. Mean samples of green matter were taken for botanical-gravimetric analyses during harvest. Great usefulness of white clover for pre-sowing in protected and ecologically threatened regions was found. After eight years of pasture utilization, the achieved study results саn be considered as profitable. Under the conditions of completely no nitrogen fertilization, yields fulfilling the assumed aim were achieved; however, the effect resulted not only from a high share of white clover in sward, but also the action of nitrogen released from mineralized peat, proof of which was the appearance of common nettle in the sward. The pre-sown white clover maintained in great amounts in the pasture sward twice as long as it was assumed and significant decrease of its level was observed just in the 8th study year. The pre-sowing after rototiller with the highest sowing norm ensured the highest white clover share in the last year of study. The achieved results revealed the necessity to make another white clover pre-sowing after four years of utilization; it is economically plausible under the conditions of complete reduction of nitrogen fertilization rate. Ensuring the bio-diversity of green lands and return to sources of natural nitrogen fixed by Rhizobium bacteria in cooperation with papilionaceous plants is the incommensurable effect of ecological method of pre-sowing.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.