Przedstawione przywileje kształtowały przez wieki pozycję socjalno-bytową, tradycję, kulturę i status społeczny górników. Mają one, jak wykazano, swoje początki już w dawnych czasach. Z czasem zwiększył się ich zakres, a udostępnianie ich szerszemu kręgowi odbiorców spowodowało niezadowolenie pozostałej części społeczeństwa. Jednakże opisane przywileje, w znacznej części, w okresie transformacji ustrojowej zostały zlikwidowane. Wynikało to z wycofywania się kopalń z działalności socjalno-bytowej spowodowanego koniecznością racjonalizacji kosztów w związku z dostosowaniem się do wymogów gospodarki rynkowej. Z perspektywy zakładów górniczych zmiany te można oceniać pozytywnie, gdyż ograniczono pozaprodukcyjne sfery działalności, które generowały znaczne koszty. Dla samych górników zmiany te spowodowały jednak znaczne ograniczenie wypracowywanych przez wieki przywilejów. (fragment tekstu)
EN
Miners were one of the professional groups within which the earliest forms of privileges occurred. They were often called social security systems. They had their pioneering character. These actions were connected with health care, provision of leisure and recreation. They also meant provision of flats and promise of higher income. At first miners had to provide themselves with these issues. Since then employers have paid attention to the fact that achieving higher work efficiency and life peace among miners many be caused by adding privileges. In the period of Polish People's Republic the state itself carried out social policy towards mining industry's employees. Nowadays, many of these do not exist and those which remain are nothing unusual against the privileges of other professional groups. (original abstract)
Rynek pracy w województwie śląskim, podobnie jak w całym kraju wykazuje tendencje negatywne. W ciągu roku 2000 liczba bezrobotnych wzrosła o prawie 50 tys. osób. Prognozy nie są więc zbyt optymistyczne, chociaż spadło tempo redukcji zatrudnienia pracowników w niektórych przedsiębiorstwach.
Opisano pierwotne formy opieki zdrowotnej dla górników na Górnym Śląsku. Przedstawiono historię opieki zdrowotnej w tym rejonie oraz historyczne towarzystwa, spółki oraz ubezpieczenia zdrowotne. Omówiono obecną pomoc państwa w zakresie finansowania ochrony zdrowia ze środków publicznych państwa.
W Polsce do każdej wyprodukowanej tony węgla państwo dopłaca 16,6 złotego, natomiast do każdej wyeksportowanej dwa razy tyle. Projekt ministra gospodarki przewiduje likwidację części, najmniej rentownych kopalń, jednak górnicy na czele z byłym liderem Solidarności, Marianem Krzaklewskim, nie chcą do tego dopuścić, domagając się wciąż nowych dotacji.
Istotnym elementem reformy górnictwa węgla kamiennego jest restrukturyzacja zatrudnienia. Kluczem do restrukturyzacji zatrudnienia jest Górniczy Pakiet Socjalny. Artykuł omawia przebieg procesu odchodzenia górników z pracy i reakcje na proponowane odprawy.
Górniczy Pakiet Socjalny amortyzuje ból rozstania z kopalnią, skłania do zmiany zawodu, a niektórych nawet do założenia własnej firmy. Pod parasolem GPS rodzi się nowa klasa: klasa z... odpraw.
Przedmiotem artykułu są osłony socjalne - szczególny i bardzo kosztowny sposób racjonalizacji zatrudnienia w górnictwie węgla kamiennego. Wprowadzenie w maju 1998 r. zmodernizowanych, uatrakcyjnionych osłon socjalnych w postaci Górniczego Pakietu Socjalnego podniosło efektywność tego rozwiązania aż 19-krotnie.
Górniczy Pakiet Socjalny to część rządowego średniookresowego programu "Reforma górnictwa węgla kamiennego w Polsce w latach 1998-2002". Zawarte w programie rozwiązania o charakterze finansowym, ekonomicznym i organizacyjnym mają na celu umożliwienie kopalniom prowadzenie działalności gospodarczej trwale rentownej bez konieczności generowania strat dotacjami z budżetu państwa. Dokument ten jednocześnie zawiera zestaw instrumentów pomocowych dla długoletnich pracowników górnictwa, bądź ułatwia znalezienie zatrudnienia poza branżą.