Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

The impact of demographic processes on changes in services. An example of the Silesian Voivodeship

100%

Kłosowski F.

|

tom 12

|

nr 3

38-50

EN

The aim of this article is to show the impact of demographic changes on the situation in the services of the Silesian Voivodeship and its selected cities. The analysis covers the period of 1999–2019. The method of comparative analysis was applied in the study. The presented material does not allow defining the nature of this impact unambiguously. The dominant trend in the population decline in the voivodship and in most of its cities does not automatically result in a decline in the level of the development of services. We also observe stabilization or even its increase. This also applies to those services that are addressed to people of pre-working age, i.e. the group with the largest regression in the population. However, the dynamic growth in the number of seniors results in a significant increase in the number of institutions and social programs addressed to them. Yet, there is no doubt that services addressed to the elderly do not fully meet the needs of this group of residents today, and taking into account demographic forecasts, they must show high dynamics of development in the forthcoming years.

2

SZANSE I ZAGROŻENIA DZIECI I MŁODZIEŻY SZKOLNEJ W OBSZARZE WYCHOWANIA I ROZWOJU W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM

100%

Błasiak D.

|

nr 10(451)

22-28

EN

Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Województwa Śląskiego Abstract: The article presents the results of the study "Risks and Opportunities of children and youths living in the Silesian Voivodeship in the area of education and development ". The studies were carried out in November 2009 on a representative sample of mothers of school-age children (7–18 years) by a face-to-face interview (PAPI). The purpose of the study was to obtain information on the key aspects of the lives of children and youths, as well as to estimate, based on the index of opportunities and threats, the percentage of children and youths brought up in "opportunity families" “risk families” and in the category named "intermediate".

3

Obszary kreacji architektury w przestrzeni podwodnej województwa śląskiego

75%

Bujniewicz Z.

|

tom R.25, nr 6

61--63

PL

Podwodna przestrzeń zbudowana na wodach otwartych w województwie śląskim powstała głównie na skutek przypadku. Celowa działalność człowieka jest zawężona do działań dekoracyjnych lub paraartystycznych. W akwenach otwartych jest miejsce do celowej kreacji architektonicznej przestrzeni zbudowanej. Przykładem celowego tworzenia przestrzeni podwodnej jest basen w parku wodnym. Obecnie mają tam miejsce kreacje o charakterze dekoracyjnym.

EN

Underwater space built in open waters in the Silesian Voivodeship, was created mainly by chance, deliberate human activity is limited to decorative or artistic activities. In the open waters there is a place for the deliberate architectural creation of the built space. An example of deliberate creation of an underwater space is a swimming pool in a water park, now there are decorative creations.

4

Zmiany w rozkładzie jazdy PKP i ich wpływ na mobilność w województwie śląskim

75%

Kowalska K. , Sobczak P. , Sierpiński G.

|

tom R. 20, nr 10

1013--1022, CD

PL

W artykule przedstawiono analizę ilości połączeń kolejowych oferowanych przez jedną ze spółek kolejowych, której głównym zadaniem jest realizacja przewozów kolejowych na terenie aglomeracji śląskiej. Dokonano porównania obecnie obowiązującego rozkładu jazdy dla wybranej trasy przejazdu z rozkładem jazdy obowiązującym w okresie wcześniejszym. Przeprowadzona analiza posłużyła do oceny mobilności mieszkańców aglomeracji za pomocą wybranej gałęzi transportu, którą jest transport kolejowy.

EN

Paper presents the analysis of the number of railway connections offered by one of the railway companies, whose main task is the realization of rail transport in the Silesia region. A comparison of the current timetable for the selected route to the timetable in force in the earlier period. The analysis was used to evaluate the mobility of agglomeration Population with the selected mode of transport, which is rail transport.

5

Pamięć przeszłości w działaniach towarzystw mniejszości narodowych i etnicznych województwa śląskiego (na wybranych przykładach)

63%

Gołda A. , Nadolna M.

|

tom 20

|

nr 1

61-74

PL

Organizacje mniejszości narodowych i etnicznych są przedmiotem analiz badawczych. Omawia się je w wielu kontekstach, ale brakuje opracowań poświęconych aspektom pamięciotwórczym. Celem badań było ukazanie aktywności tego typu towarzystw na terenie województwa śląskiego. Zaprezentowano ich działania zmierzające do utrwalenia pamięci o pokoleniach, pokazując inicjatywy o charakterze materialnym i duchowym.

EN

Organizations of national and ethnic minorities have been subjected to research analysis. They are discussed in many contexts, yet, there is a lack of studies devoted to memory-forming aspects. The aim of the research was to show the activity of minority communities in the Silesian Voivodeship. Their activities aimed at consolidating the memory of generations were presented, showing initiatives of a material and spiritual nature.

6

Wybrane kierunki przekształceń terenów poprzemysłowych w centralnej części województwa śląskiego na podstawie analizy bazy OPI-TPP

63%

Badura P.

|

tom 76

163-188

EN

Space is valuable. Its resources are not inexhaustible and nowadays they are shrinking faster and faster. To use them in a sustainable way, it is important to include brownfields in the socio-economic circulation. Their current condition often demands the necessity to carry out work related to cleaning the area and its restoration. However, gaining new functions, they again become part of the urban system, which itself also benefits from it. The article discusses the directions of transformations of post-industrial areas in central part of the Silesian Voivodeship and their ownership structure in 2014–2019. Based on the data obtained from the Marshal’s Office of the Silesian Voivodeship, an in-depth analysis of post-industrial areas was carried out. Out of 680 sites identified as post-industrial, the study area was narrowed down to the central subregion covering 430 sites. Based on the obtained data and taking into account the limitations of the base to only a few directions of transformation, the most frequently undertaken options for the transformation of post-industrial areas in the central subregion were presented. The discussion also attempted to define options for further development in this area and identified factors that may significantly impede the transformation of brownfield sites.

PL

Przestrzeń jest cenna. Jej zasoby nie są niewyczerpywalne, a obecnie kurczą się coraz szybciej. Aby korzystać z nich w sposób zrównoważony, istotne jest, by do obiegu społeczno-gospodarczego włączyć również tereny poprzemysłowe. Ich aktualny stan często determinuje konieczność przeprowadzenia prac związanych z ich uporządkowaniem i przywróceniem ich środowisku. Zyskując nowe funkcje, ponownie stają się one częścią systemu miejskiego, który również czerpie z tych funkcji wiele korzyści. W artykule omówiono kierunki przekształceń terenów poprzemysłowych na obszarze subregionu centralnego oraz strukturę ich własności w latach 2014–2019. Na podstawie danych pozyskanych z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego przeprowadzono analizę terenów poprzemysłowych. Spośród 680 terenów znajdujących się na terytorium województwa śląskiego i określonych jako poprzemysłowe, obszar badań został zawężony do obszaru subregionu centralnego województwa śląskiego, obejmującego 430 terenów. Opierając się na otrzymanych danych oraz uwzględniając ograniczenia bazy do jedynie kilku kierunków przekształceń, przedstawione zostały najczęściej podejmowane opcje przekształceń terenów poprzemysłowych na terenie subregionu centralnego. W dyskusji podjęto również próbę zdefiniowania wariantów dalszego rozwoju przekształceń terenów poprzemysłowych oraz określono czynniki, które mogą znacząco utrudniać przekształcenie terenów poprzemysłowych.

7

Analiza regionalnego potencjału energii promieniowania słonecznego

51%

Rudniak J.

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2017

|

tom T. 20, nr 3

371--386

EN

Rational energy management, to meet the daily needs of consumers, should take into account many aspects of environmental protection. It is also important to use renewable energy sources and increasing their role in obtaining heat and power systems autonomous or cooperating with other sources. A key role in this area plays a proper determination of the resources of individual sources, among them especially the potential of solar radiation, characterized by the availability at a specific location of solar energy for possible use. It is obvious a large discrepancy of availability of this source relative to the energy demand during the day as well as at particular seasons. The potential of solar energy, for a given region, depends on its specific geographical location, as well as on air pollution or local cloudy conditions. Unfortunately, the measurements of individual local solar radiation resources are not so often realized. Therefore useful data are compiled by qualified institutions such as Institute of Meteorology and Water Management (IMGW-PIB), obtained from the long-term bases and measurements of various factors describing the local climate. The article presents an analysis of the structure of the resources of solar radiation in the Silesian voivodeship, for a few selected locations, including Częstochowa, with particular emphasis on data from the typical meteorological years, statistical climate data, and others. Analyzed values of the parameters characterizing the potential yields of solar energy for various positioning devices, as well as the impact of local factors on the energy resource possible to obtain locally. In the evaluation of distributions for solar radiation sums for the region of Silesian voivodeship in selected locations, as well as the sun hours, it was found that solar conditions are here satisfactory. However, even with very accurate determination of the local potential of solar energy, should also be considered its high irregularity and lack of reproducibility, due to weather conditions, climate, locally emitted pollution into the atmosphere or flowed from adjacent areas. Proper assessment of the potential of solar energy for the specific location is an important factor determining the potential development of solar energy in Silesian voivodeship. It is important to improve the quality of atmospheric air as an element of the environment, and its protection can simultaneously increase the availability of solar radiation potential locally and throughout the region. This will increase opportunities for realization of low-power systems with photovoltaic cells or the installation of solar collectors.

PL

Racjonalne gospodarowanie energią, respektujące ochronę środowiska naturalnego, powinno uwzględniać także właściwe określanie zasobów różnych źródeł, w tym szczególnie odnawialnych źródeł energii. W artykule przedstawiono analizę struktury zasobów promieniowania słonecznego w województwie śląskim dla kilku wybranych lokalizacji, w tym Częstochowy, z uwzględnieniem danych z typowych lat meteorologicznych, statystycznych danych klimatycznych i in. Przeanalizowano wartości parametrów charakteryzujących potencjalne uzyski energii promieniowania słonecznego dla różnego usytuowania urządzeń, jak również wpływ czynników miejscowych na zasób energii możliwej lokalnie do pozyskania. Oceniając rozkłady sum natężenia promieniowania słonecznego oraz wartości usłonecznienia dla regionu województwa śląskiego w wybranych miejscowościach, stwierdzono, że panujące tu warunki słoneczne są zadowalające z punktu widzenia możliwości ich zagospodarowania Jednak, nawet przy bardzo dokładnym określeniu miejscowego potencjału energii promieniowania słonecznego, należy brać pod uwagę jego dużą nieregularność oraz brak powtarzalności, spowodowane warunkami meteorologicznymi, klimatycznymi, jak również zanieczyszczeniami lokalnie emitowanymi do atmosfery bądź napływającymi z przyległych terenów. Właściwa ocena potencjału energii promieniowania słonecznego dla określonych lokalizacji stanowi istotny czynnik warunkujący ewentualny rozwój energetyki słonecznej w województwie śląskim. Niezmiernie ważna poprawa jakości powietrza atmosferycznego, jako elementu środowiska naturalnego, oraz jego ochrona skutkować może równocześnie wzrostem dostępności potencjału energii promieniowania słonecznego lokalnie, jak też w całym regionie. Pozwolić to może na zintensyfikowanie realizacji np. układów małej mocy z ogniwami fotowoltaicznymi lub też instalacji z kolektorami słonecznymi.

8

Rozpoznanie lokalizacji wyrobisk piasków i żwirów względem granic GZWP oraz cieków powierzchniowych na obszarze województwa śląskiego

51%

Klojzy-Karczmarczyk B. , Staszczak J.

|

tom nr 475, Hydrogeologia z. 16

93--100

PL

Kopalnie odkrywkowe (wyrobiska), przewidziane do rekultywacji, mogą być miejscem potencjalnego lokowania kruszyw lub odpadów produkowanych w sektorze górnictwa węgla kamiennego oraz odpadów innych grup. Szerokie zastosowanie w tym procesie mogą mieć wyselekcjonowane frakcje odpadów wydobywczych górnictwa węgla kamiennego należące do grupy 01. Ten sam materiał odpadowy może być zarówno produktem, jak i odpadem, w związku z czym stosuje się odmienne przepisy prawne w zależności od zaklasyfikowania materiału. Celem nadrzędnym jest, żeby lokowanie materiału obcego w wyrobisku nie spowodowało szkody w środowisku. W ramach prezentowanej pracy poddano analizie kopalnie odkrywkowe skał okruchowych w województwie śląskim, w których są eksploatowane surowce zaklasyfikowane jako piaski i żwiry. Stworzono listę wszystkich eksploatowanych w 2016 r. wyrobisk tych złóż na terenie województwa. Istotnym zagadnieniem jest rozpoznanie usytuowania czynnych wyrobisk odkrywkowych na tle uwarunkowań stawianych dla lokalizacji składowisk odpadów. Wyrobiska przeznaczone do potencjalnego przyjmowania materiału odpadowego zweryfikowano pod względem możliwości usytuowania na obszarach ochronnych zbiorników wód podziemnych oraz pod względem lokalizacji w dolinach rzek i obszarach narażonych na niebezpieczeństwo powodzi. Te dwa kryteria lokalizacyjne należą do kryteriów wykluczających, czyli takich, które należy bezwzględnie respektować przy wyborze lokalizacji składowisk, a tym samym przy wyborze lokalizacji wyrobisk przeznaczonych do wypełniania materiałem odpadowym. Efektem pracy jest opracowana mapa rozmieszczenia eksploatowanych wyrobisk piasków i żwirów z uwzględnieniem ich lokalizacji w stosunku do wód podziemnych. Wyrobiska piasków i żwirów zlokalizowano na tle granic GZWP, a nie granic ich stref ochronnych. W celu wytypowania obszarów potencjalnie narażonych na niebezpieczeństwo powodzi sprawdzono odległość granic każdego wyrobiska w stosunki do linii najbliższego cieku powierzchniowego. Przyjęto dwa kryteria odległości wyrobiska do linii cieku: do 500 m oraz do 1000 m. Przedstawione rozpoznanie daje jedynie przybliżony obraz możliwości lokowania materiału obcego w procesie rekultywacji technicznej ze względu na warunki lokalizacyjne obiektu rekultywowanego.

EN

Opencast mines (excavations), intended for reclamation, can be the sites of potential placement of aggregates or waste produced by hard coal mining and other sectors. Selected fractions of hard coal mining waste from group 01 have a wide range of applications in this process. The same raw material can be both a product and a waste, and therefore different legal regulations depending on the classification of the material are applied. The main aim is that placement of foreign material in the excavation will not cause damage to the environment. The paper presents the study of opencast mines of clastic rocks in the Silesian Voivodeship, where sands and gravels are exploited. A list of all opencast mines exploited in the province in 2016 has been created. An important issue is the recognition of the location of active excavations against the background of conditions for the location of landfill sites. Excavations intended for the potential acceptance of waste material were verified in terms of the possibility of locating them within groundwater protection areas, river valleys, and areas exposed to flooding hazard. These two location criteria belong to the exclusion criteria, i.e. those that must be strictly respected when choosing the location of landfills, and thus when selecting the location of excavations intended for reclamation with waste material. The result of the study is a map of the distribution of sand and gravel excavations, taking into account their location in relation to groundwater. The excavations were located against the limits of the MGB, and not the boundaries of their protection zones. The distance between the boundaries of each excavation was also checked in relation to the line of the nearest surface watercourse. Two criteria for the distance of the excavation to the watercourse line were adopted: up to 500 m and up to 1000 m. The location conditions of the analyzed objects are important at the stage of the reclamation process. The presented diagnosis gives only an approximate picture of the possibility of locating foreign material in the process of technical reclamation due to the location conditions of the reclaimed object.

9

Zasadność budowania bazy danych dotyczącej terenów zieleni w miastach województwa śląskiego

51%

Stankiewicz B.

|

2022

|

tom R.26, nr 6

50--51

PL

Artykuł prezentuje zasadność budowania ogólnodostępnej bazy danych dotyczącej terenów zieleni w województwie śląskim. Szczególne właściwości tych terenów w miastach województwa oraz walory społeczne, dydaktyczne, sportowe, wychowawcze, psychologiczne i inne skłaniają do określenia szerokiego dostępu do wyczerpujących danych szczególnie dla projektantów oraz osób, dla których taka baza byłaby pomocna przy podejmowaniu właściwych decyzji projektowych i administracyjnych. Omówiono główne źródła dostępnych informacji o zasobach zieleni, ich kompletność oraz kontekst prawny.

EN

The article presents the legitimacy of building a publicly available database on green areas in the Silesian Voivodeship. The special properties of these areas in the cities of the voivodeship, their social, didactic, sports, educational, psychological, and other values encourage the determination of wide access to comprehensive data, especially for designers and people for whom such a database would be helpful in making the right design and administrative decisions. The main sources of available information about green resources, their completeness and legal context were discussed.

10

Od tradycji do westernizacji – sposób na budowanie wizerunku miast i regionów? Studium przypadku Ochab Wielkich

51%

Doroz-Tomasik H.

|

tom nr 29

119--134

PL

Współcześnie obserwowana jest duża intensyfikacja działań promujących miasta i regiony, a jednym z jej głównych kierunków jest propagowanie atrakcyjności turystycznej. Turystyka stanowi szansę rozwoju regionalnego, ale również niesie za sobą liczne niebezpieczeństwa. Autorka zauważa pułapkę, polegającą na stworzeniu sztucznej atrakcji turystycznej dzięki wprowadzeniu dużego kapitału i przeniesieniu obcego wzorca w miejsce lokalnej atrakcji o historycznej i kulturowej podstawie. Studium przypadku dotyczy wsi Ochaby Wielkie położonej w województwie śląskim, w gminie Skoczów. Od lat 50. XX w. istniała tam stadnina koni angloarabskich oraz sportowy klub jeździecki. Obecnie stadnina stanowi własność prywatną, a w miejscu klubu jeździeckiego postawiono park rozrywki Dream Park Ochaby, będący dowodem postępującej westernizacji. Zaprezentowane wyniki stanowią kompleksową i krytyczną ocenę procesu westernizacji w kontekście budowania wizerunku regionu.

EN

Nowadays the large intensification of cities and regional promotion is observed. One of the main direction of this promotion is tourist attractions advertising. Tourism is a chance for regional developement, but it might cause also some dangers. Author notices in this paper a kind of trap, when the new and artificial tourist attraction is made in a place of local attraction, typical for regional history and culture. This case study is about Ochaby Wielkie village, located in Silesia voivodeship in southern Poland. From 1951 there have been the anglo-arabian horses state stable and sporty riding club. Now, the stable is private and instead the riding club there is a theme park Dream Park Ochaby. This is a proof of progressive westernization. Results presented in this paper are comprehensive and critical estimation of westernization in a context of creation the region’s image.