Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Identyfikacja i ocena stanu zachowania osiedli i kolonii robotniczych w Rudzie Śląskiej

100%

Szweda A.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2018

|

tom nr 40 (2)

91--106

PL

Osiedla robotnicze i patronackie wrosły w krajobraz Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego. Szczególnie są obecne w przestrzeni Rudy Śląskiej, gdzie zachowało się ponad 30 kolonii tego typu. Stały się też wyznacznikami śląskiej tożsamości. Wykorzystując doświadczenia miast przemysłowych krajów zachodniej Europy, Górny Śląsk wzmacnia starania na rzecz zachowania osiedli jak i specyficznych architektonicznie obiektów poprzemysłowych regionu, jako wartościowych składników dziedzictwa kulturowego. Głównym celem artykułu jest identyfikacja zachowanych osiedli i kolonii robotniczych w tkance miejskiej Rudy Śląskiej oraz ocena stopnia ich zachowania. Podczas badań terenowych zebrano informacje niezbędne do oceny stanu zachowania obiektów. Oceny dokonano na podstawie opracowanych kryteriów waloryzacji: materiał budowlany, liczba zachowanych budynków, występowanie zintegrowanej przestrzennie infrastruktury towarzyszącej, układ przestrzenny, stopień skomunikowania z pozostałą częścią miasta i miastami okolicznymi oraz ogólny stan zachowania. Analiza map topograficznych oraz przegląd map historycznych umożliwiły prześledzenie przekształceń układów przestrzennych omawianych obiektów oraz ich otoczenia. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że osiedla i kolonie robotnicze w Rudzie Śląskiej są w dobrej kondycji. Na tej podstawie można planować strategię rozwoju Rudy Śląskiej z uwzględnieniem potencjału turystycznego analizowanych osiedli.

EN

Workers’ patronage estates are an integral part of the landscape of Upper Silesia and Zagłębie Dąbrowskie. They are particularly present in the area of Ruda Śląska, where over 30 settlements of this type have been preserved. They have also become determiners of the Silesian identity. Following the experience of the industrial cities of western Europe, Upper Silesia supports efforts for the preservation of estates and architectonically specific post-industrial objects of the region as valuable components of cultural heritage. The main aim of this paper is to identify preserved workers’ estates and settlements in the urban structure of Ruda Śląska and to assess their condition. Field research allowed information to be collected which was necessary in assessing the condition of these objects. The assessment was carried out based on the following evaluation criteria: building material, number of preserved buildings, spatially integrated accompanying facilities, spatial arrangement, public transport connection with the remaining part of the city, and general condition. Analyses of topographic maps and reviews of historic maps made it possible to trace transformations of spatial arrangements of the discussed objects and their surroundings. The obtained results suggest that workers’ estates and settlements in Ruda Śląska are in good condition. Based on this conclusion, it is possible to plan a development strategy for Ruda Śląska with regards to the potential for tourism of the estates under discussion.

2

Problematyka zagospodarowania terenów przy wieżach wodnych na przykładzie obiektów położonych na obszarze Rudy Śląskiej

100%

Kafka K. , Pichlak S.

Builder

|

2022

|

tom R.26, nr 7

72--77

PL

Jednymi z najbardziej charakterystycznych elementów sylwet miast są obiekty będące dominantami przestrzennymi. Wśród nich szczególne miejsce zajmują nieużytkowane już wieże wodne. Stanowią one w swej różnorodności dzieła inżynierii, budownictwa i architektury. W związku z wprowadzaniem nowocześniejszych rozwiązań technicznych oraz nowych urządzeń regulujących przepływ wody w sieciach wodociągowych obiekty te utraciły swoją pierwotną funkcję, stanowiąc dziś jedynie relikty przeszłości. Artykuł podejmuje problematykę waloryzacji wież wodnych w mieście Ruda Śląska oraz identyfikuje możliwości i ograniczenia ich adaptacji, a także rewitalizacji. W badaniach wzięto pod uwagę uwarunkowania architektoniczne, jak forma architektoniczna, detal, walory estetyczne i stan techniczny obiektów, oraz uwarunkowania urbanistyczne, jak lokalizacja i położenie w przestrzeni miasta, dostępność oraz własności działek, na których są położone. Na potrzeby badań przeanalizowano trzy istniejące wieże wodne w przemysłowym mieście Ruda Śląska: wieżę miejską, wieżę kolejową oraz wieżę po lokomotywowni. W przeprowadzonych badaniach obiekty te zostały potraktowane jako element trwającej, etapowej rewitalizacji miasta. Artykuł ma na celu identyfikację tych uwarunkowań.

EN

One of the most characteristic elements of city silhouettes are the buildings which are spatial dominants. A special place among them is occupied by disused water towers. In their diversity they are works of engineering, construction and architecture. In connection with the introduction of more modern technical solutions and new devices regulating the water flow in water supply systems, these objects lost their original function and today are only relics of the past. The article deals with the issue of valorisation of water towers in Ruda Śląska and identifies possibilities and limitations of their adaptation and revitalisation. The study took into account architectural conditions such as architectural form, detail, aesthetic values and technical condition of the buildings as well as urban conditions such as location and location in the city space, accessibility and ownership of plots on which they are located. Three existing water towers in the industrial city of Ruda Śląska were analysed for the purpose of the study: the municipal tower, the railway tower and the tower of the former locomotive depot. In the conducted research these buildings were treated as an element of the ongoing, phased revitalisation of the city. The aim of this article is to identify these conditions.

3

Wstępna charakterystyka gleby w rejonie zwałowiska odpadów po hutnictwie cynku i ołowiu w Rudzie Śląkiej-Wirku

100%

Mzyk I.

|

tom z. 256

163-169

PL

Zwałowiska odpadów po hutnictwie rad Zn-Pb stanowią poważne zagrożenie dla środowiska. Zawarte w odpadach metale ciężkie wpływają na zanieczyszczenie gleby w okolicy zwałowisk. Przeprowadzone badania mineralogiczno-cbemiczne gleby w pobliżu zwałowiska odpadów w Rudzie Śląskiej-Wirku wykazały, że gleba z tego rejonu zawiera znaczne ilości metali ciężkich: Zn (275,97-1485,10 ppm), Pb (136,16-866,88 ppm), Cd (2,44-7,55 ppm) oraz Cu, Ni, Cr. Koncentracje metali przekraczające dopuszczalne ich zawartości w glebie oraz kwaśny odczyn gleby (pH 3,45-4,78) wykluczają na niej produkcję dla celów konsumpcyjnych.Zwałowiska odpadów po hutnictwie rad Zn-Pb stanowią poważne zagrożenie dla środowiska. Zawarte w odpadach metale ciężkie wpływają na zanieczyszczenie gleby w okolicy zwałowisk. Przeprowadzone badania mineralogiczno-cbemiczne gleby w pobliżu zwałowiska odpadów w Rudzie Śląskiej-Wirku wykazały, że gleba z tego rejonu zawiera znaczne ilości metali ciężkich: Zn (275,97-1485,10 ppm), Pb (136,16-866,88 ppm), Cd (2,44-7,55 ppm) oraz Cu, Ni, Cr. Koncentracje metali przekraczające dopuszczalne ich zawartości w glebie oraz kwaśny odczyn gleby (pH 3,45-4,78) wykluczają na niej produkcję dla celów konsumpcyjnych.

EN

Wastes deposits are a serious for the environmental protection, because waste material contain heavy metals. Heavy metals have influence on the soils pollution near waste deposit. Conducted mineral and chemical analysis of samples of soils near waste deposit in Ruda Śląska-Wirek showed that soils contains quantities of heavy metals: Zn (275,97-1485,10 ppm), Pb (136,16-866,88 ppm), Cd (2,44-7,55 ppm) and Cu, Ni, Cr. Concentrations of them exceed admissible norms in soils, moreover the soils have acid reaction, so any raising can't be possible.

4

Early Elections of the Mayor of the City in Poland. Analysis of the Case of Ruda Śląska in 2022

100%

Myśliwiec M. , Madej M. , Tybuchowska-Hartlińska K.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2023

|

nr 3(73)

273-284

PL

Publikacja obejmuje problem prezydenckich przedterminowych wyborów samorządowych w Rudzie Śląskiej, przeprowadzonych we wrześniu 2022 r. Jako tło dla przedstawienia głównego problemu badawczego, artykuł odwołuje się do innych lokalnych wyborów prezydenckich, które odbyły się po 2018 r. Głównym celem analizy jest weryfikacja hipotezy badawczej, która zakłada, że przedterminowe wybory prezydentów miast, przeprowadzone w Polsce po 2018 r., potwierdzają, iż zastosowanie zasady wyborów bezpośrednich faworyzuje kandydatów niezależnych od partii ogólnopaństwowych. Materiał źródłowy dla przeprowadzonych prac badawczych stanowiły głównie dokumenty Państwowej Komisji Wyborczej, a także polskie akty prawne, dotyczące samorządowych procesów wyborczych. Autorki zbadały wybrane źródła przy pomocy metody analizy treści. Aby osiągnąć przyjęty cel badawczy, wyniki uzyskane dla poszczególnych elekcji zostały finalnie porównane.

EN

The paper concerns the subject of the early mayoral elections at the town level in Ruda Śląska, held in September 2022. As a background for the presentation of the central case, the article refers to other earlier mayoral elections held in the same term (after the elections of 2018). The main aim of the analysis is to verify the research hypothesis that early elections of town mayors, held in Poland after 2018, confirm that application of the principle of direct elections favors candidates independent of state-wide parties. The source material for the research consisted mainly of documents of the National Electoral Commission, as well as Polish legal acts related to local electoral processes. The authors have investigated selected sources using the content analysis method. To achieve the research aim, results for particular elections were compared.

5

Ochrona i promocja dziedzictwa kulturowego na przykładzie pieców chlebowych (piekarnioków)

100%

Świtała-Trybek D.

|

nr 1

77-94

EN

Since the 19th century, freestanding bread ovens were a characteristic feature of workers’ settlements and workers’ colonies in Upper Silesia created in connection with the intensive development of industry. These ovens, known as piekarnioki or piekaroki, were primarily used by the locals to bake bread and yeast kolaches. From the 1950s onwards, due to civilisational changes – deprived of care and protection – they began to disappear from the Silesian landscape. Nowadays, few examples of this type of post-industrial heritage architecture remain. Two such buildings, dating from the early 20th century, are located in Ruda Śląska. In the 2000s, they underwent a major renovation. One has been restored to its original function and is now an important site for the promotion and dissemination of Silesian tangible and intangible heritage, a tourist attraction and a venue for various municipal cultural events. The second building, however, has been converted into a chapel.

PL

Piece chlebowe, wolno stojące, od XIX w. stanowiły charakterystyczny element zabudowy osiedli i kolonii robotniczych na Górnym Śląsku powstałych w związku z intensywnym rozwojem przemysłu. Piece te nazywane piekarniokami, piekarokami służyły przede wszystkim mieszkańcom do wypieku chleba i kołaczy drożdżowych. W okresie powojennym (od lat 50.) w związku z przemianami cywilizacyjnymi – pozbawione opieki i ochrony – zaczęły znikać ze śląskiego krajobrazu. Współcześnie tego typu przykładów architektury dziedzictwa poprzemysłowego pozostało niewiele. Dwa takie obiekty, pochodzące z początku XX stulecia, znajdują się w Rudzie Śląskiej. W latach dwutysięcznych przeszły gruntowną renowację. Jednemu przywrócono pierwotną funkcję, dziś jest ważnym obiektem promowania i upowszechniania śląskiego dziedzictwa materialnego i niematerialnego, atrakcją turystyczną, miejscem organizacji rozmaitych miejskich przedsięwzięć kulturalnych. Drugi obiekt został natomiast przemianowany na kapliczkę.

6

GÓRNICZE MIEJSCA PAMIĘCI JAKO TWORZYWO DO OPRACOWANIA TEMATYCZNEGO SZLAKU KULTUROWEGO W PRZESTRZENI RUDY ŚLĄSKIEJ

100%

ŚWITAŁA-TRYBEK D.

|

tom 1(23)

133-150

PL

Dramatyczne wydarzenia, w których jednorazowo ginie większa liczba osób, pozostawiają po sobie materialne ślady w postaci obiektów architektonicznych: pomników, tablic pamiątkowych, krzyży, a także kaplic. Nie inaczej jest w przypadku katastrof górniczych. Miejsc upamiętniających tragicznie zmarłych w kopalniach węgla kamiennego w krajobrazie osiedli górniczych i pogórniczych jest bardzo wiele. Przedmiotem artykułu są miejsca pamięci nieszczęśliwych wydarzeń w kopalniach na obszarze Rudy Śląskiej, które powstały od połowy XIX wieku po współczesność. Ze względu na liczne przykłady ich występowania (pomniki, mogiły zbiorowe, małe obiekty sakralne) mogą one stanowić interesujące tworzywo do opracowania szlaku turystyczno-kulturowego „Rudzkie miejsca pamięci górniczego trudu”. Podstawą niniejszego opracowania są materiały zebrane przez autorkę podczas badań terenowych prowadzonych od 2006 roku (rejestracja obiektów pamięci), a także kwerenda archiwaliów oraz dostępna na ten temat literatura przedmiotu.

EN

Dramatic events, where a lot of people die at once, leave behind material traces in the form of architectural objects: monuments, commemorative plaques, crosses, and chapels. This is true also in the case of mining accidents. There are many memorial sites commemorating the victims of accidents in coal mines in the landscape of mining and post-mining settlements. This article focuses on memorial sites devoted to unfortunate events that happened in mines in the area of Ruda Śląska, established from the mid-nineteenth century to the present. Due to numerous occurrences (monuments, mass graves, small sacral objects), they may provide interesting material for the development of a tourist and cultural trail “Miner’s toll memorial sites in the area of Ruda Śląska”. The basis of this study are materials gathered by the Author during field studies carried out since 2006 (registration of memorial sites), as well as a query of archives and available literature.

7

Plan na smart city

85%

Kulpok T.

|

tom nr 4

52--54

PL

Inteligentny system sterowania ruchem drogowym, rozbudowa sieci szerokopasmowej, monitoring jakości powietrza, platforma e-usług dla mieszkańców – to zadania z zakresu smart city, które będą realizować władze Rudy Śląskiej.

8

Kładka dla pieszych nad autostradą A4 w Rudzie Śląskiej

71%

Biliszczuk J. , Barcik W. , Klowan J. , Rudze J.

|

2005

|

tom R. 61, nr 4

187-190

PL

Kładka jest konstrukcją dwuprzęsłową o rozpiętości 54,58 + 7,02 m, z pomostem z betonu sprężonego, podwieszonym linami do stalowego pylonu wysokości 23,66 m. Opisano rozwiązanie formy i konstrukcji kładki. Opisano modele obliczeniowe oraz technologię realizacji obiektu.

EN

The walking bridge comprises of double girders spans 54,58 + 7,02 m with prestressed concrete deck, suspended on steel cables to the steel pylon 23,66 m high is presented. The architectal form and construction of the bridge as well as calculation models and realization of the object is described.

9

Wrażliwość podwieszonych kładek dla pieszych na wzbudzenia dynamiczne

71%

Machelski C. , Barcik W. , Hawryszków P. , Tadla J. , Biliszczuk J.

|

2005

|

tom R. 61, nr 10

562-569

PL

Podano wyniki badań i analiz obliczeniowych czterech istniejących kładek dla pieszych o zróżnicowanym ukształtowaniu konstrukcji pomostu oraz różnych rozpiętościach przęseł. Kładki poddawano obciążeniom dynamicznym użytkowym (normalny ruch ludzi, także biegnących) oraz wymuszeniom tzw. złośliwym (wandalistycznym).

EN

The results of investigations and analytic computation of four bridges, different in shape and span of deck structures are given. The bridges were subjected to dynamic loading such as pedestrian's walking or running also forced be called vanditive loads.