Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Retencyjna rola malych zbiornikow wodnych wlaczonych do sieci drenarskiej w warunkach Rowniny Sepopolskiej

100%

Koc J. , Cymes I.

Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu. Melioracje i Inżynieria Środowiska

|

2004

|

tom 25

239-246

2

Gleby mineralne w krajobrazach mlodoglacjalnych Pojezierza Mazurskiego i Rowniny Sepopolskiej

100%

Piascik H. , Gotkiewicz J. , Smolucha J. , Morze A.

|

1996

|

tom 431

137-155

PL

Gleby mineralne Poj. Mazurskiego i Równiny Sępopolskiej przedstawiono na tle wydzielonych na tym obszarze 9 typów krajobrazów młodoglacjalnych, które dobrze charakteryzują warunki siedliskowe. Na omawianym obszarze widoczna jest wyraźna południkowa zmienność pokrywy glebowej. Dla krajobrazów części północnej typowe są gleby ciężkie i bardzo ciężkie wytworzone ze zwięzłych glin i iłów, głównie reprezentowane przez gleby brunatne i czarne ziemie. W środkowej pojeziernej części duży areał zajmują gleby brunatne właściwe zaliczane do kategorii gleb średnich, którym towarzyszą gleby płowe o lżejszym uziarnieniu. W krajobrazach silnie urzeźbionych występują gleby deluwialne. Na południu w krajobrazach falistych oraz płaskich równin piaszczystych występuje zdecydowana przewaga gleb bardzo lekkich, głównie rdzawych i bielicowych. Uzyskana charakterystyka gleb mineralnych, rozpatrywana na tle warunków siedliskowych w jednostkach krajobrazowych, umożliwia przedstawienie wniosków odnośnie ich prawidłowego użytkowania zapewniającego równowagę środowiska przyrodniczego.

EN

Mineral soils of the Masurian Lake District and Sępopol Plain are presented in relation to 9 types of young glacial landscapes distinguished in this region, which characterize site conditions in a good way. A distinct meridional differentiation of soil cover is observed all over the area in question. Heavy and very heavy soils composed of compact loams and clays, such as brown soils and black earths, are characteristic of the northern part landscapes. A vast area of the central part (of lake origin) is occupied by brown soils of the medium texture, accompanied by the soils lessives of the leighter grain size distribution. Deluvial soils are found in landscapes of high relief. Very light soils, mostly rusty and podzol ones, prevail in the South, in the landscapes of rolling and level sandy plains. The obtained characteristics of mineral soils, examined taking into account site conditions in landscape units, enables to draw certain conclusions concerning their proper use and preservation of ecological balance of environment.

3

Zroznicowanie torfowisk lesnych w krajobrazie mlodoglacjalnym Pojezierza Mazurskiego i Rowniny Sepopolskiej

86%

Smolucha J.

|

tom 01

|

nr Zesz.Spec.[03]

53-68

4

Zmiennosc poziomu powierzchniowego gleb wybranego obszaru Rowniny Sepopolskiej w swietle badan granulometrycznych

86%

Dlugosz J. , Malczyk P. , Rozanski S.

Roczniki Gleboznawcze

|

2004

|

tom 55

|

nr 1

99-106

5

Waloryzacja pokrywy glebowej Pojezierza Mazurskiego i Rowniny Sepopolskiej

86%

Gotkiewicz J. , Smolucha J.

|

2000

|

nr 09

37-59

6

Waloryzacja pokrywy glebowej wybranych powierzchni wzorcowych w krajobrazie mlodoglacjalnym Pojezierza Mazurskiego i Rowniny Sepopolskiej

86%

Gotkiewicz J. , Smolucha J.

Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych

|

2005

|

tom 507

|

nr 1

165-173

PL

W artykule przedstawiono wyniki waloryzacji pokrywy glebowej wybranych powierzchni wzorcowych reprezentujących typowe obszary młodoglacjalne Polski północno-wschodniej. Waloryzację przeprowadzono opracowaną w Katedrze Gleboznawstwa i Ochrony Gleb UWM w Olsztynie metodą polegającą na punktowej ocenie wybranych cech pokrywy glebowej. Prace wykonywane były na trzech reprezentatywnych powierzchniach wzorcowych w makroregionie Pojezierza Mazurskiego i mezoregionie Równiny Sępopolskiej występujących w trzech strefach krajobrazowych. Jest to strefa równin zastoiskowych, wysoczyzn morenowych oraz równin sandrowych. Przeprowadzona waloryzacja wykazała bardzo duże zróżnicowanie pokrywy glebowej. Różnice te mają istotny wpływ na sposób użytkowania, występujące zagrożenia i potrzeby ochrony. W strefie równin zastoiskowych reprezentowanych przez powierzchnię Dzietrzychowo wysoko ocenione gleby mineralne (58,6 punktów) pozwalają na prowadzenie intensywnej gospodarki rolnej nie zagrażającej środowisku. Na powierzchni Baranowo w strefie wysoczyzn morenowych gleby mineralne zostały ocenione korzystnie (40,9 punktów). Ich zagrożeniem może być erozja wodna. Ważną rolę na badanym obszarze odgrywają gleby hydrogeniczne, których właściwości ułatwiają ochronę i renaturyzację. Nisko ocenione piaszczyste gleby mineralne powierzchni Siódmak w strefie równin sandrowych (16,5 punktów) są mało odporne na zagrożenia i degradację. Dużej troski wymagają ulegające niekorzystnym przemianom gleby hydrogeniczne (28,2 punktów). Z tego względu gospodarowanie proekologiczne na terenach sandrowych jest szczególnie potrzebne.

EN

Paper reports on the results of evaluating the soil cover of selected reference areas representing postglacial areas typical to the north-eastern Poland. Evaluation was based on the method elaborated at Department of Soil Science and Soil Protection, University of Warmia and Mazury in Olsztyn, which consists in a score evaluation of selected features of the soil cover. Works were conducted on three representative reference areas in the macroregion of Masurian Lake District and the mesoregion of Sępopolska Plain located in three landscape zones, including glacilacustrine plains, moraine uplands and outwash plains. Evaluation showed a very high diversification of the soil cover. These differences exert a profound effect on the manner of utilization, occurring threats and needs of protection. In the zone of glacilacustrine plains represented by Dzietrzychowo area, highly evaluated mineral soils (58.6 points) enable environment-friendly intensive farming. In the area of Baranowo, in the zone of moraine uplands, mineral soils were also positively evaluated (40.9 points). They may, however, pose a threat of water erosion. An important function investigated area, is played by hydrogenous soils (64.6 points), whose properties facilitate the protection and renaturization of the area. Sandy mineral soils of Siódmak area, in the zone of outwash plains, which obtained low scores (16.5 points), are poorly resistant to threats and degradation. Great care is required in case of hydrogenous soils subjected to unfavourable transformations (28.2 points). Therefore, pro-ecological farming seems to be especially advisable on the sandr areas.

7

Charakterystyka krajobrazow mlodoglacjalnych Pojezierza Mazurskiego i Rowniny Sepopolskiej

72%

Gotkiewicz J. , Smolucha J.

|

1996

|

tom 431

119-136

PL

W pracy przedstawiono charakterystykę oraz rozmieszczenie w makroregionie Poj. Mazurskiego i mezoregionie Równiny Sępopolskiej 9 typów krajobrazów młodoglacjalnych. Wykazano, że jednostki krajobrazowe różnią się pod względem rzeźby terenu, występowania utworów geologicznych oraz sposobu krążenia i gromadzenia wód. Jednocześnie stwierdzone prawidłowości w rozmieszczeniu i właściwościach krajobrazów umożliwiły połączenie ich w trzy strefy litologiczne, określane jako równiny zastoiskowe, wysoczyzny morenowe i równiny sandrowe. Rozciągają się one równoleżnikowo, kolejno od północy ku południu badanego obszaru. Zebrane wyniki mogą być pomocne przy opracowywaniu prawidłowych zasad ochrony, gospodarowania i sposobów rolniczego użytkowania terenów młodoglacjalnych.

EN

The characteristics of 9 types of young glacial landscapes and their distribution in the Masurian Lake District macroregion and the Sępopol Plain mesoregion are presented in the paper. It was proved that the landscape units as far as surface features, geological deposits and water circulation and storage are concerned. At the same time, the similarities between the landscapes concerning their distribution and features enabled to divide then into three lithological zones, namely plains of ice-dammed lake origin, morainic uplands and outwash plains. They are situated parallely from the north to the south of examined areas. The collected results may be useful in the process of working out of appropriate rules of protection, management and ways of arable cultivation of young glacial territories.

8

Ogolna charakterystyka przyrodnicza Pojezierza Mazurskiego i Rowniny Sepopolskiej

72%

Gotkiewicz J. , Smolucha J.

|

1996

|

tom 431

9-19

PL

Praca zawiera ogólną charakterystykę makroregionu Poj. Mazurskiego i sąsiadującego z nim mezoregionu Równiny Sępopolskiej. Przedstawiono miejsce obu jednostek w systemie regionalizacji fizycznogeograficznej kraju, strukturę użytkowania ziemi oraz ocenę występujących zagorożeń środowiska. Wyróżniający się unikalnymi walorami środowiska makroregion Poj. Mazurskiego cechuje się większym od średniej krajowej udziałem wód, a także większą powierzchnią lasów oraz użytków zielonych. Mniej niż przeciętnie w kraju występuje gruntów ornych. Równina Sępopolska jest typowym obszarem rolniczym słabo zalesionym, z dużym udziałem gruntów ornych oraz łąk i pastwisk. Na całym omawianym obszarze jakość rolniczej przestrzeni produkcyjnej zmniejsza się systematycznie od północy ku południu. Wskaźnik jakości rpp waha się od 80 punktów na Równinie Sępopolskiej do 50 punktów w mezoregionie Równiny Mazurskiej. Aktualnie zagrożenie środowiska jest małe.

EN

The paper contains a general characteristic of the Masurian Lake District macroregion and a neighbouring mesoregion of the Sępopol Plain. Both of them are presented within the system of physico-geographical regionalization of Poland. The structure of land use and evaluation of environmental hazards are also included. The Masurian Lake District, distinguished it self for its unique environmental values, is characterized by higher than average percentage of waters and a bigger area of forests and grasslands. There are less arable lands there than in the other parts of the country. The Sepopol Plain is a typical agricultural region-not wooded, with high percentage of arable land, meadows and pastures. The quality of agricultural production area is systematically decreasing over the territory from the North to the South. The quality index amounts to 80 points on the Sępopol Plain, and to 50 in the mesoregion of the Masurian Plain. Environmental hazards are at present low.

9

Zmienność przestrzenna całkowitej zawartości rtęci w poziomie powierzchniowym gleb wybranego obszaru Równiny Sępopolskiej

72%

Malczyk P. , Dlugosz J.

Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych

|

2009

|

nr 40

10

Rola pokrywy glebowej Pojezierza Mazurskiego i Rowniny Sepopolskiej w zachowaniu rownowagi ekologicznej srodowiska

72%

Gotkiewicz J.

|

1996

|

tom 431

203-218

PL

W realizowanym w latach 1993-1996 projekcie badawczym uzyskano szczegółową charakterystykę gleb mineralnych i hydrogenicznych makroregionu Pojezierza Mazurskiego i mezoregionu Równiny Sępopolskiej na tle wydzielanych na tym terenie 9 typach krajobrazu młodoglacjalnego. Występująca wyraźna południkowa zmienność i zróżnicowane właściwości pokrywy glebowej wskazują na konieczność wyodrębnienia trzech obszarów, w których zachowanie równowagi ekologicznej środowiska wymaga odmiennego postępowania. Podstawową funkcją odpornego na zmiany i degradację obszaru północnego z przewagą gleb ciężkich i małą powierzchnią siedlisk hydrogenicznych powinna być produkcja rolnicza. W środkowym obszarze pojeziernym wyróżniającym się wyjątkowymi walorami przyrodniczymi, proekologiczne użytkowanie gleb ma znaczenie priorytetowe. Na tym terenie koncentrują się zagrożenia erozyjne. W ostatnich latach ujemnym zjawiskiem jest koniunkturalne użytkowanie ziemi. Szczególną rolę w środowisku odgrywają gleby hydrogeniczne występujące przeważnie na małych obiektach. Przedstawiono zasady ich użytkowania, ochrony i renaturalizacji w dopasowaniu do właściwości siedlisk. Obszar południowy wyróżnia się dominacją - wymagających ulepszania - gleb lekkich oraz znacznym areałem podatnych na przesuszenie i przemiany gleb hydrogenicznych. Podsiąkowy, topogeniczny sposób zasilania siedlisk sprawia, że regulowanie stosunków wodnych można przeprowadzać tylko na dużym terenie. Z tego względu użytki zielone, grunty orne oraz lasy powinny zajmować odrębne obszary z dostosowanym do ich wymagań uwilgotnieniem gleb.

EN

A research project carried out in the years 1993-1996 enabled to obtain a detailed characteristic of mineral and hydrogenic soils of the Masurian Lake District marcoregion and the Sępopol Plain mesoregion, as related to 9 types of young glacial landscape distinguished in this region. A distinct meridional differentiation as well as various properties of soil cover make it necessary to separate three areas in the case of which preserving ecological balance of environmental requires taking some special steps. Agricultural production should be the mainfunction of the northern area, resistant to changes and degradation, with the dominance of heavy soil and a small area of hydrogenic sites. Ecological land use is of primary importance in the central part of the region, which is lake origin, as erosional threats concentrate there. A special role is played in the environment by hydrogenic soils. The rules concerning their use, protection and renaturalization, in connection with the properties of sites, are presented in the paper. Light soils that require improvement and big area of hydrogenic soils, prone to overdrying and transformations, are characteristic of the southern part of the region. Infiltration, topogenous type of site feeding results in the fact that the regulation of water conditions may be conducted only over a vast area. What follows, greenlands, arable lands and forests ought to occupy separate areas, with soil moisture that would satisfy their needs.

11

Powstawanie i przeobrazanie sie gleb hydrogenicznych w krajobrazie mlodoglacjalnym Pojezierza Mazurskiego i Rowniny Sepopolskiej

72%

Gotkiewicz J. , Okruszko H. , Smolucha J.

|

1996

|

tom 431

181-201

PL

Istnieje wyraźna zależność między zróżnicowaniem geomorfologicznym Poj. Mazurskiego i Równiny Sępopolskiego a ilością i iodzajami występujących siedlisk hydrogenicznych i związanych z nimi gleb. W wyróżnionych na badanym terenie 9 typach krajobrazu zróżnicowanie w procentowym udziale powierzchni siedlisk hydrogenicznych w ogólnej powierzchni terenu wynosiło od 3,3 do 26,2%. Najwięcej siedlisk hydrogenicznych występuje na piaszczystych terenach sandrowych równin, najmniej na płaskich, gliniastych równinach zastoiskowych. W siedliskach hydrogenicznych dominują torfowiska, 64.1% na Poj. Mazurskim, 98.5% na Równinie Sępopolskiej. W zależności od stopnia rozkładu torfu oraz jego miąższości różnicują się rodzaje gleb hydrogenicznych. W krajobrazie morenowych wzgórz i pagórków gliniastych dominują gleby zaliczane do kompleksów potencjalnie mokrego lub okresowo mokrego. Gleby te występują w siedliskach o soligenicznym typie zasilania i mają wyraźną tendencję do powtórnego zabagniania się. W krajobrazie sandrowych równin przeważają gleby kompleksów potencjalnie posusznego i okresowo suchego. Związane są z siedliskami o topogenicznym typie zasilania nie podlegającymi wtórnemu zabagnieniu przy braku konserwacji melioracyjnej sieci odwadniającej. W warunkach ekstensywnego użytkowania zaznacza się degradacja organicznej masy glebowej nabierającej cech hydrofobowości. W badaniach wyróżniono odrębny typ hydrologicznego zasilania, określany jako spływowy, swym charakterem zbliżony do fluwiogenicznego, ale związany z wodami powierzchniowymi spływającymi do siedlisk hydrogenicznych z przyległych terenów. Wyniki badań wykazują, że w młodoglacjalnym krajobrazie siedliska hydrogeniczne intensywnie zasilane, soligeniczne, odporne na przesuszenie stanowią 26,8%, siedliska powiązane głównie z zasilaniem podsiąkowym, topogeniczne, podatne na przesuszenie - 47,8%, a siedliska z dopływem powierzchniowym (spływowe i fluwiogeniczne) - 25,4 % ogólnej powierzchni terenów hydrogenicznych. Rozpoznanie zróżnicowania siedlisk hydrogenicznych, powodowanego geomorfologią ułatwia ustalenie zasad ich zrównoważonego rozwoju.

EN

There is a clear dependence between geomorghological differentiation of the Masurian Lake District and Sępopol Plain and the number and type of hydrogenic sites as well as soils, connected with them. 9 types of landscape were distinguished in the examined region. The percentage of hydrogenic sites in the total area of the territory was equal to 3.3 - 26.2%. Sandy outwash plains contain the greatest number of hydrogenic sites, and flat, clay plains of ice - dammed lake origin contain the fewest. The most hydrogenic sites are situated on sandy outwash plains, the fewest - on flat, clay plains of ice-dammed lake origin. Peatbog prevail among hydrogenic sites: they constitute 64.1% in the Masurian Lake District and 98.5% on the Sępopol Plain. Hydrogenic soils are divided into different types according to the degree of peat decomposition, and its thickness. Soils of potentially or periodically wet prognostic soil-moisture complex dominate in morainic landscape of hills and hillocks composed of clay. Such soils are present in sites with a soligenous type of - water - feeding and they show a strong tendency to re-swamping. Soils of potentially dry and dry prognostic soil-moisture complex prevail in landscape of outwash plains. Such soils are connected with sites of topogenous type of - water - feeding and are not subjected to re-swamping when there is a lack of maintenance of the melioration drainage network. Degradation of organic soil matter, which starts to be revealed by the features of hydrophobia takes place in the case of extensive cultivation. A specific type of hydrological feeding was distinguished in the course of research. It was described as superficial run-off, similar in character tofluviogenous, but connected with surface waters flowing to hydrogenic sites from the neighbouring grounds. The results of investigation indicate that in the case of young glacial landscape, hydrogenic sites which are fed intensively, of soligenous type and therefore resistant to overdrying, consitute 26.8% of the total area of hydrogenic sites. The sites connected with ascending feeding, of topogenous type, prone to overdrying constitute 47.8%, and the ones with surface inflow (superficial run-off and fluoviogenous) constitute 25.4% of the total area of hydrogenic sites. Recognition of differentiations concerning hydrogenic sites and related to geomorghology, enables formulation of the rules of their balanced development.

12

Warunki geologiczne i geomorfologiczne Pojezierza Mazurskiego i Rowniny Sepopolskiej

72%

Piascik H.

|

1996

|

tom 431

31-45

PL

Geneza Poj. Mazurskiego związana jest z fazą leszczyńską, poznańską i pomorską zlodowacenia bałtyckiego. Osady lodowcowe w postaci glin, piasków i żwirów o miąższości od 40 do ponad 200 m zalegają na trzeciorzędzie i kredzie. W rzeźbie pojezierza przeważa morena denna. Moreny czołowe występują w 9 ciągach. Dużo jest zagłębień po martwych lodach wypełnionych wodami jezior lub przekształconych w mokradła. Bogata i urozmaicona rzeźba sprzyja rozdrobnieniu mokradeł i oddziaływaniu na nie terenów otaczających. Na Poj. Mazurskim formy terenu mają charakter heterogeniczny i stwarzają warunki do mozaikowatości i zróżnicowania siedlisk. Równina Sępolska, wyraźnie różniąca się od Poj. Mazurskiego, powstała w wyniku deglacjacji zastoiskowej w fazie pomorskiej zlodowacenia bałtyckiego. Tworzy ona obszerną nieckę wypełnioną utworami ilastymi o małej miąższości. W jej powierzchnię wcięte są głęboko erozyjne doliny rzek Łyny i Guberu.

EN

The genesis of the Masurian Lake District is connected with three phases of the Würm glaciation, namely: Leszno phase, Poznań phase and Pomeranian phase. Glacial drifts in the form of clays, sands and gravels with the thickness from 40 to over 200 m cover Tertiary and Cretaceous deposits. Ground moraines prevail among surface features of the Masurian Lake District. Terminal moraines form 9 ridges. There are also numerous depressions of dead-ice origin, filled with lake waters or transformed into marshy grounds. Rich and differentiated surface features are conducive to the fragmentation of marshy grounds and the impact exerted on them by the surroundings. Landforms in the Masurian Lake District have a heterogenic character that reveals in variety and differentiation of habitats. The Sępopol Plain, significantly different from the Masurian Lake District, came into being as a result of deglaciation of ice-dammed lake origin in the Pomeranian phase of the Würm glaciation. It forms a vast basin filled with clay deposits of small thickness. Erosional valleys of two rivers: Łyna and Guber reach deeply into its surface.

13

Ocena zasobow gleb mineralnych i hydrogenicznych Pojezierza Mazurskiego w aspekcie ich uzytkowania i ochrony

72%

Gotkiewicz J. , Piascik H. , Smolucha J.

Woda - Środowisko - Obszary Wiejskie

|

2004

|

tom 04

|

nr 2a[11]

395-408

14

Wplyw zroznicowania warunkow siedliskowych Pojezierza Mazurskiego na rodzaj i miejsce wystepowania mokradel

72%

Gotkiewicz J. , Smolucha J.

|

tom 01

|

nr Zesz.Spec.[03]

37-52

15

Wpływ ilości opadów i sposobu użytkowania terenu na odpływ składników nawozowych siecią drenarską z gleb ciężkich

58%

Szymczyk S. , Cymes I.

|

2004

|

tom 06

|

nr 2[19]

16

Zmienność przestrzenna zawartości potasu przyswajalnego w poziomie powierzchniowym gleb wybranego obszaru Równiny Sępopolskiej

58%

Dlugosz J. , Spychaj-Fabisiak E. , Malczyk P.

Nawozy i Nawożenie

|

2005

|

tom 07

|

nr 3[24]

17

Pszczoły (Hymenoptera: Apoidea) Równiny Sępopolskiej. Cz.I. Różnorodność gatunkowa

58%

Banaszak J. , Szefer P.

|

tom 32

|

nr 3

EN

Seven research plots, established in different habitats of Sępopolska Flatland, were investigated and analysed in order to detect the patterns of species richness and diversity of wild bees assemblages in agricultural landscape. The gathered information was compared with historical and present day data on species richness of the adjacent areas.

18

Ocena wysokosci podsiaku kapilarnego w wybranych profilach gleb Rowniny Sepopolskiej

58%

Szejba D. , Cymes I. , Szatylowicz J.

Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych

|

2007

|

tom 519

319-327

PL

W pracy określono wysokość podsiąku kapilarnego przy różnym rozchodzie wody na ewapotranspirację w charakterystycznych profilach glebowych Równiny Sępopolskiej. Badaniami objęto czarne ziemie wytworzone z gliny średniej pylastej oraz z gliny ciężkiej i gleby brunatne wytworzone z gliny lekkiej pylastej na glinie średniej pylastej podścielonej iłem; gliny średniej pylastej na glinie ciężkiej; gliny lekkiej na glinie średniej oraz gliny cięzkiej pylastej na ile. Do obliczenia wysokości podsiąku kapilarnego w zależności od ciśnienia ssącego i rozchodów wody na ewapotranspirację, wykorzystano zależność dla warstwowanych profili glebowych. Wśród badanych profili glebowych, najlepsze warunki podsiąkania wody w glebie wykazują profile charakterystyczne dla gleb brunatnych wytworzonych z gliny ciężkiej pylastej na ile oraz czarne ziemie wytworzone z gliny ciężkiej. Przy założonym zwierciadle wody gruntowej 100 cm poniżej powierzchni terenu, strefa korzeniowa roślin zasilana jest z największą intensywnością wynoszącą do 6⋅mm⋅d⁻¹. Najmniejszą intensywnością zasilania, a tym samym niewielką wysokością podsiąku kapilarnego, charakteryzują się profile glebowe charakteryzujące glebę brunatną wytworzoną z gliny lekkiej pylastej na glinie średniej pylastej podścielonej iłem oraz gleba brunatna wytworzona z gliny średniej pylastej na glinie ciężkiej. Wysokość podsiąku kapilarnego wynosi od kilku do kilkunastu centymetrów przy minimalnym natężeniu przepływu 0,5 mm⋅d⁻¹. Przeprowadzona analiza wykazała, że intensywność zasilania strefy korzeniowej roślin, a także wysokość podsiąku kapilarnego jest zjawiskiem bardzo złożonym i zależnym od wielu czynników. Można do nich zaliczyć skład granulometryczny gleby, przewodność wodna przy stanie pełnego i niepełnego nasycenia oraz zawartość substancji organicznej.

EN

The study aimed at determination of capillary rise height due to different evapotranspiration intensity in characteristic Sępopolska Plain soil profiles. The research covered the mollic gleysols created by clay loam or clay and eutric cambisols created by sandy clay loam over clay loam and clay, clay loam over clay, sandy loam over clay loam and silty clay over clay. The relation ship for layered soil profiles was used to calculate the height of capillary rise due to pressure head and evapotranspiration amount. Among investigated soil profiles, eutric cambisols soil profiles created by silty clay over clay and mollic gleysols created by clay showed the best conditions for capillary rise. The root zone was supplied with 6 mm⋅d⁻¹ intensity at ground water table assumption of 100 cm below soil surface. Eutric cambisol soil profile created by sandy loam over clay loam and clay loam over clay characterized the lowest supply intensity and the same minor height of capillary rise. The height of capillary rise equals from several to tens centimeters above the ground water at minimum flow intensity 0.5 mm⋅d⁻¹. Conducted analysis showed that the supply intensity of root zone as well as the height of capillary rise are a very complex phenomenon which depends on many factors such as soil granulometric composition, saturated and unsaturated hydraulic conductivity and organic matter content.

19

Charakterystyka torfowisk i gytiowisk Równiny Sępopolskiej

58%

Piascik H. , Gotkiewicz J. , Morze A.

Acta Academiae Agriculturae ac Technicae Olstenensis. Agricultura

|

1998

|

tom 65

61-68

PL

W pracy przedstawiono charakterystykę mokradeł mezoregionu Równiny Sępopolskiej, opracowaną na podstawie 46 dokumentacji złóż torfowych i gytiowisk oraz prac własnych. Na badanym obszarze stwierdzono 465 torfowisk i 10 gytiowisk o łącznej powierzchni 6008 ha. Torfowiska tworzyły się w obniżeniach wytopiskowych przy spływowym typie zasilania hydrologicznego. Wskaźnik zatorfienia mezoregionu wynosi 5.1% i jest zbliżony do przeciętnego w kraju, a niższy w stosunku do Poj. Mazurskiego. Dominują głębokie torfowiska niskie, o małej powierzchni z przewagą silnie rozłożonych torfów olesowych. Podano zasady użytkowania i ochrony mokradeł z uwzględnieniem uwarunkowań siedliskowych Równiny Sępopolskiej.

EN

The paper presents the characteristics of wetlands located in the mesoregion of the Sępopol Plain, drawn up on the basis of 46 documentation sets, concerning peat and gyttja bogs, and own studies. 465 peat bogs and 10 gyttja bogs, covering the total area of 6008 ha, were found in the region subjected to research. Peat bogs were present in melt-out depressions, with a flow type of hydrological feeding. The index of soil conversion into peatbogs in the mesoregion is equal to 5.1%. It is close to the national average, but lower in relation to the Masurian Lake District. Deep, low, small-area peat bogs, with strongly decomposed alder-wood peats prevail in the region. The guidelines for wetland utilization and protection, taking into account the habitat conditions of the Sępopol Plain, are included in the paper.

20

Owady zapylające (Hymenoptera: Apoidea, Apiformes) Równiny Sępopolskiej. Cz. II. Struktura zgrupowań

51%

Szefer P. , Banaszak J.

Wiadomości Entomologiczne

|

2014

|

tom 33

|

nr 1

EN

Seven habitats of agroecological landscape of Sępopolska Flatland were investigated to classify the structure of wild bee communities. They were compared in order to obtain most distinctive and valuable habitat for wild bees. Significant differences were also linked with species occurrence and abundance, displaying preferable habitats for specific species in analysed landscape.