Archaeological research carried out in Żuławy provides a lot of data on the relics of buildings and everyday life of the former inhabitants of these areas preserved in everyday objects obtained during excavations. The abundance and diversity of collections of movable sources largely exceeds the possibilities of formulating comprehensive scientific studies devoted to selected categories of artefacts. A special category of finds, of which we have very little data from the area of Żuławy, are items related to tobacco consumption. Excavation works carried out at the High Castle in Malbork in 2015 provided a small assemblage consisting of 81 fragments, an interesting research group of clay pipes constituting a material evidence of tobacco consumption in the city. Until now, sources of this category have not been published in the context of excavations carried out in Malbork. The small size of the assemblage and in all registered situations in the field, their secondary depositing in the backfill layers do not diminish the importance of the sources in the broader geographical context, i.e. their use in Malbork. The paper presents the acquired products, amongst them Dutch, English and Prussian pipes were identified, which chronology was determined from the 17th to the 18th century. The presented sources form the basis for preliminary remarks on the dispersion of sources and their chronology in the studied region.
PL
Badania archeologiczne prowadzone na Żuławach dostarczają licznych danych dotyczących odsłanianych reliktów zabudowy i życia codziennego dawnych mieszkańców tych terenów utrwalonego w przedmiotach codziennego użytku pozyskiwanych podczas wykopalisk. Liczebność i różnorodność zbiorów źródeł ruchomych w dużym stopniu przewyższa możliwości formułowania wyczerpujących opracowań naukowych poświęconych wybranym kategoriom przedmiotów. Szczególną kategorią znalezisk, o której z terenu Żuław posiadamy niewiele danych są przedmioty związane z konsumpcją tytoniu. Prace wykopaliskowe prowadzone na Zamku Wysokim w Malborku w 2015 roku dostarczyły niewielki liczący 81 fragmentów, interesujący badawczo zespół fajek ceramicznych stanowiący materialne świadectwo konsumpcji tytoniu w mieście. Do tej pory w kontekście prac wykopaliskowych prowadzonych w Malborku nie opublikowano źródeł tej kategorii. Niewielka liczebność zbioru i we wszystkich zarejestrowanych w terenie sytuacjach ich wtórne zdeponowanie w warstwach zasypiskowych nie umniejszają znaczenia źródeł w szerszym kontekście geograficznym, czyli użytkowania ich w Malborku. W artykule zaprezentowano pozyskane wyroby, wśród nich zidentyfikowano fajki niderlandzkie, angielskie i pruskie, których chronologię określono od XVII do XVIII wieku. Zaprezentowane źródła stanowią podstawę wstępnych uwag dotyczących dyspersji źródeł i ich chronologii w badanym regionie.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW