The aim of the research was to prove the methods of the cluster analysis, which have already been used by a number of scientific disciplines, are usable also in tourism. The cluster analysis is a mathematical statistical method which allows a set of objects of input data matrix to be divided into several clusters. Measures of distance are used to evaluate similarity of the objects. Euclidean distance can be used for quantitative variables. Tourism potential has been studied by a number of authors here and abroad, see bibliography. A district (Czech: okres) has been chosen as basic spatial unit in our research. The advantage of this approach is the possibility of using a public database of CZSO (Czech Statistical Office) which is the most important source of input data. Furthermore the data published by the Institute for Spatial Development in Brno have been used, the tourism potential of individual districts has been specified by the methods of cluster analysis, and the districts have been divided into six groups. Conformity of these groups with reality proves the appropriateness of the method used.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Wprocesach globalizacyjnych i integracyjnych w świecie wzrasta rola i znaczenie regionów, problematyki regionalnej, rozwoju regionalnego, polityki regionalnej i wymiaru regionalnego w życiu społeczno-gospodarczym. Regionalizacja jest uznawana za proces komplementarny wobec globalizacji, stanowiąc jednocześnie sposób łagodzenia wielu negatywnych następstw globalizacji. Współczesne państwa są zbyt małe, aby sprostać globalnym wyzwaniom,a zarazem zbyt duże, aby skutecznie rozwiązywać wszystkie sprawy o charakterze regionalnym. W Polsce funkcjonuje szesnaście dużych województw, współokreślających układ terytorialny i regionalny kraju. Województwo jest również upodmiotowioną jednostką samorządu terytorialnego - regionalną wspólnotą samorządową. Celem pracy jest przedstawienie zadań gospodarczych i społecznych w polskiej polityce intraregionalnej prowadzonej przez władze samorządowe województw. (fragment tekstu)
EN
In the processes of globalization and integration in the world, the role and im-portance of the regions, regional policy and regional dimension of socio-economic life grow. A key area of the public authorities' interventionism towards the regions is the in-traregional policy. The aim of the work is to present the economic and social tasks in Polish intraregional policy. In the considerations the essence of intraregional policy and regional development is introduced. The voivodship self-government is presented as a subject of intraregional policy, and the tasks it has. The tasks of intraregional policy under the Act of Law on Voivodship Self-Government and other selected acts of law are presented.(original abstract)
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Autor zdefiniował pojęcie podziału przestrzeni kraju, regionu ekonomicznego, jego granic i wielkości. Przedstawił zasady regionalizacji i typologii regionalnej, a następnie organizację badań statystycznych, sposób ich prowadzenia i wykorzystania wyników.
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Autor zajmuje się politycznymi i militarnymi uwarunkowaniami bezpieczeństwa postsocjalistycznych krajów Europy Środkowej. Uważa, że obecny stan i perspektywy bezpieczeństwa europejskiego zależą przede wszystkim od postępów integracji europejskiej, rezultatów reform systemowych w państwach postsocjalistycznych, powodzenia procesów demokratyzacji na obszarach Wspólnoty Niepodległych Państw i od stworzenia efektywnego systemu bezpieczeństwa na całym kontynencie na bazie współpracy w ramach dotychczasowych instytucji (OBWE, NATO, UZE, UE).
EN
The author discusses both political and military safety conditions of the post-communist countries of Central Europe. He has listed the factors that will have a great impact on these conditions. To name but a few of them, they are as follow: the European integration process and its progress, the outcome of system reforms in the post-communist countries, successful implementation of democratisation processes and procedures in the Federation of Independent States, and establishment of an effective safety system based on the co-operation within the framework of the existing institutions such as OECD, NATO, WEU, EU for the entire continent. (J.W.)
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Celem pracy jest zastosowanie metod taksonomii numerycznej w badaniu makrostruktury regionalnej i ocena ich możliwości analitycznych. W pierwszej części pracy przedstawiono opis matematyczno-statystyczny dwóch metod: (1) metody delimitacji układów powiązań opartej na kryterium największego przepływu Nystuena i Daceya (1961), (2) metody identyfikacji istotnych relacji w systemie regionalnym na zasadzie maksymalizacji współczynnika determinacji, opracowanej przez Holmesa i Haggetta (1977). W drugiej części pracy wykorzystano równolegle proponowane metody dla określenia makrostruktury regionalnej Polski na podstawie międzyregionalnych przepływów migracyjnych. Dokonano również oceny wyników poznawczych uzyskanych w analizie makrostruktury regionalnej w aspekcie metodologicznym i empiryczno-diagnostycznym. (abstrakt oryginalny)
EN
The aim of the paper is the use of numerical taxonomy methods in the study of the macrostructure of regional system and evaluation of their analytical capabilities. In the first part of the paper a mathematical-statistical description of two methods is presented: (1) the method of the largest flow of Nystuen and Dacey (1961), (2) the method of maximizing of the coefficient of determination, developed by Holmes and Haggett (1977). In the second part of paper the proposed methods were parallelly applied in the analysis of the Polish regional macrostructure based on interregional migration flows. The evaluation of the cognitive results in the of analysis of regional macrostructure is considered. (original abstract)
W artykule przedstawiono krótką historię regionalizacji w Europie od czasów powojennych do obecnie trwającego procesu regionalizacji w kontekście integracji europejskiej. Rozróżniono dwa typy regionalizacji - regionalizm oddolny i regionalizm odgórny. W ramach regionalizmu oddolnego przedstawiono sześć idealnych typów regionalizmu. Opisano także osiem paradoksów regionalizacji w modelu europejskim.
Jest to esej na temat skutków światowej globalizacji i regionalizacji. Autor posługując się różnorodnymi opracowaniami, analizami ekonomistów i politologów pokazuje negatywne i pozytywne skutki regionalizacji. Zdaniem autora w ostatnich latach nastąpiła weryfikacja dotychczasowych teorii międzynarodowej integracji gospodarczej. Nieprawdziwe okazały się ustalenia teoretyków integracji, że dominacja gospodarcza jednego z krajów przeszkadza w rozwoju i współpracy regionalnej.
Regionalne pakty dotyczące handlu mogą pomagać w zakorzenieniu wolnorynkowych reform, zwłaszcza w krajach rozwijających się. Mogą też stać się pionierem nowych rozwiązań, które w późniejszym okresie zostaną przyjęte wielostronnie. Na przykład - układ o wolnym handlu zawarty przez Australię i Nową Zelandię reguluje kwestię zasad wolnej konkurencji, której WTO jeszcze nie tknęła. Te same pakty mogą też zawierać klauzule pozostające w sprzeczności z zasadami wolnego handlu.
Procesy integracyjne w ramach Unii Europejskiej i globalizacja współczesnej gospodarki światowej są wzajemnie uzależnione. W przypadku globalizacji hegemonialnej często równoznacznej z amerykanizacją, Unia Europejska może być odpowiedzią, niejako reakcją na globalizację.
EN
Integration processes in the European Union and globalization of contemporary global economy are interlinked. In case of hegemonic globalization regional integration could be answer to globalization.(MP)
13
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Increasing the competitiveness of a region has a significant impact on improving the quality of inhabitants` life. A perfect example of a concept that relates to this idea is a regional cluster. It is the concept specific for regions considered as smart environments, based on business affiliation with academic institutions and creation of a network of mutual relations to facilitate information flow. Cooperation between participants involved in regional clusters, their mutual contact, carrying out joint studies, research and projects are key elements determining the connections between them. Their relationships are an excellent example of a properly functioning competition. Cluster initiatives intensify the implementation of innovation in the economy, thus leading to a long-term economic success of the companies participating in the cluster and stimulate participating regions` economic growth. The economic phenomenon of a free market competition and complex processes of resource flows, that occur at the regional scale, force local authorities to analyze their management strategies and risk of informed decision-making. Such strategy should be based on creating clusters and integrating them with existing processes and regional innovation strategies. The prospect of potential benefits from implementing cluster initiatives encourages companies and local authorities to implement cluster friendly policies.(author's abstract)
W opracowaniu dokonano oceny innowacyjności gospodarki województwa podkarpackiego w latach 2001-2003. W pracy uwzględniono różne aspekty innowacyjności gospodarki województwa oraz omówiono główne czynniki mające wpływ na kształtowanie zachodzących w tej sferze zjawisk.
EN
Innovation determines to an increasingly greater degree the competitiveness of enterprises operating under the conditions of accelerating globalisation. Enterprises that do not conduct an active innovation policy are doomed to limited development possibilities. In this article, the authors conduct an analysing of the innovativeness of the Podkarpacki region`s economy, based upon which they evaluate the regional economy with respect to its level of innovativeness. Furthermore, the authors identify potential development opportunities that result to a large extent from the voivodship`s currently existing potential. (original abstract)
Próby przeniesienia polityki regionalnej na polski grunt są z wielu powodów uzasadnione. Regiony w naszym kraju są niezmiernie zróżnicowane co do poziomu rozwoju ekonomicznego i społecznego.
EN
Polish regions are extremely diverse as regards level of economic and social development. (MP)
Kierunki działań na rzecz podnoszenia konkurencyjności regionów ukazują, że obok poczynań służących poprawie ich image'u, eksponowania walorów, niemal wszędzie potrzebne są duże przedsięwzięcia inwestycyjne, czyli modernizacja i rozbudowa infrastruktury, poprawa bazy materialnej ośrodków edukacji i innowacji, urządzeń ochrony środowiska. Reforma systemu administracyjnego i podziału państwa stworzyła instytucjonalne warunki upodmiotowienia regionów w prowadzeniu polityki intraregionalnej. Sprawą otwartą pozostały kwestie finansowych podstaw działań samorządu w tej dziedzinie i niezbędnej instrumentacji. Przy obecnych rozwiązaniach systemowych realne możliwości podejmowania poważniejszych inwestycji mają tylko miasta i gminy zamożne, dysponujące odpowiednimi źródłami dochodów własnych. Ograniczenia budżetowe ograniczają w sposób drastyczny możliwości podej-mowania publicznych inwestycji centralnych w obszarze rozbudowy urządzeń infrastruktury o zasięgu krajowym i regionalnym, a rozbudowa ta jest niezbędnym warunkiem ulepszania poziomu cywilizacyjnego wielu obszarów. Ograniczenia budżetowe blokują rozwój regionalny, prowadzą także do pogarszania się sytuacji, ochrony zdrowia, nauki, kultury i komunikacji. Powstaje w ten sposób zespół sprzężeń zwrotnych hamujących rozwój ekonomiczny - ogra-niczenia rozbudowy sektora publicznego, a zwłaszcza urządzeń infrastruktury, uszczuplają świadczenia "korzyści zewnętrznych" na rzecz gospodarki; osłabiają rozwój sektora prywatnego oraz tworzenie przez ten sektor miejsc pracy i źródeł dochodu ludności. Powyższe ograniczenia budżetowe wpływają hamująco na rozwój i dlatego dany region, chcąc dalej funkcjonować, winien w jakimś stopniu sam finansować swój rozwój (przedsiębiorstwo - zysk). Częściowym rozwiązaniem może być emisja obligacji municypalnych (emisje te są jeszcze zbyt słabo stosowane są przez gminy. (fragment tekstu)
Regionalizacja polityki handlowej to coraz powszechniejszy trend w XXI w. Unia Europejska pierwsze umowy handlowe zawarła już w latach 70. XX w., jednak pod koniec lat 90. XX w. stosowała swoiste moratorium na tego typu porozumienia. Po 2005 r. ta polityka została zmieniona, a UE jest sygnatariuszem 35 porozumień o charakterze strefy wolnego handlu lub unii celnej. Celem opracowania było pokazanie, jak zmieniło się podejście Unii Europejskiej do zawierania preferencyjnych układów handlowych w analizowanym okresie (1990-2017). Przedstawiono przyczyny wzrostu zainteresowania UE regionalizacją oraz opisano rozwój powiązań regionalnych z partnerami w różnych regionach świata, w tym wybrane najważniejsze umowy handlowe.(abstrakt oryginalny)
EN
Regionalisation of trade policy is an increasingly common trend in the 21st century. The European Union concluded its first trade agreements in the 1970s, but at the end of the 1990s, it applied a de facto moratorium on such agreements. In 2005, this policy was changed, and the EU is a signatory to 35 agreements - creating either a free trade area or a customs union. The aim of the paper was to show how the European Union's approach to concluding preferential trade agreements changed over the period of 1990-2017. The reasons for the EU's increased interest in regionalisation and the development of regional links with partners in various regions of the world were presented, including selected key trade agreements.(original abstract)
Regionalizacja ułatwia zmniejszanie różnic w rozwoju ekonomicznym kraju. Wyodrębnienie regionów znacząco podkreśla rangę najwyższego szczebla podziału terytorialnego kraju i powinno redukować możliwości sprzyjające marnotrawstwu publicznych pieniędzy oraz ma na celu ochronę najbiedniejszych i najsłabszych w ramach solidarności międzyregionalnej na szczeblu krajowym i na poziomie Unii Europejskiej. Artykuł ma na celu przedstawienie istoty regionalizacji, opis jej typów oraz występowania w krajach U E. Autorka zajęła się również kwestią konkurencyjności zamożnych regionów, wyznaczając przy tym czynniki konkurencyjności i określając elementy strategii rozwoju regionalnego. Ponadto dokonała analizy ilościowej sytuacji polskich regionów w zakresie dochodów własnych i ich działalności inwestycyjnej w latach 2000-2007. (abstrakt oryginalny)
EN
Regionalisation helps reduce the differences in the country's economic development. The article has the objective of presenting the essence of regionalisation, describing its type sand its presence in the European Union Member States. The authoress also discusses the issue of competitiveness of affluent regions, while defining the factors of competitiveness and specifying the elements of the regional development strategy. Furthermore, she has performed a quantitative analysis of the situation of Polish regions in terms of their incomes and their investment activities in the years 2000-2007. (original abstract)
Artykuł jest w znacznym stopniu kontynuacją badań Michała Chorośnickiego, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego, nad rozwojem relacji handlowych między państwami Ameryki Północnej i Centralnej (Stanami Zjednoczonymi, Meksykiem i Kanadą). Badania te zaowocowały publikacją wybitnej książki Profesora North American Free Trade Agreement. NAFTA. Dekada Przemian.Artykuł składa się z trzech części. Pierwsza rozwija wątek rozważań prof. Chorośnickiego, wskazującego, że NAFTA jako układ wolnohandlowy była słabo zbalansowana, głównie przez członkostwo Meksyku - najsłabszego ekonomicznie partnera paktu. Część druga analizuje manewry handlowe prezydenta Donalda Trumpa, który starał się zastąpić układy wielostronne przez dwustronne umowy, co w rezultacie negowało cele polityki globalistycznej i miało zastąpić ją koncepcją handlu strategicznego eksponującego - zgodnie z dewizą "America First" - priorytety Stanów Zjednoczonych. Antyglobalistyczne trendy prowokowały krytyczne uwagi ekspertów handlowych. Próby ignorowania instancji rozjemczych Światowej Organizacji Handlu (WTO), a nawet struktur Organizacji Narodów Zjednoczonych, wydawały się cofać Stany Zjednoczone w zamierzchłe czasy izolacjonizmu. Część trzecia analizuje proces przekształcenia NAFTA, czyli układu będącego - zdaniem Trumpa - "katastrofą" (disaster) dla Stanów Zjednoczonych w "fenomenalny" pakt USMCA (United States-Mexico-Canada Agreement, Umowa USA-Meksyk-Kanada). Ta część koncentruje się na kilku najważniejszych różnicach między tymi dwoma układami (wprowadzeniu tzw. Klauzuli America content value; wyeliminowaniu w przyszłości "decyzji panelowych" w rozwiązywaniu sporów antydumpingowych i dotyczących subsydiów; rozszerzeniu przepisu Buy American Act, który wymaga, aby strony preferowały w swoich zakupach produkty wyprodukowane w USA oraz zmian w tzw. formule sunset clause). (abstrakt oryginalny)
EN
This article is largely a continuation of the research of the Jagiellonian University Professor, Michał Chorośnicki on the development of trade relations between the countries of North and Central America (the United States, Mexico and Canada). This research resulted in the publication of Professor Chorośnicki's outstanding book North American Free Trade Agreement. NAFTA. Decade of Transformation.This article consists of three main parts. Part one develops Professor Chorośnicki's concerns that NAFTA, as a free trade deal, was poorly balanced, mainly by Mexico's membership as the most economically vulnerable partner of the pact. Part two examines President Donald Trump's trade maneuvers which were supposed to replace multilateral agreements by bilateral agreements and the policy of globalization by the concept of strategic trade developed according to the protectionist motto "America First", that generally emphasizes American nationalism and unilateralism. Part three examines the process of transformation of NAFTA - in Trump's opinion - a "disaster" for the United States into the "phenomenal" USMCA pact. This section focuses on several of the most important differences between the two agreements (the introduction of the so-called America content value clause into USMCA; the elimination of future "panel decisions" in the resolution of anti-dumping and countervailing disputes; the extension of the Buy American Act provision, which requires the parties to prefer US-made products in their purchases and finally changes to the so-called sunset formula). (original abstract)
Celem artykułu było wskazanie wybranych wyzwań, przed którymi stanęły instytucje finansowe na początku XXI wieku, na tle zmian ostatniej dekady XX wieku. Do najistotniejszych procesów zachodzacych w świecie finansów zaliczono: globalizację, deregulację, liberalizację i umiędzynarodowienie.
EN
Pointing out at selected challenges for financial institutions in the beginning of 21 century, on the background of changes that took place in the last decade of 20 century, was the aim of the article. Such processes as globalization, deregulation, liberalization and internationalization have been mentioned as the most important in the financial world. (AŁ)
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.