Pierwsza wzmianka o mieście Równe (po polsku Równe, po rosyjsku Rovno) jako małej osadzie rolniczej datuje się na rok 1283, jednak miejscowości tej nadano status wolnego miasta na prawie magdeburskim dopiero w 1493r. Rozwój przestrzenny miasta w tym okresie jest nieznany, jednak na pewno Równe posiadało drewniany zamek położony na wyspie otoczony ufortyfikowaną częścią miejską. Kolejne dwa stulecia były destrukcyjne dla miasta z powodu nieustannego zaangażowania w działania wojenne. W XVIII w. w miejscu starego zamku książę Lubomirski wybudował nowy pałac z rozległym parkiem otaczającym go od południa. Wg polskiego autora T. Steckiego, pierwszy plan miasta został opracowany przez niejakiego Toushera, jednak jego lokalizacja nie jest znana, prawdopodobnie uległ on zgubieniu. Niemniej jednak detale urbanistyczne starego miasta są widoczne na pierwszym utrwalonym planie miasta przygotowanym w końcu XVIII w. krótko po włączeniu miasta do Imperium Rosyjskiego. Najbogatszym w szczegóły jest plan zatytułowany "Plan du Chateau, Jardins, Parc & d'une partie de la Ville de Rowno" [Plan zamku, ogrodu, parku i części miasta Równe] opracowany przez architekta J.J.Bourguignona. Plany miasta opracowane później w XIX w. w oparciu o regularne formy, ukazują rozwój przestrzenny miasta, a tym samym stopniowy upadek starego pałacu książęcego wraz z otaczającym go parkiem. Ważnymi czynnikami w planowaniu rozwoju miasta w drugiej połowie XIX w. były przede wszystkim budowa drogi tranzytowej Kijow-Równe-Brześć, a następnie linii kolejowej Zdołbunów-Równe-Łuck. Dawna kartografia miasta pozwala na śledzenie jego historycznej ewolucji.
EN
The first mention of Rivne (in Polish Rivne, in Russian Rovno) as a small rural settlement appears as early as 1283, but the status of a free town, according to the Magdeburg charter, was only granted in 1493. Its spatial development in these times is unknown but obviously the town had as a core an island-located wooden castle as well as an adjoined and also fortified city-part. The next two centuries was destructive for the town because of its permanent involvement in military events. In the 18th century in place of the old castle, Prince Lubomirski built a new palace, and a large park was on territory adjoining from the south. The very first town plan, as stated polish author T. Stecki, was made by a certain Tousher, but now its location is unknown, it appears that it was lost. Nevertheless details of the old town-planning are visible on the first preserved town-plans created at the end of the 18th century, soon after incorporating this town in the Russian Empire. The most informing among them is a plan under the title "Plan du Chateau, Jardins, Parc & d'une partie de la Ville de Rowno" made by architect J.J.Bourguignon. Design plans of the city, created later in the 19th c. on the basis of regular patterns, demonstrate spatial development of the city and at the same time, they show a gradual decline of the old princely palace with its parkland. The important factors of the town planning development in the 2nd half of the 19th century became, at first, the building of the Kyiv-Rivne-Brest transit road, and then the Zdolbunov-Rivne-Lutsk railway. Hence old cartography of the city enables us to trace its historical evolution.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
During the 1920-30s of the XX century in the Second Polish Republic (II Rzeczpo spolita) the significant town-planning actions were carried out, connected to building regulation of the largest cities and drawing up of new general plans. The compilations concerns town planning development for two cities of Volyn: Lutsk – an administrative centre of Volyn Voivodeship and Rivne – the important shopping center and the greatest city of region. For cities of Volyn this process was especially important in communication because of a more than the fifty years' period of city spatial development of region without precisely certain prospect and strategic directions of increase.
PL
W latach 20-tych i 30-tych XX wieku w II Rzeczypospolitej miały miejsce znaczące programy planistyczne, powiązane z regulacją zabudowy największych miast i tworzeniem dla nich nowych planów urbanistycznych. Opracowanie dotyczy rozwoju planowania miast na przykładzie dwóch miast Wołynia: Łucka – centrum administracyjnego dla Województwa Wołyńskiego i Równego – ważnego miasta handlowego i największego z miast regionu. Dla miast Ziemi Wołyńskiej ten proces był szczególnie ważny wobec ponad pięćdziesięcioletniego okresu rozwoju przestrzennego regionu, bez sprecyzowanych planów i strategii wzrostu.
The article presents a figure of Lieutenant Colonel Rudolf Ksieniewicz, one of the officers of the army of the Second Polish Republic. He born on the Estonian island Dago, after moving with his family, he is in the depths of Russia. In order to relieve parents financially, he joins to the Russian Army. Going up the career ladder, he becomes one of the organizers of the Polish Army on Siberia. As a result of battles he gets into Bolshevik slavery, in which he remains until October 1921. In free Poland, he continues his military career, reaching the rank of lieutenant colonel and rising to the position of first deputy commander in the 45th Infantry Regiment in Rowne in Wołyń. In 1939, after the mobilization of the 13th infantry division, he remained in the garrison, of which he became the commandant. After the entry of the Red Army on September 17, he was taken prisoner, in the spring of 1940 he was murdered.
PL
Artykuł przedstawia sylwetkę ppłk. Rudolfa Ksieniewicza, jednego z oficerów wojska Drugiej Rzeczypospolitej. Urodzony na estońskiej wyspie Dago, po przeprowadzce z rodziną zamieszkał w głębi Rosji. Aby ulżyć finansowo rodzicom, wstąpił do armii rosyjskiej. Pnąc się po szczeblach kariery, został w końcu jednym z organizatorów Wojska Polskiego na Syberii. W wyniku walk dostał się do niewoli bolszewickiej, w której pozostawał do października 1921 r. W wolnej Polsce kontynuował karierę wojskowego, osiągając stopień podpułkownika i stanowisko I zastępcy dowódcy 45 pułku piechoty w Równem na Wołyniu. W 1939 r. po mobilizacji 13 Dywizji Piechoty pozostał w Równem, którego został komendantem garnizonu. Po wkroczeniu Armii Czerwonej 17 września dostał się do niewoli i wiosną 1940 r. został zamordowany przez Sowietów w bliżej nieznanych okolicznościach.
Artykuł ma charakter źródłowy i jest poświęcony prawnym podstawom pracy duszpasterskiej kapelanów w II Rzeczypospolitej na przykładzie karno-śledczego więzienia w Równem. W tekście zostały opublikowane dwie umowy w sprawie stosunku służbowego zawarte w drugiej połowie lat 30. między naczelnikiem więzienia a kapelanami: rzymskokatolickim – księdzem kanonikiem Ludwikiem Syrewiczem oraz prawosławnym – księdzem mitratem Michałem Jakowlewem (Mychajło Jakowlew). Obaj duszpasterze mieli charakter pracowników kontraktowych pracujących na podstawie odrębnych umów, które faktycznie mało się różniły między sobą (za wyjątkiem wysokości wynagrodzenia). Ustalono, że zgodnie z opublikowanymi umowami kapelani byli zobowiązani odprawiać w więzieniu nabożeństwa, wygłaszać nauki w niedziele i święta, odwiedzać więźniów w celach, wykładać naukę religii w szkole więziennej itd. Wszystko to niewątpliwie miało pozytywny wychowawczy, duchowy oraz kulturalno-oświatowy wpływ na więźniów.
EN
The article is devoted to the legal foundations of pastoral work of chaplains in the Second Polish Republic on the example of the prison in Rowne (Równe). Namely, in the text is published contract of employment that was concluded in the second half of the 1930s between the prison head and chaplains: Roman Catholic – canon priest Ludwik Syrewicz and Orthodox – father mitrat Michał Jakowlew (Mychajło Jakowlew). Both pastors were employees and worked on the basis of separate contracts that actually did not differ much (except for the amount of salary). It was established that, in accordance with published contracts, chaplains were required to perform services in prison, deliver the sermon on Sundays and holidays, visit prisoners in cells, teach religious education in prison school, etc. All this undoubtedly had a positive educational, spiritual and cultural and educational impact on prisoners.
The review article is devoted to the monograph "Sovietization of Volhynia 1944 - 1956", published this year, by Adam Rafał Kaczyński.In the text, I emphasize the main advantages of the monograph, while pointing out some source deficiencies and other polemical issues.The monograph in question is the first comprehensive approach to the researched issue in Polish and Ukrainian historiography.Therefore, it is worth signaling its publication to a wider group of interested researchers.
PL
Artykuł recenzyjny poświęcony został wydanej w bieżącym roku monografii "Sowietyzacja Wołynia 1944 - 1956", autorstwa Adama Rafała Kaczyńskiego. W tekście podkreślam główne zalety monografii, jednocześnie wskazując pewne braki źródłowe i inne kwestie o charakterze polemicznym. Przedmiotowa monografia jest pierwszym całosciowym ujęciem badanego zagadnienia w polskiej i ukraińskiej historiografii. Dlatego też, warto zasygnalizować jej opublikowanie szerszemu gronu zainteresowanych badaczy.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.