Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Psałterz w Mateuszowym opisie męki Jezusa

100%

Paciorek A.

|

tom 1(56)

177-189

EN

The author focuses on the quotations from the psalms that we find in the description of Jesus’ Passion in the Gospel of St. Mathew. It turns out that almost all the quotations from the psalms (with the exception of 26, 64: Ps 109, 1 LXX) stress the human nature of Jesus, i.e. they are anthropologically oriented. The author discusses each of the seven quotations in the context of the psalm, and then in the context of Jesus’ Passion. Following partly the Gos¬pel of St. Mark, St. Mathew enhances in the reader a belief that Jesus in His Passion is the Suffering Just and the suffering poor Jehovah.

2

Ofiara wdzięczności

84%

Stypuła Ł.

|

tom 340

|

nr 1-2

117-121

EN

The author chose as the point of departure for his reflections on the meaning of the sacrifice of thanksgiving in the Old Testament ritual thanksgiving psalms, recognised usually by the presence of words originating from the Hebrew jada – give thanks. Such phrases as hodu – give thanks or toda can be also found in the Psalms. In addition, the word hoda’ah means, first of all, to recognise. Gratitude thus will assume the character of thanksgiving only when it contains the activity of recognition and appreciation. Thanksgiving psalms are also built on a death-life thematic contraposition resulting in a diametrical turn in existence. The expression of such a state involves sacrifices which, according to the Rabbi Kahane Midrash, affect the cosmic sphere. Offering them is then identical with the creation of Heaven and Earth. What, therefore, consists the foundation of the sacrificial in the Tanach? What steered it and endowed it with significance? What is the role of thanksgiving in this process, and to whom is it addressed today?

PL

Za punkt wyjścia, w swoich rozważaniach nad znaczeniem składania ofiary (z) wdzięczności w starotestamentowym rytuale, przyjmę psalmy dziękczynne, które rozpoznaje się zwykle przez obecność w nich słów pochodzących od hebrajskiego rdzenia jada, czyli dziękować. W Psalmach tych także można znaleźć takie zwroty jak hodu – dziękujcie czy toda – dziękczynienie. Dodatkowo w pierwszym rzędzie słowo hoda znaczy rozpoznać i uznać. Wdzięczność będzie zatem nabierała charakteru dziękczynnego tylko wtedy, kiedy będzie ona w sobie zawierała czynność rozpoznania i uznania. Psalmy dziękczynne zbudowane są również na przeciwstawieniu tematycznym śmierć-życie prowadzącym do diametralnego zwrotu w egzystencji. Wyrazem takiego stanu są ofiary, które według midraszu Rabiego Kahany oddziałują na sferę kosmiczną. Ich składanie jest tożsame wtedy ze stwarzaniem nieba i ziemi. Co więc leży u podstaw kultu ofiarnego w Tanachu? Co go ukierunkowało i nadało mu znaczenie? Jaka jest rola wdzięczności w tym procesie i do kogo jest ona dzisiaj kierowana?

3

Die Natur in den „Psalmen“ von SAID im religiösen Kontext

84%

Dąbrowska A.

|

nr 5: Neofilologia

99-114

DE

Die „Psalmen“ SAIDs knüpfen an die islamische und die jüdisch-christliche Tradition an, überschreiten dabei aber weitgehend den Rahmen der drei monotheistischen Weltreligionen. Die These des vorliegenden Artikels lautet: Der Dichter plädiert für eine Relation von Gott, Mensch und der außermenschlichen Natur, die sich mit der in den drei monotheistischen Weltreligionen vorhandenen Hierarchie von Schöpfer, Mensch und den übrigen Teilen der Schöpfung nicht immer vereinbaren lässt. Das lyrische Subjekt träumt davon, dass der Mensch ein integraler Teil der ihn umgebenden Welt wird und keinen privilegierten Status innerhalb der Schöpfung hat. Es distanziert sich von der anthropozentrischen sowie der theozentrischen Perspektive und preist die Natur.

EN

The “Psalms” of SAID refer to the Islamic and Judeo-Christian traditions, and at the same time they exceed far beyond the scope of three great monotheistic religions. The thesis of this article is as follows: the vision of nature presented by SAID is contrary to anthropocentric perspective that is dominant in three great monotheistic religions (in the framework of the relation between man and another elements of creation). The relation between God, man and other elements of creation cannot always be reconciled with the principles of these religions. The lyrical subject hopes, that the man becomes more integral part of the world and doesn’t have the privileged status among the other elements of creation. Not only does the lyrical subject distance itself from the anthropocentric and theocentric perspective, but also it creates its own, poetically supra-denominational image of God created from the spirit of nature.

PL

„Psalmy” SAIDa odwołują się do tradycji islamskiej i judeochrześcijańskiej, jednocześnie wykraczając jednak daleko poza ramy trzech wielkich religii monoteistycznych. Teza niniejszego artykułu brzmi następująco: zaprezentowana przez SAIDa wizja przyrody stoi w opozycji do dominującej w trzech wielkich religiach monoteistycznych perspektywy antropocentrycznej (w kontekście relacji człowieka z innymi elementami stworzenia). Przedstawiona w „Psalmach” SAIDa relacja Boga, człowieka i przyrody nie zawsze daje się pogodzić z założeniami tych religii. Podmiot liryczny marzy o tym, by człowiek stał się integralną częścią otaczającego go świata i nie miał uprzywilejowanego statusu wśród innych elementów stworzenia. Nie tylko dystansuje się od antropocentrycznej i teocentrycznej perspektywy, lecz także tworzy poetycko własny, ponadwyznaniowy wizerunek Boga z ducha przyrody względnie natury.

4

Symbolika światła w literaturze dydaktycznej Starego Testamentu

67%

|

tom 29

67-98

PL

Artykuł analizuje metaforę światłości w księgach dydaktycznych Biblii. W biblijnej tradycji oznacza ona najpierw życie doczesne. Psalmy teofanijne opisują Boga jako źródło światłości, nawet jeśli towarzyszy Mu ciemność osłaniająca Jego świętość i zapewniająca ludziom bezpieczeństwo. Światłość wiąże się z Bogiem jako stwórcą świata, a także podkreśla Jego królewską godność. Również naród wybrany jako całość, a także każdy z Izraelitów osobiście, dzięki doświadczeniu Bożej pomocy może wyznać, że Bóg jest światłością. Metaforą światłości wyraża się również prośby o to, by Bóg okazał swoją pomoc i udzielił błogosławieństwa. Kolejnym sposobem jej zastosowania jest rozumienie Prawa Bożego jako światłości prowadzącej ku Bogu. Ten element wiąże się z teologią uprawianą w nurcie tradycji mądrościowej i oznaczającą mądrość i prawdę. Metafora światłości przechodzi więc od mitologicznych obrazów korzystających z tradycji bliskowschodniej po ujęcia właściwe późniejszym księgom biblijnym.

XX

The article analyzes the use of the metaphor of light in the didactic books of the Old Testament. In the biblical tradition, light signifies primarily earthly life. Theophany psalms describe God as the source of light, even though darkness accompanies Him, in order to canopy His sanctity and to provide safety to people. Thanks to the experience of the God’s help, the Chosen People as a whole, as well as each individual Israelite, can confess that God is light. The requests and pleadings addressed to God in order to receive His help and blessing are also expressed through the metaphor of light. The understanding of God’s Law as light guiding one to God is another notable use of this metaphor. The element of light is also connected with the theology cultivated by the sapiential tradition, signifying wisdom and truth. Thus, the metaphor of light extends from mythological images evoking the Ancient Near Eastern traditions on the perspectives appropriate to the later biblical books.