Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

The press in Royal Prussia in the 18th century: Problems of reception. State of research and new historiographic perspectives

100%

Chlewicka K.

|

2016

|

tom 19

|

nr 2

EN

This article deals with the subject of the reception of periodic press in Royal Prussia in the most authoritative histories of the Polish press in the 18th century. Although the newspapers and periodicals of that region make up c. 25% of the total output of the press published in the Polish-Lithuanian Commonwealth, they have been ignored or at best marginalized, even in the most comprehensive and broadly-based studies.

2

Uwolnienie z poddaństwa jako czynność prawna w praktyce sądowej Prus Królewskich w II połowie XVII i w XVIII wieku

72%

Kitowski P.

Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego

|

2016

|

tom 19

95-108

EN

Manumission (manumissio, liberation, emancipation) was essential for the existing rights and obligations of a serf and his former master. It is interesting to analyse the formal side of this legal action and its content in terms of legal and actual consequences. The more so as awarding personal freedom was not at all uncommon in Prussia, and the literature on this subject usually refers to social consequences only. Based on the rich source material, the author discusses the manumission as a legal action in the practice of Prussia in the latter half of 17th and in the 18th centuries, focusing on its role, form, and the ways for insuring the new status of the former subject.

PL

Uwolnienie (wyzwolenie, manumissio, libertacja, emancypacja) miało podstawowe znaczenie dla praw i obowiązków dotychczasowych stron stosunku poddańczego: chłop zyskiwał dzięki niemu wolność, tracąc jednocześnie wynikające z poddaństwa ograniczenia, zaś pan pozbywał się poddanego, najczęściej otrzymując w zamian konkretne korzyści materialne. Interesująca wydaje się zarówno analiza formalnej strony czynności, jak i jej treści w zakresie skutków prawnych oraz faktycznych. Tym bardziej że nadanie wolności osobistej nie należało w Prusach Królewskich wcale do rzadkości, a literatura na ten temat nie jest obfi ta i odnosi się w większości tylko do konsekwencji społecznych, nie zaś warstwy prawnej. Na podstawie bogatego materiału źródłowego autor omawia uwolnienie jako czynność prawną w praktyce pruskiej w II poł. XVII i w XVIII w. Skupia się na roli libertacji, jej formularzu oraz sposobach zabezpieczenia nowej sytuacji faktycznej byłego poddanego.

3

Koszty pogrzebu wójtowej malborskiej Katarzyny Zawadzkiej (1682). Z dziejów prawa ziemskiego oraz kultury funeralnej w Polsce XVII w.

72%

Kitowski P.

Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego

|

2015

|

tom 18

37-44

EN

One of the most important stages of inheritance proceedings was the inventory of the legacy. When completed, an inventory gave the successors a chance to assess if they were interested in the acquisition of inheritance and to settle testators debts and claims. When an estate was highly indebted relatives had the right to opt out from it. Th is was the case with the inventory of the legacy of Samuel and Katarzyna Zawadzki from 1682. Th eir document is unique as it also contains a detailed list of the amounts spent on the funeral – costs of the ceremony, the wake, and ad pias causae. It is not only an example of source material but also an insight into the spiritual culture of nobility living in Royal Prussia, the more so as such information is not common in other similar inventories from the Middle Ages and the early modern period.

PL

Jednym z najważniejszych etapów postępowania spadkowego stanowiła inwentaryzacja spadku. Gotowy inwentarz pozwalał spadkobiercom na zapoznanie się ze składem masy spadkowej oraz regulację kwestii związanych z wierzytelnościami i długami denata. W przypadku rejestru pośmiertnego małżeństwa Samuela i Katarzyny Zawadzkich z 1682 r. jest to również źródło informujące o poczynionych względem pogrzebu wydatkach. Zawiera on dokładne wyliczenie sum przeznaczonych na organizacje ceremonii, stypę i realizacje pobożnych zapisów jakie, przynajmniej częściowo, znalazły się zapewne w testamencie wdowy. Podobne, szczegółowe informacje spotykane są w inwentarzach szlacheckich tylko sporadycznie. Czyni to rejestr Zawadzkich ciekawym i wartym uwagi nie tylko z punktu widzenia historii, ale z racji funkcji źródła także historii prawa.

4

Kapłani diecezjalni Żuław Wielkich i Małych oraz Powiśla w latach 1525‒1945

58%

Zawadzki W.

Studia Gdańskie

|

2010

|

nr 27

152-164

PL

W 1525 r. przestała istnieć diecezja pomezańska. Dalsze religijne dzieje terenu Żuław i Powiśla związane były z diecezją chełmińską, od 1821 r. z diecezją warmińską, a od 1925 r. także z diecezją gdańską. Artykuł prezentuje uwarunkowania polityczne, duszpasterskie, międzywyznaniowe, obyczajowe i ekonomiczne życia kleru katolickiego na omawianym terenie od XVI w. do zakończenia II wojny światowej.

XX

In 1525 the Pomezanian diocese ceased to exist. Further religious history of the area of the Vistula Lowlands and Powiśle was associated with the diocese of Chelmno, since 1821 the diocese of Warmia and since 1925 also with the diocese of Gdansk. The article presents the political, pastoral, interreligious, moral and economic conditions of life of the Catholic clergy inhabiting the region from the sixteenth century to the end of World War II.

5

Źródła do dziejów Prus Królewskich w zespole "Książęta Radziwiłłowie" (Fond 694) w Narodowym Archiwum Historycznym Białorusi w Mińsku

51%

Nowosad W.

Archiwa – Kancelarie – Zbiory

|

2013

|

nr 4(6)

s. 11 - 32

EN

Royal Prussia, being a province of the Republic of Poland, suffered greatly during the many wars campaigned in the last 500 years. The calamity of wars has been supplemented by accidental fires devouring the cities over that period. Along with cities, castles and manors, records amassed in them, were destroyed as well. As a result of this damage, but a little of the archival heritage remains intact. Two of the three provinces (voivodeships) of the former Royal Prussia lack the most basic sets of municipal and manorial court records Those records had only been saved in the smallest of the Prussian provinces - Malbork province. The city archival records had been just slightly better handled. The books of the great Prussian cities - Gdansk and Torun survived and are in fair condition. City records of Chojnice, Malbork, Nowe, Puck and Sztum were also rather lucky. However the rest of them had suffered great damage more often than not. Considering the overall deficiencies of the resource database, it is crucial to cumulate and release information referring to the data concerning Royal Prussia, that are scattered over various archives and libraries both in the country and abroad. The importance of the latter ones lies perhaps mostly in the fact, that rarely do polish researchers get through to them because - at the first glance - what should you expect of archival materials kept in Riga, Minsk, Vilnius or Lvov, that refers to the history of Royal Prussia and its inhabitants? It is usual for the academics to carry out their research in Berlin and other german cities, with only most tentative glimpses cast on Russian archives they have yet to examine on the matter in question. But here? This article serves to summarise an archival research which has been carried out in the National Historical Archives of Belarus in Minsk, the point of which was to gather data on the archives build up and assembled by persons and offices that were in existence in the Royal Prussia between 16th and 18th century, originally located mostly in private archives of the provinces local gentry and nobility. The idea for such research to be conducted has arisen after looking into the history of the Radziwill family and the important role they played in Prussia, as well as examining other sections of the old Radziwill archives that are currently kept in the Central Archives of Historical Records in Warsaw and the National Historical Archives of Belarus in Minsk.